________________
२७२
S
१५
&&
२५
[ ९१) अ. ३ काव्यानुशासनम् वाहिन्यः पार्श्वमेताः क्षणमपि भवतो नैव मुञ्चन्त्यभीक्ष्णं स्वच्छेऽन्तर्मान से ऽस्मिन्कथमवनिपते तेऽम्बुपानाभिलाषः |४१६ । [ भोजप्रबन्ध. लो. २३० ]
अत्र शोण इत्यनियमे वाच्ये शोण एवेति नियम उक्तः । परिवृत्तं सामान्यं विशेषेण यथा
कल्लोलवेल्लितदृषत्परुषप्रहारै
रत्नान्यमूनि मकराकर मावमंस्थाः । किं कौस्तुभेन विहितो भवतो न नाम
याच्ञाप्रसारितकरः पुरुषोत्तमोऽपि ॥
४१७ ॥
[ भलट. श. लो. ६२ ]
अत्र 'एकेन किं न विहितो भवतः स नाम ' इति सामान्ये वाच्ये
कौस्तुमेनेति विशेष उक्तः ।
परिवृत्तो विशेषः सामान्येन यथा
-
श्यामां श्यामलिमानमानयत भोः सान्द्रैर्मषीकूर्चकैः
मन्त्रं तन्त्रमथ प्रयुज्य हरत श्वेतोत्पलानां स्मितम् । चन्द्रं चूर्णयत क्षणाच्च कणशः कृत्वा शिलापट्टके येन द्रष्टुमहं क्षमे दश दिशस्तद्वक्त्रमुद्राङ्किताः ॥ ४१८ ॥ [ वि. मं. अ. ३. लो. १] अत्र ज्योत्स्नामिति विशेषे वाच्ये श्यामामिति सामान्यमुक्तम् । परिवृत्तो विधिरनुवादेन यथाअरे रामाहस्ताभरण मधुपश्रेणिशरण स्मरक्रीडाव्रीडाशमन विरहिप्राणदमन । सरोहंसोत्तंस प्रचलदल नीलोत्पल सखे सखेदोsहं मोहं लथ कथय क्वेन्दुवदना ॥ ४१९ ॥
[
अत्र विधौ वाच्ये विरहिप्राणदमनेति-अनुवाद उक्तः ।
७
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
]
www.jainelibrary.org
