Tattvartha sutra

SR No.: 001074
Original Sutra Author: Umaswati, Umaswami
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir
Publication Year: 1977
Total Pages: 667
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati, Tattvartha Sutra, Philosophy, J000, J001, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 23 MB

Page 133

છે, તે બહુ તા એટલુ' જ સૂચવે છે કે, એ કેઈ ત્રીજા જ સમાન ગ્રંથના અભ્યાસના વારસાનું પરિણામ છે. સિદ્ધસેનની વૃત્તિમાં તત્ત્વાર્થંગત વિષયપરત્વે જે વિચાર અને ભાષાને પુષ્ટ વારસા નજરે પડે છે, તે જોતાં એમ ચા` લાગે છે કે, એ વૃત્તિ પહેલાં શ્વેતાંબરીય સ ંપ્રદાયમાં પુષ્કળ સાહિત્ય રચાયેલુ અને ખેડાયેલુ હોવુ જાઈ એ.
C
૧. એક બાજુ સિદ્ધસેનીય વૃત્તિમાં દ્બેિગ ખરીય સૂત્રપાઠવિરુદ્ધ સમાલોચના કાંઇક કચાંઈક દેખાય છે, દા॰ ત॰ અવરે પુર્વિદ્યાસોતિષદૃનિ સ્વયં વિરચય્યાસ્મિન પ્રસ્તાવે મૂત્રાશીયતે' ઇત્યાદિ ૩, ૧૧ ની. વૃત્તિ પૃ૦ ૨૬૧, તથા અરે સૂત્રથમેતષીયતે– ‘દ્રવ્યાનિ' ‘નીવાશ્ર' '' ઇત્યાદિ ૫, ૨ ની વૃત્તિ પૃ૦ ૩૨૦; તેમજ ‘અન્ય પઠન્તિ સૂત્ર' ૭, ૨૩, પૃ ૧૦૯, તેમજ કાંઈક કાંઇક સર્વાર્થસિદ્ધિ અને ‘ રાજવૃત્તિક 'માં દેખાય છે તેવી વ્યાખ્યાઓનુ ખંડન પણ છે. દા॰ ત॰ ये त्वेतद्भाष्यं गमनप्रतिषेधद्वारेण चारणविद्याधर द्धि प्राप्तानामाचक्षते तेषामागमविरोधः " ઇત્યાદિ ૩, ૧૩ની વૃત્તિ પૃ॰ ૨૧૩; તથા કચાંઈક કાંઈક વાત્તિ સાથે શબ્દસાશ્ય છે, નિત્યપ્રજ્ઞલ્પિતવ'' ઇત્યાદિ ૫, ૩ની વૃત્તિ પૃ॰ ૩૨૧.
""
१०८
2
બીજી ખાજી શ્વેતાંબર ૫થનુ ખંડન કરનારી સૌથસિદ્ધિ આર્દિની ખાસ વ્યાખ્યાઓનુ સિદ્ધસેન વૃત્તિમાં નિરસન નથી; આથી એમ સ`ભાવના થાય છે કે, સર્વાસિદ્ધિમાં સ્વીકારાયેલ સૂત્રપાઠને અવલંબી રચાયેલ કાઈ દિગબરાચાયની કે અન્ય તટસ્થ આચાયની વ્યાખ્યા જેમાં શ્વેતાંબરીય વિશિષ્ટ માન્યતાઓનુ` ખંડન નહિ હોય અને જે પૂન્યાપાદ કે અકલ કને પણ પેાતાની ટીકા લખવામાં આધારભૂત થઈ હશે, તે સિદ્ધસેનની સામે હશે.

Translation AI Generated

It suggests that it is the result of the study of some other similar texts. The thoughts and language regarding the subject matter of Tattvārthānga evident in Siddhasena's commentary indicate that a substantial amount of literature must have been composed and explored in the Svetāmbara tradition prior to that commentary.

On one hand, Siddhasena's commentary appears to contain some criticism opposing the reading of certain sutras, for example, in "yā tv etad bhāṣyaṁ gamanapratibandhād vāreṇa cāraṇavidyādhara dṛṣṭī prāptānāmāgama virodhaḥ" in verse 3.13; and there are also somewhat conflicting interpretations in works such as "dravyāni," "nīvāśra" in verse 5.2, as well as in "anyapathaṅti sūtra" 7.23.

On the other hand, there is no negation of the specifically significant interpretations found in Siddhasena's commentary that aim to refute those of the Svetāmbara tradition. Thus, it could be inferred that interpretations based on the sutras accepted in Sarvāsiddhi which do not contradict the distinct beliefs of the Svetāmbara tradition, and which may have been used as a basis for critiques by Punyapāda or Akala, may be positioned against Siddhasena's views.