Tattvartha sutra

SR No.: 001074
Original Sutra Author: Umaswati, Umaswami
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir
Publication Year: 1977
Total Pages: 667
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati, Tattvartha Sutra, Philosophy, J000, J001, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 23 MB

Page 50

જુદા હોય, ત્યાં તત્ત્વજ્ઞાનવિષયક પ્રતિષ્ઠિત તેમજ અનેક સંપ્રદાયમાં માન્ય થયેલા ગ્રંથોમાં ઉપરના જેવી વસ્તુસ્થિતિ હતી નથી. દાખલા તરીકે વૈદિકદર્શનમાં પ્રતિષ્ઠિત બ્રહ્મસૂત્ર ગ્રંથને લે. જે તેના જ કર્તા પોતે વ્યાખ્યાકાર હેત, તે તેના ભાગોમાં આજે જે શબ્દોની ખેંચતાણ, અર્થના વિકલ્પ અને અર્થનું સંદિગ્ધપણું તેમજ સુત્રના પાઠભેદ દેખાય છે, તે કદી ન હતી. એ જ રીતે તત્વાર્થસૂત્રના પ્રણેતાએ જ જે સર્વાર્થસિદ્ધિ, “રાજવાર્તિક અને “શ્લેકવાર્તિક' આદિ કઈ વ્યાખ્યા લખી હેત, તે તેમાં જે અર્થની ખેંચતાણ, શબ્દનું મચરડવાપણું, અધ્યાહાર અર્થનું સંદિગ્ધપણું અને પાઠભેદો દેખાય છે, તે કદી જ ન હોત. આ વસ્તુ નિશ્ચિત રીતે એકકક મૂળ અને ટીકા હોય તેવા ગ્રંથે જોવાથી બરાબર સમજી શકાય તેવા છે. આટલી ચર્ચા મૂળ અને ભાષ્યના કર્તા એક હોવાની માન્યતાની નિશ્ચિત ભૂમિકા ઉપર આપણને લાવી મૂકે છે.
મૂળ અને ભાષ્યના કર્તા એક જ છે એ નિશ્ચય તેઓ
૧. દાખલા તરીકે જુઓ સર્વાર્થસિદ્ધિ –“વર રૂતિ વા. પાઠ ”—૨, રૂ . અથવા છાશ નિને ન સન્તીતિ વીરોષ
પનીરઃ સોપરાનું સુત્રામ્” – ૬, ૧૧ અને “સિન केन सिद्धिः ? अवेदत्वेन त्रिभ्यो वा वेदेभ्यः सिद्धिर्भावतो न द्रव्यतः, द्रव्यतः पुंलिङ्गेनैव अथवा निम्रन्थलिङ्गेन सग्रन्थलिनेन वा सिद्धिर्भूतપૂર્વનયાપેક્ષા " – ૧૦, ૧ |
૨. ઉપલબ્ધ સંસ્કૃત વામય જતાં મૂળકારે જ મૂળ સૂત્ર ઉપર ભાષ્ય લખ્યું હોય એ આ પ્રથમ દાખલો છે.

Translation AI Generated

Wherever there is distinction, there was not such a situation regarding the established and widely accepted texts on the subject of ultimate knowledge (tattvajñāna) in various sects as described above. For example, take the established Brahmasūtra text in Vedic philosophy. The author himself, who is also the commentator, did not have the variations in words, options of meanings, ambiguities of meaning, and discrepancies in the text that we see today in its parts. Similarly, the author of the Tattvārthasūtra, who wrote the Sarvārthasiddhi, "Rajavārttika," and "Śleikavārttika," among others, did not have such variations in meanings, confusions in words, ambiguities in meanings, and discrepancies in the texts that we see today. This matter can certainly be understood properly by examining texts that have a single original and commentary. This much discussion brings us to the firm premise of the belief that the original text and its commentary are by the same person. That they are indeed the same author is exemplified by:
1. For example, see Sarvārthasiddhi – “var ruti vā. pāṭha” – 2, rū or chāsha nine na santīti vīroṣ paṇīraḥ soparāṇuṃ sūtrām – 6, 11 and “sin kena siddhiḥ? avedatvena tribhyo vā vedebhyaḥ siddhirbhāvato na dravyataḥ, dravyataḥ puṁliṅgenaiva athavā nimr̥nthaliṅgen saśr̥nthalinena vā siddhirbhūtapūrvanayāpekhṣa” – 10, 1.
2. The available Sanskrit texts also provide the first example of where the original author has written a commentary on the original sutra.