Tattvartha sutra

SR No.: 001074
Original Sutra Author: Umaswati, Umaswami
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir
Publication Year: 1977
Total Pages: 667
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati, Tattvartha Sutra, Philosophy, J000, J001, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 23 MB

Page 352

૧૫૫
અધ્યાય ૩- સૂત્ર ૭-૧૮ ગેટલી છે, જે ચાલીસ જન ઊંચી છે; અને જે મૂળમાં બાર એજન, વચમાં આઠ જન અને ઉપર ચાર યોજન પ્રમાણ લાંબી–પહોળી છે.
જબૂદ્વીપમાં મુખ્યતયા સાત ક્ષેત્રો છે. તે ‘વંશ', “વર્ષ', અથવા “વાસ્ય' કહેવાય છે. તેમાં પહેલું ભરત છે; તે દક્ષિણ તરફ છે. ભારતની ઉત્તરે હૈમવત, હૈમવતની ઉત્તરે હરિ, હરિની ઉત્તરે વિદેહ, વિદેહની ઉત્તરે રમ્યક, રમ્યકની ઉત્તરે હૈરણ્યવત અને હૈરયવતની ઉત્તરે ઐરાવત છે. વ્યવહારસિદ્ધ દિશાઓના નિયમ પ્રમાણે મેરુ પર્વત સાતે ક્ષેત્રોના ઉત્તર ભાગમાં રહેલું છે.
સાતે ક્ષેત્રોને એકબીજાથી જુદાં પાડવા માટે તેમની વચમાં છ પર્વત છે; તે “વર્ષધર” કહેવાય છે. તે બધા પૂર્વથી પશ્ચિમ લાંબા છે. ભારત અને હૈમવત ક્ષેત્રની વચ્ચે હિમાવાન પર્વત છે; હૈમવત અને હરિવર્ષને જુદા પાડનાર મહાહિમવાન છે; હરિવર્ષ અને વિદેહને નિષધ પર્વત જુદા પાડે છે; વિદેહ અને રમ્યક વર્ષની વચમાં નીલ પર્વત છે; રમ્યક અને હૈરણ્યવતને રુકમી પર્વત ભિન્ન કરે છે; હૈરણ્યવત અને ઐરાવતને જુદા પાડનાર શિખરી પર્વત છે. [૯-૧૧]
૧. દિશાને નિયમ સૂર્યના ઉદયાસ્ત ઉપર અવલંબિત છે. સૂર્યની તરફ મોઢું કરી ઊભા રહેતાં ડાબી બાજુએ ઉત્તર દિશામાં મેરુ પર્વત છે. ભરત ક્ષેત્રમાં સૂર્યાસ્તની જે દિશા છે, તે ઐરાવતમાં સૂર્યોદયની છે. તેથી ત્યાં પણ સૂર્યોદય તરક મોટું કરતાં મેરુ ઉત્તર દિશામાં જ પડે છે. આ રીતે બીજા ક્ષેત્રોમાં પણ મેરુનું ઉત્તરવતિપણું સમજી લેવું.

Translation AI Generated

155
Chapter 3 - Sutra 7-18 It is stated that there are forty people high; and the length-width is measured at twelve agents at the bottom, eight agents in the middle, and four at the top.
In Jambudvipa, there are primarily seven regions. They are called 'Vansh', 'Varsh', or 'Vas'. The first is Bharat; it is to the south. To the north of Bharat is Himalaya, to the north of Himalaya is Hari, to the north of Hari is Videha, to the north of Videha is Ramyaka, to the north of Ramyaka is Hiranvat, and to the north of Hiranvat is Airavat. According to the rules of directional validity, Mount Meru is located in the northern part of the seven regions.
To separate the seven regions, there are six mountains in between; they are called "Varshadhar." All of them stretch from east to west. The Himavan mountain lies between Bharat and the Himalaya region; the grand Himavan separates the Himalaya and Hari varsh; the Nishadh mountain separates Hari varsh and Videha; the Nil mountain is between Videha and Ramyaka; the Rukmi mountain separates Ramyaka and Hiranvat; and the Shikhari mountain separates Hiranvat and Airavat.
1. The rule of direction is dependent on the rising and setting of the sun. Standing facing the east, to the left side in the northern direction is Mount Meru. The direction of sunset in Bharat is where the sunrise is in Airavat. Therefore, even there, the sunrise occurs further up or down than Mount Meru, which lies in the northern direction. Thus, in other regions as well, the northward position of Meru should be understood.