________________
કર્મવિપાક
૧૪૯
હવે આ ૨૦ ભેદમાં શુભ-અશુભ કેટલા? તે સમજાવે છે
नील-कसिणं-दुग्गंधं, तित्तं कडुअं गुरुं खरं रुक्खं । सीअंच असुहनवगं, इक्कारसगं सुभं सेसं ॥ ४२ ॥ (નોન-
તુલ્યું, તિવર્ત ટુર્વ મુરાં અક્ષમ્ | शीतं चाशुभनवकमेकादशकं शुभं शेषम् )
શબ્દાર્થ -નીત્ત = નીલો વર્ણ, તિi = કાળો વર્ણ, દુર્ઘ = દુર્ગધ, તિd = તિક્તરસ, વડુ = કટુકરસ, ગુરુ = ગુરુસ્પર્શ, રઘ = કર્કશસ્પર્શ, વર્ષ = રૂક્ષસ્પર્શ, સીગં = શીતસ્પર્શ, મસુદનવ = અશુભ નવક છે. ફુવાર = અગિયાર વર્ણાદિ, સુમં = શુભ છે, સેસં = બાકીના.
ગાથાર્થ = વર્ણમાં નીલો અને કાળો, ગંધમાં દુર્ગન્ધ, રસમાં તિક્ત અને કટુક અને સ્પર્શમાં ગુરુ-કર્કશ-રુક્ષ અને શીત આ કુલ ૯ ગુણો અશુભ છે. બાકીના ૧૧ શુભ છે. ૪૨.
વિવેચન = વર્ણાદિ નામકર્મના ૨૦ પેટાભેદોમાંથી ૯ અશુભ અને શેષ ૧૧ શુભ છે. અશુભ
શુભ નીલ-કૃષ્ણ
રક્ત-પીત-શ્વેત ગંધ દુર્ગધ
કષાય-આમ્લ-મધુર. | ગુરુ-કકર્શ, રુક્ષ-શીત લઘુ-મૃદુ-સ્નિગ્ધ-ઉષ્ણ
વર્ણ
|
સુગંધ
૨સ
તિક્ત-કટુ
સ્પર્શ
નીલ વર્ણાદિને આપનારાં નીલવર્ણાદિ નામકર્મોને અશુભ અને રક્તવર્ણાદિ આપનારાં રક્તવર્ણાદિ નામકર્મોને શુભ કહેવાય છે. ૪૨.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
