________________
પર્વ ૧ લું
પાલક વિમાનનું આગમન. અનુક્રમે ચૌદ હજાર ભદ્રાસને હતાં. દક્ષિણ પશ્ચિમના મધ્યમાં બાહ્ય પર્ષદાના સેળ હજાર દેવતાઓનાં સોળ હજાર સિંહાસનેની પંક્તિ હત, પશ્ચિમ દિશામાં જાણે એક બીજા નાં પ્રતિબિંબ હોય તેવા સાત પ્રકારની સેનાના સેનાપતિ દેવતાઓના સાત આસને હત અને મેરુપર્વતની તરફ જેમ નક્ષત્રો શેભે તેમ શક સિડાન ની ચારે તરફ ચેરાશ હજાર આત્મરક્ષક દેવતાઓનાં ચોરાશી રાશી હજાર આસને શોભતાં હતાં. એવી રીતે પરિપૂર્ણ વિમાન રચીને આભિગિક દેવતાઓએ ઈન્દ્રને જાણ કરી, એટલે ઈન્ટે તત્કાળ ઉત્તર ક્રિય રૂપ કર્યું. ઈચ્છા પ્રમાણે રૂપ કરવું એ દેવતાઓનો સ્વભાવ છે.
પછી જાણે દિશાઓની લક્ષ્મી જ હોયની તેવી આઠ પટ્ટરાણીઓ સહિત ગંધર્વોનાં અને નાટયનાં સેનું કૌતુક જેતે જેત, શક વિમાનને પ્રદક્ષિણા દઈ પૂર્વ તરફના પગથીઆના માર્ગથી પિતાના માનની જેવા ઉન્નત વિમાનની ઉપર ચડડ્યા અને માણિક્યની ભીંતામાં પડેલાં તેનાં અંગના પ્રતિબિંબથી જાણે તેનાં હજારો અંગ હોય તેવા જણાતા સૌધર્મેદ્ર પૂર્વાભિમુખ થઈને પિતાના આસન ઉપર બેઠા. પછી જાણે ઈદ્રના બીજા રૂપ હોય તેવા તેના સામાનિક દેવતાઓ ઉત્તર તરફના પાનવડે ઉપર ચડીને પોતપોતાના આસન ઉપર બેઠા. એટલે બીજા દેવતાએ પણ દક્ષિણ તરફના સોપાનવડે ઉપર ચડીને પિતાનાં આસને ઉપર બેઠા. કેમકે સ્વામીની પાસે આસનનું ઉલ્લંઘન થતું નથી. સિંહાસન ઉપર બેઠેલા શચીપતિની આગળ દર્પણ વિગેરે અષ્ટ મંગળિક શેભવા લાગ્યા. મસ્તકે ચંદ્રના જેવું ઉજજવળ છત્ર શોભવા લાગ્યું અને જાણે ચાલતા બે હંસો હોય તેવા બે બાજુએ ચામર ઢળાવા લાગ્યા. નિઝરણથી જેમ પર્વત શોભે તેમ પતાકાઓથી શોભતો હજાર જન ઊંચે એક ઈંદ્રધ્વજ વિમાનની આગળ ફરકી રહ્યો. તે વખતે નદીઓના પ્રવાહથી વીંટાયેલે જેમ સાગર શેભે તેમ સામાનિક વિગેરે કરડે દેવતાઓથી વીંટાયેલ ઇંદ્ર શોભવા લાગ્યા. બીજા દેવતાઓના વિમાનોથી તે વિમાન વીંટાયેલું હતું, તેથી મંડલાકાર ચૈત્યોથી વીંટાયેલું જેમ મૂળ ચૈત્ય શોભે તેમ તે પણ ઊંચે પ્રકારે શેલતું હતું. વિમાનની સુંદર માણિકયમય ભીંતેની અંદર એક બીજા વિમાનનાં પ્રતિબિંબ પડતાં હતાં, તેથી જાણે વિમાને, વિમાનેથી ગર્ભવાળાં થયાં હોય તેવાં જણાતાં હતાં.
દિશાઓના મુખમાં પ્રતિધ્વનિરૂપ થયેલા બંદીજનેના જયધ્વનિથી, હંદુભિના શબ્દથી અને ગંધર્વોના તથા નાટકનાં વાજીંત્રોના અવાજથી જાણે આકાશને વિદારણ કરતું હોય તેવું તે વિમાન ઇંદ્રની ઈચ્છાથી સૌધર્મ દેવલોકના મધ્યમાં થઈને ચાલ્યું. સૌધર્મ દેવલોકની ઉત્તરે થઈને જરા વાંકું (તિષ્ણુ) ઉતરતું તે વિમાન લાખ એજનના વિસ્તારવાળું હેવાથી, જમ્બુદ્વીપને આચ્છાદન કરવાનું ઢાંકણું હોય તેવું જણાવા લાગ્યું. તે વખતે રસ્તે ચાલનારા દેવે એક બીજાને આ પ્રમાણે કહેવા લાગ્યા–હે હસ્તિવાહન! દૂર જાએ, કેમકે 'તમારા હસ્તીને મારે સિંહ સહન કરશે નહીં. હે અશ્વના વાહનવાળા ! તમે જરા છે. રહે, આ મારે ઊંટ ક્રોધ પામે છે તે તમારા અશ્વને સહન નહીં કરે. હે મૃગવાહન! તમે નજીક આવશે નહીં, કેમકે મારો હાથી તમારા મૃગને ઈજા કરશે. હે સર્પના વાહનવાળા ! અહીંથી દર જાઓ. જુઓ, આ મારું વાહન ગરુડ છે તે તમારા સપને કઈ પમાડશે. અરે ભાઈ! તું મારી ગતિને વિશ્ન કરતા આડે કેમ પડે છે અને મારા વિમાનની સાથે તારા વિમાનને સંઘટ્ટ કેમ કરે છે? બીજે કહે, “અરે! હું પછવાડે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org