________________
काव्यानुशासनम् [अ. १. सू. १० जातेनियमो यथा-समुद्रेष्वेव मकराः, ताम्रपामेव मौक्तिकानि। द्रव्यस्य यथा-मलय एव चन्दनस्थानम् , हिमवानेव भूर्जोत्पत्तिपदम् ।
यासु श्यामनिशासु पीततमसो मुक्तामयीश्चन्द्रिकाः पीयन्ते विवृत्तोर्ध्वचञ्चु विचलत्कण्ठं चकोराङ्गनाः ॥८५॥
चक्रवाकमिथुनस्य निशि भिन्नतटाश्रयणं यथा
संक्षिपता यामवतीस्तटिनीनां तनयता पयःपुरान् । रथचरणाह्वयवयसां किं नोपकृतं निदाघेन ॥ ८६ ॥
१०
समुद्रेष्वेव मकरा यथा
गोत्रापहारं नयतो गृहत्वं स्वनाममुद्राङ्कितमम्बुराशिम् । दायादवर्गेषु परिस्फुरत्सु दंष्ट्रावलेपो मकरस्य वन्यः ॥८॥
ताम्रपामेव मौक्तिकानि यथा
कामं भवन्तु सरितो भुवि सुप्रतिष्ठाः स्वादूनि सन्तु सलिलानि च शुक्तयश्च । एतां विहाय वरवर्णिनि ताम्रपर्णी नान्यत्र संभवति मौक्तिककामधेनुः ॥ ८८ ॥
मलय एव चन्दनस्थानं यथा
तापापहारचतुरो नागावासः सुरप्रियः । नान्यत्र मलयाददेश्यते चन्दनद्रुमः ॥ ८९ ॥
हिमवानेव भूोत्पत्तिपदं यथा
न्यस्ताक्षरा धातुरसेन यत्र भूर्जत्वचः कुञ्जरबिन्दुशोणाः । व्रजन्ति विद्याधरसुन्दरीणामनङ्गलेखक्रिययोपयोगम् ॥ ९० ॥
[कु, से, स, १ श्लो. . ]
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org