Tattvartha sutra

SR No.: 001074
Original Sutra Author: Umaswati, Umaswami
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir
Publication Year: 1977
Total Pages: 667
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati, Tattvartha Sutra, Philosophy, J000, J001, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 23 MB

Page 47

દિગંબરો વાચક ઉમાસ્વાતિને પિતાની પરંપરાના માની તેમની કૃતિ તરીકે માત્ર તત્વાર્થસૂત્રને જ સ્વીકારે છે. જ્યારે
તાંબરે તેમને પિતાની પરંપરામાં થયેલા Fરંપરા માને છે અને તેમની કૃતિ તરીકે તત્ત્વાર્થ
સૂત્ર ઉપરાંત ભાષ્યને સ્વીકારે છે. આમ હોવાથી પ્રશ્ન એ થાય છે કે, ઉમાસ્વાતિ દિગંબર પરંપરામાં થયેલા છે, કે તાંબર પરંપરામાં થયેલા છે, કે એ બેથી કઈ જુદી જ પરંપરામાં થયેલા છે? આ પ્રશ્નને નિકાલ ભાષ્યના કર્તવની પરીક્ષા અને પ્રશસ્તિની સત્યતાની પરીક્ષાથી જેવો આવી શકે, તે બીજા એકે સાધનથી આવી શકે તેમ અત્યારે લાગતું નથી; તેથી ઉક્ત ભાષ્ય ઉમાસ્વાતિની કૃતિ છે કે અન્યની, તેમ જ તેને અંતમાં આપેલી પ્રશસ્તિ યથાર્થ છે, કલ્પિત છે, કે પાછળથી પ્રક્ષિપ્ત છે, એ સવાલ ચર્ચવા પ્રાપ્ત થાય છે.
ભાષ્યના પ્રારંભમાં જે ૩૧ કારિકાઓ છે, તે જોકે ફક્ત મૂળ સૂત્રરચનાને ઉદ્દેશ જણાવવા પૂરતી હેઈ, મૂળ
૧. આ સિવાય ભાષ્યના અંતમાં પ્રશસ્તિ પહેલાં ૩ર અનુષ્ટ્રપ છંદનાં પડ્યો છે. એ પદ્યોની વ્યાખ્યા ભાગની ઉપલબ્ધ બંને વ્યાખ્યામાં છે જ અને વ્યાખ્યાકારે એ પોને ભાષ્યનાં સમજીને જ તે ઉપર લખે છે. એમાંના ૮મા પદ્યને ઉમાસ્વાતિજ્વક માની આ હરિભકે પિતાના “શાસ્ત્રવાર્તાસમુચ્ચય”માં ૬૯૨ મા પદ્ય તરીકે ઉધૃત કર્યું છે. એટલે આઠમા સૈકામાં શ્વેતાંબર આચાર્યો ભાષ્યને નિર્વિવાદપણે પણ માનતા એ નક્કી છે.
આ પદ્યોને પૂજ્યપાદે શરૂઆતની કારિકાની પેઠે છોડી જ દીધાં છે, તેમ છતાં પૂજ્યપાદના અનુગામી અકલકે પાછાં પોતાના રાજવાત્તિકના અંતમાં તે પદ્યો લીધાં હોય તેમ લાગે છે; કારણું કે

Translation AI Generated

The Digambaras accept only the Tattvarthasutra as the work of Uma Swati, honoring his father's tradition. On the other hand, the Shvetambaras acknowledge the tradition of their fathers and accept both the Tattvarthasutra and its commentary. Thus, the question arises as to whether Uma Swati belongs to the Digambara tradition, the Shvetambara tradition, or to a completely different tradition. This question may be resolved through the examination of the authorship of the commentary and the authenticity of the praise at its end; however, it currently seems that no other means is available. Therefore, it is debatable whether the said commentary is a work of Uma Swati or another, as well as whether the praise provided at the end is factual, imagined, or later interpolated.

The 31 verses at the beginning of the commentary are merely sufficient to indicate the purpose of the original sutra composition. Additionally, before the praise at the end of the commentary, there are three verses from the Anushtup meter. Both available commentaries provide interpretations of these verses, and the commentators derive their insights from understanding the text's commentary. The eighth verse among these has been cited by Uma Swati’s disciple, Haribhakta, in his father's "Shastravartasamuccaya" as verse 692. Thus, it is certain that the Shvetambara Acharyas unequivocally recognize the commentary in the eighth verse.

These verses have been left behind by Poojya Pad in the manner of the initial verse; yet, it seems that the subsequent follower, Akalaka, took those verses back at the end of his Rajavartikā, probably because...