Tattvartha sutra

SR No.: 001074
Original Sutra Author: Umaswati, Umaswami
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir
Publication Year: 1977
Total Pages: 667
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati, Tattvartha Sutra, Philosophy, J000, J001, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 23 MB

Page 346

અધ્યાય ૩- સૂત્ર કે
૧૪૯ નારાની સ્થિતિ : દરેક ગતિના જીવોની સ્થિતિઆયુમર્યાદા જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ બે પ્રકારની બતાવવામાં આવી છે. જેનાથી ઓછું ન હોઈ શકે તે જઘન્ય અને જેનાથી અધિક ન હોઈ શકે તે ઉત્કૃષ્ટ. આ જગ્યાએ નારકેની ફક્ત ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિનું વર્ણન છે. જઘન્ય સ્થિતિ આગળ બતાવવામાં આવશે. પહેલીમાં એક સાગરોપમની, બીજીમાં ત્રણની, ત્રીજીમાં સાતની, ચોથીમાં દસની, પાંચમીમાં સત્તરની, છઠ્ઠીમાં બાવીસની અને સાતમીમાં તેત્રીસ સાગરોપમની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ છે.
અહીં સુધી સામાન્ય રીતે અધોલેકનું વર્ણન પૂરું થાય છે. એમાં બે બાબતે ખાસ જાણી લેવી જોઈએઃ ગતિઆગતિ અને દીપ–સમુદ્ર આદિને સંભવ.
મતિઃ અસંસી પ્રાણી મરીને પહેલી ભૂમિમાં ઉત્પન્ન થઈ શકે છે, આગળ નહિ; ભુજપરિસર્ષ પહેલી બે ભૂમિ સુધી, પક્ષી ત્રણ ભૂમિ સુધી, સિંહ ચાર ભૂમિ સુધી, ઉરગ પાંચ ભૂમિ સુધી, સ્ત્રી છ ભૂમિ સુધી અને મત્સ્ય તથા મનુષ્ય મરીને સાત ભૂમિ સુધી જઈ શકે છે. સારાંશ કે તિર્યંચ અને મનુષ્ય જ નરક ભૂમિમાં પેદા થઈ શકે છે, દેવ અને નારક નહિ; કારણ કે એમનામાં એવા અધ્યવસાયને અભાવ છે. નારક મરીને ફરી તરત જ નરક ગતિમાં પેદા થતું નથી; અને તરત જ દેવગતિમાં પણ પેદા થતો નથી, એ ફક્ત તિર્યંચ અને મનુષ્ય ગતિમાં પેદા થઈ શકે છે.
૧. જુઓ આ
સૂત્ર ૪૩-૪૪.

Translation AI Generated

Chapter 3 - Sutra 149 The Condition of Beings: The condition of beings in each mode presents two types of lifespan limits, inferior and superior. What cannot be less than this is inferior and what cannot be more than this is superior. Here, only the superior condition of the Naraka is described. The inferior condition will be elaborated later. In the first, there is the superior condition equivalent to one sea, in the second to three, in the third to seven, in the fourth to ten, in the fifth to fourteen, in the sixth to twenty-two, and in the seventh to thirty-three seas.

Up to this point, the description of the downward realms generally concludes. Two specific points should be particularly noted: the evolution and the potentiality of beings in the states of being.

1. It is understood: Asensient beings can only be reborn in the first realm and not further; beings with limbs can exist up to the first two realms, birds can extend to three realms, lions to four realms, serpents to five realms, females to six realms, and fish and humans can exist up to seven realms. In summary, only Tiryanch and humans can be born in the Naraka realm; gods and Narakas cannot, due to their lack of such associations. A Naraka being does not immediately get reborn into the Naraka mode; nor do they instantly attain the divine mode; they can only be born in the Tiryanch and human modes.

1. See this.
Sutra 43-44.