Book Title: Vardhaman suri Shishya Sagarchandra Muni Virachit Uttarkalin Apbhramsa Bhashabaddha Neminath Ras
Author(s): Ramnik Shah
Publisher: ZZ_Anusandhan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/229478/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A. vardhamAnasUri-ziSya zrIsAgaracaMdra-muni viracita uttarakAlIna apabhraMza bhASA-baddha neminAtha-rAsa saMpA. ramaNIka zAha lA. da. vidyAmaMdira sthita ujamabAI bhaMDAranI 1774 naMbaranI tADapatrIya hastaprata para thI vIzeka varSa pahelAM prastuta rAsanI nakala meM karelI. 35 se.mI. x 4/ se.mI. mApanI A hastapratamAM patra 37 thI 42mAM A rAsa lakhAyela che. rAsano zarUAtano keTaloka aMza khUTe che, kAraNa pratamAM patra 37K nathI. pratamAM bIjI racanAo sAthe prastuta racanA 6TThA krame saMgrahAyelI che. aMtima 2 paMktiomAM kartAe potAno paricaya nAgilakulanA A. vardhamAnasUrinA ziSya tarIke Apyo che. jaina sAhityano saMkSipta itihAsa (pR. 254-55)mAM mo.da.desAIe 'gaNaratnamahodadhi'nA kartA vardhamAnasUri vize lakhatAM 'gaNaratnamahodadhi'mAM paMDita sAgaracaMdranA racelA keTalAka saMskRta zlokono ullekha ko che. A sAgaracaMdraja 'neminAtha rAsa'nA kartA hovA saMbhava che. 'gaNaratna mahodadhi' nuM racanAvarSa saM. 1197 che. A jotAM sAgaracaMdra ne vikramIya 12mI sadInA uttarArdhamA mUkI zakAya. sAhityika dRSTie kRti sAmAnya che, paNa bhASA dRSTie tenuM mUlya che. uttarakAlIna apabhraMzanI A kRtimAM prAcIna gUrjara bhASAnI aneka vizeSatAo najare paDe che. adyAvadhi aprakAzita hovAthI ahIM eka ja haspratanA AdhAre saMzodhita karI pragaTa karI che. payonA saLaMga aMko saMpAdake mUkyA che. mULanA azuddha pATho TippaNamAM noMdhyA che. -x-xsAgaracaMda-mUNi-raiDa ___NemiNAha-rAsu (38/1) taM nisuNeviNu ciMtiyaM, je AuhapAliM jaMpiyaM / ki ehu saMpai vAsudeu, jasu ettiu balu saMvaru ajiu / rosa-mahA-bhara-pUriyau, AkaMTha-pamANa-sarosiyau / rattAruNa-- [kiM suya ANaNau, taMbAruNa - nayaNa bhayAvaNau / mana azaddha pATha 7. ratAraNa - supa Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nemikumaru jA pattu tahiM, puNu jaMpai jAisi eva kahiM / jo sasurAsura-iMdeNa, mahu dinau saMkhu pasanneNa / so samaraMgaNi jiNavi maI, AUraNa-juttau hoi paI / lai paharaNu thii saMmuhau, jujhaMtahaM nAmiu so jayau / takkhaNi pabhaNai nemi-jiNu, sivadevihi naMdaNu sAma- taNu / kiM saMgrAmi nidieNa, bahu-jIva-samUha-khayaMkareNa / vAmai kari turu laggu mahu, jai nA~vahi lIlaI jiNahi tuhaM / aha va na nA~vahi majjhu karu, to jAyavi rajju karahi pavaru / 12 tiM vayaNi AruTTa hari, guru-dappu laggu tasu vAma - kari / be sUrA be cArabhaDa, (be) nijjiya-tihuyaNa-sesa-bala / jAsu jiNidaha atula balu, tasu laggavi hari sUhuakalu (?) / jayajayakAru karaMti para, gayaNaMgaNi AvahiM tetthu sura / 16 bahuviha-phulla-suyaMdhIya, kusumaMjali takkhaNi mukkI ya / (38/2) jaya jaya jAyava-kula-dhavala, jaya nemi-jiNesara atula-bala / jaya jaya siddhi-vahuhu kumara (?), jaya nimmala-nANa-pahANa-dhara / tini payAhiNa diti sura, niya-bhuvaNehiM jaMti tahiM amara / 20 etthaMtare sahe (?) kajja- gaI, tuhaM DADie (?) nisuNahi muddhamaI / addhacakki maNa-dummaNau, jAvacchai tetthu dayAvaNau / ciMtA-sAyare so paDiu, amha lesai rANirvaM nijjiNiu / jANiya kajja su dIhamai, baladevi vuccai cakkavai / 24 maM uvvevai dehi maNu, bAvIsamu ehu uppannu jiNu / jiNavara hoti aNaMta- bala, vinANa- kalAgama-aikusala / meiNi chattu dharaMti siri, ummUlavi lIlaI DaMDu giri / saMsAriu suhaM na'hilasahiM, na-vi rajju bhogu visayA vi nahi / 28 6. dina 22. tetha 9. sAmataNaM 10. nihaeNa 16. tetha 23, pariA ... gaNinA 26. vinANa Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 nihiya kamma-vivAga-taNa, avatarahiM mahiyale vimala-maNa / titthu pasatthu pavattisai, uppADiya kevalu sijjhisai / kettiu kAlu tahiM sariu, puNu mAyA-vitti eu bhariu / dekkhavi nava-jovaNa-ramaNu, ramaNIyaNa-nayaNa-suhAva-taNu / 32 evahiM pariNehi tuhaM kumara, ghaNa saiMvara AvahiM kanna vara / u(39.1)ggaseNa-dhuya rAivai, avara vi jasumai rUvavai / aliula-kajjala-cihura-sira, uttuMga-paohara mayaNa-vara / puniva-sari-maMDala-vayaNa, siya-sauNa- gai vara- mRganayaNa / 36 nibbhara neha ja rAivai, tuhaM puttaya pariNahi muddhamai / takkhaNi pabhaNai nemi-jiNu, suNi tAya mahArauM tuhuM vayaNu / jai saMsAre thirataNauM, ki~va hoi ta euM vi suMdarauM / jIviu jovvaNu viju-samu, dhaNu baMdhava pariyaNu annu jamu ! 40 sokkhaha kAraNi pariNiyaI, paramatthaI appaI vinaDiyaI / kAI amma tiM pariNiyaI, saMsAre paDatahaM heuyaI / icchami pariNaNa siddhi-vahu, ergata kaMta jahiM sokkha- pahu / pabhaNiu puNa-vi dasArehi, baladeva-kesava- baMdhavehiM / 44 kumaru na mannai tahu vayaNu, saMsAra-sokkha-ai bhagga- maNu / kuMkuma-katthUriya-jaleNa, kappUra-suvAsiya-sIyaleNa / avAgaparu (?) jala-chaMTaNeNa, sahi majjaNa-vAvihiM suMdareNa / bohihiM levaNu guruyaNeNa, mannAviu pariNaNu sajjaNeNa / 48 ciMteviNa maNi kumareNa, (39.2)hara-hariya-[da]sAra(?)vara-caraNeNa / guruyaNu na vi avaganniyai, jaM bhaNai taha tti aNuTThiyai / 29. mahIyale / 30. titthu pasattu uppADiu / 31. bhaNiu 32. ramaNuM ... taNuM / 33. prnnhiN| 34. uggaseNa-vuya rAyamai ... jasuMmai 36. paMnivaM sasi maMDaNa ... siya sauNa gayaMcara... | 37. nijhara 43. inchavi 44. sI baladeva.. ra tanhu trayaNa . lagA 45. kamANa Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 hiMsArava muccaMti haya, pauNIyA takkhaNi pavara gaya / saMdaNa ghaNa sArahi maNa - ramaNa, bhar3a-caDayara - sajjiya nayari-jaNa / 52 bhUsiu savvAhariya (? raNeNa ) taNu, ArUDhu mahA - rahi nemi - jiNu / maMgala jaya jaya saddehiM [ sArehiM ], pariyariyau dasahiM dasArehiM / calliu pariNaNu nemi - jiNu, puNu koDiM joyai nayari - jaNu / tuMga'TTAlehi caDintiyau avaropparu jaMpahiM ramaNIyau / hale hale dhannI rAimai, jasu hosai nemi - kumAru pai / vesa - vilAsiNi-naccatihi, naDa-naccaNa- pecchaNa - gAyaMtihi / pattau nisuNavi tahiM kumaru, AkaMda-mahA-bharu jIva-khu / bho bho sArahi nigghiNau, kasu summada saddu dayAvaNau | paNa sAmiya jIva-khu, tuha pariNaya kIsI vara - vihavu / saMbara - sUyara- hariNa -- bharu, sasa - gaMDA - cittA - rojjha - varu / acchahiM savve vivADiyA, ANAviNu sAmi uvAliyA ( ? ) / tuhuM jIvAhivahi jisihi, (40.1) kivi khaTTAmAhura(?) 56 kijisihi / 64 68 takkhANi paNiu kumareNa, saMsAra-mahoyahi - titreNa / ekkaha jIvaha kAraNeNa, saya lakkha vahIsihi loeNa / bAli vAli rahu pacchamuhu, saMcAlahi ujjila - saMmuhau / ujjila -- sihari caDateNa, saMbhAsiya jaNaNi kumAreNa / amme hojja tuhuM dhIra-maNa, hauM lemi dikkha bahu- mala-haraNa / taM para muccha - vihala gaya, dharaNIyale takkhaNa sA paDiya / sittiya caMdaNa - vANieNa, kappUra- suvAsiya sIyaleNa / ceyaNa lahavi paboliyaM, kiMva putta su citiu jaMpiyaM / kavaNu kAlu tuhu vaya - gahaNe, sukumAla - sulAliya- bAlavaNe / 72 60 pariNa 53. savvIhariya- taNu 55. pariNau 56. caiNDiyau 61. pabhaNa sAmiya .... kIsI 62. sasi gaMDA 66. jIvaha karameNa 65 pacchahara 68. ujila 70. mucchAvivihala Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 jANami viniviniya ( ? ) nayaNa, pAhANi maulauM pAva- maNa / putta na hiu paraNiyau, vara- vatthAharaNa - vibhUsiyau / putta na bhuttA paI visaya, paMciMdiya- maNahara - vara - suhaya / putta na bhuttauM rajju paI, jIvaMtiya kIsI kAI maI / putta na pelliu sattu - balu, na-vi ajja - vi paryADiu bAhu-balu / kari-kuMbhatthali na-vi ramiu, na-vi ajja - vi 80 ti (40.2) huyaNi jasu bhamiu ! putta na pariNiya rAimai, jA uggaseNa-dhuya rUvavai / bhAvahiM paNiu kumareNa, bhava-bhavaNa-mahA-duha - bhIeNa | duttaru mAi e bhava - jalahi, pariyaMtu na labbhai ko- vi tahiM / so ji tarevaDa dAruNaDa, jara maraNa-roga- sogAulau / saMjama - bohitthehiM caDevi, tava pavaNe supelliya turiya- gai / saMsAriu suhuM anna - jammi, na-vi huMti sahejjA naragammi | amme khameva savvu paI, jaM kiMci kilesAviyA ya maI / iva~ bhaNeviNu niggayau saMbhAsiu jAyavi bappu tau / nivvara - niDura- vayaNehiM jaM kilisiu bahuviha-vAsarehiM / tAya khameva daya karavi, hauM lemi dikkha ujjili caDavi / kAI putta vairAgiyau kina kahivi hoi ( ? ) avaganniyau | keNa putta veyAriyau, jaM ujjili rahavaru vAliyau / bhuMji rajju mANehi suya, pAvajjahi amhahaM eha kiya / rajjaI vijju - saricchAI, na vi jaMti bhavaMtare sarisAI / bappu nameviNu niggayau, saMbhAsiu pariyaNu appaNau / 88 ( 41.4) ciMtA - sAyare so paDiu, amha ajju para ravi atthamiu / saMbhAseviNu nayari- jaNu, puNu dasa - vi dasAra mahumahaNu / 96 76 84 79. kiri kuMbha. 80. paNiya 89. ujilli 94. nameviNa niyaMvara appaNauM 20. paDio... ajju pa atthamioM / 96. dasa vi dasAya 92 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caDiu bharADau giri-sihari, ujANahaM nijjharaNahaM visari / paMcahiM muTThihiM kumareNa, sahi locu kareviNu dhIreNa / laiya dikkha saMjama-kaliya, maya-moha-mANa-mAyA-rahiyaM / paMca-mahavvaya-tuMga-bharu, uppADiu nemi-jiNeNa varu / 100 dikkha-mahima kiya iMdehi, sahi cauviha-deva-nikAehiM / cUravi kammu mahaMtu giri, saMpattiya kevalanANa-siri / viharai sAmiu vigaya-malu, gAmAgara-maMDiu dharaNi-yalu / kaMkellI virayaMti sura, cculaMtA(?) annu mhaa-crm(?)| 104 duMduhi vajjai meha- sara, chattattaya sIhAsaNa pavara | jalahara-sama-gaMbhIreNa, paDibohiya pANiNa sara-kaleNa / purao bhAmaMDalu vimalu, ravi-teya-paNAsaNa suhi sayalu / cautIsa aisaya-saMjuyau, saha deva-sahassehiM saMkulau / 108 paumAsaNa-maMDiya-caraNu, sahi jovaNabhUmi naroragaNu (?) / / puSpha-payaru nivaDaMti tarhi, sahi(41.2) viharai nemi-jiNiMdu jahiM / jaMtaI kAli kitteNa, jaM vittau lADie suNi maNeNa / nisuNavi kumaraha giri-gamaNu, jaM runauM rAimaIe kaluNu / 112 mucchiya vihalaMghaliya-taNa, sahi sunniya vunniya vimaNa-maNa / virahAnala-saMtatta-taNa, puNu mellai dhAha karAla khaNa / UsAsehiM nIsAsehi, saMbhariya kalevara bahuvihehiM / jUrai cUrai niya sairu, tarhi appaI sahu laggauM vairu / 116 hAra-dora-kaDisuttAI, sA toDai neura-valayAI / tAya tAya paritAya maI, so ANahi nemi-kumAru saI / hA hA mAie nigdhiNiya, kiM acchahi summiya sIyaliya / hA hA bhAuya dhAha tuhuM, so ANahi nemi-kumAru mahu / 120 maragaya-vannau sAmalau, so jAyava-vaMsaha maMDaNau / 97, ujjANaNa 98. paMcaha muThihiM 103. mAmAgara maMDiTha 107. ravi-veya 108. cautisa 110. pRSphayayama. 113. sahe 121. maragaya vaniM...vasaha Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maM rovisi thUlaMsuehi, tuhaM puttaya runnauM ai-ghaNehiM / sasi-kiraNujjalu guNa-niyaru, avaro-vi lahesahaM tujju varu / kAI tAya eu bolliyauM, kiM na jANiu amha taNauM hiyauM / 124 (42.1) kulanArihi phuDu ekku pai, ji kAraNi hoi mahA-saI / jo paDivannauM citteNa, AmaraNauM so jji pai maNeNa / annu na icchauM ko-vi naru, so mellavi nemi-kumAru varu / vArijjai sA sahiyaNeNa, vilavaMtI soya-mahAbhareNa / hale hale vihalau nayaNa-juGa, na-vi diTThau nemi-kumAra-muhu / jovvaNa-lacchi asAra sahi, jA bhuttiya nemikumAri na-hi / evahiM so jiNa du gai (?), eu bollai hala-sahi rAyamai / leviNu dikkha jiNiMdamaya, jA sAsaya-sokkha-mahA-phalaya / 132 vaMdiuM jAivi nemi-jiNu, tA pattau kevalanANu puNu / bohevi meiNi-jIva-gaNu, puNu caDiyau ujjili nemi-jiNu / khoDevi sayalu vi kamma-malu, saMpattau siddhihi nemi-jiNu / cauviha-deva-nikAehiM, nivvANa-jatta kiya iMdehiM / 136 jo tahiM jAyavi namai jiNu, so muccai pAvi bhaviya-jaNu / kappUraI sirikhaMDeNa, nava-kuMkuma-kesara--suraheNa / khavalai jo jiNavaraha taNu, so lahai maNicchiu suhu maraNu / (42.2) mAlai-kusumehi surahehiM, jo pUyai namiehiM iMdehiM / 140 jo parihAvai vara-juyali, so chinai dukkha-mahA-kayali / nimmala-komala- bhariehiM, jo pahAvai kaMcaNa-kalasehiM / so phuDu pAvai siddhi-suhu, eu lADie kahiyauM saddu tuhu~ / kahisiuM saccu samAseNa, jaM pucchiu lahe(?) taI bhAveNa / 146 dADhA-bhAsura-jIhAlu, khara-nahara-bhayaMkaru pucchAlu / kesara-kurula bhayAvaNau, saMtAsiya-khuddopaddavau / 136. nevANaM jatna 138. kapUraI 141. vara. jali 144. kahisauM 1.45. bhayaMpha punchAlu 146. kesara kamalabhAvAra Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ majjha khamehu pavara hari, tahiM caDiya bharADI aMba-vari / / varaMsuya-juyala-vibhUsiya, ninnAsiya bhUya visaMdhiya(?) / 148 bhuvaNaTThiya ujjila-sihari, nara-deva-suriMdehi laddha-sirI / iMtau jaMtau bhaviya-jaNu, sA rakkhau aMbika ekka-maNu / sasura majjhahaM jiNa-bhavaNi, sA rakkha karau aMbika suyaNi / nAila-kula-naha-bhUsaNau, vaddhamANasUri guNa-gaNa-nilau / 152 raiyau tassa ya sIsaeNa, eha rAsau sAgaracaMdaeNa | 148. vibhUsIya ... visaMdhIya / 149. ujilla . 11.3. sIseNaM ... sAgaracaMdeNaM /