________________
अ. १. सू. २५] काव्यानुशासनम्
अत्र दिवसार्थेनात्यन्तासंभाव्यमानतास्यार्थस्य ध्वन्यते । तदिति प्रकृत्यंशश्चाऽत्र नतभित्तीत्येतत्प्रकृत्यंशसहायः समस्तामङ्गलभूतां मूषिकाद्याकीर्णतां ध्वनति । एवं सा धेनुरित्यादावपि योज्यम् । तथा--
रइकेलिहियनियंसणकरकिसलयरुद्धनयणजुयलस्स । रुदस्स तइयनयणं पव्वइपरिचुंबियं जयइ ।। ९२ ।।
[स. श. ४५५ गा. स. प. ५५ ] अत्र जयतीति न तु शोभत इत्यादि । समानेऽपि हि स्थगनव्यापारे लोकोत्तरेणैव रूपेणास्य पिधानमिति तदेवोत्कृष्टमिति व्यज्यते ।
भावादीनां पदप्रकाशकत्वेऽधिकं न वैचित्र्यमिति न तदुदाहियते। १० वाक्यस्य रसादिव्यञ्जकत्वं रसादिलक्षण एवोदाहरिष्यते । प्रबन्धे च नाटकादावर्थशक्तिमूला रसव्यक्तिः प्रतीतैव । वर्णरचनायास्तु साक्षान्माधुर्यादिगुणव्यञ्जकत्वमेव । तद् द्वारेण तु रसे-उपयोग इति गुणप्रकरण एव वक्ष्येते इतीह नोक्ते । इति । आचार्यश्रीहेमचन्द्रविरचितायाम्-अलङ्कारचूडामणिसंज्ञस्वोपन- १५
काव्यानुशासनवृत्तौ प्रथमोऽध्यायः ॥
-
1. P. प्रतीत्यैव
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
