________________
शाताधर्मकथाङ्गसूत्रे 'घण्णओ' आदिप्रायाः पाठाः सेउकरे केउकरे णरपवरे पुरिसवरे पुरिससीहे पुरिसवग्य पुरिसासीविसे पुरिसपुंडरीए पुरिसवरगंधहत्थी अड्डे दिवे वित्ते विच्छिण्णविउलभवण-सयणा-ऽऽसण-जाण-वाहणाइण्णे बहुधणबहुजातरूवरयते आओगपओगसंपउत्ते विच्छड्डियपउरभत्तपाणे बहुदासी-दास-गो-महिसगवेलकप्पभूते पडिपुण्णजंत-कोस-कोहागराउधागारे बलवं दुबलपच्चामित्ते ओहतकंटयं निहयकंटयं मलियकंटयं उद्धियकंटयं अकंटयं ओहतसत्तुं णिहतसत्तुं मलितसत्तुं उद्धियसत्तुं निजियसत्तुं पराइयसत्तुं ववगयदुभिक्खं मारिभयविप्पमुक्कं खेमं सिवं सुभिक्खं पसंतडिंबडमरं रज पसाहेमाणे विहरति ।"
अस्य आचार्यश्री अभयदेवसूरिभिर्व्याख्या एवं विहितास्ति-" राजवर्णके लिख्यतेमहयाहिमवंतमहंतमलयमंदरमहिंदसारे, महाहिमवानिव महान् शेषराजपर्वतापेक्षया, तथा मलयः पर्वतविशेषः, मन्दरो मेरुः, महेन्द्रः पर्वतविशेषः शक्रो वा, तद्वत् सारः प्रधानो यः स तथा। मञ्चंतविसुद्धदीहरायकुलवंससुप्पसूए, अत्यन्तविशुद्धोऽतिनिर्दोषो दीर्घश्चिरकालीनो यो राज्ञां कुलरूपो वंशस्तत्र सुष्टु प्रसूतो यः स तथा। निरंतरं रायलक्खणविराइयंगमंगे, राजलक्षणैः स्वस्तिकादिभिः विराजितं अङ्गमङ्ग गात्रं यस्य स तथा, मकारस्तु प्राकृतशैलीप्रभवः । मुदिए ति मुदितः प्रमोदवान्, अथवा निर्दोषमातृकः, यदाह-'मुइओ जो होइ जोणिसुद्धो उ'[ ] त्ति । मुद्धाभिसित्ते त्ति पितृ-पितामहादिभिः राजभिर्वा यो राज्येऽभिषिक्तः। माउपिउसुजाए ति पित्रोविनीततया सत्पुत्रः। दयपत्ते त्ति प्राप्तकरुणागुणः । सीमंकरे त्ति सीमाकारी मर्यादाकारीत्यर्थः । सीमंधरे ति कृतमर्यादापालकः । एवं खेमंकरे खेमंधरे त्ति, खेमं पुनरनुपद्रवता। मणुस्सिदे त्ति मनुजेषु परमेश्वरत्वात् । जणवयपिय त्ति जनपदानां पितेव हितत्वात् । जणवयपाले ति तद्रक्षकत्वात् । जणवयपुरोहिए त्ति जनपदस्य शान्तिकारित्वात् । से उकरे त्ति मार्गदर्शक इत्यर्थः। केउकरे त्ति अद्भुतकार्यकारित्वेन चिह्नकारी । नरप्पवरे ति नराः प्रवरास्तस्येति कृत्वा । पुरिसवरे ति पुरुषाणां मध्ये प्रधानत्वात् । पुरिससीहे त्ति शूरत्वात् । पुरिसवग्धे ति रोषे सति रौद्ररूपत्वात्। पुरिसासीविसे ति पुरुषश्चासावाशीविष इवाशीविषश्च पुरुषाशीविषः, आशीविषश्च सर्पः कोपसाफल्यकरणसामर्थ्यात। पुरिसपंडरीए त्ति सखार्थिना सेव्यत्वात. पण्डरीकं च सितपत्रम। परिसवरगंधहत्थी प्रतिराजगजभञ्जकत्वात् । मड़े त्ति समृद्धः। दित्ते त्ति दृसो दर्पवान् । वित्ते त्ति प्रसिद्धः। विच्छिण्ण-विउलभवण-सयणा-ऽऽसण-जाणवाहणाइण्णे त्ति विस्तीर्णानि विस्तारवन्ति विपुलानि प्रभूतानि भवन-शयना-ऽऽसनानि प्रतीतानि यस्य स तथा, यानवाहनानि स्थाश्वादीनि भाकीर्णानि गुणाकीर्णानि यस्य स तथा, ततः कर्मधारयः, अथवा विस्तीर्णविपुलभवनानि शयनासनयानवाहनाकीर्णानि यस्य स तथा| बहधण-बहजायरूवरयते. बह प्रभतं धनं गणिमादिकं बहनी च जातरूप-रजते सुवर्ण-रूप्ये यस्य स तथा। भायोगपभोगसंपउत्ते, मायोगस्य अर्थलाभस्य प्रयोगा उपायाः सम्प्रयुक्ताः व्यापारिता येन, तेषु वा सम्प्रयुक्तो व्यापृतो यः स तथा। विच्छड्डियपउरभत्तपाणे, विच्छर्दिते त्यक्ते बहुजनभोजनदानेनावशिष्टोच्छिष्टसम्भवात् सञ्जातविच्छ वा नानाविधे प्रचुरे भक्तपाने भोजनपानीये यस्य स तथा। बहुदासी-दास-गो-महिस-गवेलगप्पभूए, बहवो दासीदासाः गो-महिष-गवेलकाश्च प्रभूता यस्य स तथा, गवेलका उरभ्राः। पडिपुण्णजंत-कोस-कोटागाराउहागारे, प्रतिपूर्णानि यन्त्राणि पाषाणक्षेपयन्त्रादीनि कोशो भाण्डागारं कोष्ठागारं च धान्यगृहम् मायुधागारं च प्रहरणशाला यस्य स तथा । बलवं ति प्रभूतसैन्यः। दुब्बलपश्चामित्ते ति दुर्बलाः प्रत्यमित्राः प्रातिवेशिकनृपा यस्य स तथा। ओहयकंटयं ति उपहता विनाशिताः कण्टकाः प्रतिस्पर्धिगोत्रजा यत्र राज्ये तत्तथा, क्रियाया वा विशेषणमेतत् । एवमन्यान्यपि, नवर निहताः कृतसमृद्धयाहाराः, मलिताः कृतमानभङ्गाः, उद्धृताः देशानिर्वासिताः, अत एवा
Jain Education International
• For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org