Tattvartha sutra

SR No.: 001074
Original Sutra Author: Umaswati, Umaswami
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir
Publication Year: 1977
Total Pages: 667
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati, Tattvartha Sutra, Philosophy, J000, J001, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 23 MB

Page 506

અધ્યાય ૭-સૂત્ર ૧૮ એમ વિચારે કે, એ વાત પણ ઠીક અને આ વાત પણ ઠીક એવી બુદ્ધિની અસ્થિરતા તે “વિચિકિત્સા.” આવી બુદ્ધિની અસ્થિરતા સાધકને એક તત્ત્વ ઉપર સ્થિર કદી જ ન રહેવા દે, તેથી તે અતિચાર છે. ૪–૫. જેમની દૃષ્ટિ ખોટી હોય તેમની પ્રશંસા કરવી કે પરિચય કરવો, તે અનુક્રમે મિથ્યાદષ્ટિપ્રશંસા અને “
મિચ્છાદષ્ટિસંસ્તવ અતિચાર છે. બ્રાન્ત દષ્ટિપણાના દોષવાળી વ્યકિતઓમાં પણ ઘણી વાર વિચાર, ત્યાગ આદિ ગુણ હોય છે; આ ગુણેથી આકર્ષાઈ દોષ અને ગુણને ભેદ કર્યા સિવાય જ તેવી વ્યકિતની પ્રશંસા કે તેને પરિચય કરવામાં આવે, તો અવિવેકી સાધકને સિદ્ધાંતથી ખલિત થઈ જવાનો ભય છે. તેથી જ અન્યદૃષ્ટિપ્રશંસા અને અન્યદૃષ્ટિસંસ્તવને અતિચાર કહેલ છે. મધ્યસ્થતા અને વિવેકપૂર્વક ગુણને ગુણ અને દોષને દોષ સમજે તેવા સાધકોને આવા પ્રશંસા, સંસ્તવ હાનિકારક થાય જ એવો એકાંત નથી. આ પાંચ અતિચારે વતી શ્રાવક અને સાધુ બંને માટે સમાન છે; કારણ કે સમ્યક્ત્વ બંનેને સાધારણ ધર્મ છે. [૧૮]
હવે વ્રત અને શીલના અતિચારોની સંખ્યા અને અનુક્રમે તેમનું વર્ણન કહે છે: व्रतशीलेषु पञ्च पञ्च यथाक्रमम् । १९ ।
बन्धवधच्छविच्छेदाऽतिभारारोपणाऽन्नपाननिશષા ૨૦
मिथ्योपदेशरहस्याभ्याख्यानकूटलेखक्रियान्यासापहारसाकारमन्त्रभेवाः २१ ।

Translation AI Generated

Chapter 7 - Sutra 18: It is this instability of intellect that thinks both this and that are right, which is called "vichikitsā." Such instability prevents the practitioner from ever being firmly established in one principle, thus it is considered an excess. 4-5. Praising or introducing those with a flawed vision leads to false praise of the “mithyādṛṣṭi” and is also an excess. Even among individuals with deluded perspectives, there are often qualities such as thought and renunciation; if one praises or introduces such individuals based solely on these qualities without distinguishing between their flaws and merits, there is a threat that the unwise practitioner will veer away from the principles. Hence, praising and placing confidence in others' mistaken views is termed an excess. For practitioners who can discern and understand virtues as virtues and faults as faults with balance and wisdom, such praise and validation is not inherently harmful. These five excesses are the same for both lay followers and monks; for the right understanding is a common duty for both. [18]
Now, the number of excesses in vows and conduct is described: vṛtaśīleṣu pañca pañca yathākramam. 19.
Binding, killing, dismemberment, undue burden, refusal of food and drink. 20
False teachings, secrets of instruction, interpretations, misleading writings, ritual actions, deceitful mantras, and counterparts. 21.