Book Title: Shriman Pundit Sukhlalji
Author(s): Punyavijay
Publisher: Punyavijayji
Catalog link: https://jainqq.org/explore/230249/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImAna paMDita zrI sukhalAlajI vidyAguru--zrImAna paoNMDita sukhalAlajI mArA vidyAguru che. ApaNA jIvananI pragati mATenAM je vividha aMge che temAM vidyAguru e eka viziSTa aMga che. mArA vanamAM me' je anekAneka sAdhu vidyAgurue ane gRhastha vidyAgurue meLavyA che, e saumAM sarvocca sthAna huM e vyaktine ApuM chuM. temAM prathama sthAna pUjyapravara, satata jJAneApAsanAparAyaNa, aneka jJAnabhaMDArAnA udghAraka, vyavasthApaka ane zrI jaina AtmAnaMda graMtharatnamALAnA soMpAdaka zrI caturavijayajI mahArAjanu che, jee mArA dIkSAguru ane zikSAguru che. jIvananA caudame varSe mane mArI janmadAtrI ane dharmAdAtrI mAtAe (je Aje vRddhAvasthAmAM jIvaMta che ane jemanuM nAma sAdhvIjI zrI ratnazrIjI che) temanAM caraNAmAM sAMpyA ane temanAM ja zrIcaraNAmAM huM dIkSA ane zikSA pAmyA. mArI ceAgyatAnusAra * teozrIe atiyeAgyatApUrvaka mane aneka viSayonI jAte tema ja aneka paMDitA dvArA kramika zikSA ApI. aneka prakAranAM kAryonI kuzaLatAnI prApti paNa mate temanA ja dvArA thaI che ane temanA jIvanamAMthI meM ghaNI ghaNI preraNA ane yogyatA meLavI che. Aje mArAmAM je kAMI che tenu mULa A gurudeva ja che. khIju` sthAna paDita zrI sukhalAlajInu che, jemaNe mane ekAMta AtmIya bhAve adhyayana karAvyuM che, tema ja prasaMge prasaMge mane aneka viSayAnu' jJAna pustake dvArA nahi paNa moDhethI ja ApIne mArI daSTine temaNe vizada banAvI che. mArA jIvananA yoga ja koi evA vicitra haze ke jethI huM mArA jIvananA prAraMbhathI aneka prakAranAM kAryamAM parAvAI javAne lIdhe jIvanamAM adhyayana ati alpa karI zakayo chuM. tema chatAM mArA upara vidyAguruone evA prema hatA ke jethI Aje mArI e UNapa koInI najare nathI AvatI; chatAM e vAta teA dIvA jevI che ke mAru adhyayana ati apUrNa che. A baMne gurue mArA tIkhA svabhAvane AnaMdathI jIravIne paNa mane dareka rIte samRddha karyAM che. e guruomAMthI eka custrI ke jee mArA jIvananuM sarvasva hatA, te teA Aje svavAsI thaI cUkayA che. paNa eka guru Aje vidyamAna che, jemanI pAse Aje paNa huM aneka rIte adhyayana karu chu.. Aje jyAre paNa hu` mArA A vidyAguru pAse jAuM chuM tyAre teozrI, game teTalA kAryavyasta hAya tema chatAM, peAtAnuM dareka mahattvanuM kAryAM cheDIne paNa mArI sAthe anAkuLapaNe peAtAnA atigaMbhIra adhyayana ane ciMtanamAMthI udbhavelI anubhavapUrNa vAtA kare che, jethI jIvanamAM navuM jJAna Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImAna paMDita zrI sukhalAlajI [ 291 ane phuraNAo jAge che. upara huM kahI Avyo chuM ke mArA jIvanamAM meM adhyayana ghaNuM ochuM karyuM che, te chatAM mArA vidyAguruzrIe prasaMge prasaMge anekavidha dArzanika, zAstrIya Adi aneka viSayo moTethI ja evI rIte samajAvyA che, jethI Aje lagabhaga anAbAdhapaNe huM mahAzAstromAM praveza karI zakuM chuM. A rIte meM mArA jIvanamAM be guruo dvArA jIvaMta preraNA meLavI che. temAM zrImAna paMDitajInuM sthAna paNa ati viziSTa che. huM A baMne guruone aMtaramAMthI kadIye visArI zakuM tema nathI. jJAnagAMbhIrya ane pratibhA-zrImAna paMDitajIe temanA jIvanamAM sarvadezIya jJAnanI sAdhanA karI che. temanuM jJAna keI eka viSayane lakSIne che tema nathI. paNa temanuM jJAna ghaNuM vyApaka ane vizvatomukhI che. jainasaMghamAM temanI joDI bhAgye ja maLI zake eTaluM jJAna paMDitajI dharAve che. jaina dArzanika, Amika ane karmavAda viSayaka sAhityanuM temaNe ghaNuM UMDANathI avagAhana karyuM che. na yugamAM jenadarzanamAnya anekAntavAda vize teoe talasparzI ciMtana karyuM che ane e vizenA saMkhyAbaMdha ciMtanapUrNa lekho teozrIe lakhyA che, jene Aje jainAcAryo ane jaina munivarga AdarathI jue che. jenetara dArzanika sAhitya, upaniSado AdinuM adhyayana ane ciMtana paNa teozrIe eTalA ja UMDANathI karyuM che, ane jyArathI temaNe Iliza bhASAne svAyatta karI te pachI to temaNe seMkaDo pAzcAtya ane paurvAtya vidvAnoe lakhelA tatvaciMtanapUrNa saMkhyAbaMdha graMthanuM avagAhana karI potAnA jJAnane amaryAdita banAvyuM che. e ja kAraNa che ke zrImAna paMDitajI jyAre paNa ekanA eka viSayane pharI pharI carce che, tyAre paNa temAM navInatA ane prauDhatAnuM saune darzana thAya che. paMDitajInI pratibhA paNa evI che ke jethI teo pratyeka viSayane gaMbhIra rIte svAyatta karI le che. Aje ATalI uMmare paNa paMDitajIno zAstravyAsaMga leza paNa ocho thayo nathI. potAnI prakRtine svastha rAkhavA paMDitajI ghaNuM ghaNuM lAMghaNo ane ardhalAMdhaNa kheMcI kADhe che, paraMtu jJAnopAsanAnI lAMghaNa teo bhAgye ja kare che. game tevI paristhitimAM divase ke rAte zrImAna paMDitajInuM tatvaciMtana nirAbAdhapaNe cAlatuM ja hoya che. zrImAna paMDitajI mAtra zAstraniSNAta kAzInA paMDita jevA paMDita nathI, paraMtu teo dhArmika, sAmAjika, rAjakIya, bhASAzAstra Adi aneka viSayonuM UMDuM jJAna dharAve che. e ja emanA jJAnagAMbhIryanuM sAdhaka banyuM che. Aje mane bAsaTha varSa thavA AvyA che. temAM huM lagabhaga mArA bALapaNathI ja eTale ke vIsa varSanI uMmare zrImAna paMDitajIno vidyArthI banyo chuM. meM paMDitajIne satata adhyayanaparAyaNa ane ciMtanaparAyaNa ja joyA che. vividha zAstronA vividha viSayonI temaNe eka ja daSTie chaNAvaTa karI che. temAM vicAraparAkSukha sAMpradAyika bhAvanAne kadIye sthAna ApyuM nathI. te chatAM teozrIe sAMpradAyikatAne kadIye nirupayogI mAnI nathI; paraMtu e sAMpradAyikatA evI na hovI joIe ke jIvana-vikAsanA mArga ane satya-jJAnanI ArAdhanAmAM bAdhaka thAya. zrImAna paMDitajIe jenadarzananA A vyApaka daSTibiMdune lakSamAM rAkhIne vidyAsAdhanA karI che tethI ja temanI daSTi ati gaMbhIra, satyAthI ane tAvika banI che. dhAraNuzakti-zrImAna paMDitajI ke zatAvadhAnI nathI, te chatAM temanI smaraNazakti ati jIvaMta che. jIvananA AdikALathI temaNe je je adhyayana karyuM che e badhA viSe Aje paMDitajIne mATe tAjA ja jovAmAM Ave che. moTe bhAge adhyayana karanAra mATe evuM hoya che ke je viSayane . jyAre abhyAsa karatA hoya tyAre te te sAjAtAjA hoya che, paNa pAchaLathI te nahivata banI jAya Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 ] jJAnAMjali che, jyAre paMDitajI mATe tema nathI. dA.ta., paDitajIne ApaNe koI saMskRta bhASAnA prayAga viSe kAMI pUchIe ke A zabdaprayAga viSe kema samajavuM, tyAre paMDitajI siddhahemavyAkaraNanA adhyAya, pAda ane sUtra sudhdhAMne naMbara ApIne ApaNate javAba Apaze. e ja rIte bIjA viSayAmAM paNa ApaNe pUchIzuM te| te te viSayanAM maulika sthAneAnI yAdI ApavApUrvaka ja paMDitajI ApaNI sAthe vAta karaze. dareka viSayamAM AvI tAjI smRti e paDitajInI avadhAnazakti ke dhAraNAzaktine jIvaMta purAvA che. bIjI rIte ApaNe paDitajInI dhAraNAzakti ane smRtine joI e. teezrI jyAre koI graMthane ke viSayane hAthamAM le che tyAre eka ja graMthanI aneka vyAkhyA ke te te viSayanA aneka graMthaiAne ekIsAthe sAMbhaLI le che ane tyAra bAda kayA kayA vyAkhyAkArA ke graMthAkAroe kaI kaI rIte te te viSayanuM pratipAdana karyuM che, kayAM kayAM ekabIjAnAM maMtavyeA judAM paDe che, te te AcAryAMnA pratipAdanamAM kaI kaI vizeSatAe che ityAdinuM pRthakkaraNa te barAbara karI le che. se'kaDe leAkapramANa aneka graMthasa MdarbhAne maraNumAM rAkhI tenuM Avu pRthakkaraNa karavuM e paDitajInI dhAraNA ane smaraNu zaktine sacATa purAvA che. sAmAnya rIte leAkAmAM kiMvadantI cAle che ke ' sADI buddhi nAThI.' A kivadantI sAmAnya jaDa janatA mATe sACka haze, paraMtu nAnepAsanApArAyaNa vyaktie mATe e kadIye sAOka nathI, jenI sAkSI zrImAna paDitajI pUre che. ATalI u'mare paNa pa`DitajInI smaraNazakti sAjI-tAjI che, eTalu ja nahi, paNa te smaraNazakti Aje yauvanavaye paheoMcI che. zu' prAcIna kALamAM ke zu' AjanA yugamAM ApaNane AvA DhagalAbaMdha purAvAo maLI Avaze ke jemanuM jIvana ciMtanaparAyaNa hAya che, evI vyaktienI buddhi, smRti ke pratibhA mAMdagImAM ke mRtyunI anya kSaNa panta jevI ne tevI ja rahe che. stharavirazrI vasvAmIe ArakSitane jIvananA aMta paryaMnta vidyAdhyayana karAzyuM hatuM. sthavirazrI ArakSitasUri eka se| vIsa varSanI uMmaranA hatA. temaNe peAtAnA vidvAna ziSya sthavira A dulikA puSyamitrane jIvananA aMta sudhI vidyAdAna dIdhuM hatuM. mAthurI ane vAlabhI vAcanAnA pravartaka sthavireza paNa vRddha hatA. vizeSAvazyakabhASya upara svepanna TIkA lakhanAra AcArya jinabhadragaNi kSamAzramaNa chaThThA gaNudharavAda sudhI TIkA lakhatAM lakhatAM ke lakhIne svavAsI thayA. AcAya zrI haribhadrasUri tattvArthInI TIkA racatAM racatAM ja paraleAkavAsI thayA. AcArya zrI malayagiri AvazyakasUtranI ane bRhatkalpasUtranI vyAkhyAo apUrNa rAkhIne devalAkavAsI thayA. chellA chellA nyAyavizArada nyAyAcArya mahApAdhyAya zrI yazeAvijyajI paNa saMkhyAbaMdha graMthAne adhUrA rAkhI svastha thayA. prAcIna yugamAM thaI gayelA sakhyAbaMdha mahAnubhAvAmAMthI e-pAMcanI A vAta thaI. vamAnamAM paNa Aje vRdghAvasthAmAM rahelA aneka munivareA evA che ke jeo satata adhyayanaparAyaNa rahe che. AgamAddhAraka zrImAna sAgarAnaMdasUri mahArAjanA meM chellAM chellAM suratamAM darzona karyAM, tyAre temane ghaNI vAra vAyunI asadgha takalIpha rahetI. traNa-traNa divasa sudhI suvAya, besAya ke uThAya nahi evI avasthAmAM paNa temanI pAse kAgaLa, pensila paDayAM ja hAya. A avasthAmAM je sphuraNA thAya tene pote tarata TapakAvI letA. A ja rIte jainetara ane pAzcAtya tattvaciMtakonI aneka hakIkate ApaNI sAme che, je uparathI ApaNane e khAtarI thAya che ke jemanuM jIvana jJAnApAsanAmaya ane tAttvika ciMtanamaya hAya che. temanI caitanyazaktie jIvananI anya kSaNA pa``ta jIvatI-jAgatI ja rahe che. zrImAna pa`DitajInI paNa caitanyazakti sucArurUpe vatI-jAgatI jovAmAM Ave che. guNagrAhkatA----paMDitajInI dRSTi haMmezAM guNagrAhiNI ja rahI che. game te saMpradAyanAM zAstro Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImAna paMDita zrI sukhalAlajI [ ra93 vAMce, game tevI vyaktinAM lakhANo vAMce ke game te vyaktino paricaya sAdhe-e badhAya prasaMgomAM temanI daSTi guNagrAhiNI ja rahI che, e temanAM lakhANo uparathI ane temanI sAthenA vArtAlApa parathI anubhavI zakIe chIe. zrImAna paMDitajInuM guNagrAhakapaNuM kevuM che tenA udAharaNe to mArI pAse aneka che; paNa temAMnuM eka prasaMge pAtta TAMkuM chuM. eka vAra huM ane paMDitajI sAthe beThA hatA, tyAre vArtAno koI prasaMga AvatAM temaNe AcArya zrI lAvaNyasUriviracita siddhasenIyA kAciMzikAonI TIkA ane muni zrI dhuraMdharavijayajIe taiyAra karela nidhanavavAda Adi viSayamAM vAta karI ke. * mahArAjajI ! meM A graMthe joyA. vahunA pratipAdananI zailI game tevI ho, paNa jyAre vyaktine vastu barAbara grAhya thaI hoya tyAre vastunA hArdane te potAnA lakhANamAM utArI zake che, ane e rIte AvAM lakhANo tAtvika daSTie AdarapAtra che." A to mAtra eka udAharaNa ja ApyuM che. paNu paMDitajI sAthe vAto karavAmAM anekAneka prasaMgamAM temanI guNagrAhakatA tarI ja Ave che. A guNagrAhaktAne lIdhe ja teo dareka viSayamAM taTastha parIkSaNa paNa vyavasthita rIte karI jANe che. svAtaM -paMDitajI jIvanavyavahAramAM ane vicAramAM hamezAM svataMtra rahyA che. potAnI vidvattA viSe temane kadIye abhimAna jAgyuM nathI. keI pralobhana temane kadIye AkarSI zakayuM nathI. temanA jIvanamAM evA ghaNuM prasaMgo AvyA che, jemAM aneka judI judI vyaktioe temane aneka rIte AkarSavA prayatna AdaryA che, paraMtu jyAre temane khabara paDe ke A badhuM pralobhanarUpa che, tyAre temaNe sAmI vyaktine sApha sApha kahI ja dIdhuM che ke, "tamArA pakSamAM ke vADAmAM AkarSavA mATe ke amuka uddezathI ja jo A hoya to ApaNo saMbaMdha ahIM ja pUro thAya che." paMDitajIne nAme koI phaLa vecI khAvA mAge to te kadIye zakaya nathI. potAnI prajJAne gIre mUkIne teo kadI vAta karatA nathIe prasaMge upasthita thatAM ja teo tene kApI nAkhe. teo potAnA vicAremAM hamezAM svataMtra ja rahyA che. keInAya gamA-aNagamAnI ke mAnApamAnanI temaNe A mATe darakAra rAkhI nathI. tema chatAM potAnA vicAre ayogya bhAsatAM tenuM parivartana karavAmAM paNa teo AnAkAnI kare tevA nathI. paMDitajInI sevA-zrImAna paMDitajIe vyApaka rIte jaina prajAnI je sevA karI che te cirasmaraNIya ja raheze. temaNe jene tattvajJAnanA prAsAdabhUta sanmatitarka jevA mahAna graMthane saMzodhita karIne eka mahAna kArya karyuM che. te uparAMta pramANamImAMsA, jJAnabiMdu Adi graMthane suyogya rIte saMpAdita karyA che. devendrasUrikRta karmagraMthano hiMdI anuvAda temaNe karyo che. Aja sudhImAM temaNe vividha viSayanA ciMtanapUrNa lekho lakhyA che. A badhAM kAryomAM kyAreka ekabIjAne gamatI-aNagamatI bAbatone samAveza thavA chatAM vitta jena prajA paMDitajInI viziSTa sevAne svIkAra karaze emAM leza paNa zaMkAne sthAna nathI. aMtima nivedana-zrImAna paMDitajIe jIvanamAM ati vizALa ciMtanapUrvaka vidyAsAdhanA ane ArAdhanA karI che, eTaluM ja nahi, paNa bhAI dalasukha mAlavaNiyA jevA potAnI ja kakSAnA tattvaciMtaka ziSyane paNa taiyAra karyA che. uparAMta DaoN. nathamalajI TATiyA, zrImatI De. indukaLAbahena vagere aneka vyaktio mATe prauDha viSayanA mahAnibaMdha (thIsisa) lakhavAmAM sAkSI ane preraNAdAyaka banyA che. aneka vidvAnoe emanI pAsethI gaMbhIra vicAro meLavyA che, ane mAro vizvAsa che ke paMDitajI potAnI jiMdagImAM ghaNuM ghaNuM karI jaze. chatAMya mArI eka hakkadAra ziSya tarIke bhIkha che ke zrImAna paMDitajIe potAnA jIvanamAM adhyayana karatAM AcAryazrI siddhasena divAkara, AcAryazrI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294] jJAnAMjali bhalavAdI, yAkinI mahattAputra zrI haribhadrAcArya ane yazavijapAdhyAya vize ane temanA graMtharAzi vize potAnA hRdayamAM je vyApaka ane gaMbhIrAtigaMbhIra vigatono saMcaya karyo che, tene yathAsamaya mUrtarUpa ApI bhAratIya prajAne ane te sAthe jaina prajAne samRddha banAve. mArI A bhIkha mAtra taTastha rahIne moDhAnI ja bhIkha nathI, paNa te aMge je kAMI sAdhane Avazyaka hoya te badhAMya pUrAM pADavAnI pratijJA sAthenI bhIkha che. te mATe ati Avazyaka Arthika sAdhanano paNa AmAM samAveza karIne ja huM bhIkha mAgI rahyo chuM. huM to varSothI AvI AzA rAkhuM chuM ane zrImAna paMDitajIne prasaMge prasaMge vinaMti paNa karuM chuM ane Aje guruguNagAna-prasaMge punaH paNa vInavuM chuM. zrImAna paMDitajIe prasaMge prasaMge uparyukta mahApuruSo viSe je TUMkI TUMkI noMdha karI che ane je bhAvo vyakta karyA che te joyA pachI anekAneka jaina vidvAna munivaro aMtarathI mAne che ke A mahApuruSonuM tArika jIvana ane emanA graMtharAzinuM tArika parIkSa zrImAna paMDitajI sivAya AlekhI zake evI bIjI eka paNa vyakti jaina samAjamAM tema ja anya samAjamAM che ja nahi. ["paMDita sukhalAlajI : paricaya tathA aMjali, I. sa. 157]