________________
१२०
१०
१५
काव्यानुशासनम् [ ४३) अ. २. सू. १७
मायेन्द्रजालातिशायिशिल्पकर्मादिविभावो नयनविस्तारानिमिषप्रेक्षणरोमाञ्चाश्रुस्वेदसाधुवाददानहाहाकार चेलाङ्गुलिभ्रमणाद्यनुभावो हर्षावेगजउतादिव्यभिचारी चित्तविस्तारात्मा विस्मयः स्थायिभावश्चर्वणीयतां गतोऽद्भुतो रसः । यथा
कृष्णेनाम्ब गतेन रन्तुमधुना मृद्भक्षिता स्वेच्छया
सत्यं कृष्ण के एवमाह मुशली मिथ्याम्ब पश्याननम् ।
1
2
व्यादेहीति विकाशितेऽथ वदने माता समस्तं जगद्
दृष्ट्वा यस्य जगाम विस्मयपदं पायात्स वः केशवः ॥ ११६ ।। [ सुभाषितावली ४० ]
शान्तमाह
3
४३) वैराग्यादिविभावो यमाद्यनुभावो धृत्यादिव्यभिचारी शमः शान्तः ॥ १७ ॥
वैराग्यसंसारभोरुतातत्त्वज्ञानवीतरागपरिशीलन परमेश्वरानुग्रहादिविभावो यमनियमाध्यात्मशास्त्रचिन्तनाद्यनुभावो धृतिस्मृतिनिर्वेदमत्या
मद्भुतविभावो येन तत्रत्यं सरः संनिवेशादि न क्वचिद दृष्टम् । सभा गृहविशेषः । विमानानि दिव्यरथाः । माया रूपपरिवर्तनादिका । इन्द्रजालं मन्त्र - द्रव्यहस्तयुक्त्यादिना संभवद्वस्तुप्रदर्शनम् । साध्वितिवदनं साधुवादः । दानं धनादेः । हाहाशब्दस्य करणं हाहाकारः । चेलस्य अङ्गुलेव भ्रमणमिति । यमेति । ( 43 ) अहिंसासत्यास्तेयब्रह्मचर्यापरिग्रहा यमाः ।
[ यो. सू. पा. २ सू. ३० ]
( 44 ) शौचसंतोषतपःस्वाध्यायेश्वरप्रणिधानानि नियमाः । [ यो. सू. पा. २ सू. ३२ ]
1. I. L. शिशुमुखे
2. I. L. समग्रं
३. I. यमनियमाध्यत्मशास्त्रचिन्तनानुभावो
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
