________________
३२२
काव्यानुशासनम् [१०८) अ. ५ सू. ४ अत्र 'इन्दु' इत्यत्र नकारो व्यञ्जनं च्युतम् । बिन्दुच्युतं यथा
सहसा नलिनी ताराशारिता गगनावनिः । शोभते भूमिपालानां सभा च विबुधाश्रिता ॥४७२॥
सह हसेन विकासेनेत्यपि । वर्णच्युतं यथासितनृशिरःस्रजा रचितमौलिशिरोमणिमौक्तिकैस्तथा शिखिरुचिरोर्ध्वदृक् पृथुललाटतटे तिलकक्रिया च सा । स्फुटविकटाहासललितं वदनं स्मितपेशलं च तद् अभिनवमीश्वरो वहति वेषमहो तुहिनाद्रिजार्धयुक् ॥४७३॥
अत्र गौरीश्वरवर्णने सिद्धिच्छन्दसि प्रतिपादमाद्याक्षरद्वयपातेऽन्त्याक्षरसप्तकच्युतौ चेश्वररूपवर्णनमेव प्रमिताक्षरावृत्तेन । यदि वा आद्याक्षरसप्तकच्युतौ अन्त्याक्षरद्वयपाते च गौरीवर्णनं द्रुतविलम्बितवृत्तेन ।
गूढं क्रियाकारकसंबन्धपादविषयत्वेन चतुर्धा । क्रियागूढं यथा
स्तनगुरुजघनाभिराममन्दं गमनमिदं मदिरारुणेक्षणायाः । कथमिव सहसा विलोकयन्तो मदनशरज्वरजर्जरा युवानः ॥४७४ ॥
हे युवानः कथमिव यूयं न स्त इति क्रियागूढम् । कारकगूढं यथा-- केनेमो दुर्विदग्धेन हृदये विनिवेशितौ । पिबतस्ते शरावेण वारिकल्हारशीतलम् ॥४७५॥ [ 1. I. सबन्धपाद
]
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
