Tattvartha sutra

SR No.: 001074
Original Sutra Author: Umaswati, Umaswami
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir
Publication Year: 1977
Total Pages: 667
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati, Tattvartha Sutra, Philosophy, J000, J001, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 23 MB

Page 39

પાઠમાં દ્રવ્યનાં લક્ષણવાળાં બે જ સૂત્રો છે. રશ્ચિયધ્રૌવ્યયુ સત”", ૨૬ ! “ગુખપર્યાવત દ્રવ્યમ્ ૫, રૂ૭ | એ બે ઉપરાંત દ્રવ્યના લક્ષણ પર એક ત્રીજું સૂત્ર દિગંબરીય સૂત્રપાઠમાં છેઃ “સત દ્રવ્ય ક્ષણમ્ ” , ૨૬ આ ત્રણે દિગંબરીય સૂત્રપાઠમાંનાં સૂત્રો કુંદકુંદના પંચાસ્તિકાયની નીચેની પ્રાકૃત ગાથામાં પૂર્ણપણે વિદ્યમાન છે:
"दव्यं सल्लक्खणियं उप्पादव्वयधुवत्तसंजुक्त । गुणपज्जयासयं वा जं तं भण्णंति सव्वण्हू" ॥१०॥
આ ઉપરાંત કુંદકુંદના પ્રસિદ્ધ ગ્રંથે સાથે તત્વાર્થ. સૂત્રોનું જે શાબ્દિક અને વસ્તુગત મહત્ત્વનું સૌદશ્ય છે, તે આકસ્મિક તે નથી જ.
૩. ઉપલબ્ધ યોગસૂત્રોના રચયિતા પતંજલિ મનાય છે. વ્યાકરણ મહાભાષ્યના કર્તા પતંજલિ જ યોગસૂત્રકાર છે. કે બીજા કોઈ પતંજલિ, એ વિષે આજે કાંઈ નિશ્ચય નથી. જે મહાભાષ્યકાર અને યોગસૂત્રકાર પતંજલિ એક હોય, તે યોગસૂત્રો વિક્રમની પૂર્વે પહેલા બીજા સૈકાનાં છે, એમ કહી શકાય. ગસુત્રનું વ્યાસભાષ્ય ક્યારનું છે, તે પણ નિશ્ચિત નથી; છતાં વિક્રમના ત્રીજા સૈકાથી પ્રાચીન હોય એમ માનવાને કારણ નથી.
યોગસૂત્રો અને તેમના ભાષ્ય સાથે તત્વાર્થનાં સૂત્રો અને તેમના ભાષ્યનું શાબ્દિક તેમજ આર્થિક સદશ્ય ઘણું છે અને આકર્ષક પણ છે; છતાં એ બેમાંથી કઈ એક ઉપર
૧. આના વિશેષ વિસ્તાર માટે જુઓ મારું લખેલું હિન્દી “ગદર્શન, પ્રસ્તાવના પૃત્ર પર થી.

Translation AI Generated

In the text, there are only two sutras that describe the characteristics of substances. "Raṣciyadhrauvyāyu sat", 26! "Gukhaparyāvat dravyam 5, Rū." Besides these two, there is a third sutra on the characteristics of substances in the Digambara sutras: "Sat dravya kṣaṇam," 26. These three sutras from the Digambara sutras are completely present in the following Prakrit verse of Kundakunda’s Pancāstikāya:
"दव्यं सल्लक्खणियं उप्पादव्वयधुवत्तसंजुक्त। गुणपज्जयासयं वा जं तं भण्णंति सव्वण्हू" ॥10॥
Apart from this, the semantic and substantial significance of the Tattvārthasūtra in Kundakunda’s famous texts is not coincidental.
3. The author of the Yoga Sutras is believed to be Patanjali. The author of the Mahābhāṣya is also Patanjali, who is the author of the Yoga Sutras. There is no certainty regarding another Patanjali today. It can be said that the Patanjali who is the Mahābhāṣya author and the Yoga Sutra author is the same, and the Yoga Sutras were composed prior to Vikrama’s era, before the second century. The date of the Vyasa's commentary is also not definite; however, there is no reason not to consider it ancient, dating back to the third century of Vikrama.
There is significant semantic and material correlation between the Yoga Sutras and their commentary and the Tattvārtha sutras and their commentary, which is also attractive; however, regarding which one to focus on,
1. For further elaboration on this, see my written Hindi "Darshan" from the introductory page.