Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 zAsanaprabhAvaka Arya mahAgirinA ziSya hatA. Arya mahAgirino pUrva gurukama naMdI sthavirAvalImAM ane kalpasUtra virAvalImAM lagabhaga samAna che. Arya suhastisUrinI paraMparAmAM gaNAcAryapada para te samaye AcArya susthitasUri ane AcArya supratibaddhasUri hatA. AcArya svAtisUrine janma brAhmaNa parivAramAM thayo hato. nadIsUtranA ulekha mujaba temanuM gotra hArita hatuM. svAtisUri nAme keTalAka AcAryo thayA che temAM A pahelA svAtisUri che. tattvArthasUtranA racanAkAra umAsvAti AcArya svAtisUrithI judA che. umAsvAtinuM getra kaubhISaNa hatuM, ne teo ucUnAgara zAkhAnA hatA. AcArya svAtisUrinA samayamAM uccanAgara zAkhAnI utpatti ja thaI na hatI. AthI baMne spaSTapaNe judA ja che. AcArya svAtijI pitAnA yugamAM prabhAvaka AcArya hatA. temaNe vAcanAcAryapada atyaMta kuzaLatApUrvaka saMbhALyuM hatuM ane jainadarzananI moTI prabhAvanA karI hatI. AcArya svAtisUrinA samaye magadhadeza para mauryavaMzanuM zAsana cAlatuM hatuM. vAcanAcArya svAtine AcAryapadAhaNane samaya baliha ane AcArya zyAmasUri vacceno che. AcArya balisTane svargavAsa vIranirvANa saM. 329mAM ane vAcanAcArya zyAmasUrine AcAryapadAhaNa samaya viranirvANa saM. 33pamAM mAnavAmAM Ave che. AthI vAcanAcArya svAtine samaya viranirvANa , 329 pachI ane vIranirvANa saM. 33pa pUrvani saMbhave che. jenadarzananuM mahad aMze jJAna darzAvatuM "prajJApanAsUtra'nA racayitA zrI zyAmAcAryajI (pahelA kAlakAcAryajI) mahArAja tathA 108 varSanA vayovRddha, jJAnavRddha yugapradhAna zrI zAMDilAcArya (kaMdilasUri) mahArAja AcAryazrI zyAmAcArya tathA zrI zAMDilAcArya nadIsUtranA ullekha mujaba, anukrame 11mAM ane 1ramAM vAcanAcArya hatA. yugapradhAna paTTAvalIkAe e baMne AcAryone sugapradhAna mAnyA che, ane anukrame 1ramAM ane 13mA yugapradhAna tarIke jaNAvyA che. jaina paraMparAmAM cAra kAlakAcArya prasiddhi pAmyA che, temAM zrI zyAmAcAryane prathama kAlakAcAryathI oLakhAvavAmAM Ave che. vallabhI yugapradhAna paTTAvalImAM yugapradhAnazrI guNasuMdarasUri pachI kAlakAcAryanuM nAma che. ane surasamasamagasaMgharatha paTTAvalImAM guNasuMdarasUri pachI yugapradhAna rUpe zyAmAcAryanuM nAma che. vAstavamAM te baMne eka ja che. vAcanAcAryanA kramamAM Arya mahAgirinA ziSya vAcanAcArya balirUhanI pachI AcArya svAti ane AcArya svAtinI pachI vAcanAcArya zyAmAcArya thayA. cAmAcArya pachI vAcanAcArya pAMDilyasUrine kama batAvyuM che. yugapradhAna paTTAvalImAM yugapradhAna guNasuMdarasUri pachI anukrame zyAmAcArya ane pAMDilyasUrine ullekha che. pAMDilyasUrine ullekha yugapradhAna paTTAvalImAM 2010_04
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNabhagava tA 129 ska'dilanA nAmathI che. A ane eka ja che, paNa AgamavAcanAkAra sphadilathI A yugapradhAna skaMdila judA che. zrI zyAmAcA ane zrI SAMDilyAcAya - bannene! janma brAhmaNa piravAramAM thaye hate. nadIsUtra anusAra AcAyaeN zyAmanuM geAtra hArita ane AcAya AMDilyanuM gotra kauzika che. AcArya zyAmanA janma vIranirvANu suM. 280mAM ane AcArya SAMDilyanA janma vIranirvANu sa. 306mAM darzAvavAmAM Ave che. zrI zyAmAcA : sa`sArathI virakta thaI zyAmAcAye vIranirvANu saM. 300mAM zrI guNAkarasUri pAse dIkSA lIdhI hatI. dIkSA samaye temanI vaya 20 varSanI hatI. yugapradhAnAcAya. guNasuMdarasUri ane vAcanAcArya svAtinA svargavAsa pachI zyAmamunie vIranirvANu sa'. 335mAM yugapradhAnAcA tathA vAcanAcArya e baMneya padavInuM uttaradAyitva saMbhALyuM hatu. zrI zyAmAcAnI zrutasAdhanA viziSTa hatI. te te samayanA dravyAnuyAganA prakAMDa jJAtA ane jainasiddhAMtanA viSayAmAM sUkSma vyAkhyAkAra hatA. itihAsamAM temanI prasiddhi niMgAdanA vyAkhyAtA tarIke thAya che, je prasaMga zrI sIma`dharaprabhune karAyelA indranA prazna ane prabhujIe Apele uttara zAstraprasiddha che, je A rIte che: eka vakhata saudhamendre mahAvidehakSetramAM zrI sImaMdharasvAmI pAse sUkSma nigeAdanI viziSTa vyAkhyA sAMbhaLI ane prazna karyo ke- -- bhagavan ! bharatakSetramAM nigeda saMbaMdhI AvA prakAranI vyAkhyA karavAvALA koi munizramaNa, upAdhyAya ke AcAya che? " saudhamendranA praznane uttara ApatAM zrI sIma'dharasvAmIe AcAya zyAmanuM nAma batAvyuM. saudharmendra bharatakSetramAM vRddha brAhmaNanA rUpamAM AcArya zyAma pAse AvyA. temanA jJAnabaLanI parIkSA karavA mATe temaNe pAtAnA hAtha temanI sAme dharyo. hastarekhAnA AdhAre AcArya zrI zyAme jANyuM ke, navAgaMtuka brAhmaNanuM AyuSya patyeApamathI paNa vadhAre che. AthI AcArya zrI zyAme temanI sAme gabhIra STithI joyuM ane kahyuM ke tame manuSya nathI. deva che. " A uttarathI saudhamendrane sateSa maLyA ane niAdanuM svarUpa jANavA icchA karI. AcArya zrI zyAme niAdanuM sAMgopAMga varNana karI indrane Azcaya cakti karyAM. potAnA AgamananuM rahasya khullu karatAM saudharmendre kahyuM ke, me... sIma'dharasvAmI pAse niMgAda sabadhI jevI dezanA sAMbhaLI tevu' ja vivecana ApanI pAse sAMbhaLI atyaMta prabhAvita thaye! chuM. ' ,, devAnI rUpasa patti joI koI ziSyamuni niyANu' na bAMdhI le e hetuthI bhikSAcaryAmAM gayelA munimaMDaLanA Agamana pahelAM ja saudharmendra zyAmAcAya nI prazaMsA karatAM karatAM javA lAgyA. zyAmAcA ziSyAne siddhAMta pratye adhika AsthAzIla karavA mATenI draSTithI elyA, " saudharma ndra ! koI paNa sAMketika cihna vinA zramaNA devAgamananI vAta kevI rIte jANaze ?" AcArya devanI anujJA meLavI saudharmendre upAzrayanu dvAra pUrvamAMthI pazcimAbhimukha kayu. zrI zyAmAcAyanA ziSyA gocarI laIne pAchA pharyAM tyAre teo indranA AgamanathI mAMDIne dvAranA sthAnAntara zra, 17 2010_04
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 zAsanaprabhAvake sudhIne sarva vRttAMta sAMbhaLI vismaya pAmyA. indrAgamananI A vAta prabhAvakacAritranA kAlakasUriprabaMdhamAM kAlakasUri sAthe joDAyelI che, jyAre vizeSAvazyaka, Avazyaka cUrNa Adi graMthamAM AcArya rakSita sAthe joDAyelI che. AcArya pAMDitya : bhegothI virakta thaI brAMDilya vIranirvANa saM. 328mAM munidIkSA grahaNa karI hatI. AcArya zyAmAcArya pachI vIranirvANa saM. 376mAM temaNe vAcanAcArya tema ja yugapradhAnapada - e baMne padavI saMbhALI hatI. AcAryapadAhaNa samaye zrI pAMDilyamuninI vaya 70 varSanI hatI. sthavirAvalImAM teo mATe "ajajajIhara' evuM vizeSaNa ApyuM che, tethI nakakI thAya che ke teo AryajIta vyavahArane saMpUrNa vaphAdAra hatA. tapagaccha paTTAvalImAM lakhyuM che ke temaNe vIranirvANa saM. 406 thI saM. 14 vacce "jatakalpa (chatamaryAdA)" nAmanuM zAstra racyuM. himavata virAvalI mujaba Arya pAMDilyane Arya chatadhara ane Arya samudra nAmanA be zi hatA. pAMDilyagacchanuM nAma paNa AcArya bAMDilyathI nIkaLyuM che tema batAvyuM che. prajJApanA sUtra : AcAryazrI zyAmAcArya dravyAnuyezanA viziSTa vyAkhyAkAra hatA. temaNe prajJApanA (pannavaNA) sUtra jevA vizALakAya sUtranI racanA karI che. upAMga sAhityamAM pannavaNA ethuM upAMga che. A upAMgamAM 36 pada che, 349 sUtra che ane 7787 kalekapramANa che. A samayApAMgasUtranuM upAMga che. prajJApanAnA be vibhAga che : (1) jIvaprajJApanA ane (2) ajIvaprajJApanA. jIvaprajJApanAmAM jainadarzanasammata jIvavijJAna saMbaMdhI vistRta vivecana che. pAMca sthAvara chanAM varNanamAM vanaspati vijJAna vistArapUrvaka samajAvela che. trasajIvonA prakaraNamAM manuSyanA traNa prakAra batAvyA che : (1) karmabhUmija, (2) akarmabhUmi ane (3) aMtadvapaja. aMtadvIpaja manuSyanAM varNanamAM ekarUpa, hayakarNa, gajakarNa, karNa, ayomukha, gemukha, gajamukha, sihamukha, vagere judA judA prakAranA manuSyane ullekha che. anAryonA prakaraNamAM zaka, yavana, kirAta, barbara Adi mleccha jAtionuM varNana che ane AryonA prakaraNamAM, jAtiArya, kulArka, karya, zidhAryanA varNanamAM vividha prakAranI AryajAtio, Aryakule ane Aryajanecita vividha prakAranA vyApAramena, jainadarzanasammata sADA pacIsa Arya dezonA tathA brAhmI, yavana, kharoTI, pukhara, sAriyA, aMtakakhAriyA, akabarapUriyA, vainAyikI, aMkalipi, gaNitalipi, gAMdharvalipi, Adarza lipi, milipi (draviDI), paulindI Adi aneka lipione ulekha prAcIna sabhyatA ane saMskRti jANavA mATe mahatvapUrNa che. A graMthamAM ardhamAgadhI bolavAvALAne bhASAye kahyA che. AthI siddha thAya che ke, AryadezanivAsI manuSyanI mukhya bhASA ardhamAgadhI hatI. ajIvaprajJApanA prakaraNamAM jainadarzanasammata dharmAstikAya, adhamastikAya Adi dravyavibhAganuM varNana che. dArzanika daSTithI A vibhAga mahatvapUrNa che. prajJApanAnuM 11 muM pada bhASAvijJAnanI vizada vyAkhyA jaNAve che. cAra anugamAM prajJApanA Agama dravyAnuyogamAM gaNAya che. aMgamAM bhagavatIsUtra ane upAMgomAM prajJApanAsUtra sarvathI adhika vizALa che. A sUtra upara TIkAkAra zrI haribhadra 2010_04
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ zamaNubhagavaMta 131 sUrinI ka728 lepramANa laghu TIkA ane AcAryazrI malayagirinI 16,000 lokapramANa vistRta TIkA che. jenadarzananuM mahad aMze saMpUrNa jJAna meLavavA mATe A eka ja Agama che tema kahIe te cAle. pannavaNAnA prAraMbhika maMgalAcaraNanAM padamAM zrI zyAmAcAryane pUrvazrutadhAraka jaNAvyA che. zrI zyAmAcArya dIrdhAyu hatA. munijIvananA 76 varSanA kALamAM 41 varSa sudhI yugapradhAna de rahyA. temanuM saMpUrNa AyuSya 96 varSa, 1 mAsa ane 1 divasanuM hatuM. temane svargavAsa vIranirvANa saM. 376mAM thayo. Arya zAMDilyane gRhasthapayayane kALa 22 varSanA hatA. teo 48 varSa sudhI sAmAnya muniparyAyamAM rahyA. saMyamajIvananAM kula 76 varSanA samayagALAmAM 29 varSa yugapradhAnapada zobhAvyuM. Arya brAMDilya 108 varSanI vaya pUrNa karI viranirvANa saM. 414mAM svargavAsa pAmyA. AcAryazrI zyAmAcarya ane AcAryazrI paMDilya e baMne AcAryoe jainazAsanamAM vAcanAcArya ane yugapradhAnAcArya e aneiya padavIo alaMkRta karI AcAryanI bhUmikAmAM te samaye mahattvapUrNa mAna prApta karyuM hatuM. zramaNagaNanI dhurAne vahana karanArA yugadha gaNAcAryo zrI idradivasUrijI mahArAja, zrI AryadinnasUrijI mahArAja ane zrI Arya sihagirisUrijI mahArAja prabhAvaka AcAryonI paraMparAmAM AcArya indradisUri, AcArya AryadinnasUri ane Arya-siMhagirisUri e traNeyanuM ekasAthe varNana karavAmAM Avela che. Arya suhastisUrinI gaNAcArya paraMparAmAM e traNeyane anukrame ullekha che. kalpasUtra sthavirAvalinI laghu ane bRhad baMne vAcanAmAM temanuM varNana che. teonAM jIvana vize khAsa kaI vigato upalabdha nathI. AcArya zUlibhadra pachI Arya mahAgiri ane Arya suhastisUri e baMnenI ziSya paraMparA bhinna bhinnarUpe jovA maLe che. Arya mahAgirinI ziSyaparaMparAmAM Arya balissaha, Arya svAti vagereno ulalekha che ane Arya suhastisUrinI paraMparAmAM gaNAcArya susthitasUri ane supratibaddhasUri pachI AcArya indra dina, AcArya Aryadina ane Arya siMhagirine ullekha che. AcArya susthitasUrine mukhya pAMca ziSya hatA, temAM AcArya indradinanuM nAma sarva prathama che. ane AcArya Arya dinane be ziSya hatA: 1. Arya zAnnizreNika ane Arya siMhagiri. daza pUrvadhara gaganagAminI vidyAnA dhAraka Arya vAsvAmInA guru Arya siMhagirisUri hatA. AcArya indradinnasUrinA gubaMdhu AcArya priyagranthasUrinA jIvananI eka vizeSa prabhAvaka ghaTanA A pramANe maLe che:-AcArya priyagranthasUri maMtravidyAnA vizeSa jANakAra hatA. 2010_04