________________
७८) अ. २. सू. ५२ ] काव्यानुशासनम्
यानि त्रीणि कुतोमुखान्यपि पदान्यासन खरायोधने यद्वा कौशलमिन्द्रसूनुनिधने तत्राप्यभिज्ञो जनः ॥ १५४ ॥ [ उ. रा. च. अं. ५ श्लो. ३५ ] ७८) व्याध्यभिघाताभ्यां मृतिर्हिकार्यादिकृत् ॥ ५२ ॥ व्याधेर्जरादिः प्रतीतः, सर्पविषशस्त्रगजा दिसंभवोऽभिघातस्ताभ्यां मृतेः प्रागवस्था मृतिः । साक्षान्मृतावनुभावाभावात् । तत्र व्याधिजां मृतिं हिका श्वासाङ्गभङ्गाक्षिमीलनाथैः, अभिघातजां तु कायवेपथुदाहहिक्काफेनाङ्गभङ्गजडतामरणादिभिर्वर्णयेत् । यथा
स गतः क्षितिमुष्णशोणितार्द्रा खुरदंष्टाप्रनिपतिदारिताश्मा । असुभिः क्षणमीक्षितेन्द्रसूनुर्विहितामर्षगुरुध्वनिर्निरासे ॥
]
[ शृङ्गारे तु मरणाध्यवसायो मरणादूर्ध्वं झटिति पुनर्योगो वा निबध्यते । अन्यत्र तु स्वेच्छा । यथा-संप्राप्तेऽवधिवासरे क्षणममुं तद्वर्त्मवातायनं
वारंवारमुपेत्य निष्क्रियतया निश्चित्य किंचिच्चिरम् । संप्रत्येव निवेद्य केलिकुररी : साखं सखीभ्यः शिशोमधव्याः सहकारकेण करुणः पाणिग्रहो निर्मितः ॥ १५९ ॥
[
1
प्रागवस्थेति । म्रियमाणावस्यैव अनेन व्याधिना मे न निवर्तितव्यमित्येवंविधचित्तवृत्तिरूपा ।
काइयेति । अष्टौ हि विषवेगाः । यदाह भरतः(50) कार्य तु प्रथमे वेगे द्वितीये वेपथुं तथा । दाहं तृतीये हिक्कां च चतुर्थे संप्रयोजयेत् ॥ फेन च पञ्चमे कुर्यात्स्यात्षष्ठे स्कन्धभञ्जनम् 1 जडतां सप्तमे कुर्यादष्टमे मरणं तथा ॥
Jain Education International
[ ना शा. अ. ७ श्लो. ७९-८० ]
For Private & Personal Use Only
१४३
१०
१५
२०
२५
www.jainelibrary.org
