Tattvartha sutra

SR No.: 001074
Original Sutra Author: Umaswati, Umaswami
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir
Publication Year: 1977
Total Pages: 667
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati, Tattvartha Sutra, Philosophy, J000, J001, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 23 MB

Page 373

૧૭૬
તત્વાર્થસૂત્ર ઇત્યાદિ અનેક પ્રકારને લૌકિક કાળવિભાગ સૂર્યની ગતિક્રિયાથી કરવામાં આવે છે. જે ક્રિયા ચાલુ હોય તે વર્તમાનકાળ, જે થવાની છે તે અનાગતકાળ અને જે થઈ ચૂકી છે તે અતીતકાળ. જે કાળ ગણતરીમાં આવી શકે તે સંખ્યય, જે ગણતરીમાં નથી આવી શકતો પણ ફક્ત ઉપમાન દ્વારા જાણી શકાય છે તે અસંખ્યય, જેમ કે, પલ્યોપમ, સાગરેપમ આદિ; અને જેનો અંત નથી તે અનંત. [૧૫]
રિચર ક્યોતિ : મનુષ્યલકની બહારનાં સૂર્ય આદિતિષ્ક વિમાન સ્થિર છે. કેમ કે એમનાં વિમાન સ્વભાવથી એક જગ્યાએ જ કાયમ રહે છે. અહીંતહીં ભમતા નથી. આ કારણથી એમની લેશ્યા અને એમને પ્રકાશ પણ એક રૂપે સ્થિર છે; અર્થાત્ ત્યાં રાહુ આદિની છાયા ન પડવાથી
જ્યોતિષ્કનો સ્વાભાવિક પીળો રંગ જેમને તેમ રહે છે, અને ઉદય અસ્ત ન હોવાથી લક્ષ જનપરિમાણ પ્રકાશ પણ એકસરખે સ્થિર રહે છે. [૧૬].
વૈમાનિ : ચતુર્થનિકાયના દેવ વૈમાનિક કહેવાય છે. એમનું વૈમાનિક એ નામ માત્ર પારિભાષિક છે; કેમ કે વિમાનથી ચાલતા એવા તો બીજા નિકાયના દેવ પણ હોય છે.
વૈમાનિકના કલ્પપપન્ન અને કલ્પાતીત એવા બે ભેદ હોય છે. જે કલ્પમાં રહે છે, તે કલ્પપપન્ન અને જે કલ્પની બહાર રહે છે તે કલ્પાતીત કહેવાય છે. આ બધા વૈમાનિક એક સ્થાનમાં હોતા નથી, કે તીરછા પણ હતા નથી; કિન્તુ એક બીજાની ઉપર ઉપર રહેલા હોય છે. [૧૮–૧૯]
કલ્પના સૌધર્મ, ઐશાન આદિ બાર ભેદ છે. એમાંથી સૌધર્મ કલ્પ જ્યોતિશ્ચક્રની ઉપર અસંખ્યાત જન ચડવા

Translation AI Generated

176
The Tattvarthasutra and various other texts categorize time based on the movement of the sun. The ongoing action is the present tense, the one that is about to happen is the future tense, and the one that has already happened is the past tense. Time that can be counted is numerable, while that which cannot be counted but can only be known through analogy is innumerable, such as examples like a measure of time or the ocean; and that which has no end is infinite. [15]
Richar Jyoti: The sun outside the human realm is stationary in its orbit. This is because its nature is to remain permanently in one place. It does not wander here and there. For this reason, its light and shade are also stationary in nature; thus, the natural yellow color of celestial bodies remains unchanged without the shadow of Rahu and others falling on it, and due to the absence of rising and setting, the light perceived by the eyes is also uniformly stable. [16]
Vaimanik: The gods of the fourth category are called Vaimanika. The term Vaimanika is merely a technical designation; others from different categories may also travel in aircraft. There are two distinctions of Vaimanika: Kalpapanna and Kalpaatit. Those who reside in a kalpa are called Kalpapanna, and those who remain outside of a kalpa are called Kalpaatit. Not all Vaimanika are located in one place; they do not live in a flat manner but are layered over each other. [18–19]
The concept of Saudharm, Aishan, and others are twelve distinctions. Among these, Saudharm refers to the countless beings climbing up to the Jyotish Chakra of the Kalpa.