Page Text
________________
ક્ષશ્રેણી
૬૫૭
વાત છે. અને તેને બરાબર સમજવા માટે ઉપશમશ્રેણી અને ક્ષપકશ્રેણીમાં તફાવત શું છે તે ચાક્કસ સમજવા પડે. ક્ષપકશ્રેણી માંડનાર અગિયારમે ગુણસ્થાનકે આવતા જ નથી અને પાછા હઠતા નથી. દસમા ગુણસ્થાનકેથી સીધા ખારમે ગુણસ્થાનકે આવે છે અને આગળ વધે છે. ખારમે ગુણસ્થાનકે પણ એ અટકતા નથી. એના યાગ એટલે વિશિષ્ટ પ્રકારને હાય છે કે એ દશમાને અંતે જતી સર્વ પ્રકૃતિના ક્ષય કરી ચેાગમાં આગળ વધે છે.
વાત એ છે કે આ પ્રાણીને અભ્યાસ કરવાની અને વસ્તુ સમજવાની તકલીફ લેવી નથી અને મને તે એમ. એ. જેટલા ધાર્મિક વિષયમાં નિષ્ણાત થવું છે, પણ તેર વષે એમ. એ. થવાય છે તે ધાર્મિક વિષયમાં એ કક્ષાએ પહોંચતાં કેટલાં વર્ષે જાય? પશુ આને તે સૂતાં સૂતાં મળી જાય તે જ્ઞાન મેળવવું છે. એને જ્ઞાન સાથે વિશષ કરે તેને પ્રાપ્ત કરવામાં વાંધે નથી, પણ તેને જરાયે તકલીફ લેવી નથી અને તે માટે પ્રયાસ કરવા નથી. પણ પ્રયાસ વગર કોઈ વસ્તુ મળે નહિ અને વગર પ્રયાસે મળી જાય તે તેનું મૂલ્ય પણ ન રહે. માટે યેગમાં આ રીતે પ્રગટ થયેલી ખાખત પે।તે બરાબર સમજે તે માટે જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવાની બહુ જરૂર છે. જ્ઞાન વગર સર્વ અધકાર છે, નકામું છે. એ વૃત્તિ વિચારક પ્રાણીની જરૂર થશે. એ સિવાય આપણા માગ નથી. જે આ સંસારના ખરી કટાળા આવ્યો હોય તે તે દૂર કરવા માટે આ શ્રેણીને સમજવી જ પડશે. માટે જ્ઞાન એ જ તે ખલિહારી છે.
આ બન્ને પ્રકારની શ્રેણીએ સમજવા માટે અભ્યાસની બહુ જરૂર છે અને તે પ્રયાસે જ સુસાધ્ય છે. અને અભ્યાસ કરવાની અત્યારે વય અને અનુકૂળતા છે. તિર્યંચ ગતિમાં પ્રાણી ખેલી શકતા નથી, વિચાર અધ્યવસાય રૂપે થતા હાય તે તે અન્યને બતાવવાનું સાધન નથી હાતું. તેથી સર્વ વિચાર કે અધ્યવસાય માર્યાં જાય છે. માટે, આવી મળેલ તકને અને સમજશક્તિના પૂરતા લાભ લેવા. પછી શરીર કે મગજ નબળાં થાય ત્યારે પસ્તાવે। થાય કે આને મલે ભણ્યા હોત તે સારું હતું, પણ એ સમજણુ ઘણી મોડી આવે છે અને તે એવે વખતે આવે છે કે પછી તે હાય તા નકામી થઈ જાય. અત્યારે પુસ્તક વાંચવા મળે છે, તેને સમજાવનાર મળે છે, પેાતામાં સમજવાની શક્તિ છે. એવા વખતના અને ખાસ કરીને પેાતાને મળેલી અનુકૂળતાના લાભ લેવા.
આવે। અવસર વારવાર મળતા નથી. અન્ય ગતિમાં પરાધીનતા કે આનંદને કારણે ભણવા સમજવા માટે અનુકૂળતા રહેતી નથી અને આ તેા આર્યક્ષેત્ર, દેવગુરુની જોગવાઈ અને પેાતાની સ્વાધીનતા મળી છે તેના અને તેટલા લાભ લેવા. અંતે પરાધીન અવસ્થા જરૂર આવવાની છે એ વિચારવું. પ્રાણી આવી પારિભાષિક ખાખતામાં બેદરકાર રહે છે, તે તેને જ નુકસાન કરનારી ખામત છે. અને આટલા અનંત રખડામણના ભવા એવા જ કોઈ કારણે થયા છે. પણ આ વખતના તે જરૂર લાભ લેવા અને મળેલ તને ગુમાવી ન
પ્ર. ૮૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001043 |
| Book Title | Prashamrati Prakaran |
| Original Sutra Author | Umaswati, Umaswami |
| Author | Motichand Girdharlal Kapadia |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 749 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Ethics, & Principle |
| File Size | 16 MB |