________________
૧૧
શ્રી સવાસો ગાથાનું સ્તવન : ઢાળ પહેલી શેઠ જેમ કામો જ કરાવે તેમ શિષ્યો પાસે વસ્તુઓ લાવવા-મુકવાનાં કેવળ કામો જ જે કરાવે છે, અર્થાત્ કામકાજો કરાવવા માટે જ જે ગુરુઓએ શિષ્ય પરિવાર બનાવ્યો છે તેઓ આ ધર્મક્રિયાઓ કુલપરંપરાથી જ જાણે ચાલી આવે છે એમ માનીને કોઈ પણ જાતનો અર્થબોધ કરાવ્યા વિના શિષ્યો પાસે ધર્મક્રિયાઓ કરાવે છે. સારાંશ કે કુલાચાર માત્ર જ છે એમ સમજીને જે કરે છે અને કરાવે છે. નથી તો તે ક્રિયાઓનું જ્ઞાન આપતા કે નથી પોતે પ્રાપ્ત કરતા, તથા નથી તો તે ક્રિયાઓનું પ્રયોજન સમજાવતા, કે નથી પોતે સમજતા, તેમજ નથી તો તે ક્રિયાઓમાં રસ અને ભાવના વધારતા, કરવા પુરતી જ કુલાચાર રૂપે જેઓ ક્રિયાઓ કરે છે અને કરાવે છે. તેવા તે કુગુરુઓ પોતાનાં કામો જ કરાવી લેવાની સ્વાર્થભરી વાસનાની જાળમાં ફસાયેલા શિષ્યવર્ગનું “આત્મકલ્યાણ” રૂપ પરમાર્થ-ધન લુંટી રહ્યા છે.
આ શિષ્યોએ જ્યારે ચારિત્ર લીધું ત્યારે (૧) મારા કર્મો કેમ તુટે? (૨) રાગાદિકષાયોનો વિજય કેમ થાય ? (૩) વૈરાગ્ય કેમ વધે ? (૪) ક્ષમા આદિ આત્મગુણોનો વિકાસ કેમ થાય ? (૫) શાસ્ત્રોના અધ્યયનમાં લયલીન કેમ બનાય ? ઇત્યાદિ તેઓની જે ઉમદા ભાવનાઓ હતી, તેના કારણે જ કંચન-કામિનીનો ત્યાગ કરી રત્નત્રયીની આરાધના માટે જ તેઓ શિષ્ય બન્યા છે. તેઓને શાસ્ત્રવાચના આપવા દ્વારા અને વૈરાગ્યવાસિત હિતશિક્ષા આપવા દ્વારા આત્માના ગુણોરૂપી ધનની ગુરુઓએ વૃદ્ધિ કરવી જોઇએ. તેને બદલે શાસ્ત્રવાચના અને હિતશિક્ષા આપવાનું કામ અદ્ધર મૂકીને કેવળ બાહ્ય આડંબર અને પોતાનાં કામકાજો કરાવવામાં જ રચ્યા પચ્યા રાખવા દ્વારા પૂર્વકાળમાં પ્રાપ્ત કરેલા ત્યાગ, વૈરાગ્ય અને જ્ઞાનાદિગુણો રૂપી શિષ્યવર્ગનું આત્મધન દુનીયાના લોકો દેખતાં દેખતાં જેઓ લુંટી રહ્યા છે. ગુણોની રક્ષા અને વૃદ્ધિ માટે જેઓનું શરણું લીધું હતું તેઓ જ ગુણોની વૃદ્ધિની ઉપેક્ષા (અર્થાત્ હાનિ) કરી રહ્યા છે. આવું દેખાય છે. બહુધા આવી ભરતક્ષેત્રની વર્તમાન પરિસ્થિતિ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
