________________
३१४ पण्डितदुवैकमिभकृतो
[पृ. ६२. पं. ३दृष्टान्तधर्मिणोः समान: [६२.३] सदृशो हेतुसद्भावलक्षणो धर्मः [६२.३] प्रतिपाद्यतया यस्य [६२.३] प्रयोगस्यासौ सधर्मा, समानस्येति योगविभागात् समानस्य पक्षादिष्विति वक्तव्ये परिग्रहाद्वा स भावस्तस्य भावो [६२.३] भवतोऽस्मादभिधान
प्रत्ययाविति कृत्वा [31b] 'रूपविशेषः । तयोरेव विसदृशो [६२.४] हेतुसद्भावा5 सद्भावलक्षणो धर्मः प्रतिपाद्यतया यस्य तस्य भावः [६२.५] अशेषस्य साध्ये
तरधर्मिणः (साध्यधर्मिणः) साध्यधर्मणोवाऽन्यत्र सर्वत्र साध्ये हेतोाप्तिर्विवक्षिता । न तु साध्यधर्मणोऽन्यत्र दृष्टान्तधर्मिणि प्रवृत्तेन सर्वोपसंहारेण गृयमाणा व्याप्ति. बहियाप्तिः, तस्या निरासः [६२.९]।
ननु च सत्वलक्षणे स्वभावहेतौ साध्यधर्मिण्यपि विपर्यये बाधकप्रमाणवृत्त्याऽपि 10 व्याप्तिर्ग्रहीतुं शक्यत इति । नैतदपेक्षया हेतोरन्यत्र वृत्त्यपेक्षया किंचियेनेदमासज्येत, किंतु कार्यहेतोः सर्वस्य स्वभावहेतुविषयस्य चावश्यमन्यत्र प्र(अ)वृत्तिरपेक्षणीया । तदर्थमन्यत्राऽननुवृत्तिरित्याशहितमिति किन्न भवान् व्याचष्टे । आचार्यस्य च सत्त्वत्पन्यासानन्तरं यथा घटादय [६२.९] इत्युदाहरणदर्शनात्तु त्वदीयं व्याख्यानमपव्याख्यानं
लक्ष्यत इति निर्भर्त्सनामाशयास्याचार्यस्यान्यादृशमभिप्रायमुद्घाटयन्नाह यथा घटादय 15 [ ६२.९] इति । यस्य [६२.९] पुंसः । किं पुनस्तत्र स्मृत्याधानार्थ दृष्टान्तवचनम् ,
न तु दृष्टान्तमात्रप्रतिपादनार्थमित्याह-दृष्टान्ते[६२.११]ति' । अनेन पुरुषविशेष प्रति एतदाचार्येणेति नास्मद्व्याख्यानस्य किं चिदवद्यमिति दर्शयति । विभक्तिविपरिणामेन सम्बन्धमेव सर्वस्मिन्नि[६२.१६]त्यनेन दर्शयति ।
बहिरेवव्याप्तिपहियाप्तिस्ताम् । ते [६२.२३] निरस्ता भवन्ति[६२.२५] 20 इति सम्बन्धः । यद्यपी[६२,२३]ति निपातसमुदायो विशेषाभिधानार्था
भ्युपगमे । तावते[६२.२ ४]ति साधनधर्मस्य साध्यधर्मेणान्वयदर्शनमात्रेणेति । भस्य [६२.२ ४] साधनधर्मस्य तथाभावस्य साध्येनान्वीयमानत्वस्य अभावात् [६२.२ ४] । प्रतिबन्धमन्तरेण तदभावेऽपि तदभा(तदा)वाविरोधादिति भावः । इतिः [६२.२५] हेतौ । तस्य प्रतिबन्धसाधकस्य प्रमाणस्य 'स्मरणाय 25 [६३.३] । धर्मविशिष्टः [६३.४] सिषाधयिषितधर्मविशिष्टो धर्मी [६३.५]
शब्दादिः । तस्याः [६३.६] साध्यधर्मविशिष्टधर्मिप्रतिपत्तेः । व्याप्तिप्रदर्शनपूर्वके पक्षधर्मप्रदर्शनेऽभिधाय पक्षधर्मप्रदर्शनपूर्वके व्याप्तिप्रदर्शनेऽप्याह-तत्पूर्विकायां घे[६३.८]ति । तत्पूर्विकायां पक्षधर्मप्रदर्शनपूर्विकायां व्याप्तौ [६३.८] १. तत्स्मृतये SI . .
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
