________________
आ.श्रीजिनदासगणिविरचितचूर्णि-हरिभद्रसूरिविर०विवृति-मल० हेमचन्द्रसूरिविर०वृत्तिभिः समेतम् १२०
चाराणं ति येषु चारकुलिका उत्पद्यन्ते ते चारवृक्षाः । आम्रादिशब्दैश्च वृक्षास्तत्फलानि वा गृह्यन्ते । तत्र वृक्षाणां वृक्षायुर्वेदोपदेशाद्वार्द्धक्यादिगुणापादनं तत्फलानां तु गर्तप्रक्षेपकोद्रवपलालस्थगनादिना आश्वेव पाकादिकरणं परिकर्मणि, शस्त्रादिभिस्तु मूलत एव विनाशनं वस्तुनाशे ‘सचित्तद्रव्योपक्रमः' इत्यत्रापि वाक्यशेषः । सेत्तमित्यादि 5 निगमनद्वयम्।
__अथाचित्तद्रव्योपक्रमं विवक्षुराह - से किं तं अचित्तदव्वोवक्कमे इत्यादि । खण्डादयः प्रतीता एव, नवरं मत्स्यण्डी खण्डशर्करा, एतेषां खण्डाद्यचित्तद्रव्याणामुपायविशेषतो माधुर्यादिगुणविशेषकरणं परिकर्मणि, सर्वथा विनाशकरणं वस्तुनाशे,
'अचित्तद्रव्योपक्रमः' इति शेषः । सेत्तमित्यादि निगमनम्। 10 अथ मिश्रद्रव्योपक्रममाह - से किं तमित्यादि । स्थासकोऽश्वाभरणविशेष:,
आदर्शस्तु वृषभादिग्रीवाभरणम्, आदिशब्दात् कुङ्कुमादिपरिग्रहः । ततश्च तेषामश्वादीनामेडकान्तानां कुङ्कुमादिभिर्मण्डितानां स्थासकादिभिस्तु विभूषितानां यच्छिक्षादिगुणविशेषकरणंखड्गादिभिर्विनाशोवास मिश्रद्रव्योपक्रमः' इतिशेषः । अश्वादीनां सचेतनत्वात्
स्थासकादीनामचेतनत्वात् मिश्रद्रव्यत्वमिह भावनीयम् । अत्र च संक्षिप्ततरा अपि 15 वाचनाविशेषा दृश्यन्ते तेऽप्युक्तानुसारेण भावनीयाः । सेतमित्यादि निगमनचतुष्टयम् । उक्तो द्रव्योपक्रमः।
[सू० ८५] से किं तं खेत्तोवक्कमे ? खेत्तोवक्कमे - जण्णं हलकुलियादीहिं खेत्ताइं उवक्कामिज्जंति। सेतं खेत्तोवक्कमे।
सू० ८६] से किं तं कालोवक्कमे ? कालोवक्कमे - जंणं 20 नालियादीहिं कालस्सोवक्कमणं कीरति। सेतं कालोवक्कमे।
[चू० ८५-८६] खेत्त-कालेसु य सवित्थरं भाणितव्वं । [हा० ८५-८६] से किं तमित्यादि, क्षेत्रस्योपक्रम: क्षेत्रोपक्रम इति । आह
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org