Tattvartha sutra

SR No.: 001074
Original Sutra Author: Umaswati, Umaswami
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir
Publication Year: 1977
Total Pages: 667
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati, Tattvartha Sutra, Philosophy, J000, J001, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 23 MB

Page 308

અધ્યાય ૧-સૂત્ર ૨૬-૩૧
૧૧૧
‘લાંગલિકા' અને ‘ગામૂત્રિકા' એવાં ત્રણ નામ છે. જેમાં એક વાર સરળરેખાના ભંગ થાય તે પાણિમુક્તા’, જેમાં એ વાર થાય તે લાંગલિકા' અને જેમાં ત્રણ વાર થાય તે ‘ગામૂત્રિકા,’ જીવની કોઈ પણ એવી વક્રગતિ નથી હતી કે જેમાં ત્રણથી અધિક વાંક લેવા પડે; ક્રમ કે જીવનું નવું ઉત્પત્તિસ્થાન ગમે તેટલું વિશ્રેણિપતિત – વક્રરેખાસ્થિત – હોય તે પણ તે ત્રણ વાંકમાં તે અવશ્ય જ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે. પુદ્ગલની વક્રગતિમાં વાંકની સ ંખ્યાને કશાયે નિયમ નથી; એના આધાર પ્રેરક નિમિત્ત ઉપર છે. [૨૮–૨૯]
–
૪. તિનું ામાન : અંતરાલગતિનું કાલમાન જધન્ય એક સમયનું અને ઉત્કૃષ્ટ ચાર સમયનુ છે. જ્યારે ઋજુગતિ હાય ત્યારે એક જ સમય અને જ્યારે વક્રગતિ હાય ત્યારે બે, ત્રણ અથવા ચાર સમય સમજવા. સમયની સ ંખ્યાની વૃદ્ધિના આધાર વાંકની સ ંખ્યાની વૃદ્ધિ ઉપર અવલંબિત છે. જે વક્રગતિમાં એક વાંક હાય એનુ કાલમાન એ સમયનુ, જેમાં એ હાય તેનું કાલમાન ત્રણ સમયનું અને જેમાં ત્રણ હાય તેનું કાલમાન ચાર સમયનું સમજવું. સારાંશ એ છે કે એક વિગ્રહની ગતિથી ઉત્પત્તિસ્થાનમાં જ્યારે જવાનુ હોય છે, ત્યારે પૂસ્થાનથી વાંકવાળા સ્થાન ઉપર પહેાંચવા માટે એક સમય, અને વાંકવાળા સ્થાનથી ઉત્પત્તિસ્થાન સુધી જતાં બીજો સમય લાગે છે. આ નિયમ પ્રમાણે ખે વિગ્રહની ગતિમાં ત્રણ સમય અને ત્રણ વિગ્રહની ગતિમાં ચાર સમય લાગે છે. અહીયાં એ પણ જાણી લેવું જોઈ એ કે ઋજુ
•
૧. આ પાણિમુક્તા આદિ નામે દ્દિગંખરીયટીકાગ્ર થામાં પ્રસિદ્ધ છે.

Translation AI Generated

Chapter 1 - Verse 26-31
‘Langalika’ and ‘Gamutrika’ are three names. In which, one time it is referred to as ‘Paanimukta’, one time it is referred to as ‘Langalika’, and when it occurs three times, it is referred to as ‘Gamutrika.’ There is no such crooked motion of the soul which requires more than three deviations; regardless of how much the new origin point of the soul is divergent or situated in a crooked line, it must certainly attain those three deviations. In the crooked motion of pudgala, there is no fixed number of deviations; it depends on the motivating cause.
-
4. The time measurement: The time of interval motion is the lowest at one time and the highest at four times. When there is a straight motion, it is one time, and when there is a crooked motion, it is understood to be two, three, or four times. The increase in the number of times is dependent on the increase in the number of deviations. In a crooked motion where there is one deviation, the time measurement is that in which it is, its time measurement is three times, and in which there are three, its time measurement is understood as four times. The summary is that when in the origin point of a manifestation, when there is movement, it takes one time to reach the place of deviation, and from the place of deviation to the origin point, it takes another time. According to this rule, the movement of three manifestations takes three times and the movement of four manifestations takes four times. Here it should also be understood that in straight motion…
1. This Paanimukta is prominently mentioned in the Digambara text known as Adi.