Tattvartha sutra

SR No.: 001074
Original Sutra Author: Umaswati, Umaswami
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir
Publication Year: 1977
Total Pages: 667
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati, Tattvartha Sutra, Philosophy, J000, J001, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 23 MB

Page 561

૩૬૪
તત્વાર્થસૂત્ર
આ અનશન, અવમૌદર્ય, વૃત્તિ પરિસંખ્યાન, રસપરિયાગ, વિવિક્તશય્યાસન અને કાયક્લેશ એ બાહ્ય તપ છે.
પ્રાયશ્ચિત્ત, વિનય, વૈયાવૃત્ય, વાદયાય, વ્યુત્સર્ગ અને ધ્યાન એ આભ્યતર તપ છે.
વાસનાઓને ક્ષીણ કરવા વાસ્તે જોઈતું આધ્યાત્મિક બળ કેળવવા માટે શરીર, ઈદ્રિય અને મનને જે જે તાપણીમાં તપાવાય છે, તે તે બધું “તપ' છે. તપના બાહ્ય અને આત્યંતર એવા બે ભેદ પાડેલા છે. જેમાં શારીરિક ક્રિયાની પ્રધાનતા હોય અને જે બાહ્ય દ્રવ્યની અપેક્ષાવાળું હોવાથી બીજાઓ વડે દેખી શકાય, તે બાહ્ય' ત૫; તેથી ઊલટું જેમાં માનસિક ક્રિયાની પ્રધાનતા હોય અને જે મુખ્યપણે બાહ્ય દ્રવ્યની અપેક્ષા ન રાખતું હોવાથી બીજાઓ વડે પણ ન દેખી શકાય, તે “આત્યંતર તપ. બાહ્ય તપ એ સ્થૂળ અને લૌકિક જણવા છતાં તેનું મહત્ત્વ આત્યંતર તપની પુષ્ટિમાં ઉપયોગી થવાની દૃષ્ટિએ જ મનાયેલું છે. આ બાહ્ય અને આત્યંતર તપના વર્ગીકરણમાં સમગ્ર સ્થળ અને સૂક્ષ્મ ધાર્મિક નિયમોને સમાવેશ થઈ જાય છે.
વાહ્ય તા: ૧. મર્યાદિત વખત માટે કે જીવનના અંત સુધી સર્વે પ્રકારના આહારનો ત્યાગ કરે, તે “અનશન. આમાં પહેલું ઈવરિક અને બીજું કાવત્કથિક સમજવું. ૨. પિતાની સુધા માગે તે કરતાં ઓછો આહાર લે, તે
અવમૌદર્ય –ઊણદરી, ૩. વિવિધ વસ્તુઓની લાલચને ટૂંકાવવી, તે “વૃત્તિસંક્ષેપ”. ૪. ઘી-દૂધ આદિ તથા દારૂ,
આ
નિયમને સમ
વખત માટે, તે

Translation AI Generated

364
Tattvarthasutra
Anashana, avamaudarya, vritti pariskhyan, rasapariyag, vivikta-shayyasan, and kayiklesh are considered external austerities.
Prayaschitta, vinaya, vaiyavritti, vadayaya, vyutsarga, and dhyana are regarded as internal austerities.
To weaken the passions, the required spiritual strength is cultivated by subjecting the body, senses, and mind to various forms of austerity; all of this is termed "tapa."
There are two classifications of tapa: external and internal. The external tapa predominates in physical activity and can be observed by others as it depends on external substances; therefore, it is called "external" tapa. Conversely, internal tapa predominates in mental activity and is not dependent on external substances, making it invisible to others; hence, it is referred to as "internal tapa."
Although external austerity is gross and mundane, its importance is acknowledged in support of internal austerity. The classification of external and internal tapa encompasses the entire spectrum of general and subtle religious regulations.
External austerities: 1. To renounce all types of food for a limited time or for the duration of one's life is called "anashana." This includes first observing food restrictions and second, understanding the rules of fasting. 2. Eating less than what is offered by one's father is referred to as avamaudarya—asceticism through fasting. 3. To reduce the temptation of various objects is termed "vritti pariskhyan." 4. Adhering to rules regarding clarified butter, milk, and similar substances, as well as alcoholic beverages, for a certain period is included here.