Tattvartha sutra

SR No.: 001074
Original Sutra Author: Umaswati, Umaswami
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir
Publication Year: 1977
Total Pages: 667
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati, Tattvartha Sutra, Philosophy, J000, J001, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 23 MB

Page 546

૪૯
હોવું ૧૧ માં આવી છે તે ક્ષમા જ તેને
અધ્યાય ૯ - સૂત્ર –ક ઉત્તરગુણના પ્રકર્ષ વિનાના જે ક્ષમા આદિ ગુણ હોય, તે તે સામાન્યધર્મ ભલે કહેવાય, પણ યતિધર્મની કેટિમાં ન મૂકી શકાય. એ દશ ધર્મ નીચે પ્રમાણે
૧. “ક્ષમા ” એટલે સહનશીલતા રાખવી અર્થી ગુસ્સાને ઉત્પન્ન થવા ન દેવો અને ઉત્પન્ન થાય તો તેને વિવેકબળથી નકામે કરી નાખવો તે. ક્ષમા કેળવવાની પાંચ રીતે બતાવવામાં આવી છે, જેમકે: પિતામાં ધના નિમિત્તનું હોવું કે ન લેવું ચિંતવીને, ક્રોધવૃત્તિના દોષ વિચારીને, બાલસ્વભાવ વિચારીને, પિતાનાં કરેલ કર્મનું પરિણામ વિચારીને અને ક્ષમાના ગુણે ચિંતવીને.
() કોઈ ગુસ્સે કરે ત્યારે તેનાં કારણની પિતામાં શોધ કરવી; જે સામાના ગુસ્સાનું કારણ પિતામાં નજરે પડે, તે એમ વિચારવાનું કે ભૂલ તે મારી જ છે, એમાં સામે જૂહું કહે છે; અને જે પિતામાં સામાના ક્રોધનું કારણ નજરે ન પડે, તે એમ ચિંતવવું કે આ બિચારો અણસમજથી મારી ભૂલ કાઢે છે, તે પિતામાં ક્રોધના નિમિત્તનું હોવા-ન હેવાપણાનું ચિંતન. (g) જેને ગુસ્સો આવે છે, તે
સ્મૃતિભ્રંશ થવાથી આવેશમાં સામા પ્રત્યે શત્રુતા બાંધે છે, વખતે તેને મારે છે કે નુકસાન પહોંચાડે છે, અને તેમ કરતાં પિતાના અહિંસા વ્રતનો લેપ કરે છે, ઇત્યાદિ અનર્થ પરંપરાનું ચિંતન તે ધવૃત્તિના દોષનું ચિંતન. (1) કઈ પિતાની પાછળ કડવું કહે, તે એમ ચિંતવવું કે બાલ –અણસમજુ લેકેને એવો સ્વભાવ જ હોય છે, આમાં તે શું ? ઊલટે લાભ છે કે, એ બિચારે પાછળ ભાડે છે; સામે નથી આવતે એ જ ખુશીની વાત છે; જ્યારે કોઈ સામે

Translation AI Generated

49
In Chapter 11, it has been said that forgiveness is a quality devoid of attributes from the superior qualities of the ninth chapter. The forgiveness that possesses the qualities of compassion and other virtues may be termed a common virtue, but it cannot be classified under the conduct of a monk. The ten virtues are as follows:
1. "Forgiveness" means to have forbearance, that is, not to allow anger to arise, and if it does arise, to dispel it through the strength of wisdom. Forgiveness is taught in five ways, such as: considering whether or not the cause is in the father, reflecting on the faults of anger, thinking about the nature of children, pondering the results of actions done by the father, and reflecting on the qualities of forgiveness.
() When someone becomes angry, one should look for the cause in the father; if the cause of anger is seen in the father, one should think that the mistake is mine and not object to it; and if the cause of anger is not seen in the father, one should consider that this poor person is correcting my mistake out of misunderstanding, contemplating whether the anger is due to the father’s temperament or not.
(g) When someone becomes angry, he forms animosity towards others due to loss of memory and thinks of harming them, thus breaking the vow of non-violence established by the father, etc., and reflecting on the cycle of harm is contemplation of the faults of that temperament.
(1) When certain fathers speak harshly, one should think that such behavior is just the nature of a child’s ignorance; what is there in this? On the contrary, it is beneficial that this poor person is busy correcting mistakes; the fact that they do not confront me is something to be happy about; when someone appears before them…