________________
૫૦ અધ્યાય : -સૂત્ર-૧૫-૧૮ તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર પ્રક્રિયાનિ પંચેન્દ્રિયાણિ પંચ ઈન્દ્રિયાણિ ૨-૧૫
-
વિધાનિ દ્વિવિધાનિ દ્વિવિધાનિ ૨-૧૬
સૂત્રાર્થ ઈન્દ્રિયો પાંચ છે. અને તે દરેક બે પ્રકારની છે. ૨-૧૬.
ભાવાર્થ - જેનાથી જ્ઞાન થાય તેને ઈન્દ્રિય કહેવાય છે. આ શરીરમાં જીવ જીવે છે એમ જીવને ઓળખવાની જે નિશાની તે ઈન્દ્રિય, આ શરીરમાં એવા કુલ પાંચ અવયવો છે કે જેનાથી રૂપ-રસ-ગંધ-સ્પર્શ અને શબ્દનું જ્ઞાન થાય છે માટે શરીરમાં પાંચ જ ઈન્દ્રિયો છે. તેના દરેકના બે બે ભેદ છે. દ્રવ્યન્દ્રિય અને ભાવેન્દ્રિય, પુદ્ગંધની બનેલી જે ઈન્દ્રિય, પુદ્ગલોની રચના સ્વરૂપ જે ઈન્દ્રિય તે દ્રવ્યન્દ્રિય, અને આત્મામાં રહેલી વિષય જાણવાની જે શક્તિ તે ભાવેન્દ્રિયહવે દ્રવ્યન્દ્રિયના અને ભાવેન્દ્રિયના બે બે ભેદો છે તે જણાવે છે. ર-૧૫-૧૬.
નિવૃત્યુપર દ્રિયમ્ ૨-૧૭ નિવૃત્ત્વપકરણે દ્રવ્યેન્દ્રિયમ્ ૧ર-૧૭ નિવૃત્તિ-ઉપકરણે દ્રવ્યેન્દ્રિયમ્ ૨-૧૭ નથુપયો માવેન્દ્રિયમ્ ૨-૧૮ લષ્ણુપયોગ ભાવેન્દ્રિયમ્ ૨-૧૮ લબ્ધિ-ઉપયોગી ભાવેદ્રિયમ્ ૨-૧૮
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
