________________
२३८
काव्यानुशासनम् [९०) अ. ३ स. ६ क्वचिद् गुणः, यथापृथुकार्तस्वरपात्रं भूषितनिःशेषपरिजनं देव । विलसत्करेणुगहनं संप्रति सममावयोः सदनम् ॥३२३॥
अत्र वाच्यमहिम्ना नियतार्थप्रतिपत्तिकारित्वे व्याजस्तुतिपर्यवसायित्वाद् गुणत्वम् ।
अनुचितार्थत्वं पदस्य, यथातपस्विभिर्या सुचिरेण लभ्यते प्रयत्नतः सत्रिमिरिष्यते च या। प्रयान्ति तामाशु गतिं यशस्विनो रणाश्वमेधे पशुतामुपागताः ।३२४॥
अत्र पशुपदं कातरतामभिव्यनक्तीत्यनुचितार्थम् । यथा वा उपमायाम्
कचिदने प्रसरता क्वचिदापत्यनिनता । शुनेव सारङ्गकुलं त्वया भिन्नं द्विषां बलम् ॥३२५॥
तथा-वह्निस्फुलिङ्ग इव भानुरयं चकास्ति' ।३२६।
अयं पद्मासनासीनश्चक्रवाको विराजते । युगादौ भगवान् ब्रह्मा विनिर्मित्सुरिव प्रजाः ॥३२७॥
[ पातालमिव नाभिस्ते स्तनौ क्षितिधरोपमौ । वेणीदण्डः पुनरयं कालिन्दीपातसन्निभः ॥३२८॥ [ ]
पृथुकार्तस्वरेति । पृथुकानां बालानां ये आर्ताः स्वरातेषां पात्रम्, पृथूनि कार्तस्वरस्य सुवर्णभाजनानि च यत्र । भुवि उषितो भूषितः, अलइतश्च । विलसत्कैर्गतसंबनधिभिः पांसुभिर्गहनम् , विलसन्तीभिः करेणुभिव्याप्तं च ।
1. I. क्षतिधर 2. A. B. omit सुवर्ण. N. has स्वर्णस्य
२५
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
