Page Text
________________
अनुयोगद्वारसूत्रम् [सू० ४०-४५ ]
अत्राऽऽद्यभेदज्ञापनार्थमाह- से किं तमित्यादि । अत्रोत्तरम् - अंडयं हंसगब्भादि त्ति, अण्डाज्जातमण्डजम्, हंसः पतङ्गश्चतुरिन्द्रियजीवविशेषः, गर्भस्तु तन्निर्वर्तितकोसिकारः, हंसस्यगर्भो हंसगर्भः, तदुत्पन्नं सूत्रमण्डजमुच्यते, आदिशब्दः स्वभेदप्रख्यापनपरः । ननु यदि हंसगर्भोत्पन्नं सूत्रमण्डजमुच्यते तर्हि सूत्रे अण्डजं हंसगर्भादीति सामानाधिकरण्यं विरुध्यते, हंसगर्भस्य प्रस्तुतसूत्रकारणत्वादेव, सत्यम्, कारणे कार्योपचारात् तदविरोधः, कोशिकारभवं 5 सूत्रं वटकसूत्रमिति लोके प्रतीतमण्डजमुच्यत इति हृदयम्, पञ्चेन्द्रियहंसगर्भसम्भवमित्यन्ये। सेतमित्यादि निगमनम्।
अथ द्वितीयभेद उच्यते- से किं तमित्यादि, अत्र निर्वचनम् - बोंडयं फलिमादि त्ति, बोंडं वमनीफलम्, तस्माज्जातं बोण्डजम्, फलिही वमनी, तस्याः फलमपि फलिहं कर्पासाश्रयकोशकरूपम्, तदिहापि कारणे कार्योपचाराद् बोण्डजं सूत्रमुच्यते इति भाव: । 10 सेत्तमित्यादि निगमनम् ।
अथ तृतीयभेद उच्यते - से किं तमित्यादि । अत्रोत्तरम् - कीडयं पंचविहमित्यादि। कीटाज्जातं कीटजं सूत्रं तत् पञ्चविधं प्रज्ञप्तम्, तद्यथा- पट्टे त्ति पट्टसूत्रम्, मलयम्, अंशुकम्, चीनांशुकम्, कृमिरागम् । अत्र वृद्धव्याख्या- किल यत्र विषये पट्टसूत्रमुत्पद्यते तत्रारण्ये वननिकुञ्जस्थाने मांसचीडादिरूपस्याऽऽमिषस्य पुञ्जाः क्रियन्ते, तेषां च पुञ्जानां पार्श्वतो निम्ना उन्नताश्च सान्तरा बहवः कीलका भूमौ निखायन्ते, तत्र वनान्तरेषु संचरन्तः 15 पतङ्गकीटाः समागत्य मांसाद्यामिषोपभोगलुब्धाः कीलकान्तरेष्वितस्ततः परिभ्रमन्तो लालाः प्रमुञ्चन्ति, ताश्च कीलकेषु लग्नाः परिगृह्यन्ते, इत्येतत् पट्टसूत्रमभिधीयते । अनेनैव क्रमेण मलयविषयोत्पन्नं तदेव मलयम् । इत्थमेव चीनविषयबहिस्तादुत्पन्नं तदेवांशुकम् । इत्थमेव चीनविषयोत्पन्नं तदेव चीनांशुकमभिधीयते । क्षेत्रविशेषाद्धि कीटविशेषस्तद्विशेषात्तु पट्टसूत्रादिव्यपदेशविशेष इति भावः । एवं क्वचिद्विषये मनुष्यादिशोणितं गृहीत्वा केनापि योगेन 20 युक्तं भाजनसम्पुटे स्थाप्यते, तत्र च प्रभूताः कृमयः समुत्पद्यन्ते, ते च वाताभिलाषिणो भाजनच्छिद्रैर्निर्गत्य तदासन्नं पर्यटन्तो यल्लालाजालमभिमुञ्चन्ति तत् कृमिरागं पट्टसूत्रमुच्यते, तच्च रक्तवर्णकृमिसमुत्थत्वात् स्वपरिणामत एव रक्तं भवति । अन्ये त्वभिदधति-यदा तत्र शोणिते कृमयः समुत्पन्ना भवन्ति तदा सकृमिकमेव तन्मलित्वा किट्टिसं परित्यज्य रसो गृह्यते,
।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
८९
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001106 |
| Book Title | Agam 45 Chulika 02 Anuyogdwar Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | Aryarakshit |
| Author | Punyavijay, Jambuvijay |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1999 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, G000, G010, & agam_anuyogdwar |
| File Size | 11 MB |