Tattvartha sutra

SR No.: 001074
Original Sutra Author: Umaswati, Umaswami
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir
Publication Year: 1977
Total Pages: 667
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati, Tattvartha Sutra, Philosophy, J000, J001, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 23 MB

Page 438

અધ્યાય પર સત્ર ૩૭
૨૪
પૃથફ થઈ શકતી નથી. જ્ઞાન, દર્શન આદિ ભિન્ન ભિન્ન સમયવર્તી વિવિધ ઉપયોગના કાલિકપ્રવાહની કારણભૂત એક ચેતનાશક્તિ છે અને એ શક્તિના કાર્યભૂત પર્યાયપ્રવાહ ઉપગાત્મક છે. પુગલમાં પણ કારણભૂત રૂપશક્તિ છે, અને નીલપતિ આદિ વિવિધ વર્ણપર્યાયપ્રવાહ તે રૂપશકિતનું કાર્ય છે. આત્મામાં ઉપગાત્મક પર્યાપપ્રવાહની માફક સુખદુઃખ વેદનાત્મક પર્યાયપ્રવાહ, પ્રવૃત્યાત્મક પર્યાયપ્રવાહ વગેરે અનંત પર્યાયપ્રવાહ એક સાથે ચાલુ રહે છે. આથી એમાં ચેતનાની માફક તે તે સજાતીય પર્યાયપ્રવાહની કારણભૂત આનંદ, વીર્ય આદિ એક એક શક્તિ માનવાથી અનંત શક્તિઓ સિદ્ધ થાય છે. આ રીતે પુગલમાં પણ રૂપપર્યાયપ્રવાહની માફક ગંધ, રસ, સ્પર્શ વગેરે અનંત પર્યાયપ્રવાહ સદા ચાલુ રહે છે. આથી પ્રત્યેક પ્રવાહની કારણભૂત એક એક શક્તિ માનવાથી એમાં રૂપશક્તિની માફક ગંધ, રસ, સ્પર્શ આદિ અનંત શક્તિઓ સિદ્ધ થાય છે. આત્મામાં ચેતના, આનંદ, વીર્ય આદિ શક્તિઓના ભિન્ન ભિન્ન વિવિધ પર્યાય એક સમયમાં થાય છે, પરંતુ એક ચેતનાશક્તિના અથવા એક આનંદશક્તિના વિવિધ ઉપગપર્યાય અથવા વિવિધ વેદના પર્યાય એક સમયમાં થતા નથી; કેમ કે પ્રત્યેક શક્તિને એક સમયમાં એક જ પર્યાય વ્યક્ત થાય છે. આ રીતે પુદ્ગલેમાં પણ રૂ૫, ગંધ આદિ ભિન્ન ભિન્ન શક્તિઓના ભિન્નભિન્ન પર્યાયે એક સમયમાં થાય છે; પરંતુ એક રૂપશક્તિના નીલ, પીત આદિ વિવિધ પર્યાયે એક સમયમાં થતા નથી. જેમ આત્મા અને પુદગલ દ્રવ્ય નિત્ય છે, તેમ એમની ચેતના આદિ તથા રૂપ આદિ શકિતઓ પણ નિત્ય છે. પરંતુ ચેતનાજન્ય ઉપયોગ પર્યાય

Translation AI Generated

Chapter 37
24
The substance cannot become distinct. Knowledge, perception, and similar aspects are different manifestations of a single conscious force, which operates through various temporal currents. There is also a causative form of substance, and the various colored manifestations—such as those associated with the blue color—are functioning manifestations of that form. Within the soul, there are continuous manifestations of happiness and suffering similar to those of the conscious force, along with infinite streams of painful and active manifestations. Thus, considering the joyous, vigorous, and other powers of this conscious essence as the cause, infinite powers are realized. In this manner, within substance, there are also continuous streams of scent, taste, touch, etc., akin to the colored manifestations. By acknowledging each stream as a cause, infinite powers such as scent, taste, and touch analogous to the power of form are also realized. In the soul, various powers of consciousness, joy, vigor, and other aspects emerge simultaneously; however, the different manifestations of one conscious power or one joyful power do not occur at the same time, because each power expresses only one manifestation at a time. Similarly, within substance, different powers such as form and scent manifest simultaneously; however, different manifestations of one form power, like blue or yellow, do not occur at the same time. Just as the soul and the substance are eternal, so too are their powers of consciousness and form eternal. However, the manifestation of conscious generated use...