Book Title: Stambhana Parshwanath Dwantrishad Prabandhoddhara
Author(s): Shilchandrasuri
Publisher: ZZ_Anusandhan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/229368/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI stambhanapArzvanAtha-dvAtriMzatprabandhoddhAraH / / -saM. vijayazIlacandrasUri nAgendragacchIya zrImerutuMgasUrikRta "stambhanAdhIza prabandhAH"nI ekamAtra upalabdha prati-AdhArita vAcanA A aMkamAM ApI che. A prabandhono saMkSepa karIne thayela "uddhAra"nI be prati prApta thaI che, je pAchaLthI koIka ajJAta abhyAsIe koM hovAnuM samajAya che. "uddhAra"nI prApta be pratiomAM prathama 6 patronI, pramANamAM ghaNI zuddha ane anumAnata: paMdaramA zatakanA aMtamAM ke soLamA zatakanA AraMbhamAM lakhAelI jaNAI che. A pratinI jheroksa nakalamAM bhaMDAranuM nAma ullikhita nathI, tethI kayA gAmanA kayA bhaMDAranI che, te khyAla nathI Avyo. ghaNA bhAge te chANInA ke vaDodarAnA bhaMDAranI prati hovAno aMdAja che. bIjI prati, 8 patronI, azuddha ane prathama pratinI nakalasvarUpa jaNAya che. te lIMbaDInA jJAnabhaMDAranI che. mULa prabandho tathA teno A saMkSepa - e banene sarakhAvI jovAthI itihAsa rasikone kAMIka ne kAMIka navaM prApta thaze to A prayatna lekhe lAgaze. mULa prabandhomAM kyAMka aMzo trUTaka che, te prabandho, alabatta sAva saMkSepamAM paNa ahIM pUrNAze maLe che, te paNa mahattvapUrNa che. jema ke prabandha 5 tathA 18mAnA prAraMbha temaja prabandha 8. tathA 13nA aMtabhAga mUla prabandhomAM truTita che, to A saMkSepamA bhale saMkSepasvarUpe ja, paNa, te aMzonuM anusandhAna maLe che. banne kRtio eka sAthe hovAthI tulanAtmaka tathA bhASAkIya Adi dRSTie abhyAsa karavAnuM sugama banaze tevI AzA che. zrIstambhanapArzvanAtha-dvAtriMzatprabandhoddhAraH / / zrIstambhanapArzvasya mUrtiH / zakreNa kAritA / dattanAmnA jinena saudharmendrAgre 32 tatprabandhAH uktAste merutuGgasUriNA saGgrahItAH / zaGkhinImatAt / dUsamadaNDikAtaH / bhairavI caritAt / kalparatnasArAt / bindusAracUlAt / somaprAbhRtakarNikAt / devaprabhAvapaTalAcca / zrIsadgurumukhAt / bahuzrutAdezAcca te cAmI / zrIbharatacakriNa Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 ekadA digvijaye prasthitasya kathaMcit zramApathyAhArAdinA zUlamutpannam / indrAgamaH / tena samAdhiprazne yuSmatprasAdAditi bharatenokte tuSTenendreNa himAdripadmahRdasahasrapatrapadmakarNikAsthajagadAnaMdanAmAkhyajinabimbastrAtrAMbhasA tvaM nIrugbhAvItyukte hariNaigameSiNA tamAnAyya tIrthajalasahasramUlAdiyutena tena strapitaM savistaram / zAntirjAtA / zrIRSabhaH zUlahetuM pRSTaH prAha / prAk bAhubhave sAdhUnAM dagdhAnnapAnadAnAt // 1 rogaH // sagaraputrAnItagaGgAmbunA relitA bhUriti tadrakSaNAya calito bhagIrathazcintAturaH / khe divyA gIH / " kalye mAkandasarasi rukmiNIvaTAdho devakule vAsakaM stheyaM tatra vizvezvarAkhyo devaste vAMchAM pUrayitA" / tathA kRte svapnaH / daNDaralena kSmAM vidAryAbdhau gaGgAM pAtayeH / zrIsagareNa zrI ajitaH 60 sahasraputrANAM samakAlamRtihetuM pRSTaH prAgbhavAnUce // 2 jalam // vidarbhadeze kuMDinapure mAndhAtRnRpaH, mandodarI rAjJI, madanadevaH putraH / rAjJA devazarmadvibhAryA rUpiNyAkhyA surUpatvAdapahRtA / tadduHkhena so'gni sAdhayitvA vyantaraH / prAgrbhavavaireNa pure sarva dagdhuM lagnaH / sarve ArtAH / rAjJA bAhyAlIM gatena sImandharaH kevalI pRSTaH / taddhetumUce / rAjJA svadArasantoSavrataM gRhItam / agnyupadravazAntyupAyazcAyam / malayAdrau candanavane pampAsarasi saptopavAsa (sai) jagajyo ( jjyo ) tirnAma bimbamArAdhyAtra pure nivezyaM pUjyaM ca / tanmahinmA sa duSTadevaH kSayaM gamI / tadavasare vyAkhyAzravaNArthAgatavidyAdharairnRpastatra nItaH / sarvaM tathA cakre zAntiH ||3 jalaNaH // vArANasyAM zrIRSabhasantAne zrIpArzvasya pUrvajo vairasenanRpaH / putrI jarakArI / tasyAM garbhasthAyAM mAtA sarpadaSTA / mAntrikairahIn santoSya nirviSIkRtA / sarvairvaradAnam / nAgakulaM te garbhasthaputryAH pitRgRhaM, nAgendrAH bAndhava: (vA) / sA jaratkAraRSerdattA / aparAdhe'haM tyakSA(kSyA)mItyuktA tenoDhA / anyadA sUryAste RSi suptaM sandhyAvandanAya sA'jAgarayat / sa nidrAbhaGgAduSTastAM tyaktvA vane gacchi (ccha) n tayA pRSTaH / mama AdhAraH kaH ? tenoktam tavAdhAne putro'sti / sa te pitRgRhAnandado bhAvI / sA tat zrutvA nAgaloka: (kaM) pitRgRhaM gatA / jAtaH putraH AstIkAkhyaH / 16 varSo jAtaH vedAdisarvazAstrajJaH / atrAntare pANDavasantAne abhimanyuM (yu) putraparikSi pAThA : 1. prAgvaireNa / 2. vyomnA zrava0 / 3. kAkSaH / Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 rAjA raNabhuvanapure naimittikena sarpAnmRti(ti) zrutvA ekastambhadhavalagRhasthastakSakena badaramadhye bhUtvA prAtarnAsAgre daSTo mRtaH / valabhIto dhanvantarirvedyo vaTapadrasamIpe dantakaroTIgrAme andhavaTAdhasthe(dhaHstho) dRSTaH (Ta)stakSakena dvijarUpeNa pazcAdgacchatA pRSTaH / kiyatIti viSanigrahazaktiH ? / sa Aha yAvad dRzA pazyAmIti / takSakeNa vAkchalena sa pRSTau daSTaH upacAraM kurvan vArito mRtaH / parikSinRpapade janamejayo nyastaH / roSAtsarpahomamamaNDayadagnizamadvijapAvA't rAjJo dRSTau ekanAgakulaM hutam / nAgA bhItAH / jarakArI rodituM lagnA / putreNa pRSTe uktaM mama pitRkulaM nAgalokaM janamejayo jahoti / tvaM ca nAgalokarakSAkaraH pitrokto'bhUH / tatzrutvA AstIkastadrakSArthaM calitaH / tAvatA vAtUlenotpAdya(Tya) devadAruvane RSa'zRGgAdrau sindUrazikhare mandArAdipuSpAciMtA'mRtezabimbAgre muktaH / khe gI: varaM vRNu, tena vAksiddhirmAgitA / dattA namraH sa utpATya(Tya) sapIhA(sarpaho)mavedyAM muktaH / vedAn bADhaM bADhaM paDhati / sarve dvijA utkarNo (D) yAjJikamAhureSa pUrNamanoratha(:) kriyatAm / sa pRSTo mUlAhutiM yayAce / tAvatA mRtibhItyA mUlAhutistakSaka: palAyyendrAgre vajrapaMjarikAyAM sarSapamAtrIbhUya naSTaH / yAjJikena jJAnena jJAtam / maMtraM bhaNituM lagnaH - bhUtakSakAya sendrAyeti / mantrAnte'STanAgakulavRtastakSako bhayadrutaH khe AgataH / tAvatA punastena mUlAhutirmAgitA no cecchApena vo bhasmIkurve / taiItaiH sarve te'haya AstIkahaste'pitA(:) / tena vandanAdinA toSitaistasya varo . dattaH / ya imAM tvannAmAGkitAM vidyAM smartA tasya varSamasmAkamabhI: / sA ceyam / sapasarpa bhadraM te dUraM gaccha mhaavissH(ss)| janamejayasya yajJAnte AstIkavacanaM smara:(ra) // 1 // AstIkavacanaM smRtvA sarpazcetra nivartate / zatadhA bhidyate mUni zaMsavRkSaphalaM yathA // 2 // AstIkenoragaiH sArdhaM purA yaH samayaH kRtaH / yadi sa samaya satyo na mAM hiMsantu pannagAH // iti nAgakulAbhayadaH zrIpArzvaH : // 4 visaharaH / / airAvate deze dhundhumAranRpaH / dhavalAdevI / putrI kuntalA:(lA) vane puSpAvacayena koDitvA zrAntA snAtuM vApyAM praviSTA / tAvatA duSTavyantareNa tadAbharapAni pAThAM. 1. RkSa0 / Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 pAlisthAnyapahRtAni / sA'pazyaMtI pUccakre mumUrccha ca / rAjJA zrutaM, bahUpakrameNA 'pi nAtaM padAdyapi / putryA 21 upavAsAH kRtAH / tAvatA khe vimAnena gacchan khecaramithunaM vArtayat zrutam / vaitAdaye rathanUpure maNicUDA'rcyamAnajagatpAlanAkhyabimbA''game'syAH kAryaM sidhyati / atrAntare tasyA mAtulaH sa maNicUDo milanAya tatrAgato nRpoparodhAt tadvimbaM tatrAnIya caitye'mucat tadA ArAtrikasamaye tuSTatadadhiSThAyakaiH sa vyantaraH ziraH sthAbharaNagranthibaddhvA bhRzamAraTaMstatrAnItaH / pratibodhitazca // 5 cauraH || vaGgadeze tAmaliptyAM puSpazekharanRpaH / puSpavatI rAjJI / so'lasattvAnmantribhiH karSito vane rulan kASTavikrayeNa jIvan zamImUlakhanane vivaraM dRSTvA bhUmyAM praviSTo dUraM gato bhogipure gaGgApuSkarAkhyataTAke devagRhe purANapuruSAkhyabimbaM dRSTavA''narca / rAjyabhraMzadUnasya tasyopavAsatrayAnte devairajarAmarAkhyaM pArijAtapuSpaM dattam / yaste namati na tasyedaM saMmukhaM kSepyaM ziraH patiSyatItyuktvA / tadA devadattaM devaprasAdAkhyamazvamAruhya ekena tarjanena svapure Agatya siMhAsane niviSTaH / duSTAnprati puSpaM muktaM zirAMsi dulitAni praNatAH santaH sajjIbhUtAH rAjJA muktAH / sa nRpo jinadharmI mRtvA svaryayau / 6 ariH // antarvaidau kAzyAM trizaGkunRpo'nyadA nizi vIracaryayA bhraman zUlikAprotamRtacaurayostumbIdvayaM jIrNaM mitho vadadazrRNot / ekA hasatyekA roditi / AdyA hAsyahetuM pRSTA''ha / asmadvadhako rAjA tRtIye'hni duSTadevairmArayiSyate / dvitIyA rodanahetumAha / etasya jIvanopAyo'sti / maiSa taM jJAsIt / anyayA ke upAya iti pRSTe sA''ha - amukasmazAne saptamAtRdevakulAgre mahApIThaM, tadupari pUrvadizi pAdukAyugam tadadhastAmrapatre khagAminI vidyA'sti / tadbalAnmerau gatvA jambUvRkSamUlena jambUdevenA'rcyamAnaM saMsArabodhAkhyabimbaM yadyatrA''nIyArcati tadA taddevaiste duSTavyantarA daNDaistADitAH palAyante / tatzrutvA rAjJA sarvaM tathaiva kRtam / prAtardevAnAM yuddhaM lokAH pazyanti / duSTadevA jitA ucuH / adyanavA api grahA ekarAzisthAstrizaGkumamArayiSyan yadyenamupAyaM nA'kariSyat / rAjA dharmI ciraM rAjyaM svaH // 7 grahAH // kaliGge kAJcanapure padmanAbhanRpaH padmAvatI devI / anyadA vane kevalI pAThA. 1. kameNa nAtaM / 2. puryAgatya / Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 vaMditvA gamanahetuM pRSTaH prAha / hastibhuvi narmadAtaTe vindhyAdrigahare kuJjaravaye 12 yojanamAnastatra bhuvanatrayatAraNAkhyabimbam / tattIrthabhUsparzanArthamAgamAmaH / anyadA nRpo vanyebhaiH krIDan hastI ( sti) kare patitaH / tatra nAnAgajotpattivarNanA / tAvatA'kAlAbdajalasiktabhUgaMdhonmattagajakulenAkrAnto bhayadrutastadguruvacaH smRtvA kuJjaravaTe'dhiruhya svAmin ! mAM rakSa rakSeti pUccakre / tAvatA huGkAratrayaM nirgatam / tena te gajA glAnIbhUtAMgAH sarve nezuH / nRpo vAduttIrya jinaM nanAma / tadA deva eka: kRtAJjalirjinaM stuvannRpamAha / varaM vRNu / rAjJA tatra tatpArthyAt puraM nivezitaM, vaTaparisare tatra prAsAde taM jinamAnarca / mRtvA 12 svarge agAt // 8 gajaH // kosalAyAM sAkete janavallabhaH kuTumbI kSetraM karSan jainamunipAkheM prAptasamyaktvaH sahajAsiddhAkhyaM bimbaM pUjyamiti muninAdiSTaH / anyadA'putre nRpe mRte sa paJcadivyaiH paTTe nyastaH / ko'pyAjJAM na manyate / sImAlerveSTitA pUH / nRpo vyAkulaH khe gacchantaM vidyAsAgarAkhyaM cAraNarSi papraccha / sa Aha sahajasiddhezvaraM zaraNaM bhaja rAjA taddhyAnaM cakre / tAvatA sAdhanakUpAtvAtolI dhUmajvAlAdikrameNa surakoTisevyamAnaM sahajasiddhezvarabimbamAvirbhUtaM rAjJA'citaM mahAmahaiH / tato vairisainyaM satyapura(rI) yazrIvIrarItyA hataprahataM palAyituM lagnam | andhA iva jAtAH kimapi na pazyanti / tatastameva devaM zaraNaM zritA nAnopadAmiH / sa nRpo devAdezAnmArtaNDAkhyo'bhUt // 9 raNabhayaM // sauvIre vItabhayapure vIrasenanRpaH / indumatI devI | zrInivAsAkhyo daridraH zreSThI ghRtakutapikAM vahan mArge sAyaM devakRtaprAsAde lakSmIkAntAkhyaM bimbaM dRSTavA natvA svAjyena dIpaM kRtvA padyA tadvatiM ca kRtvopavAsatrayeNA''rAdhayat / tuSTendreNa so'bdhatIre muktaH / tatra zramAtsuptaM taM prathamakalole zrIrAliGgat / dvitIyakallole gajA ( : ) / tRtIye akSayakozaH / tata utpATya svapure nItastatra rAjJA rAjyaM tasya dattaM svayaM dIkSA / tena navyacaityaM kRtvA tatra sa jino yAvajjIvamArci ante dIkSayA svaH ||10 zrIH // magadhe rAjagRhe narakAntanRpo rogairakiJcitkaraH / anyadA gaGgAyAM sAyaM snAne jalamAnuSamithunaM mitho vArtayad azrRNot / nara Aha priye ! asya purasyezo rogArto'ribhirmAriyiSyate / tataH tayA kathaM petsIti pRSThe prAha / nandIzvare'STAhikAM kRtvA valamAnasuragaNairjalakeliM kurvadbhiridamUce / punaH sA''ha ko'pi Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 jayavidhistairuktaH ? / sa prAha oM ! paraM madhyarAtre vakSye, adhunA janA(nAH) zRNvanti / tAvadrAjA sara:pAlau vaTagahvare sthito nizIthe tadukti su(zu) zrAva / asya vaTasyAdhaH puruSatrayaM khanane maNirasti / tasminkarebaddhe khagamanazaktiH syAt / tabalena caMdanAcale kaMkolavane'gnizRGgazikhare sindUrakuNDAntaH siddhairaz2amAnaM jinabimbaM yadi gatvA svapure nayati tadA nIrug jIvati / nRpastatra gatvA tallAtvA yAvadeti tAvatpuraM sImAlaiveSTitaM pazyati / bimbamutpATya svagRhe siMhAsane nyasya yAvadacitaM tAvatsImAlA bhayadrutA naSTAH / rAjJaH paTTAbhiSeka: / zrAddho rAjyaM svaH kramAtsetsyati // 11 jayavAdaH / / naktapAladeze zrIpure bhImasenanRpo guruM papraccha / ahaM zatruJjaye yAtrecchuraMtarA ca bhIH, kiM kurve ? gururAha zrIkSemaGkarAkhyabimbaM mAnuSottarAdrau ratnaprasthe tribhuvanasvAminyA'ya'mAnamasti / zAsanadevImArAdhya tatra gatvA tasyArhataH prasAdAt zrIzatruJjayayAtrAmanorathaM pUrayeH tena sArAddhA / kSemaGkarAkhyabimbamacitam / labdho varaH / devasAnnidhyAjjaGgamavapreNa gatvA zrIzatruJjayayAtrA kRtA / na kenA'pyadhvani parAbhUtaH / rAjyAnte'ntaHkRtkevalI bhUtvA siddhaH // 12 manorathaH // narmadApAdadeze naMdapuryAM candrazekharanRpazcandrakAntidevI / pApaddhihatasiMhajIvavyantareNa tasya 21 pUrvajA hatAH / so'pi pApaddhisakto'nyadA vane krIDan vindhyAdrigahvare toraNamAlAkhyaTUMke AmrArAme udumbarasarasyakhAte narmadAmbupUrNe sAjaNagAjaNAkhyamudumbaravRkSadvayaM ekato muniM ca dRSTavA'pRcchat / ke yUyam ? kimityatra ? sa prAha- karNATezavikaTotkaTanRpasUrghaTotkaTo'haM zabaranAthAkhyabimbaM nantumatrAgAm / tataH kvAstIti pRSTe munirAha - asyodumbarasya madhye / kuta ityukte mUlasambandhamAha 'muniH / purA zabararUpiNA zivenAtra vRkSamUle zUkarasya zaro mukto na lagnaH / sa vismitaH / zAnto'cintayat / nUnaM kvApi arhatpratimA'stIti / tAvatprAdurAsIt saa| vanditA tena hRSTena satA / zabararUpezvareNa sthApita tvAt zabaranAtha iti nAma tadvimbaM asyodumbarasya madhye bIDitamasti tena gacchatA / tAvat nRpo bhaktyA Ahadeva ! yadi bhakto'haM dehi me darzanam / prakaTIbhUta devaH tena hRSTena tadvANyA pApaddhistyaktA / zrAddhaH / kramAnmunirbhUtvA siMhajIvavyantaraM prAbodhayat / mRtvA sarvArthasiddhiM yayau // 13 pApaddhiH // pAThAM. 1. RSiH / 2. sthApitavAn / Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 tilaGge haMsapure naravarmanRpaH / naravibhramA rAjJI / anyadA rAjapATyAM gataH kvacitRSayA jalapAnAd grahilo'bhUt / bahudhA'pyasAdhyaH / vaikalyena bhraman gaGgAtaTe ciJcAzamI vRkSayoraMtare niviSTo'hibhekayoryugapannirgatayo: saMlApaM zRNoti / bhekaH prAha-janA ! hata hata enaM pApinamahi, tAvadahirAha bho ! bho ! kopyAste'tra yo bhekamimaM hatvA asya nidhi gRhNAti / evaM kSaNaM rATiM kRtvA tAvadadRzyau / tato rAkSasamithunaM tadapi kSaNaM yuddhavA'dRzyam / tataH khecaradampatI khe AhatuH priye gaGgAvelAsnapyamAnaciJcAvRkSamUlA'dhaH puruSottamAkhyabimbaM natvA tajjalaM yadyayaM pibettadA'sya vaikalyaM yAti / tato rAjJA janaiH khAnitam / krameNa bhUmigRhasthaM surapuSpAcitaM tadvimbaM prAdurAsIttatsnAnajalena sa sajjazciraM rAjyam / saudharme svaH // 14 vaikalyam // gauDadeze kollApure nArAyaNanRpaH naradevA rAjJI / tasyaikena nAstikena bhUtAkarSaNavidyA dattA / nRpaH zmazAne tAM sAdhayituM lagnaH / tAvatA vidyA prAdurbhUtA / sa tAM divyarUpAM dRSTvA vyAmUDhaH / vidyA kupitA / sa vaikalyena bhraman ujjayinyAM gajendrapadazmazAne siprAtIre siddhavaTacchAyAyAM rAmasAgaramuniM dRSTvA nanAma / nizi muneH kevalajJAnamutpannam / tanmahotsavAgatadevairmunistatsvarUpaM pRSTaH / prAgbhave jinasevako'yam / tato maNDapadurge niraJjanAkhyaM bimbamAnarca / tadagre nirAhAra: SaNmAsa sthitaH / tato labdhe vare saMjJA jAtA / bimbaM svarAjye nItam / nRpasya paTTAbhiSeka: / auSadhI kalpavallIcintAmaNidivyAstrANi devA daduH / trikhaNDe [ya]zo rAjyamante svaH ||15 vyAmohaH || pAJcAle kAmpIlyapure brahmabandhurnRpaH / tArA devI / kSAyikasamyaktvatI / nagaranidrdhamanadvAre dayAsAgararSiH kAyotsargeNa sthitaH / tatplAvanabhiyA puradevyA pure vRSTirniSiddhA / mUDhalokairnaimittikAt tat jJAtvA ruSTaiH sambhUya sa munirekaloSTavadhaH kRtaH / rAjJA'pi na niSiddham / ekA rAjJI pazcAttApaM gatAH / samyagdRgdevairvRSTyA tatpuraM plAvitam / rAjJI gRhAgravaTe caTitA / zIlasamyaktvaprabhAvAdudgaritA / tadanu kAberInarmadAka pilAkhya nadItrayasaGgamAntare sa siddhavaTaH khyAtaH / tato devyA svasthApitatArApure tArAvihAre svapnAdezAdAdirUpAkhyajinabimbamidaM sthApitam / tadvAdhaH skhalanalabdhacintAmaNinA dravyavyayazcakre / prabhAvanA ca / kramAt sA tArAdevI taccaityAdhiSThAyikA jAtA / kramAnmukti prApa sA svasthApitatArApure pATha 1. sA adyayAvada bauddheSu / Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 yAvadvauddheSu prasiddhA / 16 upasarga: / hastipure haricandranRpaH svapne devenoktaH / prAtarbAhyAlyAM yaste milati tena saha maitrI kAryA / rAjA bAhyAlyAM gatastRSArttamekaM satpuruSaM bhUpatitaM tatpArzvasthasaparyANAcaM dRSTvA taM sajjIkRtya mitraM cakre / tAvatsainyAgame baMdimukhAdvirATadezAdhipaH pradyumnanRpaH sa jJAtaH / prItyA kiyaddinIM tatra sthitvA calan sa Aha he haricandra ! tavAhamanRNaH kathaM syAm ? paraM jhADamaNDaladeze ratnapurapArzve gandhamAdanAdrau gajadantakuNDasamIpe prAsAde sarvArthasiddhinAmajinabimbaM vandApayAmi yadyeSyasi / rAjA rAjyaM mantriSu nyasya tenaiva sahA'calat / gatastatra pratyahaM lakSadravyavyayena pUjAM kurvan SaNmAsa svarAjya iva sthitaH / devaistuSTairvaraM vRNvatyukte svAmin ! samyaktvaM maccittAnmAgAdityevaM varamamArgayat / pazcAdAgato rAjyaM svaM prapAlya svaH || 17 samyaktvam // harivarSadeze'marAvatyAM jImUtavAhananRpastaDAgakhananalabdhapatrAnusAreNa ratnakozaM lebhe / evaM varSaM yAvatpratyaham / anyadA govindAkhyazcAraNarSiH khAnisthAnaM pradakSiNayan dRSTaH / nirgranthAnAM sadhanabhUmyupari rAgaH kimevamiti pRSTazvAha / rAjatratra bhUmadhye svayaMbhUnAmA devo'sti / mahAtIrthamidaM tena pradakSiNayAmi / nRpeNa devaH prakaTIkRtyAcitaH / anyadA mantriputro buddhidhanAkhyo'mArirujA'cetano jAtaH / upayAcite devasya datte nIruk / kimIdRzaM duSkarma tena prAkRtamiti cintAture nRpe khe gIH / ayaM mantriputraH prAgbhave hAliko'bhUt / tadA daMDAgreNa ekamalasakaM jJAtvA krIDayA hatam / tatkarmaNA'sya rogo'yam / tat zrutvA nRpeNa hiMsAniyamo gRhItaH prANairapi abhayadAnaM deyamiti ca / tato nAgajIvakRte svaprANA dattA jImUtavAhanena iti loke'pi zrUyate // 18 amArirug // I sandarbhadeze nandipure haridevadvijenA'zvameghaH kRtaH / so'zvI mRtvA gauH / dvijo mRtvA'ntyajaH / tena sA gaurhatA / tanmAMsAdanAt so'pi mRtaH / zubhalezyAvazAdvIjauradeze mahetpure kRSNamahendrAkhyo nRpo'bhUt / gojIvo mantrI zatajIvanAmA / mitho dveSaH / anyadA kasmiMzcicchale rAjJA mantrI zUlAyAM dattaH / pure codadduSTaM anyo'pyanyAyI evaM phalaM labdhA / sa mantrijIvo vyantaro dviSTaH / puralokAn khAdituM lagnaH / mAntrikairbalena vAcA baddhaH / pratyahamekaikamevA'tti / anyadA'vadhijJAnI sarvezvaramunistaddhetu: pRSTaH prAha prAgbhavam / prabuddho nRpo vyantarazca / Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 tena pUrjanAnAM midhyAduHkRtaM dattam / atrAntare muneH kevlmutpede| bhUtAnandAkhyavyantareNa kathaM me niSpApatA bhAvinIti sapazcAttApaM pRSTe munirAha / sarvapApApahArAkhyaM jinabimbaM duSTasurairgRhItam / mahAkuraladeze mAnasasaro'nte kAlakUTAdrI madanonmAdanakuNDatIre'zokavRkSA'dho'sti / tadvimbaM balenAnIyA'rcaya / tato'nekadevakoTivRtaH sa tatra yayau / atrAntare bAhubalinAmnA devena tadvimbamAkrAntamasti / sa ca parastrIlampaTo devasya tAdRg bhaktiM na karoti / taM yuddhe jitvA tadvimbaM samahaM svasthAne ninAya / autsukyAddevapAduke tatraiva vismRte'dyApi sarvapApApahArapAdukAyugaM tatra deze'sti divyAdikArye prasiddham / nRpavyantarau zrAddhau sugati jagmatuH // 19 pApam / / avantyAM trivikramanRpasUH zArdUlAkhyo mahAvyasanI / varNanam / rAjJA karSito dezAntare bhraman malayAdrau haMsasarasi 'jalaM pItvA vizrAntaH / tAvanmRgIdvayaM kuto'pyAgatya tena saha krIDituM lagnam / sa prAha - yadyevaM ramaNIdvayaM krIDati tadA bhavyam / tAvattadgatam / agre bhuvi vivaraM dRSTvA varNanA / bhUmadhye tatra taruNIdvayaM mRgIvat krIDati / Aha ca bho vyasanin yattvayA prArthitaM tallabdham / ciraM krIDayA kadarthito bhuktaH / agre'jagareNa gilyamAno naMSTvA vRkSamArUDhaH / cirAduttIrNo'gre hastinA ruddhaH / hastyapi siMhabhayAgataH / siMho'pi yAvattaM khAdati tAvat sa Ahabho mAtula ! mA mAM khAda / tena muktaH / uktazca / etadvirizRGge gaccha / sa gato yAvattatra na kiJcitpazyati tAvanmanyunA ullaMbituM lagnaH / kenacinmuninA niSiddhaH / prAha-kimiti niSedha yasi ? jIvato me ki ko'pi rAjyaM dAtA ? munirAhaom / kastItyukte munirAha kAJcanatoraNe caitye devAdhidevAkhyabimbaM te rAjyaM dAsyati / yAhi pathA'nena / sa tatra gatvA jinaM nanAma | 32 upavAsairlabdhavaraH utpATyAvantyAM trivikramanRpe svargate paTTAbhiSiktaH / devairnarazArdUlanAma dattam / tadvimbaM tatrAnIyAnarca / rAjA mRtvA mAhendre suro'bhUt // 20 rAjyam / / / kAzmIre utpalapaTTapure naravAhananRpavanamAlAsUH megharatho daurbhAgyI / zatavAraM melito'pi vivAhaM na milati / sa udvegAnmRtyai mahAraNye bhImabhISaNAkhyAdrimArUDho yAvajjhampAMdatte tAvad devena niSiddhaH / sa zabdAnusArAdAgatyaM daivataM prAha-ki niSiddho'haM mRteH ? dAsyasi ki madiSTam ? / sa Aha - etat girizRGgacaityastha: prabhAvasAgarAkhyadevo dAsyati / tatra gatvA taM siSeve / labdhaparakAyapravezavidyaH pAThAM. 1. atra mdhye| Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 saptAha tatra sthitaH / tAvatA goDadeze caturapurAdnaMgAdharanRpo vizvavibhramAkhyAM mahArASTradezezatailapadevaputrIM pariNetuM calitaH / tadgireradha AgatastAvanmRtaH / megharathastattanuM pravizya svatanuM jinAgre devAnAM bhalApayitvA kanyAM pariNIya caturapure gataH / tadrAjyaM svaM cakre / punaH prabhAvasAgaradevaM natvA megharathadehaM pravizya gaGgAdharatanuM tatra muktvA svapuraM gatastatra pitrA rAjyaM dattam / 32 kanyAzca nRpairdattAH / pRthvIM jinamaNDitAJcakre ||21 parakAyapravezaH / saurASTre uSAmaNDale sumitranRpasumitrAsUrma ghoSo mahAduSTastena loka udvejito rAjJe vyajijJapat / tena sa AkArya nirviSayIkRto gato'raNye tRSArto haMsamithunena svasthIkRtaH / bRhattvAt tatpakSalagno bhramati / anyadA'dhvani gacchan haMsaH pRSTaH / kutra yAtha / sa Aha / yatprabhAvAdvayaM nRbhASAM vacmaH taM devaM nantuM nIlagirau nIlavane kumArasarasi sthitam tatra gatvA jinamAnacuH(ca) / haMsaH sarvamapUrayat / haMsau tatra sthitau / sa ca 64 upavAsairvaraM lebhe - rAjyaM labhasva iti / haMsI(sa)balena gataH svaM puram / pitrA paTTe'bhiSiktaH / haMsamithunaM tatraiva sthApitam / pratyahaM haMsamAruhya taM jinaM nantuM khe gacchan haMsasena iti khyAtaH / kamAttadvayaM mRtvA tasya putrau jAtau / nRpovarSazatamevaM rAjyaM kRtvA kramAjjyeSThaputre tanyasya svaH // 22 / / khagamanam / / jAlandharadeze candravaTapure meghanAdanRpaH / rukmiNI devI / tasya mAryamANacaureNApitaM vidyAdvayaM siddhamasti / anyadA nadyAM kIDataH strIzabamAgatam / sA niviSIkRtya pariNItA / tayA saha gatvA narasundaranRpastatpitA tena veSTitaH / raNe baddhastena rAjyaM dattaM svayaM saMyamaM prapAlya mokSe / anyadA meghanAdo'zvakarSito'raNyAnI bhraman tApasairdazitaM sitakUpAdrau vajrazRGge dugdhodadhisarasi badari( rI)vane picupitAbakuNDapArve kRpAbhaMDArAkhyadevaM vande 30 upavAsailabdhavaro vimAnena khagAmIti jAtaH / gataH svaM puram / pratyahaM vimAnena jinaM nantumeti / evaM varSalakSam / mRtvA mAhendraH // 23 vimAnam // hImauradeze hIrapure haridattanRpaH / haripriyA devI / anyadA nizi vane bAlAM rudatIM zrutvA khaDgasakhastatra gataH / sA pRSTA''ha / ahaM kokaMNadezezakumArezvaraputrI saubhAgyamaJjarI nAma / gauDadezezagadAdhareNa balAdudvoDhumatrAnItA / adya sa siddhavidyaH sAyaM mAM pariNeSyati / ahaM ca prAg haridattAnuraktA'bhUvam / tataH sa vidyA pAThAM. 1. sarvamayUravat / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 sAdhaya~stena raNe jitaH / sA tatsamakSamudUDhA / tau dampatI gatau svagRham / anyadA nRpazcandrazAlAtaH khecaryA'pahRtya vaitADhye nAgapure nItastatra vidyunmAlinA vidyAH pradAya jAmAtA kRtaH / naimittikavacasA'nyadA sa dakSiNazreNyAM gaganapurezagaganacUDaM jetuM prahitastaM jitvA tatputrI pariNIya karamocane prajJaptI prApya pazcAdAgataH / tataH strIdvayayuto vimAnena svaM puraM gataH / anyadA tasya rAjye jalazoSo'gninAzazcA'bhUtAM, kalpAnta iva saMvRtaH / tataH kuladevIgirA kurukSetre citrakUTAdrau marakatazRGge kamalAsarasi nAgarAjakuNDe sthitaM paramezvarAkhyaM bimbamAnIya tatsnAtrAmbunA sarva svasthIcakre / itthaM varSalakSaM sa jinamaciyitvA mRtaH svaH // 24 utpAtazAntiH / / ___ hastinAgapure jitazatrunRpaH / jayakAntAdevI / puramukhyaH kArtikazreSThI / tanmitraM gaGgadattaH / zrIsuvratajinazrAddhau tau vairAgyadhasai / anyadA suvratezapAa gaGgadattena dIkSA''ttA / kArtikastu tena, "zreSThin ! baMdhe gihavAse mukkhe pariyAe" ityAdinA bahubodhito'pi cAritramohanIyodayAt na sArdhaM dIkSAM lalau / anyadA koSTikabhikSurgerikAkhyastatrAgato rAjJA pAraNAya nimantritaH / zreSThinA nRpavacasA pariveSitamityAdi prasiddham / tadvairAgyAt 1008 zreSThiyutaH sa dIkSAM lAtvA 12 varSe dvAdazAGgapAThI mRtvA saudharmendraH / tapasvI tadvAhanamairAvaNaH / sa manyutaptaH zakreNa prAgbhavakathanAtsusthIkRtaH / zakreNa prAgbhave sukhagarbhAkhyadevAlaye saMsthApya parameSThinAmedaM bimbaM trikAlamarcatA zataM zrAddhapratimAH kRtAH Asan / tatsmRtvA tadA nAgapurasthaM tat parameSThibimbamutpATya svasabhAyAM muktvA devaiH saMbhUyA'kAraNavatsala iti kRtanAmAnaM taM 11 lakSavarSANi zakraH pUjayAmAsa // 25 indraH // / zrIrAme daNDakAraNye gate sItAyA jinapUjAharSapUtryai mAtalisArathisanAthe rathe prasthApitastatra tayA 7 mAsAn 9 dinAMzcAcitaH / anyadA'paharaNe bhAvini sItAyA'cinti / puSpAdyabhAvAdatra svAminaH pUjane pratyutA''zAtanA / tataH svAmI svarge preSitaH / tataH sItA'pahAro'jani ityAdi rAmacaritaM prasiddham / / 26 zrIrAmaH // . jarAsaMdhabhiyA yAdavA dvArikAyAM gatvA'sthuH / anyadA'raNyejarAsandhena kRSNasainyaM jarayopadrutam / zrInemirhariNA vijJaptaH prAha / 3 upavAsaiH zakramArAdhya tadvimbaM yAcasva / tatsnAtrAmbunA sarvo nIrug bhAvI / hariNA tathAkRte Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tribhuvanatilakAkhyaM tadvimbaM rathasthaM mAtalinA zakraH prApayat / sarvaM susthIbhUtam / bimbaM cAnIya jhaMjhumitrasya pATake muktam / tatastadgrAmasya jhaMjhUvAr3AnAmA mahAtIrthaM jAtam / raNe nivRtte punastadvimbaM hariNA dvArikAyAM nItaM 700 varSANi pUjitam / mUlAsanaM tatraiva sthitam / tadanu yAtrikANAmabhigrahA mUlAsane eva pUryante / tatrApi manISitAptiH / tatrApi kRSNaH punaH punaH yAtrArthameti / tena tasyAdityAvatAraH mUlathANamiti ca nAmnI / kRSNena tatra majjanArthaM jhIlAnaMdakuNDaM kAritaM sAdhiSThAyakam / tadambu sarveSAM gAtre galasamaM jAyate / evaM jhaMjhUvADA- mUlathANa - jholAnaMdeti tIrthatrayaM kAlena mithyAtvagatam // 27 zrIkRSNaH / / dvArikAyAM dagdhAyAM jinaM nirupadravaM dRSTvA vismito varuNaH pazcimadigpAla: svasthAne nItvA''narca haTTakezvaranAma / tatra takSakeNa 80 sahasravarSANi, padmAvatyA 70 varSasahasrANi, lavaNasamudrezasusthitadevena 60 varSasahasrANi carcitaH svasvasthAne nItvA evaM sarveSAM pAtAlavAsinAM devatAtrasara iva jajJe / / 28 varuNAdayaH / / __ zrIpArzvakumAreNa kamaThapaJcAgnikASThAdahirjIvan karSito namaskAre datte dharaNendro jAtastena pArzvanAtha-itinAmnA pAtAle tadvimbamarcitam / yadA kamaThena prAg - vairAddIkSAstho jina upadrotumArebhe tadA'vadhinA prAptadharaNendreNa pArzvanAmnA tuSTena sAnidhyaM kRtaM kamaTho'pi prabuddhaH / saMghasya pratyayAnapUrayat / / 29 kamaThaH / / kAntyAM dhanezvarazreSThI sAgaradattAparAkhyaH / 500 vahanAnyApUryA'bdhiyAtrAM kRtvA valamAnaH samudramadhyaM gataH tAvadviSamavAtollAlitAni vahanAni giridvayAntarAvarte patitAni / SaNmAsyAM khe gIH / apratimalAkhyaM zrIpArzvabimbaM ita: sthAnAtkAntyAM naya yathA taveSTApti: syAt / zreSThyAha -- svAmin kva tatsthAnaM na vedmi / tAvatA samudrajalopari yakSakardamapuTI nirgatA / khe gIH -zva enAM svahastenAbdhau muJca / yatreyaM patati tatrAhamasmi / tatastathAkRte labdham / AnItaM bimbam / vAhanAni mArge petuH / suvAyunA kAntyAM prAptaH / zreSThI sa kAJcanatAraNaM caityaM kArayitvA''narca / tasyA'putriNaH putro'bhUt kulamaNDanAkhyaH / tasya vardhApanake dIyamAne khe gIH / bhoH bhoH tvayA'haM bhavyaM rakSaNIyaH / tadanu tatrAGgArakSAH pratIhArAzca kRtAH // 30 vAhanAni // mAlavake sAraGgapure ajayapAlaH kSatriyaH / jaitra zrIsUH siMhasvapnasUcita: putraH sa bhRzaM dhIroddhato gajasiMhAdibhiH samaM krIDati / pitrA nRpabhItena gRhAtkarSitaH / Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAbhUtyA kaNayarIpApAce (kanakagiripAveM ? ) yogI jAtaH / gururguNeM raJjitaH / anyadA parIkSArthaM guruNA 500 ziSyA AjJaptAH / bho ! vaTamekaM samUlamAnayata / sakRt nAgArjunAkhyo vaTabIjamAnIyA''payat / zaSaiH saMbhUya samUlo vara ekazchittvA''nItaH / tuSTo gurunAMgArjunApari svacittopalakSaNAt 1 anyadA zAkA) vezyAgRhe prahitaH / ramyaM kimapi zAkamAnIyA'pitam / guruhRSTaH prAha bhavyamidaM paraM stokam / sa Aha punarAnayAmi / gataH / yAcitA vezyA punaridaM dehi madaro rocate ! sA smitvA''ha - ramyaM yAcitaM kiM labhyate ? sa Aha - oM, tahi mahyaM svacakSurekaM dehi / tenotkhAya dattaM, tayA vismitayA zAkaM dattam / tena ca gurave / gururvastrAdiraktAtaM dRSTvA nibandhena papraccha / tena samyagukte'zraddadhAnena guruNA dvitIyaM cakSuryAcitaM , tena sAttvikena tatkSaNaM dattam / tataH sapazcAttApena guruNA so'ndho girinArAdrau maktaH / tatrA'dyApi kaNayarIpAmaThI prasiddhA / sa tatra tiSThana yogAbhyAsAdivyanetro'bhUt / anyadA zrIpAdaliptAcAryaH pAdalepavidyayA paJcatIrthI sadA namaskurvan raivatamAgatastena dRSTvA vavande / vinayenA''vajitaH / pAdakSAlanajalana 107 auSadheSu jJAteSu khaNDitavidyayA patanotpatanAni kurkuTa iva kurvan guruNA SASTikataMdulajalAmnAye siddhakhagAmilepo jAtaH / so'nyadA khe bhraman IzAnadizi haMsarasAceladeze haMsakUTapure tiMdusakavane'maravIraguphAyAM cirpaTanAthaM rasasiddhidhUmavedhAmnAyArthaM siSeve / yena cipiTanAthena ekacipiTImAtrakalkena haMsazekharanRpasya dRSatkASThatAmrAdisaptamaNDapAH 12 yojanamAnAH kautukena haimAH kRtAH / sa 12 varSasevayA tuSTastasya rasavidyAM dadau / tena mayUrAdrau 32 vArAn rasaH sAdhitaH paraM styAnaH kathamapi na syAt maNDa eva syAt / sa khinnaH pAdaliptaM papraccha / rasastyAnatopAyaM tairUce / kAntyAM dhanezvarA'ryazrIpArthA'gre mahIaDadeze puragrAmasamIpe ser3InadItIre rasaste setsyati / sa khagAmI hRtvA tatastabimbaM AnIya tatra mumoca / pUrvadezazamakUANApatnyA saubhAgyamaJjaryA padminyA hemarasasiddhau auSadhapISaNaM kRtam / kSArAnnamadyeti vacasA rasasiddhistayA jJAtA / svputrviirghossviirkaantyoaapitaa| tAbhyAM rasalobhAtsa mArito'hitale kuza prahAreNa / tenApi patatA pAdaprahAreNa trayo rasakumbhA bhagnAH / tena rasena bhUmadhyagatena ArAsanagrAme aMbAvikhAnI nirgatena saptadhAtukhAtayaH kRtAH / aSTamI ArAsanIyadRSatkhAniH / rasasyodgAravAtena kiJcidvedhAt brahmANagrAme kiJcitkarburitA dRSatkhAnirjajJe / hemarasastambhanAt zrIpArzvasya Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 stambhananAma / navya caitye pUjyate / tatra stambhanakagrAmo jAtaH // 31 rasasiddhiH // zrIvardhamAnasUrayo vaDhavANe gatAH / rAtrau svapnaH prAtarekaH kAryaTikaH praharaikasamaye sameti / sa pratibodhya ziSyaH kAryaH / kArpaTikasyA'pi svapnaH / are atra kimartha gacchannasi ! haM somezvaraH zvetAmbara zrIvardhamAnasUrizarIre'smi / tvaM tatra gaccha / taddarzane te yAtrA nAvinIti / tena tathAkRtam / pratibuddho dIkSitaH / sa jinezvarasUrirjAtaH / tacchiSyaH zrIabhayadevasUrirnavAGgavRttiM cakre / so'nyadA kuSTI jajJe / khedAdanazanecchurdevatayAdiSTaH / maivaM kuru, adyApi tvaM mahAprabhAvako bhAtrI / anyadA zrIpadmAvatyAdezAt stambhanakagrAme sasaGghaH sukhAsanAsIno'grataH pRSThatazca dharaNendrakSetrapAlAbhyAM dattaskandhaH khaMSapalAzamUlasthaM zrIpArzva 3 vRttastutyA prakaTIcakre / saMvat 1131 varSe / zrI abhayadevasUrirdivyadeho'jani / tadA nirantaraM pUjA || 32 navAMgadAyI / T iti zrImerutuGgasUriprakaTitAH zrIstambhanasya 32 prabandhAH || bhUmiM nAbhisute pavitrayati yaH SaTkhaNDayAtrAgataH zrInAbheyasutasya kukSirajarajaH snAtrAmbhasA saMhatim / cakre paMcazatIdhanurmitatanoH kailAzazailAhato vizvAnandanasaMjJakaH sa kurutAt zrIstambhanezaH zriyam // 1 dvaitIyai (yI) kajinendrabAndhavasutairaSTApadekhAtikA pAtAt zeSaruSA mRtestripathagAtauye plutiM kurvati 1 tuSTe jahanusutAya nIraharaNopAyaM tadA''khyAtavAn zrI vizvezvarasaMjJakaH sa kurutAt zrI stambhanezaH zriyam // mAMdhAtrA devazarmadvijavaravanitApAhatA tadviyogAd vipro mRtvA'gnidevaH samabhavadanalopadravaM tatra kurvan // ruddho yatstrAvatoyAnmalayagiritAkAhRtastena rAjJA / vizvajyotirjanAnAM duritabharaharaH stambhanezaH sa bhUyAt // 3 yajJe janmejayasyAhutigatamakhilaM nAgalokaM vimRzyASsstIkastanmocanAyA'caladanila bhagetpATito ra ( R) kSazRGgam / nItastatrAmRtezAhvayajinavarato mocayannAgavarga. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 tatsAnnidhyaM jinendro vitaratu sa satAM vAJchitaM stambhanezaH / / 4 krIDArAmaM bhramantI kusumacayakRte kuntalA rAjaputrI yAvadvApI praviSTA tanuzucividhaye maNDanaM tatsureNa / AttaM yasyaiva bhatkyA punarapi valitaM tatpitA'pi prabuddha: zrIpArzvaH saprabhAvo vitaratu sa satAM vAMchitaM stambhanezaH // 5 iti zrImerutuGgasUriviracite prakaTitAta(Tita)dvAtriMzatprabandhAnAM kiJciduddhAraH //