Tattvartha sutra

SR No.: 001074
Original Sutra Author: Umaswati, Umaswami
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir
Publication Year: 1977
Total Pages: 667
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati, Tattvartha Sutra, Philosophy, J000, J001, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 23 MB

Page 206

અધ્યાય ૧
-
૩
જગતના પદાર્થાને યથાર્થ રૂપથી જાણવાની રુચિ સાંસારિક અને આધ્યાત્મિક અને પ્રકારના અભિલાષાથી થાય છે. ધન, પ્રતિષ્ઠા આદિ કાઈ સાંસારિક વાસના માટે જે તત્ત્વજિજ્ઞાસા થાય છે, તે સમ્યગ્દČન નથી. કેમ કે એનું પરિણામ મેક્ષ પ્રાપ્તિ ન હેાવાથી, એનાથી સંસાર જ વધે છે. પરન્તુ જે તત્ત્વનિશ્ચયની રુચિ ફક્ત આત્માની તૃપ્તિ માટે, આધ્યાત્મિક વિકાસ માટે થાય છે, તે સમ્યગદર્શન છે.
નિશ્ચય અને વ્યવહાર દષ્ટિથી પ્રથાર : આધ્યાત્મિક વિકાસથી ઉત્પન્ન થયેલ એક પ્રકારને આત્માના પરિણામ તે નિશ્ચય સમ્યક્ત્વ છે. તે જ્ઞેયમાત્રને તાત્ત્વિક રૂપમાં જાણવાની, હેયને છેાડી દેવાની અને ઉપાદેયને ગ્રહણ કરવાની રુચિરૂપ છે.
રુચિના બળથી ઉત્પન્ન થતી ધર્મતત્ત્વનિષ્ઠા એ વ્યવહારસભ્યત્વ છે.
સમ્યક્ત્વનાં ોિ: સમ્યગદર્શનની પિછાન કરાવે એવાં પાંચ લિંગ માનવામાં આવે છે. જેવાં કે પ્રથમ, સવેગ, નિવેદ, અનુક ંપા અને આસ્તિક.
૧. તત્ત્વના મિથ્યા પક્ષપાતથી ઉત્પન્ન થતા કદાગ્રહ આદિ દોષાના ઉપશમ એ જ પ્રશમ' છે. ૨. સાંસારિક અંધનેાના ભય એ સવેગ' છે. ૩. વિષયામાં આસક્તિ ઓછી થવી એ ‘નિવેદ' છે. ૪. દુ:ખી પ્રાણીઓનું દુ:ખ દૂર કરવાની ઇચ્છા એ અનુકંપા' છે. ૫. આત્મા આદિ પરાક્ષ કિન્તુ યુક્તિપ્રમાણથી સિદ્ધ પદાર્થાના સ્વીકાર એ આસ્તિકય છે.

Translation AI Generated

Chapter 1 - 3

The desire to know the substances of the world in their true form arises from worldly and spiritual aspirations of different types. The inquiry into such principles for worldly enjoyment, like wealth and prestige, is not right knowledge. This is because its result does not lead to liberation (moksha), thereby only increasing worldly existence. However, the interest in determining the principles solely for the satisfaction of the soul and for spiritual development is right vision (samyak darshan).

From the perspective of ultimate truth (nishchaya) and empirical reality (vyavahara): one aspect of spiritual development that arises is the right knowledge of the soul, which is samyak-tattva. This involves the desire to know the essence only in its true form, to discard the unworthy, and to embrace what is worthy.

The firm attachment to the principles of righteousness generated by desire is empirical propriety (vyavahaar).

The signs of right knowledge: Five indicators are considered as markers of right vision. These are: First, the cessation of faults arising from the false bias of the principle, which is called ‘Shama’. Second, the fear of worldly ignorance, which is ‘Savaya’. Third, the decreasing attachment to sensual pleasures, which is ‘Nived’. Fourth, the wish to alleviate the suffering of miserable beings, which is ‘Anukampa’. Fifth, the acceptance of the established reality of substances, such as the soul, through reasoning, which is ‘Astikya’.