________________
१.
काव्यानुशासनम् [५४-५५)अ.२.सू. २८-२९ - विरहाभिलाषादिभ्यो मनस्तापो व्याधिहेतुत्वाद्वयाधिः । तं मुखशोषनस्ताङ्गतागात्रधिक्षेपादिभिर्वर्णयेत् । यथामनोरोगस्तीनं विषमिव विसर्पत्यविरतं
प्रमाथी निधूमं ज्वलति विधुतः पावक इव । हिनस्ति प्रत्यङ्गं ज्वर इव गरीयानित इतो न मां तातस्त्रातुं प्रभवति न चाम्बा न भवती ॥१२९।।
[मा. मा. अं. २. श्लो. १.] ५४) क्लमादेनिंद्रा जृम्भादिकृत् ॥२८॥ क्लमश्रममदालस्यचिन्तात्याहारस्वभावादिभ्यो मनःसंमीलनं निद्रा । तां जृम्भावदनगौरवशिरोलोलननेत्रघूर्णनगात्रेमर्दोच्छसितनिःश्वसितसन्नगात्रताक्षिनिमीलनादिभिर्वर्णयेत् । यथानिद्रानिमीलितदृशो मदमन्थराणि
नाप्यर्थवन्ति न च यानि निरर्थकानि । अद्यापि मे मृगदशो मधुराणि तस्यास्तान्यक्षराणि हृदये किमपि ध्वनन्ति ॥१३०॥
[सुभाषितावली. ३२८०. कलशकस्य ] ५५) निद्रोद्भवं सुप्तमुत्स्वमायितादिकृत् ॥२९॥
निद्रोद्भवमित्यनेन निद्राया एव गाढावस्था सुप्तमित्याह । तदुस्वप्नायितोच्छुसितनिःश्वसितसंमोहादिना वर्णयेत् । यथा--
एते लक्ष्मण जानकीविरहितं मां खेदयन्त्यम्बुदा मर्माणीव विघट्टयन्त्यलममी क्रूराः कदम्बानिलाः । इत्थं व्याहृतपूर्वजन्मचरितो यो राधया वीक्षितः सेयं शङ्कितया स वः सुखयतु स्वप्नायमानो हरिः ॥१३॥
. [ सदुक्तिकर्णामृत. शुभाङ्कस्य ] 1. I. बलीयानित, L. सईयानित .
१५
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
