________________
પ્રસ્તાવના
નંદિસૂત્રમાં કાલિકશ્રુતના વિભાગમાં જણાવેલાં એકત્રીસ સૂત્રોમાં રૂણિમા સિવાડું સૂત્રનો ઉલ્લેખ છે. અહીં નંદિસૂત્રની ચૂર્ણિ, હરિભદ્રીયાવૃત્તિ તથા ભલયગિરીયા વૃત્તિમાં “આ સૂત્રનો પરિચય 'सुगम' छे" अभावान विशेष नाथ सपा नथी.
અહીં જણાવ્યા પ્રમાણે સમવાયાંગસૂત્ર અને તેની વૃત્તિમાં ફરિમાસિવાયંસત્રનાં ૪૪ અધ્યયનોને ઉલ્લેખ છે. આમ છતાં પંશ્રીમનોહરમુનિજી “શાસ્ત્રી દ્વારા સંપાદિત મિાહિયારુંસૂત્રની प्रस्तावना३पे समेत 'इसिभासियाइंसूत्रपरिचय'मां तेभये “सभवायांगसूत्रना संसनसमये ५९, રુરિમાસિયારુંસૂત્રનાં ૪૫ અધ્યયન હોવાં જોઈએ” એ મતલબનું, ટીકાકાર અને ટીકાપાઠનો આધાર આપીને જે વિધાન કર્યું છે કે, જ્યાં સુધી પ્રામાણિક આધારની સ્પષ્ટતા ન થાય ત્યાં સુધી શંકિત भानवू नये. पं० श्री मनोहरभुनिनु सूयित विधान २॥ प्रभारी छ-" समवायांगसूत्र में चवाँलीस समवायमें ऋषिभाषितसूत्रका उल्लेख मिलता है। देवलोकसे च्यवित चवालीस ऋषियों के प्रवचनरूप यह सूत्र है किन्तु एक प्रश्न उपस्थित होता है कि यहाँ पर वर्तमान ऋषिभाषित सूत्रके पैंतालीस अध्ययन हैं और समवायांगसूत्रमें चवॉलीस अध्ययनोंका उल्लेख मिलता है। इस विभेदको मिटानेके लिये टीकाकार लिखते हैं। समवायांगसूत्र में देवलोकच्यवित ऋषियोंका ही उल्लेख है। संभव है एक ऋषि अन्य गतिसे आये हों, अतः उनका उल्लेख नहीं किया है।" पोताना २१ स्थानना આધાર માટે પં. શ્રી મનોહરમુનિજીએ નીચે ટિપ્પણીમાં ટીકાનો પાઠ આપ્યો છે તે, મેં અહીં
सभजो निग्गओ, संबुद्धो, अणुव्वयाणि गहियाणि । सो जक्खो सुविणए महिसे मग्गइ। तेण वि सेटिणा पिट्ठमया दिण्ण त्ति। सामिणो य दो सीसा धम्मघोसो धम्मजसो य एगस्स असोगपायवस्स हेट्ठा परियहिति । ते पुव्वण्हठिया, अवरण्हे वि छाया न परियत्तइ । तओ एको भणइ-तुज्झेसा लद्धी । बिइओ भणइ-तुज्झ त्ति । तओ एको काइयभूमि गओ जाव छाया तहेव अच्छइ। तओ बीओ वि गओ तत्थेव, तहेव अच्छइ । तेहिं नायं जहा-एक्कस्स वि न लद्धी। तो सामी पुच्छिओ। भगवया भणियं जहा-“इहेव सोरियपुरे समुद्दविजओ राया आसी। जण्णदत्तो तावसो, सोमजसा तावसी । ताण पुत्तो नारओ। ताणि उंछवित्तीणि, एकदिवसम्मि जेमंति, एकदिवसं उववासं करेंति । अन्नया ताणि तं नारयं पुव्वण्हे असोगपायवरस हेट्ठा ठवेऊणं उंछति । इओ य वेयडाओ वेसमणकाइया तिरियजंभगा देवा तेणंतेणं वीइवयंता पेच्छंति तं दारयं । ओहिणा आभोइंति, 'सो ताओ चेव । देवनिकायाओ चुओ' । तओ ते तस्साणुकंपाए छायं थंभंति। एवं सो उम्मुक्कबालभावो । अनया तेहिं जंभगदेवेहिं पन्नत्तिमाइयाओ विज्जाओ पाढिभो। तओ कंचणकुंडियाए मणिपाउयाहिं आगासे हिंडइ। अन्नया बारवइं गओ। वासुदेवेण पुच्छिओ-किं सोयं ? ति। सो न तरइ परिकहिउं । तओ अन्नकहाए वक्खेवं काऊण उठ्ठिओ । गओ पुव्वविदेहं । तत्थ य सीमंधरं तित्थयरं जुगबाहू वासुदेवो पुच्छइ-किं सोय ? तित्थगरेणं भणियं-सच्चं सोयं ति। जुगबाहुणा एकवयणेण वि सव्वं उबलद्धं । नारओ वि तं निसुणित्ता उप्पइऊणं अवरविदेहं गओ। तत्थ वि जुगंधरं तित्थयरं महाबाहू वासुदेवो तं चेव पुच्छइ। भगवया वि तं चेव वागरियं । महाबाहुस्स वि सव्वं उवगयं । नारओ वि तं सुणित्ता बारवई गओ, वासुदेवं भणइ-किं ते तदा पुच्छियं ? वासुदेवो भणइ-किं सोय ? ति । नारओ भणइ-सच्चं सोयं ति। वासुदेवो भणइ-किं सच्चं ? ति । तओ नारओ खुभिओ न किंचि उत्तरं देइ। तओ कण्हवासुदेवेण भणियं-जत्थेव तं पुच्छियं तत्थ एवं पि पुच्छियव्वं हुंतं, ति खिसिओ। ताहे नारओ भणइ-सच्चं भट्टारओ न पुच्छिओ त्ति । चिंतेउमारद्धो, जाई सरिया, संबुद्धो, पढममज्झयणं 'सोयश्वमेव०' इच्चाइयं वदति । एवं सेसाणि वि दहव्वाणि त्ति । पूर्वनि पाक्षिसूत्रवृत्ति पत्र ९७ मुं.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org