________________
काव्यानुशासनम्
[८६) अ. ३. सू. ३
अथैषः प्राचीतः सरति मुरलीगण्डमलीनस्तरुच्छायाचनः स्तबकित इव ध्वान्तविसरः ॥३४२॥
पाश्चात्यानां पाण्डुर्यथा
शाखास्मेरं मधुकवलनाकेलिलोलेक्षणानां भृङ्गस्त्रीणां बकुलमुकुल कुन्तलीभावमेति । किं चेदानी यवनतरुणीपाण्डुगण्डस्थलीभ्यः कान्तिः स्तोक रचयति पदं नागवल्लीदलेषु ॥ ३४३ ॥
उदीच्चानां गौरो यथा
काश्मीरीगात्रलेखासु लोलल्लावण्यवीचिषु । द्रावयित्वेव विन्यस्तं स्वर्ण षोडशवणिकम् ॥ २४४ ॥
१५
मध्यदेश्यानां कृष्णः श्यामो गौरश्च । कृष्णो यथा
युधिष्ठिरक्रोधवढेः कुरुवंशैकदाहिनः । पाञ्चालीं ददृशुः सर्वे कृष्णां धूमशिखामिव ।। २४५ ॥
एवं श्यामोऽपि । न च कविमार्गे कृष्णश्याम्योः पाण्डुगौरयोर्वा महान् विशेष इति । गौरो यथा
तव नवनवनीतपिण्डगोरे प्रतिफलदुत्तरकोसलेन्द्रपुत्रि । अवगतमलिके मृगाङ्कबिम्बं मृगमदपत्रनिभेन लाञ्छनेन ॥२४६॥
_२५
विशेषस्तु पूर्वदेशराजपुत्र्यादीनां गौरः पाण्डुर्वा वर्ण:
कपोले जानक्याः करिकलभदन्तयुतिमुषि स्मरस्मेरं गण्डोड्डमरपुलकं वक्त्रकमलम् । मुहुः पश्यञ्छृण्वन् रजनिचरसेनाकलकलम् जटाजूटग्रन्थि दृढयति रघूणां परिवृढः ॥ २३७ ॥
[ह. ना. अं. ३. श्लो. ५० ] 1. A, B. C. पाण्ड 2. A. drops नवनव C. drops one नव ३. C. मुख 4. A. B. सारस्मेरं C. स्मेरस्मेरं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org