________________
४३६
आचार्यश्रीअभयदेवसूरिविरचितटीकासहिते स्थानाङ्गसूत्रे कालापायो यथा-सापायकालवर्जने यतेत, द्वैपायनो द्वारकामा वर्षद्वादशकाद्धक्ष्यतीति श्रुतनेमिनाथवचनो द्वादशवर्षलक्षणसापायकालपरिजिहीर्षयोत्तरापथप्रवृत्तो द्वैपायनो यथेति, अथवा सापायोऽपि भवति कालो भंद्रादिवदिति ।
तथा भावापायो यथा भावापायं परिहरेत् महानागवत् नागदत्तक्षुल्लकवद्वेति, तथाहि5 किल कश्चित् क्षपकः प्रस्तुतपारणक: सक्षुल्लकः समारब्धभिक्षार्थभ्रमणक:
कथञ्चिन्मारितमण्डूकिक: क्षुल्लकप्रेरितोऽप्रतिपन्नतद्वचन: पुनरावश्यककाले स्मारिततदर्थः समुत्पन्नकोपः क्षुल्लकोपघातायाभ्युत्थितो वेगादागच्छन् स्तम्भ आपतितो मृतो ज्योतिष्केषूत्पन्नोऽनन्तरं च्युतो जातिस्मरदृष्टिविषसप्तयोत्पन्न: सर्पदष्टमृतपुत्रेण च सर्पेषु
कुपितेन राज्ञाऽऽदिष्टजनमार्यमाणेषु नागेषु नागविनाशकनरेण केनाप्योषधिबलादाकृष्यमाणो 10 दृष्टकोपविपाकतया च मदृष्टिविषेण मा घातकपुरुषविघातो भवत्विति भावनया पुच्छतो निर्गच्छन् यथानिर्गमं च खण्ड्यमान: कोपलक्षणभावापायं परिहतवानिति, तथा स एवानन्तरं नागदत्ताभिधानराजसुततयोत्पन्नो बालत्व एव प्रतिपन्नप्रव्रज्यो - ऽत्यन्तसंविग्नस्तिर्यग्भवाभ्यासाच्चात्यन्तक्षुधालुरादित्योदयादस्तमयं यावद्
भोजनशीलोऽसाधारणगुणावर्जितदेवताभिवन्दितोऽत एव तद्गच्छगतमासादिक्षपक15 चतुष्टयस्याविषयीभूतो विनयार्थं तेषामुपदर्शितस्वार्थानीतभोजन: तैश्च मत्सराद्
भोजनमध्यनिष्ठयूतनिष्ठीवनोऽत्यन्तोपशान्तचित्तवृत्तितया यः सञ्जातके वल: पुनर्देवतावन्दितस्तेषामपि क्षपकाणां संवेगहेतुत्वेन केवलज्ञानदर्शनसमृद्धिसम्पादक: कोपरूपं भावापायं परिजहारेति, अथवा कोपादिलक्षणो भावोऽपायो भवति क्षपकस्येवेति,
गाथे इह20 दव्वावाए दुन्नि उ वाणियगा भायरो धणनिमित्तं ।
वहपरिणयमेक्कमिक्कं दहम्मि मच्छेण निव्वेओ ॥ खेत्तम्मि अवक्कमणं दसारवग्गस होइ अवरेणं । दीवायणो य काले भावे मंडुक्कियाखमओ ॥ [दशवै० नि० ५५-५६] त्ति ।
उवाए त्ति उपाय:, उपेयं प्रति पुरुषव्यापारादिका साधनसामग्री, स यत्र द्रव्यादावुपये 25 अस्तीत्यभिधीयते यथैतेषु द्रव्यादिविशेषेषु साधनीयेष्वस्त्युपायो
१. भद्रा = विष्टिकरणम्, ज्योतिःशास्त्रप्रसिद्धः अशुभः कालविशेषः ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
