Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaika zIpIpaTalAla hai krie@ithALA-pALA, thana, 17 biGiIsAyA '(ahiMsA ane kSamAnA vizeSa saMdarbhamAM) ilk GUIDIU HIT DABAD bho.. adhyayana-saMzodhana vidhAbhavana abhadhavAha-380008
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA (ahiMsA ane kSamAnA vizeSa saMdarbhamAM) DaoN. kumArapALa desAI
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA ekAeka dAruNa yuddhano prAraMbha thayo ane AkAzamAM cotarapha baoNmba jhIMkanArAM vimAno cakarAvA levA lAgyAM. bhUmi para mANaso, pazuo ane pakSIo baoNmbanA sarvanAzathI bacavA mATe jIva hatheLImAM laIne nAsatAM hatAM, tyAre eka dIvAla para be bephi karAM gIdha kazAya ucATa ke ciMtA vagara beThAM hatAM. - nirAMte vAto karatAM A gIdha para eka pakSInI najara paDI ane eNe utAvaLe gIdha pAse jaIne dhamaNiyA zvAse kahyuM : | 'are, cAlo bhAgI chUTo. yuddha phATI nIkaLyuM che. mAnava dAnava banIne ekabIjAnAM lohI mATe tarasyo banyo che. mAnavIonI laDAImAM vinA kAraNe ApaNe khuvAra thaI jaIzuM. cAlo nAso. hajIye UgarI javAnI taka che." pakSInI A vAta sAMbhaLIne pelAM vRddha ane anubhavI gIdha khaDakhaDATa hasI paDyAM ane ThAvakA avAje bolyAM, "are, mAnavInI laDAI e amAre mATe to svAdiSTa mIThAI che. AvuM yuddha thAya e to amAre mATe sonerI avasara. mAnavInuM yuddha ane tenuM mota eTale amAre mATe mahephila, mijabAnI ane jyAphatanA divaso."
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ n vartamAna samayamAM jaina tatvadarzananI prastutatA 2 bIjA vRddha gIdhe cIpI-cIpIne kahyuM, 'teM amArAM zAstro kyAMthI vAMcyAM hoya ? amArAM zAstromAM to lakhyuM che ke gIdha para kRpA varasAvavA mATe ja Izvara mAnavIne yuddhamAM dhakele che. yuddha ane mAnavIno meLa Izvara gIdhane mATe ja sarje che.' varSonA anubhavI gIdhane nAsI chUTavAnI salAha ApanAra pakSI vIlA moDhe pAchuM pharyuM. baMne gIdha yuddhanI moja mANavA pAMkho phelAvIne AkAzamAM ahIMtahIM AnaMdabhera ghUmavA lAgyAM. jamIna para besIne mIThAM bhojananAM svapnAM sevavA lAgyAM, paraMtu evAmAM ja baoNmba paDyo ane emanA avazeSa paNa zeSa na rahyA. parivartanane pArakhI nahIM zakanAra ane bhaviSyane oLakhI nahIM zakanAranI sthiti pelA gIdha jevI thAya che. je mAtra bhUtakALanA dora para cAle che te vartamAnamAM visaMvAda ja sarje che. thayelA parivartanane oLakhavA mATe satata gatizIla dRSTi joIe, bhaviSyano vicAra nahIM karanArI dRSTi vartanamAnamAM sthitisthApaka banI rahe che. prasiddha ciMtaka elavina Tophalara kahe che - "If we do not learn from History, we shall be compelled to relieve it true. But if we do not change the future, we shall be compelled to endure it. And, that could be worse." TaeNkanolojInI haraNaphALa : pahelAM vartamAna samayanI paristhiti joIe. thoDA ja samayamAM evuM zakya banaze ke koI mulAkAtI tamArA makAnano mukhya daravAjo kholaze tyAre tame dIvAnakhaMDanI ArAmakhurazImAM beThAM beThAM skrIna para AgaMtukano cahero joI zakazo ane bAjumAM paDelA 'rimoTa kaMTrola'nI eka cAMpa dabAvazo eTale bAraNuM khUlI jaze. yaMtramAnava tamArI sUcanA mujaba ziyALo hovAthI ene mATe masAlAvALI garama cA lAvaze. e vyakti tamane tamArA dAdAnA pitAnuM nAma pUchaze ane tame tarata ja laeNpaTaoNpamAMthI enI mAhitI sAthe tamAruM vaMzavRkSa n = 0 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2. ApI dezo. laeNpaTaoNpa ja saghaLI mAhitIno saMgraha ane mAhitInI punaHprAptinuM badhuM ja kAma karatuM haze. AjanA yugane "kamyuTara krAMtinA yuga" tarIke oLakhavAmAM Ave che ane kamyuTara mAnavajIvananA moTA bhAganuM kArya bajAve che. saMdezo mokalavAnuM, anya bhASAmAM tarajumo karavAnuM, nokarI ke jIvanasAthInI pasaMdagI karavAnuM kAma kayUTara karI rahyuM che, jyAre supara kayUTara AMkhanA palakArAmAM aneka praznonA javAba hAjara karI Ape che. AjathI thoDA samayamAM ja kamyuTaranI kAmagIrI kevI haze e vize nyUyorkanI paoNliTekanika insTiTayUTanA pro. jyaoNrja buglIreloe 'spekTrama' sAmayikamAM kAlpanika citra AlekhatAM lakhyuM : merI nAmanI strI savAre thoDI moDI UThe che, tabiyata asvastha lAgatAM e parsanala kamyuTara pAse jAya che. kamyuTara dvArA te tenA DaoNkTarane kansalTa kare che. turata DaoNkTara tene kayUTaranA skrIna upara ja javAba Ape che eTale maeNrI tenA ghare rAkhelA TelimeTrika sensesanA tAranI sAthe potAnA zarIrane joDe che. tenA dvArA DaoNkTarane tenI oNphisamAM beThAM beThAM maeNrInuM blaDaprezara, nADInA dhabakArA, Temparecara ane bIjI bAbatonI mAhitI maLI jAya che. kamyuTara A mAhitIne 'maoNDema' dvArA DaoNkTarane pahoMcADe che. mAIlo dUra beThelA DaoNkTara A badho 'DeTA" vAMce che. e pachI DaoNkTara potAnA kapyuTaramAM maeNrIno heltha rekaoNrDa joI le che. tyArabAda eksaparTa sisTamanA progrAmiMga pramANe kapyuTaramAM te merInI takalIphamAM saMbhavita nidAna kare che. emAMthI eka nidAna karIne maeNrIne mATe davA lakhI Ape che ane kayUTara dvArA maeNrIne jaNAve che. maeNrI tenA meDikala sTorsanuM baTana dabAvIne ghera beThAM ja tene joItI davAno oNrDara ApI de che. sToravALo merInA baeNnkanA khAtAne kayUTara dvArA cakAsIne merIne davA mokalI Ape che. maeNrI tenA kamyuTara sAthe DispensarIno plaga joDI de che eTale DaoNkTaranA kayUTare lakhyA pramANe davAno Dojha AvI jAya che." Ama maeNrIe savAre sAta vAgye DaoNkTarano saMparka sAdhyo ane traNeka
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2. kalAkamAM to davAno prathama Dojha levAI gayo. ApaNA dezamAM ATalI prakriyA mATe keTalAya divasa jAya. amerikAmAM ya Akho divasa lAge ane AvavAjavAno temaja cikitsAmAM ghaNo samaya veDaphAya, e kAma kayUTara tIvra vege karI Apaze. DAyAbITisa, blaDaprezara, thAiraoNiDa jevA rogomAM dardIne Aje roja davAnI amuka goLIo levI paDe che, paNa AvatI sadImAM evI eka kaMsula zodhavAmAM Avaze ke je zarIramAM niyamitapaNe jarUrI Dojha ApatI raheze. vartamAna yugamAM meDikala sAyansa khUba jhaDapathI pragati sAdhI rahyuM che. mAnavInAM aMgo badalavAnI bAbatamAM eNe ghaNI moTI siddhi meLavI che. potAnAM jIrNa aMgone badale navAM aMgo nAkhIne mAnavI vadhu lAMbuM jIvI zakaze. potAnAM ja aMgone badale AsAnIthI navAM aMgonuM zarIramAM pratyAropaNa karato raheze. prANIonAM aMgonuM mAnavazarIramAM pratyAropaNa karavAnA saphaLa prayogo thayA che. bIjI bAju 'kRtrima buddhi 'no eTalo badho vikAsa thaI rahyo che ke mANasane bahu mahenata karavAnI jarUra nahIM rahe, AkhI kacerI enA gharanA nAnakaDA khaMDamAM samAI gaI che. mAnavI enI paMcendriyano pUrepUro upayoga kare che, paNa enAmAM eka chaThThI zakti che jene E.S.P. kahe che. A zaktine baLe yurI gelara mAtra potAnI AMkhonI dRSTi noMdhIne saLiyo vALI zake che. avakAzayAtrI eDagara mizale avakAzamAM rahIne TelipathIno prayoga karyo. bIjAnA rogone mAtra sparzathI maTADavAnI hIliMganI prakriyA Aje jANItI che. atyAre mAnavInI A chUpI 'chaThThI iMdriya'nI zakti vize saMzodhano cAlI rahyAM che. AvatI kAle mANasa nahIM, paNa yaMtroya A chaThThI iMdriyazaktino upayoga karatAM haze. mAnavInA jIvanamAM janma, lagna ane mRtyu e traNa sauthI mahattvanI ghaTanA manAya che. paraMtu e traNemAM ghaNuM moTuM parivartana thaI rahyuM che. kRtrima vIryadAnane kAraNe naramAdAnA saMyoganI anivAryatAno cheda UDI gayo che. mAtAnA udaramAM nahIM, paNa prayogazALAnI kasanaLImAM TesTaTyUba bALaka Uchare 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2 che, athavA to koI anya strInA udaramAM eno vikAsa thaI rahyo che. TesTaTyUba bALaka AvatAM ja mAtRtva ane vaMdhyatvanA khyAlomAM Aje ja keTaluM badhuM parivartana AvI gayuM che ! evI ja rIte kamyuTara lagnano gora banI gayo che. A rIte manuSyanA jIvanamAM samULaguM parivartana AvyuM che. vyaktinI jJAnopArjananI paddhatimAM samULI krAMti thaI rahI che. nAnI keTalaoNga TremAM hajAro graMthonI vigato samAyelI prApta thAya che. prakAzaka pustaka pragaTa karavAne badale kayUTarane soMpIne mAikroprakAzananA mAdhyamathI tarata ja ghera beThAM pustako pahoMcADe che. vizALa pustakAlayo ke blaDabeMnka nakAmAM banI jaze, kAraNa ke eka nAnakaDA khaMDamAM AkhuM pustakAlaya AvI jAya che ane sinTeTika blaDanI zodha thatAM lohIne saMgharI rAkhavAnI jarUra nahIM rahe. vyaktinuM AyuSya eTaluM badhuM vadhI rahyuM che ke have sATha varSanI vyakti vRddha gaNAto nathI. 'vikAsa' sAme praznArthI : vikhyAta ciMtaka sumAkAra kahe che ke, 'TeknaoNlojInA madamAM mANasa pUrapATa AgaLa jato rahyo che ane TeknaoNlojInAM pariNAma zAM Ave enI e paravA karato nathI.' enI doDa jhaDapI che, paNa dizA ke lakSa nathI. peTroliyama thoDA vakhatamAM khalAsa thaI jaze, pachI zuM ? khANomAMthI kolaso khUTI jaze, pachI zuM ? peTrola, pradUSaNa ane khanijonI achata e mAnavajAtanI mahAsamasyA che. globala vormiMgano bhaya mAnavajAtane mAthe jhaghUMbI rahyo che. mAnavIe vRkSono eTalo badho nAza karyo che ke vizvano pratyeka mAnavI roja eka vRkSa vAve to ja te sarabhara thaI zake. Aje je rIte rahyAMsahyAM vRkSono nAza thayo che te jotAM have pachI varasAda varasaze, paNa emAM pANInA badale kArakhAnAMomAMthI nIkaLatAM kemikalsane pariNAme eNsiDa-varSA thaze. duniyAnI saMpattinA eMzI TakA duniyAnA cha TakA loko vApare che. bAkInA corANuM TakA mANasone bhAge duniyAnI vIsa TakA saMpatti ja Ave che. A Arthika asamAnatA jagatanA aneka dezomAM garIbI ane bhUkhamarAnA rUpe jovA maLe ocho
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2. che. sAmyavAdanuM patana thayuM. vaizvikIkaraNa ane udArIkaraNane pariNAme thayelA 'vikAsa' sAme ghaNA praznArtho che ane tene pariNAme sarjAyelI samasyAono vartamAna jagatane Akaro anubhava thaI rahyo che. vaizvika maMdIe mUDIvAdanI niSphaLatA pragaTa karI dIdhI. have vizva kaI vicAradhArAnuM anusaraNa karaze ? mahAsattAonI sattAlAlasA eTalI badhI vakarI gaI che ke e dhAre te deza para baoNbavarSA karI zake che ane potAnA Arthika svArtha siddha karavA e chelle pATale paNa besI zake che. Aje ANvika zastro mAnavasaMhAra mATe hAjarAhajUra che. eka amerikana vicArake kahyuM ke jo have aNuyuddha phATI nIkaLe to duniyAnI moTA bhAganI vastIno nAza eka pragADha cuMbana jeTalo samaya le teTalA samayamAM thaI jAya, joke have to mAnavasaMhArane mATe bIjA ghaNA rastA zodhAI rahyA che ane vizvamAM vakarI rahelA AtaMkavAdane kAraNe mAnavaastitva bhayamAM AvI rahyuM che. A duniyAno keTalIya vAra saMhAra karI zake eTalAM saMhAra-sAdhano mANase taiyAra karyA che, tethI ja have jagatamAM yuddhano kALa ane yuddhanI taiyArIno kALa evA be ja samayagALA hoya che. zAMti to koI dUranI vAta banI gaI che. pRthvIno vinAza : tIvra ThaMDI ke tIvra garamIthI: chellAM 3,000 varSamAM 15,000 jeTalAM yuddho khelAyAM che. badhAM ja prANIomAM potAnA jAtabhAIono sauthI vadhu nAza karavAnuM 'gaurava' manuSyajAti dharAve che. have jo yuddha thAya to aNuzastrone pariNAme A pRthvI para 'nyukliyara vinTara' sarjAze ane evo zItayuga vyApI jAya ke Ajano ApaNo eka nahIM, paNa AvA eka so sUrya paNa enI ThaMDIne pheDI zakaze nahIM. bIjI bAju 'globala vormiMgane kAraNe grInalenDa ane enTArkiTanA himaparvato dhIre dhIre chUTA paDI rahyA che ane jo e ogaLIne pANI thaI jaze to dariyAkinArA para AvelAM keTalAMya zahero ane TApuo para jaLapralaya Avaze. A paristhitimAM raziyAnA vikhyAta sarjaka maeNksima gaoNrkInA jIvananI eka ghaTanAnuM smaraNa thAya che. raziyAnAM gAmaDAMomAM jaIne maeNksima gaoNrkI 0 6 ] 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2 vijJAnanI siddhio vize vAta karato hato. e kaheto ke vijJAnane pariNAme mAnavI AkAzamAM UDI zake che. dariyAnA taLiye khAMkhAMkhoLA karI zake che. moTuM khetara e paLavAramAM kheDI zake che. eka nAnakaDA gAmamAM maeNksima gAMka vijJAnanI adbhuta siddhi vize pravacana Apato hato, tyAre eka vRddha puruSe pUchavuM : 'tame mAnavIne AkAzamAM UDatAM ane dariyAnA taLiye pahoMcatAM kema AvaDavuM te batAvyuM, paNa ApaNane A duniyAmAM dharatI para kema rahevuM e AvaDatuM nathI tenuM zuM ?" vRddhano prazna sAco ane mArmika hato. dharatI para mAnavIe kema rahevuM te zIkhavavuM e ja pratyeka dharmanuM hArda che. AthI ja 'ghArthataM ti ghamaM:" arthAt jenAthI ApaNe sArI rIte jIvana jIvI zakIe te dharma ema kahevAyuM che. - Aje to mAnavIe vinAzaka aNuzastro sarjIne bhasmAsurane jagADyo che, je bhasmAsura khuda mAnavajAtine ja svAhA karI jAya tevo che. sTAravorsa jagatane gherIne beThI che. AvatI kAle TaeNnka, rokeTa ke baoNba nakAmAM banI jaze. jherI vAyu ke mAnasa-prabhAva karatAM yuddho khelAze. zastronAM rUpa badalAya che, paNa mAnavInI hiMsaka vRttimAM to vadhu ne vadhu ghI homAya che, AthI ja mAnavajAta Aje ahiMsA, karuNA, sarvadharmasamabhAva ane vizvazAMti jevI bhAvanAo prati AzAbharI mITa mAMDe che. ahIM e vicAra karIe ke jainadarzananAM kayAM tattvo A bhUlI-bhaTakI, muMjhAyelI - akaLAyelI ane hijarAyelI yAtanAgrasta mAnavajAtane mATe dizAsUcaka banI rahe tema che ? A saMdarbhamAM jaina dharmanA covIsamA tIrthaMkara bhagavAna mahAvIranA samaya ane emanA saMdezano vicAra karavo jarUrI bane che , jemanA dvArA jaina dharmanA siddhAMtono vyApaka prasAra karyo. bhagavAna mahAvIrano samaya: vi. saM. pU. 543 (I. sa. pUrve pa99)nI caitra suda 13nI madhyarAtrie bhagavAna mahAvIrano janma thayo. e samaye dharatI paranA jIvo saMtapta hatA. u 7 ]
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ a vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2, svarganA zokhIna thoDA mANasoe pRthvI paranA vizALa janasamAja mATe narka khaDuM karI dIdhuM hatuM. paralokanI mIThI lAlaca ApIne A lokane du:khI karI nAkhyo hato. mANasa prArabdhane khoLe jaIne beTho hato. potAnAM hAtha, paga ane magaja niSkriya karIne puruSArthathI paravArI gayo hato. e ema mAnavA lAgyo hato ke je kAMI thAya te prArabdhathI thAya che, paNa e vAtane svIkArato nahoto ke prArabdha paNa ghaDAya che puruSArthathI. prayatnane badale pAmaratAne sahAre jIvana gALato hato. e samaye maMdiro mAyA ane madanAM dhAma banyAM hatAM. yajJa ane dakSiNA enAM mukhya kArya banyAM hatAM. potAnAM pApa dhovA kAje bIjAnuM lohI reDavAmAM dharma mAnato. hajAro pazuo vedI para potAno jAna gumAvatAM ane mAranAra mAnato ke ene svarganI prApti thaze. jJAna para muThThIbhara lokono kabajo hato. tapa paNa amuka lokonA tAbAmAM hatuM. garIba ane halakA varNane vaLI jJAna zuM ? strInI sthiti bhAre kaphoDI hatI. e gulAmanI paNa gulAma hatI. ene parigraha-mAlasAmAna jevI saMgharavAnI vastu mAnavAmAM AvatI hatI. enuM svataMtra vyaktitva e yugane aNagamatuM hatuM. koDhanA pazunI mukti saraLa hatI, paraMtu mRtyu vinA strInI mukti asaMbhavita hatI. cAre varNa UMcanIcanA bhAvathI sApa-noLiyAnI jema vartatA hatA. janmajAta moTAIno bhAre kepha hato. dAsa ane achUtanI durdazAno koI pAra nahoto. ene pRthvI para rahevA ghara nahotuM. moTA lokonA bephAma julmo ane avicArI trAsa mUMge moDhe sahevA paDatA. vizvamaitrInuM darzana : bhagavAna mahAvIre kahyuM ke jJAna mAtra jJAnI mATe nathI, sAmAnya mAnavI mATe paNa che. sAmAnya loko samaje e rIte emanI bhASAmAM bolavuM joIe. e samaye janasAmAnyanI bhASA ardhamAgadhI hatI. bhagavAna mahAvIre sahune samajAya evI ardhamAgadhI bhASAmAM upadeza Apyo. mahAvIrano upadeza sahune samajAyo ane badhAne mATe AtmakalyANanAM dvAra khullAM thayAM. bhagavAna mahAvIre strIne svataMtratA bakSavA mATe be mahAna sudhArA karyA. eka to vratamAM u 8 ] u vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2 brahmacaryane sthAna ApyuM ane bIjuM strI saMnyAsinI thaI dIkSita thAya to sarva baMdhanomAMthI mukta bane ema kahyuM. emaNe nArIne AdhyAtmikatAnA sarvocca zikhare pahoMcavAnI dIvAdAMDI darzAvI. AryA caMdanAne dIkSA maLatAM e yugamAM mahAna sAmAjika ane dhArmika parivartana AvyuM. vaLI bhagavAna mahAvIre emane sAdhvI samudAyanI pramukha banAvIne nArIjAtine navo prakAza ane virala Adarza ApyA. bhagavAna mahAvIre caturvidha saMghanI sthApanA karI. sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikArUpa caturvidha saMgha sthApavAne kAraNe teo tIrthakara kahevAyA. agiyAra mahApaMDitone tripadInuM jJAna ApyuM ane temanI gaNadharanA gauravazALI pada para pratiSThA karI. rADha nAmanI anAryabhUmi ane smazAna jevA pradezamAM paNa teoe vihAra karyo. ahiMsAnI agniparIkSA to hiMsAnA dAvAnaLa vacce ja hoya ne ! bhagavAna mahAvIrasvAmIno saMdezo sarvatra guMjI rahyo. jAti ane varNanA mahattvane dUra karIne cAritryanI mahattA sthApI. emaNe kahyuM, kammuNA baMbhaNo hoi, kammaNA hoi khattio / __baDso kammuNA hoi, suddo hoi kammuNA / / [karmathI brAhmaNa thavAya, karmathI kSatriya thavAya, karmathI vaizya thavAya ane karmathI zudra thavAya che.) emaNe zudrone gulAmInA aMdhakAramAMthI bahAra kADhayA ane pazutAmAMthI prabhutA ApI. koI paNa varNano strI-puruSa dharma svIkArI zake che tema kahyuM. bhagavAna mahAvIranI A eka mahAna sAmAjika krAMti gaNAya. emaNe samagra paristhitimAM parivartana ANyuM. AtmAnA UMDANamAMthI UgelA A satyavicAre samAjamAM sthAyI rUpa lIdhuM. tasseNa maggo guru-viddhasevA vivajjaNA bAlajaNassa dUrA / sajjhAya egaMta nisevaNA ya suttatthasaciMtaNayA dhitI ya / / - 3rAdhyayana sUtra, rUra-re
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ a vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2, [guru ane vRddhonI sevA karavI, ajJAnI jIvonA saMgathI dUra rahevuM, svAdhyAya karavo, sUtrArthanuM sArI rIte ciMtana karavuM, ekAMtamAM rahevuM ane pairya dhAraNa karavuM e mokSaprAptino mArga che.] bhagavAna mahAvIre nIDaratA ane dRDhatAthI potAnA vicAro pragaTa karyA. UMcanIcanI kalpanAmAM samULI krAMti karI. AtmatattvanI dRSTie badhA sarakhA che. brAhmaNa ke zUdra, strI ke puruSa, yuvAna ke vRddha, rAya ke raMka je koI puruSArtha kare te mokSano adhikArI che. emaNe kahyuM, na vi muMDieNa samaNo na oMkAreNa baMbhaNo / na muni raNNavAseNaM kusacIreNa na tAvaso / / uttarAdhyayana sUtra, 25-31 phikta mastaka muMDAvavAthI zramaNa thavAtuM nathI, phakta omakAra bolavAthI brAhmaNa thavAtuM nathI, phakta araNyamAM rahevAthI muni thavAtuM nathI ane phakta kuzanuM vastra dhAraNa karavAthI tApasa thavAtuM nathI.] samayAe samaNo hoI baMbhacereNa baMbhaNo / nANeNa U muni hoI taveNa hoI tAvaso / / uttarAdhyayana sUtra, ra-rUra samatAthI sAdhu thavAya che, brahmacaryanA pAlanathI brAhmaNa thavAya che, jJAnaprAptithI muni thavAya che ane tapazcaryA karavAthI tApasa thavAya che.) IzvarakRpA para AdhAra rAkhIne prArabdhane sahAre jIvatA mAnavanI gulAmI emaNe dUra karI, puruSArthano upadeza Apyo ane kahyuM, deva bhale moTo hoya, game tevuM temanuM svarga hoya, paNa mANasathI moTuM koI nathI. mANasa mAnavatA rAkhe to deva paNa enA caraNamAM rahe !" mANase A mATe satyano ne premano Agraha rAkhavo joIe. pratyeka mANasa potAnA kArya, guNa ane zramathI mahAna thaI zake. A mATe ucca jAti, ucca kuLa ane ucca ghera janma levAnI jarUra nathI." 10 ] a vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2, "dharma sAdhu mATe che, ne gRhastha lIlAlahera karavAnI che, e mAnyatA sAva bhUlabharelI che. sAdhunI jema saMsArI-gRhasthanA paNa dharma che. sAdhu sarvAze - sUkSma rIte - vrataniyama pALe, gRhastha yathAzakti sthULa rIte pALe. e mATe sAdhue pAMca mahAvratane ane gRhastha pAMca aNuvrata, traNa guNavrata ne cAra zikSAvrata - ema bAra vatavALA dharmathI jIvataranuM ghaDatara karavuM joIe. ema kare to mAnavIno beDo pAra thaI jAya." appANameva jujjhAhi, kiM te jujDoNa bahAo / appANameva appANaM, jar3attA suhamehae / / [emaNe kahyuM ke kurjeya yuddhamAM je hajAro yoddhAone jIte che tene badale je ekalo potAnI jAtane jIte che teno e vijaya parama vijaya gaNAya che.] Atmazaktino mahimA : mahAvIre jagatane AtmAnI ane zarIranI zaktinI parIkSA karI batAvI. emaNe sAdhanAkALanAM sADA bAra varSa daramiyAna phakata 349 divasa ane teya eka ja Teka je maLyuM te bhojana lIdhuM. bAkInA tamAma divasomAM pANI vAparyA sivAyanA upavAsa karyA. potAnA sAdhaka jIvananA 4,515 divasamAMthI 4,166 divasa nirjala tapazcaryA karI hatI. hajAro mAIla pagapALA cAlatA hatA. deha para vastra nahIM, mAthe chatra nahIM, pagamAM pagarakhAM nahIM, Ama emaNe batAvyuM ke mANasanA AtmAnuM baLa ajaba che. emaNe kahyuM, potAnA AtmA sAthe ja yuddha kara. bAhya zatruo sAthe yuddha karavAnuM prayojane ya zuM che ? AtmA dvArA AtmAne jItIne ja manuSya sukha prApta kare prabhu mahAvIra sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikAno saMgha sthApyo. Avo saMgha tIrtha kahevAya che, tIrthaMkaro potAnA rAga-dveSa para pUrNa vijaya prApta kare che. eTale teo jina kahevAya che. A jinanA anuyAyI te jaina. bhagavAna mahAvIra ane emanA mukhya gaNadhara gautamasvAmI vaccenA saMvAdomAM jaina 0 11 ]
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ a vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA , dharmano marma maLe che. pAMcamuM aMgasutra zrI vyAkhyAprajJapti ane zrI bhagavatI sUtramAM bhagavAna mahAvIra ane gaNadhara gautamanA saMvAdo maLe che. emAMno AtmAnI siddha dazA vizeno saMvAda joIe. guru gautamasvAmI : he bhagavan ! pApapravRttinA tyAgathI thatI saMyamanI prAptinuM zuM phaLa hoI zake ? bhagavAna mahAvIrasvAmI : he gautama ! saMyamathI pApakarmanAM dvAro (Azravo) baMdha thAya. guru gautamasvAmI : he bhagavan! pApakarmanAM dvAro baMdha thavAthI zuM thAya ? bhagavAna mahAvIrasvAmI : he gautama ! ethI tapa tapavAnuM mana thAya. guru gautamasvAmI : he bhagavan ! tapa karavAnuM phaLa zuM ? bhagavAna mahAvIrasvAmI : he gautama ! ethI AtmAne lAgela karmarUpI kacaro dUra thAya. guru gautamasvAmI : he bhagavan ! karmo dUra thavAthI zuM thAya ? bhagavAna mahAvIrasvAmI : he gautama ! ethI mana-vacana-kAyAnI pravRtti baMdha thavA lAge. AtmAnI sarvathA mukti thAya. guru gautamasvAmI : he bhagavan ! ethI zuM thayuM kahevAya ? bhagavAna mahAvIrasvAmI : he gautama ! ethI AtmA siddha thayo kahevAya. bhagavAna mahAvIre mata ane majahabanI laDAI gauNapade sthApI. saMsAranA pratyeka matane sApekSa satyavALA TharAvyA. AcAramAM ahiMsA ApI. vicAramAM anekAnta Apyo. vANImAM syAdvAda Apyo. samAjamAM aparigraha sthApyo. emaNe kahyuM, dhammo maMgalamukkiT, ahiMsA, saMjamo tavo / devA vi taM namasaMti jassa dhamme sayA maNo / / [dharma utkRSTa maMgaLa che. ahiMsA, saMyama ane tapa enAM lakSaNo che. jenuM mana dharmamAM haMmezAM ramyA kare che tene devo paNa name che.) B 12 ] 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2 bhagavAna mahAvIre AtmakalyANa sAdhavA mATe keTalAka niyamo pALavAnuM kahyuM. niyamo eTale vrata. A pAMca mahAvrata vartamAna mAnavajIvana mATe eTalA ja prastuta che. ahiMsAnI prastutatA: ahiMsA e jaina tattvadarzanano pAyo ane prANa che. anya dharmoe ahiMsAno Adara karyo che, paNa jaina dharma jeTaluM prAdhAnya ene ApyuM nathI. ahiMsAnI jainadarzanamAM sUkSma vicAraNA karavAmAM AvI che, jainadarzananI ahiMsAno udgama tAttvika vicAraNA ane anubhavamAMthI thayo che. jainadarzananI ahiMsA ane enI prastutatA vize vigate vicArIe : eka samaye vizva samakSa be vikalpa hatA : hiMsA ane ahiMsA. Aje vizvanI sAme be vikalpa che : kAM to ahiMsAno mArga apanAvavo athavA to potAnA astitvano nAza. mAnavajAti Aje bIjA vikalpa tarapha doDI rahI hoya tevuM lAge che. mAnavI Aje hiMsAnA zikhara para beTho che tyAre enA samagra astitva sAme prazna Ubho thayo che. eka bAju vaizvika stare AtaMkavAdano prazna ane rASTra rASTra vaccenI lohiyALa duzmanAvaTa che. bIjI bAju samAjamAM ane gRhajIvanamAM hiMsA vadhu ne vadhu phelAI rahI che. trIjI hakIkata e che ke mAnavImAM vyaktigata rIte hiMsAnI vRtti bahekI gaI che. nizALamAM bhaNatA vidyArthI potAnA sAthInI hatyA karatAM acakAto nathI. mANasa bIjI jAti, koma ke raMganA mANasane nirdayatAthI mArI nAkhe che. hatyAno silasilo vyaktigata rUpe ane samAjamAM satata cAlI rahyo che. bhAratIya zAstromAM bhasmAsuranI kathA Ave che. kalyANasvarUpa evA zivane rAkSasa bhasmAsura tapa karIne prasanna kare che. prasanna thayelA ziva ene varadAna mAgavAnuM kahe che to bhasmAsura evuM varadAna mAge che ke jene e sparza kare te bhasmIbhUta thaI jAya. bhoLA ziva ene A zakti Ape che. A zaktinI 0 13 ]
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2 prApta thaze. AvI hiMsAne kAraNe hajAro strIonAM saubhAgya tilaka bhUMsAtAM hatAM ane hajAro nirdoSa bALako anAtha banI jatAM hatAM. cotarapha yuddhano unmAda, 2ktapAta ane prANIhatyA jovA maLatAM hatAM tyAre mahAvIre kahyuM. tame jene jIvana ApI zakatA nathI, ene mAravAno tamane koI adhikAra nathI. AvI hiMsA vadhu hiMsA jagADe che ane vera Akhare to veramAM vRddhi kare che, AthI ja ahiMsA e parama dharma che ane hiMsA e sarva pApa ane du:khanuM mULa 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2 bIje kyAMya kasoTI karavAne badale bhasmAsura ziva para ajamAvavA jAya che. ziva doDe che. Ano artha ja e ke jyAre hiMsA jAge tyAre kalyANane bhAgavuM paDe che. kathA AgaLa ema kahe che ke bhasmAsurano nAza karavA mATe viSNu mohinI svarUpa dhAraNa kare che. mohinI-svarUpathI moha pAmelo bhasmAsura nRtya karatAM potAno hAtha potAnA ja mastaka para mUke che ane bhasmIbhUta thaI jAya che, arthAt vakarelI hiMsA aMte potAne ja bhasmIbhUta kare che. jaina tattvadarzanamAM ahiMsA e mAnavIne vizvamAnava ja thavAno nahIM, bake virATa sRSTinA mAnava banavAno Alekha Ape che. A ahiMsAe mAtra 'jIvo ane jIvavA do'nI vAta karI nathI, paraMtu samagra jIvana pratyenA samaSTinA mAnava, pazu-paMkhI ane prakRti sudhInA AtmapamanI vAta karI che. AthI ja kahyuM : tuMgaM na maMdarAo, AgAsAo kisAbhayaM natthi / jaha taha jayaMmi jANasu, dhammamahiMsAsamaM natthi / / [meru parvatathI UMcuM ane AkAzathI vizALa jagatamAM kazuM nathI, tevI ja rIte ahiMsA samAna jagatamAM bIjo koI dharma nathI.] bhagavAna mahAvIranA samayamAM cotarapha hiMsAnuM vAtAvaraNa hatuM. e samaye yajJonI bhaDabhaDatI jvALAmAM aneka abola jIvono bali caDAvavAmAM Avato hato. hajAro mUka pazuo yajJanI vedI para potAno prANa gumAvatA hatA ane pazuone haNanAra ema mAnato ke AvI pazuhiMsAthI ene svargaprApti thaze. jeTalI vadhu pazuhiMsA, eTalo e yajJa vizeSa gauravazALI ane vadhu puNyadAyI. e samaye rAjAo potAnI aMgata, svArthayukta ane tuccha-sudra lAlasAnI tRpti mATe vAraMvAra samarAMgaNo jagAvI detA. jo vijaya maLaze to zatrunAM saMpatti, samRddhi ane strIo pAmaze ane jo samarAMgaNamAM kadAca vIragati pAmaze to svarga ane e svargamAM devakanyAo 14 p. potAnA samayanA rAjAone yuddhane badale zAMtino upadeza Apyo. mahAvIranI ahiMsA e manuSya pUratI ja maryAdita nahotI, paraMtu prANImAtrane tathA prakRti sahita samagra sRSTine AvarI lenArI hatI. AcArAMga sUtramAM kahyuM che ke "AyAtune pathANu' -'sarva prANIone Atmatulya mAno'. Ama teo sarva jIvone samAna gaNe che ane emanA pratye Adara rAkhavAnuM kahe che. je prANI pratye krUra thAya te mAnava pratye paNa krUra thaI zake. jenA hRdayamAM krUratA haze pachI te pANI hoya ke manuSya - sahu tarapha krUra vartana karaze. jenA hRdayamAM karuNA haze te manuSya, prANI, prakRti sarva pratye karuNApUrNa vartana karaze. Ama, hiMsA e bAhya AcaraNa nathI, paraMtu AMtarika duvRtti che. bodhino vinAza karanAra hiMsA : A saMdarbhamAM jaina tattvadarzane eka bIjo vicAra paNa Apyo. jIva Aje eka yonimAM hoya to pachInA janmamAM bIjI yonimAM paNa hoya, Aje mAkhI hoya to pachInA bhavamAM manuSya paNa hoya. AvuM hovAthI manuSyane manuSyatara prANI-sRSTine paNa du:kha ApavAno adhikAra nathI. jagatanAM sarva prANIo pratye, pachI te zatru hoya ke mitra, samabhAvathI vartavuM joIe. mAnavInA hRdayano A samabhAva kevo hovo joIe te darzAvatAM AgamamAM kahyuM, jene tuM haNavA mAge che te tuM ja che, jenA para tuM zAsana karavA mAge che. te tuM ja che, jene tuM paritApa upajAvavA mAge che te tuM ja che, jene tuM mArI
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ a vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA , nAkhavA mAge che te paNa tuM ja che, Ama jANIne samaju mANasa koIne haNato nathI, koInA para zAsana calAvato nathI ke koIne paritApa Apato nathI." AcArya umAsvAtie lakhelA jainadarzananA eka mUlyavAna graMtha 'tattvArthasUtramAM kahyuM, 'parasparopagraho nIvAnAm' arthAt jIvonuM jIvana ekabIjAnA sahakArathI cAlI zake che. jaina tattvavicAranI ahiMsA e tAttvika vicAraNA, vyApaka anubhava ane udAtta bhAvanAnuM pariNAma che. sarva jIvonI samAnatAnA siddhAMtamAMthI ahiMsAno AviSkAra thayo che. ahiMsAnI bhAvanAnI sUkSmatA darzAvatAM jainadarzana kahe che ke pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspati e sarvamAM jIva che. temanA astitvano svIkAra karIe. temanA astitvano inkAra eTale svayaMnA astitvano asvIkAra gaNAya. potAnA astitvano asvIkAra karanAra vyakti ja A sarva jIvonI upasthitine nakArI zake. sthAvara ane jaMgama, dRzya ane adezya - tamAma jIvonuM astitva svIkAranAra vyakti ja ahiMsaka kahevAya. A ahiMsaka vicAraNAne ja AjanA paryAvaraNano pAyo gaNI zakAya. hiMsA karavAnA vicArathI ja karmabaMdha thAya che. asatya vANI ane vartana e paNa hiMsA che. bIjAne AghAta Apavo athavA to bIjAnI hiMsaka pravRttine Teko Apavo, enI anumodanA karavI te paNa sUkSma hiMsA che. prathama vyaktinA cittamAM vicAramAM hiMsA Ave che pachI te vANI ane vartanamAM pragaTe che. AthI kahevAyuM che ke "War is born in the mind of men.' vicAra, AcAra ane AhAra e traNemAM ahiMsA pragaTavI joIe. A ahiMsAnA siddhAMtamAMthI ja satya, asteya, brahmacarya, aparigraha ane anekAnta pragaTe che. aparigraha ane abhaya : parigraha ane hiMsA ekabIjA sAthe abhinna rIte joDAyelAM che, AthI aparigraha vagara ahiMsApAlana azakya che, AthI ja jaina tattvadarzane ahiMsA ane aparigrahane eka ja Asane besADyAM che. aparigraha e daridratA nathI, paraMtu anAvazyaka bhautika saMpattino tyAga che. aparigraha dvArA vizvanI Arthika 'B 16 ] 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2. samatulA paNa jaLavAI rahe. A Arthika lAbha krUratAne prere che. AtmAnubhUti vagara kUratA dUra thatI nathI. samabhAva vagara karuNAno sota vaheto nathI. ahiMsA eTale mRtyu pratyenI nirbhayatA. AnuM eka dRSTAMta joIe. saMgama nAmanA deve eka rAtrimAM bhagavAna mahAvIranI parIkSA karavA mATe vIsa jeTalA anukuLa ne pratikuLa vikaTa upasargo ApyA. cha-cha mahinA sudhI yogI mahAvIrane ucita bhikSAnna maLyuM nahIM. AtmAnI agni parIkSAmAM Akhare kAMcana zuddha nIvaDyuM. hArelo saMgama mahAvIranA caraNamAM paDyo tyAre bhagavAna mahAvIranA locananA cheDe be AMsu hatAM. bhagavAna mahAvIranA samagra jIvanamAM mAtra eka ja vAra AMsu jovA maLe che ane te e mATe ke emane thayuM ke emane parezAna karavAnA hetuthI saMgame keTakeTalAM karma bAMdhyAM ! Ano artha ja e ke ahiMsaka vyaktinI karuNAnI dhArA zatru tarapha paNa samAnabhAve aviratapaNe pravAhita hoya che. zatrune zatru tarIke jonAra vIra. zatrune mitranI AMkhe jonAra mahAvIra . bhagavAna mahAvIranI ahiMsA dRSTinA be AdhArastaMbha che : jIvanamAM abhaya ane maitrIno vikAsa, jIvanamAM anAvazyaka hiMsA vadhI gaI che. emaNe kahyuM, esa khalu gaMthe - hiMsA graMthi che. esa khalu mohe - e moha che. esa khalu mAre - e mRtyu che esa khalu NAe - e naraka che. taM se ahiyAe - hiMsA mANasa mATe hitakAraka nathI taM se abohIe - te bodhino vinAza karanAra che. bhagavAna mahAvIra ahiMsAnI bhAvanAnA mAtra vyAkhyAkAra nahotA, badhe tenA prayogavIra hatA. potAnA jIvanane ahiMsAnA siddhAMtanI prayogabhUmi banAvyuM. ahiMsAnA prayogone kAraNe ja vardhamAnamAMthI mahAvIra banyA. je deha tarapha anAsakta hoya, e ja ahiMsaka thaI zake. anekavidha kaSTo ane 17 .
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ a vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2. upasargone anAsakta bhAve sahana karIne deha taraphanA mamatvano tyAga karyo. A dehanI anAsaktine kAraNe ja dIrdha tapazcaryA daramyAna ApelA aneka upasargo emanA dhyAnamAM avarodha karI zakyA nahIM. teonI cetanA dhyAna-samAdhimAM ja kendrita rahI. dhyAna-samAdhimAM kendrita cetanA dharAvanAra mahAvIranI AMtaracetanAne bAhya kaSTano anubhava thato nahoto, balake jIvananAM kaSTone te hasate mukhe sahana kare che. emanA jIvanamAM apAra kaSTo AvyAM paNa teo saheje vicalita na thayA. AganI jvALAo vacce saheje DagyA nahIM. vaizAlI nagarI najIka AvelA morAkasaMnivezamAM duijjata tApasanA AzramamAM thayelA anubhava pachI emaNe saMkalpa karyo ke koIne paNa aprIti thAya tevA sthaLe rahevuM nahIM. ahiMsAnuM A keTaluM virATa svarUpa che ! potAnI upasthiti koI rIte koIne lezamAtra phlezadAyI bane nahIM tevA vicArane pariNAme mahAvIrane mATe gADha jaMgalo, avAvaru jagAo ane nirjana khaMDerI ja rahevAnAM sthAno banyAM. AcaraNa e ja AdhAra : jaina tattvadarzananI ahiMsA e koI bAhyAcAra nathI, balka mAnavInA jIvana samagrane manorama AkAra ApatI jIvanazailI che. bhagavAna mahAvIre potAnI AhiMsaka vicAradhArAnI AkarI kasoTI paNa karI. bhagavAna mahAvIra emanA ziSya gozAlaka sAthe rADha nAmanA nirdayI ane hatyArA loko vasatA hatA evA pradezamAM jAya che. ahIM mANasanA zarIranA mAMsanA locA kADhatA kUtarAo hatA, paNa mahAvIre kUtarAone dUra karavA hAthamAM lAkaDI levAnuM paNa pasaMda karyuM nahIM. jaMgalI ane nirdaya mANasothI bharelA A bhayAnaka pradezamAM ahiMsA yAtrA karIne bhagavAna mahAvIre hiMsAnI Aga vacce ahiMsAno saMdeza phelAvyo. bhagavAna mahAvIranA jIvana ane upadezane lIdhe vizvane eka navI | vicAradhArA ane kAryapraNAlI maLI. ahiMsAmUlaka AcAramAMthI samatAmUlaka jIvana-vyavahAra maLyo ane emAMthI samanvayamUlaka ciMtana jAgyuM. samanvayamUlaka ni 18 ] vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA , ciMtanamAMthI syAdvAdamUlaka vicAra jAgyo. syAdvAdamUlaka vicAramAMthI anekAntamUlaka darzana jAgyuM. ahiMsA e sAmAjika jIvanano AdhAra, mAnavIya cetanAno AviSkAra ane sahaastitvano saMskAra banI rahI. ahiMsAnI bhAvanA ane AcaraNanA saMdarbhamAM jaina dharmanA bIjAM keTalAMka udAharaNo paNa joI zakAya. prAgaitihAsika kALamAM jaina dharmanA prathama tIrthaMkara bhagavAna RSabhadeve gujarAtamAM AvelA zatruMjaya tIrtha parathI ahiMsAno upadeza Apyo hato. emaNe A upadeza zatruMjaya tIrtha para AvelA rAyaNa vRkSa nIce besIne Apyo hato. e arthamAM jaina dharmanuM prathama maMdira e vRkSamaMdira che. e pachI bAvIsamAM tIrthakara je o samudravijaya rAjAnA putra rAja kumAra ariSTanemi hatA, temanAM lagna mathurA nagarInA ugrasena rAjAnI rAja kumArI rAjimatI sAthe yojAyAM hatAM. lagna mATe AvelA ariSTanemi pazuonA citkAra sAMbhaLe che. sArathine pUchatAM khyAla Ave che ke A pazuo emanA lagna mATenA bhojanasamAraMbha mATe lAvavAmAM AvyAM che. potAnA AnaMda mATe ATalAM badhAM pazuonI hatyA ? Ama vicArI rAja kumAra ariSTanemi lagna karyA vinA pAchA pharI jAya che. rAjakumAra ariSTanemi jaina dharmanA bAvIsamA tIrthaMkara neminAtha banyA. rAja kumAra pArzva kamaTha tApasanA yajJanI dhUNImAM paDelA lAkaDAmAM rahelA sarpane kADhI batAvyo ane e rIte emaNe prANIo pratyenA ahiMsAnA bhAvanI samajaNa ApI. A pArzvakumAra jaina dharmanA tevIsamA tIrthaMkara banyA. Ama ahiMsAnI paraMparA cheka Adi tIrthakara RSabhadevanA samayathI cAlI AvatI hatI. bhagavAna mahAvIranA samayamAM samrATa zreNike rAjyamAM avadha eTale ke koInI hatyA karavI nahIM tevI ghoSaNA karI hatI. strIoe paNa yuddha aTakAvavAmAM mahattvano phALo Apyo. rANI mRgAvatIe bhagavAna mahAvIrane vinaMtI karIne yuddha aTakAvyuM hatuM. bharatakhaMDanA sudarzanapuranA rAjA caMdrayazA ane mithilAnA rAjavI namikumAra ekabIjA sAme yuddhe caDyA hatA tyAre yuddhabhUmi para madanarekhAe emane dharmopadeza ApIne yuddhano mahAsaMhAra aTakAvyo hato. 0 19 ]
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ a vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA , samrATa azokanA pautra saMprati sarvakAlIna mahAna rAjavIomAM gauravabharyuM sthAna dharAve che. yuddhamAM vijayI banelA mahArAja saMmatinA caherA para vijayanA AnaMdano bhAva UchaLato hato tyAre enI mAtAnA caherA para ghora viSAda ane nirAzA chavAyelAM hatAM. enI mAtAe kahyuM ke Avo mahAsaMhAra karavAne badale mAnavamana pAvana kare tevAM maMdironI racanA karI hota to mane vedanAne badale prasannatA thAta. yuddhano raktapAta choDIne samrATa saMpratie aneka jinamaMdiro banAvIne mAtAnI bhAvanA sArthaka karI. AcArya haribhadrasUri potAnA ziSyonI hatyA thatAM krodhanA AvezamAM virodhI guru ane ziSyono nAza karavAno vicAra karatA hatA. 1,444 mANasonI hiMsA karavA utsuka banyA hatA tyAre sAdhvI yAkinI mahattarAe emane AvuM hiMsaka kArya karatA aTakAvyA. AcArya haribhadrasUrino krodha kSamAmAM parivartana pAmyo ane vera vidyAmAM palaTAI gayuM. pariNAme 1,444 mANasonI hatyA karavAne badale emaNe 1,444 graMthonI racanA karI. e graMthomAM rahelI vividha darzanonI samanvayanI bhAvanA mogala samayanA abula phajhala jevA itihAsakArone paNa AkarSI gaI hatI. AcArya hIravijayasUri ane hemacaMdrAcArya : I. sa. 154nI 23mI tArIkhe janmelA mogala zahenazAha akabare ahiMsAnI bAbatamAM ghaNAM kAryo karyA. ene jaina dharmanI ahiMsAno paricaya viziSTa saMjogomAM thayo. caMpA nAmanI zrAvikAe cha mahinAnA upavAsa karyA hatA, te aMgeno varaghoDo joIne zahenazAha akabarane jijJAsA jAgI. pahelAM to eNe svIkAryuM nahIM ke koI paNa vyakti anna lIdhA vinA mAtra ukALeluM pANI pIne cha mahinA sudhI jIvI zake. emaNe caMpA zrAvikAnI tapazcaryAnI kasoTI karI ane temAM caMpA zrAvikA saphaLa thatAM zahenazAha akabarane jaina dharma vize ane temanA guru vize jANavAnI jijJAsA jAgI. zahenazAha akabare AcAryazrI hIravijayasUrIzvarane padhAravA mATe vinaMtI karI. AcAryazrI hIravijayasUri vikrama saMvata 1938nA mAgazara suda sAtamanA divase gaMdhAra ni 20 ] 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2 baMdarethI nIkaLyA ane vikrama saMvata 1939nA jeTha vada 13ne zukravAre phatehapura sikrI pahoMcyA. zahenazAha akabare sUrijIne AvatA joIne siMhAsanethI UtarIne sAme cAlIne praNAma karyA. akabaranA traNe rAjakumArI zekha salIma, murAda ane dhaniyAla paNa namaskAra karyA. A samaye phatehapura sikrInA zAhI mahelamAM kImatI gAlIcA bichAvelA hatA. sUrijIe tenA para cAlavAnI nA pADI. akabarane Azcarya thayuM. hIravijayasUrie kahyuM ke vastrathI DhAMkelI jamIna para paga mukavAno jaina munio mATe niSedha che, kAraNa ke kadAca enI nIce kIDI ke koI jIvajaMtu hoya to te kacaDAI jAya. akabare gAlIco upaDAvyo to nIce seMkaDo kIDI-maMkoDA hatAM. jIvajaMtu pratye ATalI badhI dayAbhAvanA joI akabara Azcaryacakita thayo. - zahenazAha akabare jANyuM ke sUrijI 56 varSanI vaye pAdavihAra karIne cheka gujarAtathI phatehapura sikI AvyA che, tethI vizeSa Azcarya thayuM ane zahenazAha akabare upakArano bhAra haLavo karavA sonuM-cAMdI svIkAravAnI vAta karI, tyAre AcArya mahArAje kahyuM, ke teo AvuM kazuM svIkArI zake nahIM. ema chatAM jo ApavuM ja hoya to pAMjarAmAM pUrelAM pazu-paMkhIne mukta karo. DAbara nAmanA bAra kozanA vizALa taLAvamAM hajAro jALo nAkhIne thatI mAchImArI baMdha karAvo. paryuSaNa parvanA divasomAM koI paNa mAnavI koI paNa prakAranI hiMsA na kare tevuM pharamAna karo. varSothI kedamAM paDelA kedIone mukta karo. zahenazAha akabare sUrijInI AjJA pramANe karyuM. temAM paNa parvAdhirAja paryuSaNa parvanA ATha divasamAM bAdazAhe potAnA taraphathI vadhu cAra divaso umerIne bAra divasa mATe jIvavadha baMdha karavAno hukama Apyo. vaLI gujarAta, mALavA, ajamera, dilhI-phatehapura, lAhora ane mulatAna sudhInA potAnA sAmrAjyamAM A pharamAna mokalI ApyAM. e ja rIte giranAra, tAraMgA, zatruMjaya, kesariyAjI, Abu, rAjagRhI ane sametazikhara jevAM tIrthomAM AsapAsa koIe jIvahiMsA karavI nahi evuM pharamAna karyuM. 0 21 ]
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ a vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2 navvANuM lAkha ane pacAsa hajAra maNa anAja garIbone vaheMcyuM ane sADA cAra karoDa rUpiyAno kharca karyo. e samayanA rAjA-mahArAjAoe ja gaDuzAne "jagatanA pAlanahAra'nuM biruda ApyuM. I. sa. 1838mAM janmelA motIzA zeThe muMbaImAM apaMga ane rakhaDatAM prANIo mATe pAMjarApoLa saMsthAno prAraMbha karyo. A pAMja rApoLamAM gAya, baLada, gheTAM-bakarAM, kabUtara vagere sArI rIte jIvI zake evI vyavasthA karI. rakhaDatA kUtarAone mArI nAkhavAmAM AvatA hatA enA badale evA kUtarAonI jALavaNI mATe alAyadAM sthAno UbhAM karyAM. vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2. jagatanA kalyANanI AvI bhAvanA joI vi. saM. 164mAM zahenazAha akabare zrI hIravijayasUrine 'jagadguru'nI padavI ApI. bhAratIya itihAsamAM kalikAlasarvajJanuM biruda pAmelA jainAcArya hemacaMdrAcAryanuM viziSTa sthAna che. samrATa kumArapALe potAnA A gurunI preraNAthI ahiMsaka kAryo karyA. I. sa. 1143mAM pacAsa varSanI vaye pATaNamAM gujarAtanA rAjavI tarIke kumArapALa rAjyAbhiSeka pAmyA. kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAryanI preraNAthI eNe ahiMsAnI ghoSaNA karAvI, je "amAri ghoSaNA' tarIke jANItI che. vizvanI A sauprathama ahiMsAnI ghoSaNA che. samrATa kumArapALe evI dharmaAjJA phelAvI ke, 'prajA ekabIjAnAM gaLAM kApI gujarAna calAve, emAM rAjAno durviveka che. jUThuM bolavuM e kharAba che. parastrI-saMga karavo te tethI kharAba che, paNa jIvahiMsA to sauthI nikRSTa che mATe koIe hiMsA para gujarAna na calAvavuM. dhaMdhAdArI hiMsakoe hiMsA choDavI ane temane traNa varSa sudhI bhaMDAramAMthI bharaNapoSaNa maLaze." rAjA kumArapALe kaMTakezvarI devIne apAto pazubali baMdha karAvyo. 'amAri ghoSaNA' dvArA kumArapALe katalakhAnA baMdha karAvyAM. pazupIDA para pratibaMdha mukyo ane gujarAtamAM je jIvadayAnI bhAvanA jovA maLe che tenA pAyAmAM hemacaMdrAcAryanI preraNAthI rAjA kumArapALe karelAM kAryo kAraNabhUta che. zeTha jagaDuzAnA samayamAM devIne prasanna karavA mATe maMdiranAM 108 pagathiyAM para 108 pADA rAkhavAmAM AvatA hatA ane temano vadha thato hato. jagaDUzA pahelA pagathiye pote UbhA rahyA ane bIjA pagathiye potAnA dattaka putrane Ubho rAkhyo. devI kopAyamAna thayAM nahIM ane tethI jagaDuzAnI ahiMsAnI bhAvanAno vijaya thayo. A jagaDUzAe satata traNa traNa duSkALamAM gujarAta, siMdha, mevADa, dilhI ane cheka kaMdahAranA rAjAne anAja ApyuM hatuM. emaNe zarU karelI 115 jeTalI dAnazALAmAM roja pAMca lAkha mANasone bhojana ApavAmAM AvatuM. satata traNa varSa cAlelA duSkALamAM cAra karoDa '22 ] mahAtmA gAMdhI para prabhAva : AvI ahiMsAnI bhAvanAnuM bhavya AkAza racAya che mahAtmA gAMdhInI pravRttiothI. svAbhAvika rIte ja e savAla jAge ke vilAyatathI AvelA baeNrisTara zrI mohanadAsa karamacaMda gAMdhImAM jagatane ajavALatuM ahiMsAnuM sukSmadarzana pragaTyuM haze kaI rIte ? gAMdhIjInI vicArasaraNImAM pragaTelAM satyaniSThA, anekAMtadarzana ane AdhyAtmikatA emane maLyAM haze kaI rIte ? gAMdhIjInA jIvanakAryane ghaDanArA mULa sotane pArakhavAno pramANamAM ocho prayAsa thayo che. gAMdhIjI kahetA hatA ke emano have pachI janma nathI, kAraNa ke emano mokSa avazya thaze. gAMdhIjImAM Avo mokSavicAra jagADanAra hatA saurASTramAM vavANiyA gAmamAM janmelA adhyAtmapuruSa zrImad rAjacaMdra . I. sa. 1891nI pAMcamI julAIe mahAtmA gAMdhI briTanamAM baeNrisTara thaIne hindustAna AvyA. te divase muMbaImAM zrImadgA kAkAjI sasarA ane bhAgIdAra zrI revAzaMkara jagajIvananA bhAI DaoN. prANajIvanabhAI mahetAnA nivAsasthAne baeNrisTara mohanadAsa gAMdhI UtaryA hatA. zrImad rAjacaMdra paNa e ja divase AvyA. ahIM gAMdhIjI ane zrImano prathama paricaya thayo. DaoN. prANajIvana mahetA gAMdhIjI sAthe iMglenDamAM hatA ane tethI baMne vacce gADha saMbaMdha hato. gAMdhIjIno A saMbaMdha zrImanA dehavilaya paryaMta cAlu rahyo. gAMdhIjIno emanI sAthe koI vyApArI saMbaMdha nahoto, paraMtu emanI sAthe ghaniSTha AtmIyatA sadhAI.. n 23 ]
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2. nANIne prayojatA hatA. emaNe zrImadrane potAnA mitra ane mArgadarzaka mAnyA hatA. AvA rASTrapitA mahAtmA gAMdhI svayaM kahe che : "mArA jIvana para zrI rAjacaMdrabhAIno evo sthAyI prabhAva paDyo ke, huM enuM varNana karI zakato nathI. huM keTalAMya varSothI bhAratamAM dhArmika puruSanI zodhamAM chuM. paraMtu emanA jevA dhArmika puruSa hiMdamAM haju sudhI meM joyA nathI. yuropanA tattvajJAnIomAM huM TaoNlsTaoNyane prathama zreNInA ane raskinane bIjI zreNInA vidvAna samajuM chuM, paraMtu rAjacaMdrabhAIno anubhava e baMnethI caDhelo hato." 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2, zrImad rAjacaMdranA cittanI saraLatAno ane emanA guDha jJAnanI prabhAvakatAno gAMdhIjIne anubhava thayo. sRSTino A saMyoga kahevAya ke bhagavAna mahAvIranI tattvadhArA zrImad rAjacaMdrane maLI ane emanI pAsethI e vicAradhArA gAMdhIjIne prApta thaI. gAMdhIjIe ahiMsA, satya ane anekAMtanI prayogabhUmi para potAnAM kAryo karyo ane tene pariNAme navayugano prAraMbha thayo. emanI AdhyAtmika preraNAne sahAre gAMdhIjIe rAjakIya, AdhyAtmika ane sAmAjika krAMti karI. mahAtmA gAMdhIjIe lakhyuM che ke jyAre jyAre pote jIvanamAM " AdhyAtmika bhIDa " anubhavatA tyAre teo zrImadrano "Azaro" letA. mahAtmA gAMdhIjI kahe che, "ghaNA dharmAcAryone maLavAno prayatna meM karyo che. paNa je chApa mArA upara rAyacaMdabhAI(zrImad rAjacaMdra)e pADI te bIjA koI nathI pADI zakyA. temanAM ghaNAM vacano mane soMsarAM UtarI jatAM." temanI buddhine vize mane mAna hatuM. temanI prAmANikatA vize teTaluM ja hatuM ne tethI huM jANato hato ke, teo mane irAdApUrvaka ADe raste nahi dore ne potAnA manamAM haze evuM ja kaheze, AthI mArI AdhyAtmika bhIDamAM huM temano Azraya leto.'' mahAtmA gAMdhIne hiMdu dharmamAM zaMkA jAgI hatI. Ave samaye teone zrImad rAjacaMdrano meLApa thayo. A meLApa na thayo hota to kadAca mahAtmA gAMdhIe hiMdu dharmane badale anya dharma apanAvyo hota. A vize svayaM gAMdhIjInA ja zabdo joIe : hiMdu dharmamAM mane zaMkA pedA thaI te samaye tenA nivAraNamAM madada karanAra rAyacaMdabhAI (zrImad rAjacaMdra) hatA. temanI sAthe to mane sarasa saMbaMdha baMdhAI cUkyo hato. temanA pratye mAna hatuM, tethI temanI mAraphate je maLI zake te meLavavA vicAra karyo. tenuM pariNAma e AvyuM ke huM zAMti pAmyo. hiMdu dharmamAM mane je joIe te maLe ema che, evo manane vizvAsa Avyo." gAMdhIjI pratyeka zabdane barAbara 24 n abhUtapUrva saMyoga : bhAratamAM zrImad rAjacaMdrajIno prabhAva paDyA pachI eka vAra TrenamAM raskinanuM 'ana Tu dha lAsTa' vAMcyuM ane gAMdhIjInA jIvanamAM parivartana AvyuM. e pachI TaoNlsTaoNya sAthe patravyavahAra thayo ane gAMdhIjIne baLa maLyuM, paraMtu A badhI ja bhAvanAo ane saMskArI grahaNa kare evI bhUmikA taiyAra thaI hatI zrImad rAjacaMdrajInA meLApathI. gAMdhIjI kahe che ke dayAdharmanuM sarasa mApa zrImad rAjacaMdrae emane ApyuM hatuM. ahiMsA, dayA, satyaniSThA jevA muddAo vize mahAtmA gAMdhIjIe zrImad rAjacaMdra sAthe carcA karIne mArgadarzana meLavyuM hatuM. A saMdarbhamAM zrImad rAjacaMdra pAsethI mahAtmA gAMdhIjIne maLelA jJAnanA prakAzanuM ghaNuM mahattva che. zrImad sAthe gAMdhIjIno patravyavahAra bahoLo hato paraMtu kamabhAgye ApaNane mAtra traNa ja patro upalabdha che, chatAM gAMdhIjInI vividha dharmo vizenI ane dharmanA marma aMgenI tIvra mathAmaNamAM zrImanA A patroe emane dharmaparivartana karatA aTakAvyA hatA. gAMdhIjIe baeNrisTaranI buddhine chAje tevA AtmA, Izvara, mokSa, dharma, punarjanma, pazuo ane Isu khrista vize vyAvahArika-pAramArthika aneka prazno zrImad rAjacaMdrane pUchaLyA hatA. enA uttaro zrImade prajJA ane anubhavajJAnathI ApyA hatA. zrImad ane
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ a vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2, gAMdhIjI vacceno A abhUtapUrva yoga bhArata mATe, bhAratIya saMskRti mATe ane mAnavajAta mATe ati mahattvapUrNa ane phaLadAyI nIvaDyo. eka ja sadImAM be mahAna vibhUtioe bhAratamAM gujarAtanI dharatI para ane saurASTranI bhUmimAM janma dhAraNa karyo te kevI bhavya aitihAsika ghaTanA kahevAya ! baMne satparuSoe mAnavIya gaurava prasthApita karyuM hatuM. gAMdhIjI dakSiNa AphrikA gayA ane anyAya sAme ahiMsaka jaMga karyo, tenAM bIja zrImad rAjacaMdra sAthenA satsaMgamAM joI zakAya che. dakSiNa AphrikAmAM virodhIonA lAThImAra sAme paNa gAMdhIjInI kSamAbhAvanA pragaTa thatI rahI, tenuM mULa kAraNa zrImad rAjacaMdra pAsethI maLelo kSamAbhAva che. Ama zrImad rAjacaMdra bhAvanAo Ape che ane gAMdhIjI e bhAvanAone kAryAnvita kare che. zrImad potAnA jIvanathI tattvadarzana Ape che ane gAMdhIjI potAnA karmathI jIvanamAM sAkSAt kare che. gAMdhIjInI A ahiMsAnI vicAradhArA anekAntavAdanA vicArathI ghaNI prabhAvita hatI. 1925nA mArcanA 'yaMga inDiyA'mAM teo noMdhe che ke - "huM ema mAnato hato ke mAro ja vicAra sAco che ane mArA pramANika TIkAkArano vicAra khoTo che. paNa have huM samajyo ke ame baMne potapotAnA vicAranI aMdara barAbara chIe. AnA pariNAme mArA TIkAkAro ke virodhIo para Aropa mUkato aTakI gayo. AnAthI huM zIkhyo ke muslimanI vAta enA dRSTikoNathI ane zIkhonI vAta enA dRSTikoNathI jovI joIe." Ama gAMdhIjI kahe che ke mAro anekAMtavAda satya ane ahiMsA be siddhAMtanA AdhAre racAyelo che. 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2. vartamAna samayanA ciMtako bhAre vivAda sAthe eTaluM ja kahe che ke - "The less Thave, the moreIam."vaLI jainadarzana koI vastunI prApti ke saMgraha ene ja parigraha kahetuM nathI. koI paNa vastu mATenI mUrdhA ane Asaktine parigraha kare che. Aje ApaNe joIe chIe ke dhananI Asaktie mAnavIne kevo bodo ane mUlyahIna banAvI dIdho che. sattAnI Asakti AMdhaLI - saMhAraka doDamAM pariNamI che. vartamAna jagatanI asIma yAtanAonuM mukhya kAraNa mAnavInI vakarelI, bahekelI ane vaNaselI parigrahavRtti che; paraMtu hakIkatamAM parigraha ja enA du:khanuM ane baMdhananuM kAraNa bane che, e mAnavIne bAhya vastuono gulAma banAve che. prasiddha citaka emarsane kahyuM ke 'vastuo mAnavamananI pITha para savAra thaIne besI gaI che.' Ave samaye jaina tattvavicAra kahe che ke jeTalo parigraha ocho, eTaluM ochuM pApa thAya. bhagavAna mahAvIre kahyuM, 'jema bhamaro puSpamAMthI rasa cUsaze, paraMtu puSpano nAza karato nathI e ja rIte zreyArthI manuSya potAnI vyAvahArika pravRttimAM bIjAne ochAmAM ocho kleza ke pIDA Apaze." AjanA yugamAM du:khI mAnavI ke saMtRpta jagatane A aparigrahano dRSTikoNa navo abhigama Apaze. A ja aparigrahanA vicArano gAMdhIe navA saMdarbhamAM upayoga karyo. emaNe TrasTIzipanA siddhAMtanI vAta karIne kahyuM ke tamArI pAse je kAMI 'vadhArAnuM che te bIjAnuM che. tamAruM kArya to mAtra ene jatanarbhara jALavavAnuM che. tamArI jarUriyAtonuM tame rakSaNa karo enAthIye vadhu cIvaTa ane saMbhALa A 'vizeSa'nuM jatana karavAmAM levAnI che. je kunehathI tame vadhArAnuM meLavyuM che tenAthI paNa vadhu kunehathI tamAre e vaheMcavAnuM che. jIvananA vyavahAramAM mArgAnusArI(jaina dharmanA mArgane anusaranArA)nA prathama niyama 'nyAyasaMpanna vibhavaH'nA pAyA parathI aparigrahanA Adarza tarapha mITa mAMDI zakAya. parigrahanI mUrchAmAM DUbelA jagatane ane emAM racyApacyA rahenArA mAnavIne aparigrahano navo saMdarbha navI AzA ane navI samAnatA tarapha dorI jAya kharo. n 27 ] hiMsAne sIdho saMbaMdha che parigraha sAthe. Agama 'sUtrakRtAMganA prathama adhyayanamAM aparigrahanI vAta karavAmAM AvI che. parigrahane kAraNe ja hiMsA ane pApa thAya che tathA bhaya ane asatyano Azaro levAya che. parigrahanI lAlasAe mAnavIne dAnava banAvyo che. enAmAM niraMtara bhogavaibhavanI lAlasAnuM tAMDava racyuM che. ni 26 ]
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2. sahaastitvanI bheTa: ahiMsAnA A sUtrane vyaktigata jIvanamAM AjanA mAnavIe utAravAnuM raheze. jainadarzana e akhaMDitatAno, samagratA(totality)no Agraha seve che. khaMDita nahIM paNa akhaMDita AcaraNa ane bhAvanAno dharma che. ahiMsAnI bhAvanA vyaktinA samagra jIvanamAM pragaTavI joIe te Avazyaka che. e kIDImaMkoDAne bacAve, paNa mANasanuM zoSaNa kare te na cAle. e kuTuMbamAM vahAlasoyuM vartana karato hoya ane vyavahAramAM kaThora hoya teya na cAle. eka strI gharamAM samarpaNazIla mAtA hoya ane bahAra vastuonI lAlasA rAkhatI nArI hoya te na cAle. ahiMsAnI bhAvanA mAtra rasoDAmAM, bhaThya-abhakSyanA vicAra AgaLa ja aTakI javI joIe nahIM, balake e prema ane anukaMpAnI sakriyatA sAthe jIvanamAM pAMgaravI joIe. ahiMsAnI AvI sakriyatAne bhagavAna mahAvIra, caMDakauzika jevA vinA kAraNe deza denArA krodhI sarSa sudhI laI gayA hatA ane chatAMya enI sAthenA vartanamAM emanuM vizva vAtsalya lagIre ochuM thayuM nahotuM. zoSaNa ane bhraSTAcAra e paNa hiMsAnuM ja eka rUpa che. garIba, nabaLA, dalita, lAcAra ke zoSitano khoTo lAbha levo te mAtra sAmAjika anyAya ja nathI, balake e hiMsA ane ghAtakIpaNuM paNa che. A ja ahiMsA anya mate, dharma ke darzana sAthenA sahaastitvanuM sUcana kare che. AthI ja muni saMtabAlajIe kahyuM, 'mAnavasamAjane ahiMsaka saMskRtinI ane sahaastitvanI bheTa ApanAra jaina dharma che.' AjanA yugane ane AvatI kAlanA vizvane AvI bhAvanAonI vizeSa jarUra che. jaoNnAthana sviphTa eka sthaLe lakhyuM - We have just enough religion to make us hate but not enough to make us love one another." al bhAvanAonAM aMjana AMkhamAM AMjIne ja ApaNe dharmajhanUne, dhamAMdhatAne AMbIne 'Religious fellowship' sudhI pahoMcI zakIe. Aje jagatamAM AtaMkavAda anekavidha svarUpe phelAyelo che tyAre A ahiMsA dvArA mAnavajAtane 28 ] 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2 ugArI zakAya. A ahiMsAmAMthI satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha phore che, eno mULa pAyo jaina tattvadarzane aparigrahamAM darzAvyo che te bhUlavuM na joIe. AhAra viSayaka vicAraNA ahiMsAnA AcAranI dRSTimAMthI jaina dharmanI AhAra saMbaMdhI UMDI vicAraNA pragaTe che. AhArano saMbaMdha mana sAthe che. jevuM anna tevuM mana; ethI ja AhAra aMgenI jAgRti rAkhavAnuM kahyuM che. eNe upavAsa ane mitAhArano mahimA kahyo che. Aje upavAsanuM mahattva svAthya ane ArogyanA kSetramAM eTaluM ja svIkArAyuM che. nisargopacAra enA pahelA pagathiyA tarIke upavAsanuM mahattva darzAve che. AyurvedanA graMthomAM paNa enI eTalI ja mahattA darzAvavAmAM AvI che. jaina samAjamAM lAMbA samayanA upavAsa pracalita che. pazcimanA dezomAM paNa 90-90 divasanA upavAsa karAvIne dardIone rogamukta karAyAnA dAkhalA noMdhAyA che. DaoN. keriMgTana kahe che, 'upavAsathI hRdayane khUba ja zakti maLe che. hRdayane majabUta ane sazakta banAvavA mATe upavAsa sauthI sAro mArga che kAraNa ke enAthI eka bAju hRdayane vadhu ArAma maLe che ane jherI davA vagara lohI vadhu zuddha thAya che.' A to thaI upavAsanI zArIrika asara; paraMtu jema varSothI zarIramAM saMcita karelI azuddhio dUra thAya che, e ja rIte hRdayamAM jAgatI duvRttio paNa ochI thAya che. AvI ja rIte jaina dharmamAM zAkAhArano mahimA khUba varNavavAmAM Avyo che. Aje videzamAM keTalAya videzI citrakAro, adAkAro zAkAhAra apanAve che ane e ja zAkAhAra jaina dharmanI AhAra-vicAraNAno pAyo che. Aje hArTaeTeMka ane blaDaprezara jevA rogonuM pramANa vadhyuM che, tyAre AyaMbila khUba upayogI bane. A AhArazAstrane AjanI vaijJAnika dRSTie AlekhavAnI jarUra che. AhAra vize Aje pazcimamAM UMDI vicAraNA cAle che. tAjetaramAM vila TaTala nAmanA vidvAne World Peace Diet pustaka dvArA vizvazAMti mATe bhojananI agatya darzAvIne mAMsAhArI bhojanathI thatAM aniSNanI chaNAvaTa karI che.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ gha vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA D jaina dharmazAstromAM paramANunI gatino ane bhASAnI utpattino vicAra thayelo che. enI dhyAnanI praNAlI AvatIkAlanA mAnavInA tana ane mananA rogone dUra karI zake tevI che. mananI zakti mATe paccakkhANa, dhyAnanI ucca bhUmikA mATe kAusagga, AMtaradoSanI oLakha mATe pratikramaNa, AMtarazuddhi mATe paryuSaNa, vIratAnI bhAvanA mATe kSamA jevI bhAvanAo AjanA mAnavIne mATe eTalI ja prastuta che. amerikAnA raMgabhedavirodhI netA mArTina lyuthara kiMge (juniyara) eka svapna sevyuM. emaNe eka evA jagatanI kalpanA karI ke jyAM mAnavInI pahecAna cAmaDInA raMgathI nahi, paNa cAritryanA mUlyathI thatI hoya. 'Not by the colour of the skin, but by the contents of his character.' jaina dharmamAM varNa ane jAtine badale karmathI mANasanI oLakha meLavavAmAM Ave che. enA namaskAramaMtramAM koI vyaktine praNAma nathI, paraMtu tIrthaMkara, siddha, AcArya jevA guNonA dhArakane praNAma che. khuda bhagavAna mahAvIre ema kahyuM, "mAre zaraNe nahIM, paNa dharmanA zaraNe AvavAthI mukti maLaze." Aje duniyA pradUSaNathI gherAI che. prANIonI keTalIya jAtio naSTa thaI gaI che tyAre jaina dharmanI jayaNA ane anukaMpAne saMbhAravA jevI che. jaina zrAvako tithie lIlotarI khAtA nathI. jaina sAdhunA AcAramAM paryAvaraNanI keTalI badhI khevanA jovA maLe che ! anekAMta dRSTi samanvaya ane virodha-parihAra : jaina dharmanA pAMca mahAvratamAM ahiMsA pachI bIjuM mahAvrata che satya. huM asatya nahIM AcaruM, bIjA pAse nahIM AcarAvuM ane Acarato hoya to tene anumodana nahIM ApuM. 'praznavyAkaraNa'mAM 'satya e ja bhagavAna che.'ema kahevAmAM AvyuM che. jyAre jaina dharmanA prathama Agama 'zrI AcArAMga sUtra'mAM kahyuM che ke 'satyanI AjJA para Ubhelo buddhizALI mRtyune tarI jAya che.' A satyano anubhava mAnavInA aMtaramAM thato hoya che. mahAvIranuM jIvana ja svayaM sAdhanAthI prApta thayelA anubhava para AdhArita che. huM -30. gha vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA - pUrNajJAnI chuM ane te tame svIkAro tema kahetA nathI, paNa dareka jIva sAcI sAdhanA kare to e mokSapadane prApta karI zake che evo emane upadeza che. khuda bhagavAna mahAvIre paNa agAunA 27 bhavanI sAdhanA ane e pachI sADAbAra varSanI tapazcaryA bAda tIrthaMkarapadanI prApti karI hatI. AvI satyapAlananI jAgRti jenA manamAM hoya tenI zI vAta karavI ? satya bolanArane agni saLagAvI zakato nathI ke pANI DubADI zakatuM nathI. jaina tattvadarzane satyanI vyApaka vicAraNA karI che. 'huM kahuM chuM te ja satya'evA Agraha, durAgraha ke pUrvagrahamAM vicAranI hiMsA samAyelI che. jyAre bIjAnA kathanamAM paNa satyano aMza hoI zake tevI udAra dRSTi te anekAMta, kAraNa ke satya sApekSa che. tamArI najaranuM satya ane tenA parathI tamArI zraddhA temaja bIjAnI najaranuM satya ane tenA vize tenI vicAraNA Ama, jIvananI sarvadraSTi dharAvatA anekAMtamAM samatA, sahiSNutA, samanvaya ane sahaastitvanI bhAvanA che. satyanI zodha mATenA avirata prayAsanI A eka sAcI paddhati che. badhI vastune sApekSabhAve vicAravI ane dareka sthitimAM rahelA satyanA aMzane jovo enuM nAma anekAMta che. 'mAruM ja sAcuM' ema nahi, paraMtu 'sAcuM te mAruM'evI bhAvanA pragaTa thaI. bhagavAna mahAvIranA jIvanamAM sAcuM te mAruM batAvavA aneka prasaMgo maLe che. emaNe emanA paTadhara jJAnI gautamane AnaMda zrAvakanI kSamA mAgavA kahyuM hatuM. bhagavAna mahAvIranA samaye aneka mata, vAda ane vivAdo cAlatA hatA. dareka potAnI vAta sAcI TheravavA mATe bIjAnA vicAranuM khaMDana kare. bIjAnA vicAranA khaMDanane badale maMDananI bhAvanA jaina tattvadarzane batAvI. emaNe kahyuM, 'tamArI ekAntI banelI dRSTine anekAntI banAvo. ema karazo to ja tamArI dRSTine DhAMkI deto 'sarvathA'zabdano banelo kadAgraharUpI paDado haThI jaze ane pachI tarata ja tamane zuddha satyanuM spaSTa ane surekha darzana thaze.' anekAMtadarzane mata, vAda, vicArasaraNI ane mAnyatAonA mAnavInA hRdayamAM cAlatA vivAdayuddhane khALavAno prayAsa karyo. Ane mATe emaNe sAta 31.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2. aMdha vyaktio hAthIne je judI judI rIte varNave che tenuM dRSTAMta ApyuM. A anekAntavAdathI mAnavI bIjAnI dRSTie vicArato thaI ja ze ane Ama thAya to jagatanAM ardhA duHkho ochAM thaI jAya. anekAnta samanvayano ane virodhaparihArano mArga batAve che. vinobAjI kahe che ke anekAnta dRSTi e mahAvIranI jagatane viziSTadena che. AinsTAine bhautika jagatamAM sApekSavAda zodhyo. bhagavAna mahAvIre 2600 varSa pahelAM vyavahAra jagatano sApekSavAda batAvyo. anekAntavAdanI oLakha ApatAM AcArya jinabhadrajI kahe che : 'paraspara virodhI maMtavyomAM virodha tyAM sudhI ja rahe che, jyAM sudhI e badhAMne saMgata karIne eka samagra-pUrNa darzana rUpe samanvaya pAme nahIM. virodhano AdhAra parasparamAM rahelA doSo ke nyUnatAo che." jaina dharmamAM mAnavagauravanI vAta karI che. bhagavAna mahAvIre kahyuM, "tuM ja tAro bhAgyavidhAtA che." potAnA samayanI aMdhazraddhAo ane mAnyatAono virodha karyo. jaDa paraMparAno tyAga ane aMdhavizvAsano anAdara hoya to ja nigraMtha thavAya. mahAvIranI pAse hato mAtra prakAze. emaNe dharmanI AsapAsa lAgelAM mAnyatA, aMdhazraddhA ane camatkAronAM AvaraNa dUra karyA ane mAtra prakAzanI zodha ane mokSa prAptinA mArga tarIke dharma rahyo che ema jaNAvyuM. keTalAka dharmo vijJAnanA paDakAra sAme TakI zakyA nathI. jaina tattvadarzanamAM vijJAna samAviSTa hatuM. DaoN. jagadIzacaMdra bojhe prayoga karIne sAbita karyuM ke vanaspatimAM jIvana che. pANI pAnAro mALI AvatAM vRkSa hase che, ane kaThiyAro AvatAM dhRje paNa che! bhagavAna mahAvIra ane ethIya pahelAM bhagavAna RSabhadeve A vAta kahI hatI. koI paNa prakAranA mAikroskopa vinA kaMdamULamAM rahelA asaMkhya jIvo vizenuM emAM jJAna hatuM. hakIkatamAM dharma pote ja vijJAna che. dharma pAse anubhUtinuM satya che. vijJAna pAse tarka ane prayoganuM satya che. AvI vijJAnanI dRSTie dharmanI zailI pArakhavAmAM Ave to ghaNA anubhavanAM satyone tarkanuM pIThabaLa maLe. u 32 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2 asteya, brahmacarya ane aparigraha : jaina tattvadarzananuM trIjuM mahAvrata te asteya che. mANase sarva prakAranI corIno tyAga karavo joIe. aNahakanuM, vaNaApyuM koIne kazuM levuM joIe nahIM, koInI pAse levaDAvavuM joIe paNa nahIM ane evA kAmamAM sahAya ke Teko paNa Apavo joIe nahIM. emaNe to ema paNa kahyuM ke dAMta khotaravAnI saLI jevI tuccha vastu paNa enA mAlikane pUchavA vinA saMyamI manuSyo letA nathI, bIjA dvArA levaDAvatA nathI ke tenI saMmati ApatA nathI. Ave vakhate moTI moTI vastuonI to vAta ja zI ? saMyamIe potAne khape evI nirdoSa vastuo zodhI zodhIne levI joIe. Ano artha e ke pratyeka vastu letI vakhate enI nirdoSatA-sadoSatAno vicAra karavo joIe. cothuM mahAvrata te brahmacarya, bhagavAna mahAvIre zrI pArzvanAthanA cAra, yAmamAM pAMcamo brahmacarya pAma umerIne enuM AgavuM mahattva pragaTa karyuM. emaNe kahyuM ke svargamAM ane A lokamAM je kAMI zArIrika ke mAnasika du:kha che te badhAM kAmabhogonI lAlacamAMthI pedA thayelAM che, kAraNa ke bhogapabhoga aMte to duHkhadAyI che. bhagavAna mahAvIrano aMtima upadeza jemAM saMgrahAyo che tevA 'zrI uttarAdhyayana sUtra' nAmanA AgamamAM kahyuM che : khaNamettasokkhA bahukAladukkhA pakAmadukkhA anikAma sokkhA / saMsAramokkhassa vipakvabhUyA khANI aNatthANa u kAmabhogA / / [kAmabhogo kSaNa mAtra sukha ApanArA ane bahukALa duHkha ApanArA che, ghaNuM duHkha ane thoDuM sukha ApanArA che. kAmabhogo saMsAramAMthI chUTavAmAM zatrurUpa che ane anarthonI khANa che.] nadI vahetI hoya paNa ene be kAMThA joIe te rIte jIvanapravAhane vahevA mATe saMyama joIe. A saMyama svecchAe svIkAravAmAM Ave to svasthatA ane prasannatA arpe che. AthI ja jaina tattvadarzana kahe che ke, "tuM pote ja potAnI jAtano nigraha kara, AtmAnuM damana kara. vAsanA, tRSNA ane kAmabhogomAM 0 33
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ a vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA , jIvanAra aMte to dIrghakALa sudhI du:kha pAme che."emaNe kahyuM ke durAcAramAM pravRtta AtmA jeTaluM potAnuM aniSTa kare teTaluM to gaLuM kApavAvALo duzamana paNa karato nathI. AthI sukha, zAMti ane samAdhinuM mULa kAraNa sAhaji ke ane prasannatApUrvaka svIkArelo saMyama che. A saMyamanA abhAve Aje mAnavajAta eiDjha jevA rogothI gherAI che. vastIvadhArAno prazna vizvane mAthe bhUkhamarAnAM kALAM oLAM pAtharI rahyo che. pAMcamuM mahAvrata che aparigrahanuM. parigraha e pApanuM mULa che. A parigraha e hiMsA, asatya, caurI, maithuna ane Asakti e pAMceya pAponI jaDa che. Aje ApaNe joIe chIe ke vartamAna jagatanI asIma yAtanAonuM mukhya kAraNa mAnavInI aniyaMtrita parigrahavRtti che. mANasa ema mAne che ke parigrahathI sukha maLe che, paraMtu hakIkatamAM parigraha ja enA du:khanuM ane baMdhananuM kAraNa bane che temaja mAnavIne bAhya vastuono gulAma banAve che. Ama, pAMca yAmanuM nirUpaNa karIne bhagavAna mahAvIra kahe che, "jema vAyu bhaDabhaDa saLagatI jvAlAone oLaMgI jAya che tema, A rIte jIvanAro Adarza mAnavI saMsAranI jvAlAone oLaMgI, parama AnaMdano bhAgI thaze." AMtarakhoja ane kSamApanA : jaina dharmamAM kSamA vize gahana ane vAstavika ciMtana karavAmAM AvyuM che. vartamAna samayamAM aMgata saMbaMdho, sAmAjika vyavahAro, mAnavIya AcArothI AraMbhIne deza-deza vacce asahiSNutAnuM vAtAvaraNa dRSTigocara thAya che te saMdarbhamAM jainadarzananI kSamApanAnI vibhAvanA vize vigate vicAravuM jarUrI banaze. khAmemi savva jIvA, savva jIvA khamaMtu me, mittI e savvabhUesa vere majajha na keNai. huM tamAma jIvo pAse mArA aparAdhonI kSamA mAguM chuM. e tamAma jIvo mane temanA taraphanA mArA aparAdhonI kSamA Apo. tamAma jIvo pratye mAro maitrIbhAva che. mAre koI paNa jIva sAthe verabhAva nathI.] u 34 ] 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA . kSamAnA bolathI ane premanA catuthI saMsArane saMbodhavAnI ne jovAnI zIkha ApanAra parvAdhirAja paryuSaNa che. paryuSaNanI sAdhanAnA sAta divasa pUrA thayA pachI Uge che siddhino - kSamApanAno - saMvatsarI dina. hakIkatamAM jeo kSama che, kSamAve che; jeo kharma che, khamAve che teonI ArAdhanA che. teonI kSamApanA che. paryuSaNaparvanI ArAdhanAnA divasomAM AtmAne khojavAno hoya che. paryuSaNa e AtmAnI najIka javAnuM, AtmAne zodhavAnuM parva che. kSamApanA eno sarvazreSTha muLa maMtra che. veranA aMdhakAramAM, dveSanA dAvAnaLamAM, badalAnI bUrI bhAvanAmAM viharatA mAnavIne mATe kSamA e AtmIya premane kAje UgeluM prAyazcittanuM parva che. dIpAvalInA parve naphAtoTAno hisAba karavAmAM Ave. saMvatsarIparvano artha che vArSika parva. A divase varSabharanAM sArAM-narasAM kAryonuM saravaiyuM kADhIne khoTAM kAryomAMthI mukti meLavavAno niSThApUrvaka prayatna karavAmAM Ave che. Agama zAstromAM traNa vepArIonuM eka dRSTAMta Ave che. AmAM traNa vepArIo sarakhI mUDI laIne vepAra karavA nIkaLyA hatA. deza-dezAvaramAM ghUmIne ghaNA divase sahu pAchA pharyA. pahelo vepArI mULa mUDIne bamaNI karIne pAcho Avyo. bIjo bhAvanI maMdImAM phasAyo chatAM mULa mUDI sAcavIne pAcho Avyo. trIjo vepArI to nukasAnImAM DUbI gayo. kamANInI vAta to dUra rahI paNa mULagI 2kama ja khoIne Avyo. A traNa vepArI jevA jagatanA tamAma mAnavIo che. pahelA prakAranA mAnavIo manuSyatvarUpI mULa mUDIne jALave che, te uparAMta pUjyatAne pAme che. manuSyajIvanamAM sadAcAra, zIla ne vrata pALI mukta bane che. bIjA prakAranA mAnavIo mukta nathI banatA, paNa manuSyatva jALavI rAkhe che, sAdA AcAro e pALe che. trIjA prakAranA loko to manuSyatva paNa khoI nAkhe che ne anAcArI ne durAcArI banI narakanA bhAgI bane che. bhUla konAthI nathI thatI ? mANasa mAtra bhUlane pAtra gaNAya che. AvI ozcho
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA D bhUla koI vAra ApameLe thAya che, koI vAra karmabaLe thAya che, to koI vAra gerasamajathI thAya che. ApaNe icchIe ke na icchIe toya jIvananA vyavahAramAM kleza ane kaMkAsa thAya che. A badhI bhUlo karmanI pATI para jarUra aMkita thaze, paNa e vajralepa bane te pahelAM e pATIne korI karavAno prayatna te kSamApanA che. jo mAnavI samayasara potAnI bhUlo ane bhogo pratye jAgrata na thAya to enI ghaNI durdazA thAya che. e asatyavAdI, vyasanI, Asakta ane hiMsaka banI jAya che. AvA ajJAnI manuSyanI dazA vize 'dazavaikAlika sUtra'mAM kahyuM che : niccubbigo jahA teNo, atta kammehiM dummar3a / tAriso maraNaMte vi nA''rAher3a saMvaraM / / 11 / / (va. 36. ka. 3. 2, gA. 36) [jevI rIte roja bhayabhIta raheto cora potAnAM kukarmo vaDe duHkhI thAya che, tevI ja rIte ajJAnI manuSya potAnAM kukarmone lIdhe duHkhI thAya che ane aMtakAla pAse AvatAM chatAMya te saMyamanI ArAdhanA karI zakato nathI.] mAnavI enA jIvanamAM satata bahAra bhramaNa karato rahe che. bahAranI duniyA jovI saraLa che. ene mATe najara hoya to cAle, dRSTinI jarUra nathI. ApaNI IMdriyonuM mukha paNa bAhya jagata bhaNI vizeSa rahetuM hoya che, jyAre paryuSaNanA divaso e AtmanirIkSaNanA divaso che. vyavahAramAM aneka jIvone dubhavavAnuM bane che. emanI tarapha anyAya, anAdara ke aparAdha thaI jAya che. vera, virodha ke vaimanasya janme che. A badhAMno vicAra karIne e bhUlabharelA mArgethI pAchA vaLavAnI vAta che. emanI kSamA mAgavI, emanI sAtheno vera ane virodha tyajI devo, eTaluM ja nahIM paNa emanI sAthe maitrIbhAva keLavavo e kSamApanAno hetu che. kSamA e jIvanano AnaMda ane tapanI vasaMta che. vasaMtanuM Agamana thatAM kudarata jema soLe kaLAe khIlI UThe che e ja rIte je mAnavI potAnA jIvanamAM kSamAne sthAna Ape che tenA jIvanamAM AtmAnA guNonI vasaMta khIlI UThe che. - 36. gha vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA - AvI kSamA hRdayanI vyApakatAmAMthI, guNonI samRddhimAMthI ane cittanI upazAMtatAmAMthI pragaTe che. saMskRtamAM 'kSamA'no eka artha 'pRthvI' che. A pRthvI para raheto mAnavI e pRthvIne khode che, khUba UMDe jaIne khANa race che. A badhuM hovA chatAM pRthvI sahana kare che. sahanazIlatAnuM pratIka pRthvI gaNAya che. sAco kSamAvIra pRthvI jevo sahanazIla hoya. AthI ja 'mahAbhArata'mAM kahyuM che ke duSTa puruSonuM baLa che hiMsA, rAjAonuM baLa che daMDa, strIonuM baLa che sevA ane guNavAnonuM baLa che kSamA. zredhanAM cAra rUpa : mAtra daMbha ke ADaMbarathI thatI kSamA vyartha che. keTalAka to krodhanA abhAvane kSamA kahe che. vaLI pahelAM krodha karavo ane pachI kSamA mAgavI te kSamA nathI. A krodhane bhagavAna mahAvIre bhabhUkatI Aga kahI che. purANomAM narakanuM dvAra kahyuM che. 'kurAna'mAM krodhane zetAnanuM saMtAna kahyo che ane 'bAibala'mAM mANasamAtrane khAkha karanAra jvALAmukhI batAvyo che. manamAM krodha AvatAM e judI judI cAra pratikriyAo dvArA pragaTa thAya che. pahelI pratikriyA AvezanI che, jemAM uMmara, sthiti ke dhanathI moTI vyakti nAnI vyakti para gusso karatI hoya che. sAsu vahu 52, guru ziSya 52, pitA putra para. thoDI pratikULa bAbata thatAM AvezamAM AvIne gusso karatA hoya che. krodhanI bIjI pratikriyA che gUMgaLAmaNa. jyAre vyakti pragaTapaNe krodha karavA samartha na hoya tyAre manamAM ne manamAM akaLAya che ane verano DaMkha rAkhIne badalo levAnI taka zodhe che. trIjI pratikriyA rudana che. krodhanI A asahAya avasthA che. ropa AvezathI pragaTa na thAya, mananI aMdara gUMgaLAI na rahe, tyAre vyakti rudana karatI hoya che. ane krodhanI cothI avasthA che zAnyAtireka. A cothI avasthA sajjano ane mahApuruSomAM najare paDe che. teo krodhane zAMtimAM badalI nAkhe che. temanA haiye badalo levAnI bhAvanA ke vRtti hotI nathI. jhera gaTagaTAvIne e amRta ApatA hoya che. krodhane aMdha kahevAmAM Avyo che eno artha ja e ke krodha pote ja potAnI . 3.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ n vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2. jAtane haNato hoya che. caMDakauzika sarpa enA pUrvabhavamAM kauzika nAme tApasa hato. enI vADIno kaccaraghANa kADhI nAkhanAra bALako para e gusse thayo ane e hAthamAM kuhADo laIne bALakone mAravA doDyo, paNa vacce khADo Avyo. tApasa kauzike e khADo joyo nahIM ane potAno kuhADo potAnA ja mAthAmAM vAgyo. bhagavAna mahAvIranA sAdhanAkALamAM AvI ja eka ghaTanA banI hatI. teo samRddha vaizAlI nagarImAM AvyA. dhyAnane mATe emaNe eka luhAranA nirjana DahelA para pasaMdagI utArI. bImAra luhAra havAphera mATe bIje rahevA gayo hato. paraMtu saMjogavazAt bahAragAma gayelo luhAra sAjo thaIne pAcho Avyo. eNe joyuM to potAnA makAnamAM eka sAdhu ja gyA jamAvIne beTho hato. eNe manamAM mAnyuM ke nakkI potAnI gerahAjarImAM koIe jagyA pacAvI pADI ! 'saba bhUmi gopAlakI' mAnanAre A bhUmi paNa potAnI karI lIdhI. eka to luhAra lAMbI bImArImAMthI UThIne Avyo hato, eno svabhAva thoDo cIDiyo banI gayo hato. emAM vaLI gharamAM paga mUkatAM ja AvuM banyuM ! AthI krodhathI dhUMvAMpUvAM thayelA luhAre vajanadAra ghaNa upADyo. manamAM thayuM ke evA jorathI mAthA para lagAvuM ke paLavAramAM soe so varSa pUrAM thaI jAya ! koIe luhArane samajAvavA to koIe aTakAvavA koziza karI, sAdhunI hatyAnA mahApAtakanI yAda ApI. paNa jema luhArane zAMta karavA prayatna kare, tema kamajora luhArano krodha vadhato jAya che. Akhare jIvasaTosaTano mAmalo racAI gayo ! luhAra vajanadAra ghaNa upADIne vIMjhavA taiyAra thayo. mahAvIra to ema ne ema aDaga UbhA hatA. na kyAMya bhaya, na saheje kaMpa. samabhAvapUrvaka acaLa merunI jema dhyAnamAM magna hatA. yogInI zAMtie luhArane vadhu uzakeryo. eNe jozathI ghaNa vIMjhavo. hamaNAM ghaNa vAgaze, yogInI kAyA DhaLI paDaze ! paNa A zuM ? krodhathI dhaMdhavAtA ane dhrujatA hAthe luhAra ghaNa vIMjhavA gayo. dAjha eTalI hatI ke ahIM ane abaghaDI ja Ane khatama karI nAkhyuM. ghaNA UMcakIne vIMjhavA gayo tyAM ja luhArano hAtha chaTakyo. ghaNa sAme vIMjhAvAne n 38 n 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA , badale pAcho paDyo. yogInA mastakane badale luhAranA mastaka para jhIMkAyo. bImArImAMthI mAMDa bacelo luhAra tatkALa krodhano koLiyo banI gayo. bIjAno nAza karavA janAra krodhI potAno vinAza karI beTho ! dhyAnastha mahAvIra to ema ne ema aDaga UbhA hatA ! vyaktine potAne krodha hAni kare che. mAnavI krodha kare tyAre kevo vikRta thaI jAya che ! AMkho pahoLI thaIne aMgArA varasAvavA lAge che. koI thappaDa lagAvI de che to koI apazabdo bolavA mAMDe che. Ama krodha karanAra sAmI vyaktine ja nahIM, paraMtu samagra vAtAvaraNane kyuSita karI nAkhe che, AthI ja mahAna nATyakAra zeksapiyare krodhane samudra jevo bahero ane Aga jevo utAvaLo kahyo che. dakSiNa bhAratanA paraMtu saMta tiruvalluvara kahe che ke AganI pAse je jAya tene Aga bALe che. paNa krodhAgni to AkhA kuTuMbane bALI mUke che. krodha karatI vakhate mANasanI AMkha baMdha thaI jAya che ane enuM moDhuM ughADuM rahI jAya che. e vivekane cittamAMthI hAMkI kADhe che ane daravAje evo AgaLo mAre che ke viveka pharI pAcho dAkhala thaI zake nahIM. Avo krodha e madhapUDAmAM paththara mAravA jevo che ane e tarata ja veramAM palaTAI jAya che. graMthi choDe te nigraMtha : krodha tyAre ja ocho thAya ke jyAre vyakti AtmadarzI bane. AnuM kAraNa e che ke krodhanuM zastra pahelAM to krodhIne ja ghAyala kare che. bhagavAna buddhe kahyuM che ke UkaLatA pANImAM pratibiMba na dekhAya tema krodhI mANasa e joI zakato nathI ke tenuM hita zemAM che. krodha vibhAva che, kSamA svabhAva che. krodha dveSa che, kSamA maitrI che. krodha mAraka che, kSamA tAraka che. A kSamAnA amRtathI AtmAno abhiSeka karavAthI durAgraha, vigraha, vidveSa, droha Adi AghAta ogaLI jAya che. jo krodhane vadhu jamAvI rAkhavAmAM Ave to te veranuM rUpa le che, ane vera e to bhavobhava sudhI mAnavIne krodhamAM rAkhe che. jaina tattvadarzanamAM to kSamA vize ghaNI UMDI vicAraNA maLe che. kSamAne badhA guNonI kukha kahevAmAM AvI che. enAthI ghaNA badhA guNo ApaNAmAM 0 39
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ a vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA , Ave che. kSamA Ave to lobha maTe, tyAga ane saraLatA Ave, vinaya sAthe saMtoSa Ave, vaLI mana ane indriya para kAbU Ave. bIjI rIte joIe to A badhA guNo hoya to ja kSamAnI sAdhanA thaI zake. kSamAno eka artha che nigraMtha thavuM, eTale ke graMthi - gAMTha choDavI, " eTale gAMTha ane mA eTale naSTa karavuM." AjanA jIvanamAM ghaNI gAMTha che. pitA-putramAM matabheda che, guru-ziSya vacce kalaha che, pati-patnI vacce gerasamaja che, mitra-mitra vacce mArAmArI che. zeTha ane nokaranAM dila dubhAyelAM che. paDozI sAthe vaDhavera che. najIkanA sAthe neha tUTyo che. A samaye bhAMgelAM haiyAMne sAMdhavAnuM kAma kSamA kare che. kyAMka madanI gAMTha che to kyAMka veranI gAMTha che. kyAMka manano matabheda che to kyAMka taNAva che. keTalAya citravicitra mAnasika rogo mAnavIne thavA lAgyA che. zeraDImAM joyuM haze ke jyAM gAMTha hoya che tyAM rasa hoto nathI. AthI ja vyakti-vyakti vaccenA saMbaMdho zuSka ane nirasa banI gayA che. tene jIvaMta karavAno upAya che kSamA. bIjAthI trevIsamAM tIrthakara sudhInA samayagALAnuM jIvana pramANamAM saraLa hatuM. bhUla thAya eTale kSamA mAgI letA. paNa AjanuM jIvana jaTila banyuM che. mANasa pote azAMta che. jagatane azAMta kare che. kAjaLanI koTaDI jevo kyAMka saMsAra cAle che. jANatAM mada, mAna, kAma, krodha thaI jAya. ajANatAMya thaI jAya. kAyAthI na thAya to vacanathI thAya. vacanathI na thAya to manathI thaI jAya. kSamA e dharmaanuSThAnano mApadaMDa che. dharmanA anuSThAna keTale aMze AtmasAt thayuM che teno tALo kSamAvRttinA vikAsa parathI maLI rahe che. kSamA dharmabhAvanAnuM beromITara che. kSamA na hoya to badhAM vrata, japa, tapa, dhyAna, anuSThAna saphaLa thatAM nathI. kSamA te AtmAno guNa che, je krodha ane kaSAyathI vikRta thAya che. jema pANI svabhAve zItaLa che paNa agnino saMyoga thatAM uSNa thAya che. Ama uSNatA e jaLano svabhAva nathI, paraMtu eno vibhAva che. agnino saMparka dUra thatAM ja e jaLa potAnI svAbhAvika zItaLatA prApta karI ui 40 ] vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2. leze. pANImAM zItaLatA mATe koI anya sAdhananI jarUra paDatI nathI kAraNa ke e eno svAbhAvika guNa che. AtmAno sthAyI guNa : kSamA : e ja rIte kSamA AtmAno sthAyI guNa che. ene mATe anya koI bAhya sAmagrInI jarU2 nathI, paNa pANImAM jema uSNatA Ave che e rIte AtmAno svAbhAvika guNa kSamA krodha, kaSAyanA udayathI vikRta thaI jAya che paNa e vikRti svAbhAvika hotI nathI. je rIte agninA saMparkanA abhAvamAM uSNatA zAMta thaI jAya che, e ja rIte krodhakaSAyanA abhAvamAM vikAra zAMta thaI jAya che. jyAre vyakti potAnA nijabhAvamAM pariName che tyAre sukhI thAya che, kAraNa ke sukha enA AtmasvabhAvathI prApta thAya che. potAnA svabhAvamAMthI DagI jaIne parabhAva athavA vibhAvane prApta kare che tyAre e du:khI thAya che. Ama krodha e AtmAno svabhAva nathI, paraMtu anya padArthanA saMyogathI utpanna thayelo vibhAva che ane tethI ja e AtmAne ahitakAraka che. Ama, krodha jevI koI hAnikAraka vastu nathI ane kSamA jevI koI guNakAraka bAbata nathI. krodha mAtra AlokamAM ja nahIM, paralokamAM paNa durgati apAve che. AthI ja kSamA vize kahyuM che : uttama khama tilloyaha sArI, uttama khama jammodahitArI / uttama khama rayaNattaya dhArI, uttama khama duggaiduhahArI / / [uttama kSamA traNe lokamAM sArarUpa che. janmamaraNarUpa saMsArasamudrane tAranArI che. ratnatrayane prApta karAvanArI che tathA durgatine haraNa karanArI che.] jaina dharmamAM to zramaNane evI AjJA karavAmAM AvI che ke jyAM sudhI tArI bhUlanI kSamA mAge nahIM tyAM sudhI ghUMka paNa gaLAthI nIce utAravuM nahIM. kAMTA bichAvanAra tarapha sneha rAkhavo e kSamAnI agniparIkSA che. jaina tattvadarzana kahe che ke kSamA sahaja hovI joIe, banAvaTI nahIM. kSamA to evI ni 41 ]
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ a vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA , hovI joIe ke je mAgatAM manano moralo kSaNa vAra paNa AghAta anubhave nahIM ane haiyAnI velI karamAya nahIM. saMsAranI zerIomAM jenAthI hetaprItanAM toraNa baMdhAya ane vaDhavelanA kAtila kAMTA avaLI pharI jAya enuM nAma kSamA. aMtaranA tAra amI varasAve, saMsAra manano mIta lAge tenuM nAma kSamApanA. AvI kSamAne "kSamA te IcanAM taina: kSamA vaPS tafsthana" eTale ke kSamA tejasvIonuM teja ane tapasvIono brahma che. paNa kharekhara ApaNe tapasvI rahyA chIe kharA ? ke pachI daMbha, Dara ke kAyaratAno aMcaLo oDhIne beThA chIe ? ApaNe joIe chIe ke ghaNAMne jUThano bhaya nathI, paNa jUThANuM pakaDAI javAno bhaya che; pApano bhaya nathI, paNa pApa AcaratAM jhaDapAI javAno bhaya che; corInI bIka nathI, paNa corI ughADI paDI javAnI bhIti che. mAnavI jyAM sudhI bhayabhIta che tyAM sudhI kSamApanAne pAmI zakato nathI. ApaNe mAtra bIjAnuM ja mana duHkhI nathI karatA, mAtra anyane ja kaTu vacana kahetA nathI ke mAtra sAmI vyaktinA ja AtmAne nathI dubhavatA, paraMtu ApaNA potAnA AtmAne paNa dubhavIe chIe. mana, vacanathI tene trAsa ApIe chIe. khuda ApaNe ApaNA para gusse thayA chIe. Ama mAtra sAmI vyakti tarapha karelAM pAponI ja nahIM, paNa sva pratyenAM ApaNAM pAponI paNa jANa. meLavavI joIe. e eTalA mATe jarUrI haze ke mAnavIe potAnA pApano e karAra karavo paNa jarUrI che. eNe koI garIbanuM zoSaNa karyuM hoya ke koInA zoSaNamAM sAdhanarUpa banyA hoya, koIne lAMca ApI hoya ke koInI lAMca lIdhI hoya, parigrahathI bIjAne pIDA ApI hoya ke hiMsAthI koInuM hanana karyuM hoya tyAre mAnavIe pote aparAdhono ekarAra karavo joIe. kSamApanAmAM nikhAlasa ekarAra ghaNo mahattvano che. AthI ja AcArya bhadrabAhusvAmIe kahyuM a vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2 pApane micchAmi dukkaDa de che ane punaH te pApa karato nathI, tenuM duSkRta-pApa mithyA thaI jAya che. pApane jANIne, teno nikhAlasa ekarAra karIne tema ja e pApo pharI na karavAnI kRtanizcayI pratijJA levAya tyAre ja kSamApanAnI najIka pahoMcAya che. ] 'micchA mi dukkaDa'no artha ja e che ke eka vAra je bhUlane mATe kSamApanA karI, je doSane mATe pazcAttApa karyo, je pApane mATe prAyazcitta karyuM evI bhUla, evo doSa ke evuM pApa karavAthI haMmezane mATe dUra rahIzuM evo saMkalpa karavo. 'Avazyaka niryukti'mAM AcAryazrI spaSTa zabdomAM kahe che ke : "sAdhaka, pApa pratye eka vakhata micchAmi dukkaDam daIne jo te pharI pApanuM sevana kare to e dekhItI rIte ja juThuM bole che. daMbhanI jALa vaNe che." kSamA ApavI ane kSamA mAgavI : A rIte kSamA ApavAnI hoya che ane mAgavAnI hoya che. A baMne kriyAo ane tenuM pariNAma bhinna che. kSamA mAgavI e kSamA ApavA karatAM thoDI sahelI che. kSamA mAgatI vakhate ahamane ogALI nAkhavo paDe che. sAmI vyakti kSamA Ape ke na Ape, to paNa mAganArane AMtarazuddhi thAya che paraMtu kSamA mAgatI vakhate mAtra khamAvavAnuM pUratuM nathI, khamAvIne zAMta thavAnuM pUratuM nathI, paraMtu upazamAvavAnuM che. kSamA mAgavI eTalA mATe agharI che ke mANasanA hRdayamAM badalAnI bhAvanA, veranAM vamaLo jAgatAM hoya che. mANasa pote bIjAnA anyAyano bhoga bane tyAre vadhu ghavAyelo hoya che. anya dharmomAM IzvaranI kSamA yAcavAnuM kahevAmAM AvyuM che. jyAre jaina dharmamAM sarva jIvonI kSamAyAcanAnI vAta che. maMdiranA ekAMtamAM manomana Izvara AgaLa kSamA mAgI levI saraLa che. paraMtu vyakti potAnI AsapAsanA nAnAmoTA jIvonI kSamA mAge che tyAre eno jIvanavyavahAra badalAI jAya che. vyaktinA sakala jagatanI sajIva sRSTi sAthenA sIdhA saMbaMdhanI yAda tAjI thAya che, vyaktinA AkhA vizva sAthenA saMbaMdhono saMdarbha Ave che. 0 43 ] jaM dukkaDaM ti micchA, te bhujjo kAraNaM apUsto / tiviheNa paDihaMto, tassa khalu dukkaDaM micchA / / jei sAdhaka mana, vacana ane kAyAnA traNeya yogathI pratikramaNa kare che, je 42
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2. vyakSamA ane bhAvakSamA : jaina tattvadarzanamAM kSamApanAnA be prakAra batAvyA che : eka dravya-kSamApanA ane bIjI bhAva-kSamApanA. dravya-kSamApanAmAM mAtra aupacArikatA hoya che. vyakti eno artha jANatI hoya che paNa jenI sAthe kSamApanA karavAnI hoya ene kharA hRdayathI e kSamApanA karatI na hoya. kharA hRdayathI thatI kSamApanA e bhAva-kSamApanA che. jenI pAse samya dRSTi che e ja AtmA bhAva-kSamApanA karI zake che. anaMtAnubaMdhI kaSAyonA upazamAdi-bhAve bhAva-kSamApanA pragaTe vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA , kSamApanA karI levI joIe. jo AmAM cUkI jaIe to karmanI pATI para e bhUla vajalekha banI jaze. Ama thAya to vyaktinuM samyakatva TaLI jAya ane mithyAtva udayamAM Ave. AthI parvAdhirAjanuM kSamApanAnuM kartavya khUba ja mahattvanuM banI rahe che. kSamAne AthI ja zrImad rAjacaMdre "mokSanA bhavya daravAjA' tarIke oLakhAvI che. digaMbaronA dazalakSaNI dharmamAM paheluM sthAna uttama sthAne che. judA judA prakAranI kSamA paNa che. upakAra-kSamA, apakAra-kSamA, vipAka-kSamA vagere. A badhI kSamA to ApaNA jIvanamAM che ja, paNa vacana-kSamA ane tethI AgaLa vadhIne dharma-kSamA athavA sahaja-kSamA sudhI pahoMce tene mATe mokSa saraLa che. koI bhUla evI hoya che je divasamAM ja samajAI jAya. koI krodha eka divasa cAle, koI paMdara divasa cAle to koI cAra mahinA cAle che. koI krodha pANImAM paDelI kAMkarI jevo hoya che, koI krodha nadInI retImAM dorelI lITI jevo hoya che je pavana AvatAM bhUMsAI jAya. koI krodha zilAlekha jevo hoya che. AthI ja dainika pratikramaNathI covIsa kalAkanI bhUlanI kSamA mAgI zakAya. pAkSika kSamApanAthI pakhavADiyAnI, comAsI pratikramaNathI cAra mahinAnI bhUlonI kSamA mAgIe chIe. paraMtu koIno krodha haThIlo hoya to enA veranI gAMTha varSe khUle. Ane mATe saMvatsarI pratikramaNa che. dainika kSamApanAthI kaSAyonI maMdatA thAya che. pAkSika kSamApanAthI krodha, mAna, mAyA, lobha rU5 kaSAyono upazama ke kSayopazama thAya che. cAturmAsika kSamApanAthI pratyAkhyAna kaSAyo atyaMta upazama pAme che. ane sAMvatsarika kSamApanAthI apratyAkhyAnI krodha, mAna, mAyA, lobharU5 kaSAyonuM jora TaLe che. ane anaMtAnubaMdhI kaSAyono udaya thato nathI. kSamA tAraka che, rAga mAraka che. kSamAno buddhimAM udaya thAya to vera ane virodha pragaTI zakatAM nathI paraMtu rajoguNI ke tamoguNI buddhithI thayelI kSamApanA Atmazuddhi lAvatI nathI. sAttvika buddhithI thayelI kSamApanA aneka pApakarmono nAza kare che ane bhaviSyamAM navA karmo baMdhAtAM aTakI jAya che. jo eka varSanI mudatamAM koInA para dveSa jAgyo hoya ke vera thayuM hoya to enI 1 44 tIrthakarane 'kSamAzramaNa" kahevAmAM Ave che. derAsaramAM jaIe chIe tyAre 'icchAmi khamAsamaNo' kahIe chIe. jaina dharmanuM eka nAma AhaMdu dharma che. jaina dharma kahe che ke kSamAmAM ho to sArI ahaMtA - sArI yogyatA - gaNAya. je suSupta hoya te jAgI UThe. DhaMkAyeluM jJAna ke darzana khUlI jAya, badhI vikRti samApta thaI jAya. badhA dharmo pApanI jikara kare che. keTalAka dharma tenuM phaLa na maLe te mATe IzvaranI yAcanA kare che ke camatkAranI sAdhanA kare che. jyAre jaina tattvadarzana to kahe che ke pApanuM phaLa to maLavAnuM. mAtra tyAre pApanuM phaLa na maLe, jyAre tamArA manamAM kSamA hoya. kSamAnuM AvuM mAhAtma jaina dharma kahyuM che. paNa A kSamA mATe taiyArI joIe. paryuSaNanA divaso AvI taiyArInA che. je pratikramaNa kare che temAM pahelI Avazyaka bAbata kSamAM che. kSamA mATe samatAmAM AvavuM paDe. ane te mATe che sAmAyika. samaya eTale vartamAna tarapha jAgrata rahevuM. kSamAmAM vartamAna taraphanI jAgRti apekSita che. pachI Ave che pratikramaNa. AmAM mAnavI prAyazcitta kare che. mANasa jANatAM-ajANatAM, kSaNa-pratikSaNa atikramaNa kare che. niyamano bhaMga kare che. pharI niyamamAM AvavA mATe pratikramaNa karIe chIe. 0 4pa ]
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ a vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2. vizeSa prakAranI prasannatAnI prApti: svayaM kSamA mAgIe chIe ane bIjAne kSamA ApavA prerIe chIe. AvI nirbhayatA ke abhaya kaI rIte Ave ? bhagavAna mahAvIrane emanA paTTaziSya gaNadhara gautame pUchyuM : "Apa vAraMvAra kSamAnI vAta kema karo cho ?" bhagavAne javAba Apyo, "kSamA karavAthI pahelAM to AhUlAdano bhAva jAge che. pachI vizeSa prakAranI prasannatA jAge che." Aje mAnavI sukha ane prasannatA vacceno bheda khoI beTho che. e jene sukha mAne che tenI pAchaLa doDe che. e icchita sukha meLave che paNa enAthI ene kazo AnaMda thato nathI. prasannatA to keTalAMya jojana dUra rahe che. koI vyaktine rasagullAM khAvAthI sukha thatuM hoya. paheluM rasagulluM khAze tyAre apAra AnaMda Avaze. bIjA rasagulle eTalo AnaMda nahIM Ave, pAMcamA rasagullA vakhate to eno AnaMda ghaNo ocho thaI gayo haze ane paccIsa rasagullAM khAya to kadAca bImAra paNa paDI jAya. ApaNAM bAhya sukho AvAM che - je pahelAM sukha Ape che, vakhata jatAM duHkha Ape che ane pachI vakhata jatAM mRtyu paNa. gaNadhara gautame pUchyuM ke A prasannatAthI zuM thAya ? bhagavAna mahAvIre kahyuM ke enAthI badhAM sattvo pratye maitrIbhAva thAya. A maitrIbhAvathI bhAvavizuddhi thaze ane bhAvavizuddhi thatAM vyakti nirbhaya banaze. AthI ja kSamAne sarvopari guNa kahyo che. trIjI zakyatAnI khoja : adhyAtma-yogI AnaMdaghana zrI neminAtha prabhunA stavanano AraMbha 'paTu darazana jina aMga bhaNI je' ema kare che. e darzAve che ke sAMkhya ane yoga e jinabhagavAnanAM caraNa che. bauddha ane mImAMsaka emanA hAtha che. lokAyatika vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2. (nAstika athavA bRhaspatine mAnanArA) emanI kUkha jevA che. A rIte sarva vicAraNAonA samanvayanI eka bhUmikA ahIM maLe che. jagata jema sAMkaDuM thatuM jAya che tema tema dharmonuM sahaastitva sarjAtuM jAya che tyAre jaina dharmanI dharmo ane darzanonA sahaastitvanI bhAvanA vicAravA jevI che. eka bAju vicArono samanvaya che to bIjI bAju anya dharmo prati Adara che. samrATa kumArapALa ke viSNuvardhana jevA rAjAoe jainamaMdironI sAthosAtha viSNu ane zivanAM maMdira baMdhAvyAM. kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArye somanAthanA maMdiramAM ziva-prArthanA karI eTaluM ja nahIM, paNa zivastutino eka zloka paNa racyo. bhaviSyamAM dharmanA udAtta tattvano samanvaya karavA mATe anekAMta dRSTi AdhArazilA banI rahe ema che. nArI pratiSThAno prabaLa udghoSa A dharmamAM satata saMbhaLAya che. bhagavAna mahAvIre nArIne jJAna ane muktinI adhikAriNI jAhera karI. caMdanabALA sAdhvIne sahuthI pahelAM dIkSA ApIne nArIjAtinA prazno ukelavA mATe ene mAdhyama banAvI. mallinAtha svAmI strI hovA chatAM zvetAMbara mata pramANe tIrthaMkara thayA, zreNikarAjAnI patnI calaNA ThaMDImAM tapa karatA munine joIne enuM zuM thaze?" evA zabdo bolyAM. zreNikane patnInA cAritrya vize zaMkA gaI. bhagavAna mahAvIre zreNikanI zaMkAnuM samAdhAna karIne kahyuM ke, "tamane celaNA jevI pativratA strI tarapha khoTI zaMkA che, AthI calaNA sAthe ja nahIM, AkhI nArIjAti pratye anyAya karyo." AvI nArI pratiSThA jaina dharmamAM pahelethI dRSTigocara thAya che. mAnavajAtane vartamAna samayamAM jaina tattvadarzana zuM ApI zake, eno A to mAtra aMgulinirdeza ja thayo. enA marmane pAmavA jema jema prayAsa karIe tema emAMthI mAnavajAtane mATe dizAdarzaka navanIta sAMpaDavAnuM ja . Ane mATe keTaluMka choDavuM paDaze. navI daSTi svIkAravI paDaze. purANI cIjonA prazaMsAgAnamAMthI mukta thavuM paDaze. jaDa kriyAnA kocalAne bhedavuM paDaze. TeknolojInI haraNaphALanI veLAe enI upekSA ke avagaNanA have zakya nathI. 0 47 ] B 46 ]
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2, a vartamAna samayamAM jaina tattvadarzananI prastutatA 2) have to mAnavaAtmA sAthe eno meLa besADavAno che. jaina tattvadarzananI A bhAvanAomAM jagatakalyANa ane vizvamaitrI sAdhanArI che. vartamAna samayamAM hiMsA, AtaMka, parigraha, durAcAra ane vivAdo pRthvI paranA mAnavInA jIvananI vadhune vadhu muzkela banAvI rahyA che, tyAre A vicAro dvArA samagra mAnavajAtine zubha patha para dorI zakAya. paNa Ane mATe sauthI mahattvanI AvazyakatA A bhAvanAone vartanamAM utAravAnI che. mahAtmA gAMdhIe mAtra bhAvanAonuM uccAraNa karyuM nahIM, paNa emaNe vAstavajIvanamAM potAnA AcaraNathI ene sAkAra karI. jaina tattvadarzana kahe che. ke AcaraNa vinAnA vicAro ke bhAvanAono kazo artha nathI. kharI jarUra A bhAvanAone svajIvanamAM sAMgopAMga UtArIne ene sArthaka karavAnI che. A mATe akriyatA, gatAnugatikatA ane kUpamaMDUkatAmAMthI bahAra AvIne dharmabhAvanAnI sakriyatA ane samayasaMdarbhatA pragaTAvavI paDaze. mAnavajAtanA bhAvine nIrakhatAM tattvavettA banDa rasele traNa zakyatA darzAvI. eka to AkhIye jIvasRSTino aMta, bIjI zakyatA e ke mahAsaMhAramAMthI UgarI gayelI koI nAnakaDI vastI pharI Adima jIvana zarU kare . trIjI zakyatA che ke eka vizvasarakAra heThaLa mAnavajAta eka bane. A trIjI zakyatAnI khoja mATe havenA samaye puruSArtha karavAno che. Ave samaye ahiMsAnI bhAvanAnA AhalekathI vizvazAMti bhaNI kadama bharI zakIe. aparigrahathI zoSita ane vyathita mAnavIone sahAyarUpa thaI samAjavAda prati gati karIe. jAti, jJAti ane varNanA vADA bhedIne mAnavanuM gaurava karIe. nArInI pratiSThA sAthe mAnavakaruNAnI bhAvanA jagADIe. mAnava, prANI ane prakRtinI samagra sRSTi pratye kalyANabhAvanA AcarI zakIe. dharma, rAjya ke rASTrathI vaheMcAyelA jagatamAM anekAMtanI dRSTithI ekAMtika Agraho, vivAdo ane yuddho vaLIne samanvaya ane saMvAditA sthApI zakIe. 48 ] 1 49 ]