________________
श्रीसिद्धसेनदिवाकरविरचितं न्यायावतारसूत्रम् । साध्य-साधनयोर्व्याप्तिर्यत्र निश्चीयतेतराम् । साधर्येण च दृष्टान्तः संबन्धस्मरणान्मतः॥
साध्ये निवर्तमाने तु साधनस्याप्यसंभवः । ख्याप्यते यत्र दृष्टान्ते वैध\णेति स स्मृतः॥
अन्तर्व्याप्त्यैव साध्यस्य सिद्धेर्बहिरुदाहृतिः । व्यर्था स्यात् तदसद्भावेऽप्येवं न्यायविदो विदुः॥
प्रतिपाद्यस्य यः सिद्धः पक्षाभासोऽक्षलिङ्गतः। लोक-खवचनाभ्यां च बाधितोऽनेकधा मतः॥
अन्यथानुपपन्नत्वं हेतोर्लक्षणमीरितम् । तदप्रतीतिसंदेहविपर्यासैस्तदाभता ॥
असिद्धस्त्वप्रतीतो यो योऽन्यथैवोपपद्यते । विरुद्धो योऽन्यथाप्यत्र युक्तोऽनैकान्तिकः स तु॥
साधर्येणात्र दृष्टान्तदोषा न्यायविदीरिताः । अपलक्षणहेतूत्थाः साध्यादिविकलादयः॥
वैधम्र्येणात्र दृष्टान्तदोषा न्यायविदीरिताः । साध्य-साधनयुग्मानामनिवृत्तेश्च संशयात् ॥
वाधक्त साधने प्रोक्तदोषाणामुहावनम् । दूषणं निरवचे तु दूषणाभासनामकम् ॥
सकलावरणमुक्तात्म केवलं यत् प्रकाशते । प्रत्यक्षं सकलात्मसततप्रतिभासनम् ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
