________________
तृतीयं परिशिष्टम्
मोयणा अनेकेषां रथादीनामघोऽतिविस्तीर्णत्वात् प्रविमोचनं येषु ते तथा, सुरम्मा पासाईया दरिसणिजा अभिरुवा पढिरुवा ।
तस्स णं वणसंडस्स बहुमज्झदेसभागे एत्थ णं महं एक्के असोगवरपायचे पण्णत्ते कुसत्रिकुविसुद्ध रुक्खमूले, कुशा दर्भा विकुशा वल्वजादयस्तैर्विशुद्धं विरहितं वृक्षानुरूपं मूलं समीपं यस्य स तथा मूलमंते इत्यादिविशेषणानि पूर्ववद् वाच्यानि यावत् पडिरूवे ।
से णं असोगवरपायचे अन्नेहिं बहूहिं तिलएहिं लउएहिं छेत्तोएहिं सिरीसेहिं सेत्तवन्ने हिं दैहिवन्नेहिं लोद्धेहिं धवेहिं चंदणेहिं अज्जुणेहिं 'निवेहिं कुडएहिं कलंबेहिं सम्बेहिं फणसेहि सालेहं माहिं पिएहिं पिगूहिं पुरोवएहिं रायरुक्खेहिं नंदिरुक्खेहिं सव्वभो समंता संपरिक्खित्ते, ते णं तिलया लँउया जाव नंदिरुक्खा कुस - विकुसविसुद्धरुक्खमूला मूलमंतो इत्यादि पूर्ववत्, यावत् पडिरूवा ।
ते णं तिलया जाव नंदिरुक्खा अन्नाहिं बहूहिं परमलयाहिं नागलयाहिं असोगलयाहिं चंपयलयाहिं चूयलयाहिं वणल्याहिं वासंतियलयाहिं कुंदलयाहिं सामलयाहिं सव्वभो समंता संपरिक्खित्ता । ताओ णं पउमलयाभो निच्चं कुसुमिया जाव पडिरूवाभो ।
"
तस्स णं असोगवरपायवस्स हेट्ठा 'ईसिंबंधीसमल्लीणे स्कन्धान्नमित्यर्थः एत्थ णं महं एक्के पुढ विसिलापट्ट पण्णत्ते, एत्थ णं ति शब्दोऽशोकवरपादपस्य यदधोत्रेत्येवं सम्बन्धनीयः । विक्खंभा यामसुपमाणे किण्हे अंजणक-वाण- कुवलय- हलहर को सेज्ज-भागास केस - कज्जलंगी-खंजणसिंगभेय-रिट्ठय- जंबूफल-असणक-सणबंधण-नीलुप्पलपत्तनिकर-भय सिकुसुमप्पयासे नील इत्यर्थः, अञ्जनको वनस्पतिः, हलधरकौशेयं बलदेववस्त्रम्, कज्जलाङ्गी कजलगृहम् श्रङ्गभेदो महिषादिविषाणच्छेदः, रिष्ठकं राम्, असनको बीयकाभिधानो वनस्पतिः, सनबन्धनं सनपुष्पवृन्तम् । मरकत-मसार -कलित्त- नयणवियरासिवन्ने, मरकतं रत्नम्, मसारो मसृणीकारकः पाषाणविशेषः, कलितं ति कडिनं कृत्तिविशेषः, नयनवीका नेत्रमध्यतारा तद्वाशिवर्णः काल इत्यर्थः निघणे त्रिग्वषनः, अट्ठसिरे अष्टशिराः अष्टकोण इत्यर्थः । भायंसतलोचमे सुरम्मे ईहाभिग-उसभ -तुरंग-नर-मगर-वालक-किन्नर हरु- सरभ- चमर-वणलय- पउमलयभत्तिचित्ते, ईहामृगाः वृकाः, व्यालकाः श्वापदभुजगाः, भाईणग-रूप-बूर-णवणीय-तुलफासे, भाजिनकं चर्ममयं वस्त्रम्, रूतं प्रतीतम्, बूरो वनस्पतिविशेषः, तूलं अर्कतूलम् । सीहासणसंठिए पास ाईए जाव पडिरूवे त्ति ।" इति आचार्यश्रीमभयदेवसूरिविरचितायां ज्ञाताधर्मकथाटीकायाम् पृ० ३–६ ।
पृ० ३ पं० १. वण्णओ । दृश्यतामस्मिन्नेव परिशिष्टे पृ० ४९ पं० १५ इत्यस्य टिप्पणम् । अयं पाठ औपपातिकसूत्रे इत्थं वर्तते - " तत्थ णं चंपाए णयरीए कूणिए णाम राया परिवसर, महयाहिमवंतमहंतमलय मंदरम हिंदसारे अच्चंत विसुद्धदी हरायकुलवंससुप्पसूते निरंतरं रायलक्खणविराइअंगमंगे, बहुजणबहुमाणे पूजिते सव्वगुणसमिद्धे खत्तिए मुहते मुद्धा हिसित्ते माडपिउ सुजाते दयपत्ते सीमंकरे सीमंधरे खेमंकरे खेमंधरे मणुस्सिदे जणवयपिया जणवयपाले जणवय पुरोहिते
१. जे २, ३ विना – छत्ता एहिं जे १ हे १ । 'छत्ता एहिं ' पाठः खं० लों० मध्ये नास्ति एव ॥ २. सत्तिवन्नेहिं जे २, ३ । सत्तहिं खं० ॥ ३. दहिवनेहिं नास्ति लों० खं० ॥ ४. निवेहिं जे ३ ॥ ५. तालेहिं हे १ ॥ ६. पिएहिं खं० जे ३ ॥ ७ लड्या याव खं० । लयाभो जाव लों० जे १ । लउया हे १ मध्ये पाठः एव नास्ति ॥ ८. वासंतिल' खं० जे ३ ॥ ९. ईसक्खंधीसमल्लीणे जे १ । ईसिंक्खंध मल्लीणे हे १ । ईसिंक्खंधीसमल्लीणे लों० । ईसिं खंध समल्लीणे जे २ ॥ १०. स इत्यर्थः' इति औपपातिकसूत्रवृत्तौ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
५०९
www.jainelibrary.org