Tattvartha sutra

SR No.: 001074
Original Sutra Author: Umaswati, Umaswami
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir
Publication Year: 1977
Total Pages: 667
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati, Tattvartha Sutra, Philosophy, J000, J001, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 23 MB

Page 236

અધ્યાય ૧-સૂત્ર ૧૮-૧૯
૩૯
થાય છે, કે આ શું છે? એ જ સામાન્ય જ્ઞાન છે કે જે પહેલવહેલુ શબ્દને સ્ફુટ રીતે જાણે છે. ત્યાર પછી વિશેષ જ્ઞાનને ક્રમ શરૂ થાય છે. જેમ થાડાક સમય સુધી પાણીનાં ટીપાં પડવાથી જ તે રૂક્ષ શરાવ ધીમે ધીમે ભીનુ થાય છે અને એમાં પાણી દેખાવા લાગે છે, તેમ જ કેટલાક સમય સુધી શબ્દપુદ્ગલાના સયાગ રહેતા હેાવાથી તે ઊંઘતા માણસના કાન ભરાઈ જવાને લીધે એ શબ્દોને સામાન્ય રૂપે જાણે છે અને પછી શબ્દોની વિશેષતાઓને જાણે છે. જો કે આ ક્રમ ઊંધતાની માફક જાગતા માણસને માટે પણ લાગુ પડે છે તે પણ તે એટલા શીઘ્રભાવી હોય છે કે સાધારણ લોકોના ધ્યાનમાં તે મુશ્કેલીથી આવે છે. આથી શરાવની સાથે ધૃતાનું સામ્ય બતાવ્યું છે.
પટુક્રમિક જ્ઞાનધારા માટે અરીસાનું દૃષ્ટાંત ઠીક છે. અરીસાની સામે કાઈ વસ્તુ આવે કે તુરત જ એમાં એનુ પ્રતિબિંબ પડી જાય છે અને તે દેખાય છે. આને માટે અરીસાની સાથે પ્રતિબિંબિત વસ્તુના સાક્ષાત્ સયાગની જરૂર રહેતી નથી, જેમ કાનની સાથે શબ્દોને સાક્ષાત્ સ ંચાગની જરૂર હાય છે. ફક્ત પ્રતિબિંબગ્રાહી દર્પણ અને પ્રતિબિંબિત થનારી વસ્તુનું યાગ્ય સ્થળમાં સન્નિધાન આવશ્યક છે; આવુ સન્નિધાન થતાં જ પ્રતિબિંબ પડી જાય છે અને તે તુરત જ દેખાય છે. આ રીતે આંખની આગળ કાઈ રંગવાળી વસ્તુ આવી કે તુરત જ સામાન્ય રૂપે દેખાય છે. આને માટે નેત્ર અને એ વસ્તુના સંયોગ અપેક્ષિત નથી, જેવી રીતે કાન અને શબ્દોને સયાગ અપેક્ષિત છે. ફક્ત દણુની

Translation AI Generated

Chapter 1 - Sutra 18-19
39
What is this? It is the same common knowledge that clearly understands the preliminary word. After that, special knowledge begins in order. Just as, after a while of water droplets falling, the dry wood gradually becomes wet and water starts to be visible in it, in the same way, due to the sound phenomena of words persistently residing for some time, a person hears them as they fill the ears of a sleeping person, and thereafter understands the characteristics of the words. However, this sequence also applies to an awakened person like the one who is in deep sleep, yet it occurs so quickly that it remains difficult for ordinary people to perceive. Thus, the similarity of the sound with the trickle is demonstrated.
The example of a mirror is appropriate for the sequential knowledge stream. When something comes in front of a mirror, its reflection immediately appears in it and is seen. For this, the direct presence of the reflected object with the mirror is not necessary, just as direct engagement with the sound is essential for hearing. Only the reflective mirror and the object being reflected need to be present in that particular location; as soon as such presence occurs, the reflection emerges and is seen immediately. In this way, when something colored comes before the eyes, it is immediately seen in a general form. For this, the conjunction of the eye and that object is not required, just as the conjunction of the ear and sound is essential. Only the reflection is needed.