Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ ek j sarakhAmaNI ( 1 ) garbha haraNaDhanA mahAvIra bharatakSetramAM bhupanA zrAhmaNakuNDa nAmanuM gAma hatuM. tyAM vasatA RSabhadatta nAmanA brAhmaNanI devAnandA nAmanI strInA garbhamAM nandanamuninA jIva dazamA devalekamAMthI smRta thaI avataryo. tyAzIme divase indranI AjJAthI tenA senAdhipati nagameSI deve e gane kSatriyakuNDa nAmanA gAmanA nivAsI siddhArtha kSatriyanI dharma patnI trizalA rANInA garbhamAM badalI te rANInA putrarUpa gabhate devAnandAnI kukSimAM sthApyA. te vakhate te deve e ane mAtAAne svarNAktathI khAsa nidrAvaza karI bebhAna jevAM karyo hatAM. nava mAsa pUrA thatAM trizalAnI kukSithI putrarUpe janma pAmela te jIva e ja bhagavAna mahAvIra. garbha haraNa karAvyA pahelAM enI sUcanA indrane tenA AsanakampathI maLI. AsanakampanA kAraNanA indre vicAra karyo tyAre tene jaNAyuM ke tItha kara mAtra zuddha ane ucca kSatriyakuLamAM ja janma lai zake, tethI tuccha, bhikSu ane nIca evA brAhmaNakuLamAM mahAvIranA jIvanuM avataravuM yAgya nathI. ema vicArI teNe peAtAnA kalpa pramANe zvetAnA anucara deva dvArA cegya darzana ane ciMtana, kRSNa asurAnA upadrava maTADavA devAnI prArthanAthI avatAra levAnuM nakkI karI viSNue yogamAyA nAmanI peAtAnI zaktine kholAvI. pachI tene sakhAdhI viSNue kahyuM ke tuM jA ane devakInA garbhamAM je mAga zeSa aMza Avelo che tene tyAMthI saMkaNa (haraNa) karI vasudevanI ja bIjI strI rAhiNInA garbha mAM dAkhala kara. je pachI baLabhadra rAmarUpe. avatAra leze ane tuM nandupatna yazadAne tyAM putrIrUpe avatAra pAmIza. jyAre huM devakInA AThamA garbharUpe avatAra laI janmIza tyAre tArA paNa yazodAne tyAM janma dharaze.. samakALa janmela ApaNA antanuM eka bIjAne tyAM parivartana thaze. viSNunI AjJA zirAdhAya karI te yogamAyA rAzaktie devakIne ceAnidrAvaza karI sAtame mahine tenI kukSimAMthI zeSa garbhanu zahiNInI kukSimAM saharaNa karyuM. A garbhasaMharaNa karAvavA viSNuno hetu e hato ke kasa, jema devakIthI janma pAmatA bALakanI gaNatarI karatA hatA ane AThamA bALakane pAtAnA pUrNa vairI mAnI. tenA nAza mATe tatpara hatA, tene e.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmavIra mahAvIra ane karmavIra kRSNa garbha parivartana karAvI kartavyapAlana karyuM. mahAvIranA jve pUrvabhavamAM ahu lAMbAphALa pahelAM kuLamada karI je nIcageAtrakama upArjana karyuM hatuM tenA anivAya vipAkarUpe nIca ke tuccha lekhAtA brAhmaNakuLamAM ceDA vakhata mATe paNa temane avataravuM paDyuM. bhagavAnanA janma vakhate vividha devadevIoe amRta, gandha, puSpa, seAnArUpAdinI vRSTi karI. janma pachI bhagavAnane snAtra mATe jyAre indra meru upara laI gayA tyAre teNe trizalAmAtAne avasyApinI nidrA mUkI bebhAna oN. --triSaSTizalAkApuruSaritra, putra 10, saga 2 jo, pR. 16-19. jyAre devadevIo mahAvIrane janmAbhiSeka karavA sumeru paryaMta upara laI gayA tyAre devIne peAtAnI zaktinA paricaya ApavA ane temanI za'kA nivAravA e tatkALa prasUta bhALake mAtra paganA aMgUThAthI bAvI lAkha gemsajananA sumeru paryaMtane kapAvyo. --triSTizalA kApuruSacaritra, parva 10, saga 2 jo, pR. 192 24. gaNatarImAM thApa khavaDAvavI. jyAre kRSNanA janma thayA tyAre deva vagere badhAe puSpa AdinI vRSTi karI utsava Ujatmyo. janma thayA pachI vasudeva tatkALa janmela bALaka kRSNane upADI yazodAne tyAM pahoMcADavA lAI gayA tyAre dvArapALeA ane bIjA rakSaka lA yAgamAyAnI zaktithI nidrAvaza thaI aceta thaI gayA. (2) parvatampana -bhAgavata,dezama skandha, ara, zlo. 1-13 tathA 03, zlA. 4650. indra karelA upavAthI vrajavAsIAne rakSaNa ApavA taruNa kRSNe ceAjanapramANu gAvana parvatane sAta divasa lagI UMcI tAnyA. bhAgavata, zama skandha, a0 43, zlA 24-27.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 ) bALakrIDA (1) lagabhaga ATheka varSanI uMmare vIra jyAre baLa rAjaputrA sAthe ramatA hatA tyAre temanA parAkramanI svamAM muke karelI prAMsA sAMbhaLI sAMne eka matsarI deva bhagavAnanA parAkramanI parIkSA karavA Avyo. eNe pahelAM eka vikarALa sarpanuM rUpa dhAraNa karyuM. e joI bIjA rAjaputrA te DarI bhAgI gayA, paNa kumAra mahAvIre jarAya na pharatAM e sApane dAraDInI peThe uThAvI mAtra dUra pheMkI dIdho. -triSTizalAkApuruSaritra, pa 10, sa ra o, pR. 21. (ra) karI e ja deve mahAvIrane calita karavA khIne mAga lIdho : jyAre badhA bALako arasaparsa dheDA thaI ekIjAne vahana karavAnI ramata ramatA hatA tyAre e deva bALakarUpa dharI mahAvIranA vADA thaye ane pachI teNe daivI zaktithI pahADa jevuM vikarALa rUpa sarjyuM, chatAM mahAvIra ethI jarAya na DaryAM ane te gheADArUpe i ramavA Avela devane mAtra dana ane ciMtana (1) kRSNa jyAre bIjA govALa ALA sAthe ramatA tyAre temanA zatru kaMse mAravA mokalela ala nAmanA asura eka gejana jeTaluM sarUpa dhAraNa karI mA vacce paDavo ane kRSNa sudhdhAM badhAM ALakAne gaLI gayA. A joI kRSNe e sarpanA gaLAne evI rIte rUdhI nAkhyuM ke jethI te sarpa azvAsuranuM mastaka phATI zvAsa nIkaLI gayA ane marI gayA. tenA mukhamAMthI budhA bALakA sakuzaLa bAra AvyA. A jANI kauMsa nirAza thA ane davA tathA govALe prasanna kyA. -bhAgavata, dezane phanca, a0 2, zrlo. 12-35, pR. 838, (2) ekakhInnane arasaparasa DA banAvI caDavAnI ramata jyAre govALa baLakA sAthe kRSNa ane bha ramatA hatA tyAre kase mokalela pralamba nAmanA asura te ramatamAM Akhala thayA. te kRSNa ane baLabhadrane upADI javA icchatA hatA. eNe baLabhadranA dhADA anI temane dUra laI jaI eka pracaMDa ane bhayAnaka rUpe pragaTa karyuM. aLa
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmavIra mahAvIra ane kamavIra kRSNa murI mArI namAvI dIdhA. chevaTe e parIkSaka masarI deva bhagavAnanA parAkramathI prasanna thaI temate namI peAtAne raste cAlatA thayA. -triSaSTizalAkApuruSacaritra, parva 10, saga 2 jo, pR. 21-22. 2 (1) eka vAra dIrthaM tapasvI vardhamAna dhyAnamAM sthira hatA. te vakhate zUlapANi nAmanA yakSe prathama e tapasvIne hAthIrUpa dharI trAsa ApyA, paNa tyAre emAM e niSphaLa jyeA tyAre eka aLasarpanuM rUpa dharI eNe e tapasvIne bharaDA ' dIdhAM ane ma sthAnamAM asanlR vedanA utpanna karI. A badhuM chatAM e acaLa tapasvI jarA paNu kSeAbha na pAmyA tyAre e yakSanA rASa zamI gayA, ane eNe potAnA apakRtyano pastAvA karI chevaTe bhagavAnanI mAphI mAgI ane temanA bhakta thayA. triSTizalAkApuruSacaritra, pa sa 3 jo, 10, pR. 32-33, [ Re je chevaTe na DaratAM sakhata muSTiprahArathI e vikarALa asurane lohI vamate karI dvAra karyo ane ante badhA sakuzaLa pAchA pharyAM. -bhAgavata, dAma 1, a zlo. 18-30, pR. 88. * (6) sAdhaka avasthA (1) eka kAliya nAmanA nAga yamunAnA jaLane jherI karI mUkatA. e upadrava AmAvavA kRSNe jyAM kAliya nAga vasatA tyAM bhUsakA mAcI, kAliya nAge. A sAhasI ne parAkramI bALakanA sAmano karyo, ane bharaDA dIdho. namasthAnAmAM DaMkha mAryo ane peAtAnI aneka AethI kRSNane satAvavA prayatna karyo, paNa e durkAnta paLa khaLa e nAgane trAhi trAhi pokarAvI ane chevaTe tenI kaNA upara nRtya karyuM. tethI e nAga potAne rAkha zamAvI tyAMthI tejasvI kRSNanI AjJA pramANe cAlatA thayA, ane samudramAM jaI ne vasyA. dazama 31, a 16, zlo. 3-30, --bhAgavata. pR. 8589.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25] darzana ane ciMtana (2) dIrdhatapasvI eka vAra vicaratA (2) eka vAra vanamAM nadIkinAre vicaratA rastAmAM gevALa na vagere badhA ge satA bALakaeNnI nA chatAM jANI joI hatA. te vakhate eka pracaMDa eka evA sthAnamAM dhyAna dharI ajagara AvyuM ke je UbhA rahyA hatA ke jyAM pUrva vidyAdharanA pUrvajanmamAM potAnA janmanA munipara vakhate kaidha rUpanA abhimAnathI munine zApa karI marI javAthI sarparUpe maLatAM abhimAnanA pariNAmajanmI eka daSTiviSa cahaDakauzika rUpe sarpanI A nIca nimAM sApa rahetA ane pitAnA jamyo hato. teNe nandane paga jherathI saune bhasmasAt karate. 2. bIjA badhA govALa e sApe e tapasvIne paNa bALakane sarpanA mukhamAMthI pitAnA dRSTiviSathI dAhavA e paga cheDAvavAno prayatna prayatna karyo. emAM niSphaLa jatAM niSphaLa gayA tyAre chevaTe kRSNa eNe aneka DaMkha mAryA. emAM AvI pitAnA caraNathI e paNa jyAre niSphaLa gaye tyAre sapane sparza karyo. sparza thatAM caDakauzika sarpane roSa kAMIka veMta e sarSa pitAnuM rUpa cheDI zamyo ane e tapasvInuM mULa vidyAdharanA suMdara rUpamAM saumyarUpa nihALI cittavRtti pheravAI gaye. bhaktavatsala TharatAM jAtismaraNa jJAna pAmyA. kRSNanA caraNasparzathI uddhAra ane dharma ArAdhI devalokamAM pAmela e sudarzana nAmane gayo. vidyAdhara kRSNanI stuti karI -triSaSTizalAkApuruSacaritra, parva vidyAdharalekamAM svasthAne gaye. 10, sarga ke je, - bhAgavata, dazama skalpa, pR. 38-40. ao 34, zle. pa-15, pR. 917-18. * AvI ja eka vAta buddha vize jAtakanidAnamAM che. ucchalAmAM buddha eka vAra kabula kAzya nAmanA pAMca ziSyavALA jaTilanI agnizALAmAM rAtavAse rahyA, jyAM eka ugra AzIvizva pracaMDa sarpa rahetA, budhe te sapane jarA paNa IjA pahoMcADavA sivAya nisteja karI nAkhavA dhyAna-samAdhi AvI. sarSe paNa pitAnuM teja pragaTALyuM. chevaTe buddhanA teje patejane parAbhava karyo. savAre buddha e jaTilane pite niteja karela sarpa batAvyo. e joI e jaTila ziSya sAthe buddhane bhakta thaye. Ama trAddhipAda ke buddhanuM prAtihArya-atizaya varNavela che.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamavIra mAhAvIra ane karmavIra zu [ ran. (3) dIrghatapasvI eka vAra gaMgA pAra (3) eka vAra kRSNanA nAza mATe karatAM hADakAmAM besI sAme kese tRNAsura nAmanA asurane kinAre jatA hatA. te vakhate vrajamAM mekalyo. e pracaMDa hoDakAmAM beThela e tapasvIne AMdhI ane pavanane rUpe jANuM pUrvajanmanA vairI sudaSTra AvyuM. kRSNane uDADI e nAmanA deve e heDakAne laI gayo, paNa e parAkramI, ulaTAvI nAkhavA prabaLa pavana bALake te asuranuM gaLuM evuM sa ane gaMgA tema ja dabAvyuM ke jene lIdhe tenI heDakAMne hAkalola karI mUkyAM. AMkho nIkaLI gaI ane aMte e tapasvI te mAtra zAnta prANahIna thaI marI gayo ane ane dhyAnastha hatA, paraMtu kumAra kRSNa kuzaLa vrajamAM. bIjA be sevaka dee, A UtarI AvyA. banAvanI jANa thatAM ja, AvI bhAgavata, dazama skalpa, pelA upasargakAraka devane harAvI ava 11, le. 24-30. nasADI mUkyo ane e rIte pracaMDa pavanane upasarga zamI jatAM e heDakAmAM bhagavAna sAthe beThelA bIjA yAtrIo paNa sakuzaLa pitapatAne sthAne gayA. -triSaSTizalAkApuruSacaritra, parva 10, sarga 3 je, pR0 41-2. (4) eka vAra dIrdhatapasvI eka vRkSa (4) eka vAra yamunAnA kinAre vrajamAM nIce dhyAnastha hatA. tyAM pAse acAnaka Aga lAgI. te bhayAvanamAM keIe saLagAvela agni naka AgathI badhA vrajavAsIo dhIre dhIre phelAtAM e tapasvInA gabharAyA, paNa kumAra kRSNa ethI na gabharAtAM agnipAna karI e pagane AvI aDakyo. sAthe je Agane zamAvI dIdhI. sahacara tarIke gozALaka hatA. -bhAgavata, dazama skalpa, te te e agnine upadrava a. 17, zle. 21-25 joI nAsI gaye, paNa e pR. 866-67
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzana ane ciMtana 252 ] dIrdhatapasvI te dhyAnastha tema ja sthira ja rahyA ane azcine upadrava svayaM zamI gaye. -triSaSTizalAkApurUSacaratra, parva 10, sarga 3 je, pR0 pa3. (pa) eka vAra dIrdhatapasvI dhyAnamAM hatA te vakhate temanI eka vAranI pUrvajanmanI avamAnita patnI ane hamaNAM vyantarIrUpe vartamAna kaTapUtanA (digambara jinasenata "harivaMzapurANa" pramANe kuputanA. sarga kapa, zke. 42, pR. 36 ) AvI. atyanta TADha hovA chatAM e riNI vyarAe dIrghatapasvI upara khUba jaLabiMduo khaMkhetha ane pajavavA prayatna karyo. kaTapUtanAnA udya pariSahathI e tapasvI jayAre dhyAnacalita na thayA tyAre chevaTe te vyantarI zAnta thaI ane pagamAM paDI, e tapasvIne pUcha cAlI gaI. -triSaSTizalAkApuruSacarita, parva 10, sarga 3 je, pR. 58. (6) dIrdhatapasvInA ugra tapanI InDe karelI prazaMsA sAMbhaLI, te na sahotAM, eka saMgama nAmano deva parIkSA karavA Avyo. teNe aneka pariSahe e tAravIne ApyA. temAM eka vAra teNe (5) ekRSNanA nAza mATe mekalelI pUtanA rAkSasI vrajamAM AvI. eNe e bALa kRSNane viSamaya stanapAna karAvyuM, paNa kRSNa e keyaDe kaLI lIdho ane tenuM stanyapAna evI ugratAthI kahyuM ke jene lIdhe te pUtanA pIDita thaI phATI paDI ane marI gaI. --bhAgavata, dazama skalpa, a0 6, le. 1-9, pR. 814. (1) eka vAra mathurAmAM malakrIDAno prasaMga cha kese taruNa kRSNane AmatraNa ApyuM ane kuvalayApITha hAthI dvArA enuM kAsaLa - kADhI nAkhavAnI chejanA karI, paraMtu cakAra kRSNa e kaMsa
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmavIra mahAvIra ane kavIra kRSNa unnata hAthI ane hAthaNInu 25 zrI e tapasvIne dant zAvatI UMce uchaLI nIce paTakA, emAM niSphaLa jatAM teNe bhayAnaka varTALiyA sa e tapasvIne uDADyA. e pratikULa parihAthI e tapasvI jyAre dhyAnacalita na kyA tyAre te saMgame aneka suMdara strI saI. temaNe hAvabhAva, gIta, nRtya, vAdana drArA tapavIne calAvavA yatna karyo, paraMtu jyAre emAM paNa te na phAvyo tyAre te chevaTe tapasvIne namyA ane bhakta thaI pUjana karI pA cAlatA thayA. -triSTizalAkApuruSacaritra, pa 1, saga 4the!, pR. 67-ra [ 53 cArjita kuvalayApIDane madI mArI nAkhyA. bhAgavata, rAma phaeN a0 43, zlo. 1-25 rR. 987948 tyAM kAI prasaMga Ave che tyAM AjubAju rahetI ane vasatI gApI ekaThI thaI jAya che,. rAsa rame che ane rasika kRSNa sAthe krIDA kare che, e rasiyA paNa emAM tanmaya thaI pUrA. bhAga le chaeN ane bhakta gopIjanonI rasavRtti vizeSa uddIpta kare che. bhAgavata, dazama nyu, a 3, zlA. 1-40, pR. 9646, dRSTibinduo 1. saMskRtibheda upara je ceDIka ghaTanAo! namUnA rUpe ApI che te AryAvata nI saMskRtinA e prasiddha avatArI puonAM jIvanamAMnI che. temAMthI eka to jaina sampradAyanA prANurUpa dIrdha tapasvI mahAvIra ane bIjA vaidika sampradAyanA tejorUpa yogIzvara kRSNa che. e ghaTanAe vAstavika banI hoya ke a kalpita hAya ke taddana kalpita hAya e vicAra thoDIvAra Ajue mUkI ahIM e vicAravuM prApta thAya che ke ukta banne puruSonAM jIvananI ghaTanAonuM mAkhuM ekajevuM hovA chatAM tenA AtmAmAM je atyanta bheda dekhAya che te kayA tattva, phayA sidghAnta ane kayA dRSTibindune AbhArI che? ukta ghaTanAne saheja paNa dhyAnapUrvaka tapAsanAra vAcakanA manamAM e chApa te tarata paDaze ke eka prakAranI ghaTanAomAM tapa, sahiSNutA ane ahiMsA dharma
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54) darzana ane ciMtana taravare che, jyAre bIjA prakAranI ghaTanAomAM zatruzAsana, yuddhakauzala ane duSTadamanakarmanuM kauzala taravare che. A bheda jaina ane vaidika saMskRtinA maulika tattvabhedane AbhArI che. jaina saMskRtinuM mULa tattva ke mULa siddhAMta ahiMsA che. ahiMsAne saMpUrNapaNe sAdhanAra athavA te tenI parakASThAe pahoMcanAra je hoya te ja te saMskRtimAM avatAra bane che ane avatArarUpe pUjAya che, jyAre vaidika saMskRtimAM ema nathI. temAM je lekasaMgraha pUrNapaNe kare, sAmAjika niyamana rAkhavA mATe svamAnya sAmAjika niyamone anusAra, ziSTanuM pAlana ane duSTanuM damana game te bhoge kare te ja avatAra bane che ane avatArarUpe pUjAya che. tatvane A bheda nA sU nathI, kAraNa ke ekamAM game tevA uzkeraNanA ane hiMsAnA prasaMge prApta thavA chatAM pUrNa ahiMsaka rahevAnuM hoya che; jyAre bIjImAM aMtaHkaraNati taTastha ane sama hovA chatAM vikaTa prasaMge upasthita thatAM jAna upara khelI anyAyakartAne prANI daSThasudhdhAM ApI hiMsA dvArA paNa anyAyane pratikAra karavAnuM hoya che. jyAre A banne saMskRtinAM mULa tattva ane mULa bhAvavAno ja bheda che tyAre te banne saMskRtinA pratinidhi manAtA avatArI puruSonAM jIvananI ghaTanA e tabheda pramANe jAya te jema svAbhAvika che tema mAnasazAstranI dRSTie paNa cagya che. Ama hovAthI ApaNe eka ja jAtanI ghaTanAo ukta bane puruSanAM jIvanamAM bhinnabhinna svarUpamAM yojAyelI vAMcIe chIe. adharma ke anyAyano pratikAra ane dharma ke nyAyanI pratiSThA e te kAI paNa mahAna puruSanuM lakSaNa hoya ja che; enA sivAya koI mahAna tarIke pUjA paNa pAmI zake nahi, chatAM enI rItamAM phera hoya che. eka puruSa game che ane game tevA adharma ke anyAyane pUrNa baLathI buddhipUrvaka tema ja udAratApUrvaka sahana karI te adharma ke anyAya karanAra vyaktinuM antaHkaraNa pitAnA tapadvArA badalI tenA antaHkaraNamAM dharma ane nyAyanuM rAjya sthApavA prayatna kare che, jyAre bIjo puruSa, vyaktigata rIte dharmasthApananI e paddhati ISTa hoya te paNa lekasamUhanI daSTie e paddhatine vizeSa phaLadAyaka na samajatAM, bIjI ja paddhati svIkAre che. te adharma ke anyAya karanAranuM citta, mAtra sahana karIne ke khamI khAIne nathI badalato, paNa te te "jheranI davA jhera' e nIti svIkArI athavA te "zaTha pratye zaTha thavAnI nIti svIkArI te adharma ane anyAya karanAranuM kAsaLa ja kADhI nAkhI lekemAM dharma ane nyAyanI sthApanA karavAmAM mAne che. A yugamAM paNa A vicArasaraNIne bheda spaSTa rIte gAMdhIjI ane lekamAnyanI vicAra tathA kAryazailImAM joI zakIe chIe.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamavIra mahAvIra ane karmavIra kRSNa [ 55 ahIM kAMI paNa gerasamajUtI na thAya te mATe ukta ane saMskRti para thoDuM vizeSa jaNAvI devuM ce che. keI ema na dhAre ke mULamAM A banne saMskRtio prathamathI ja judI hatI ane taddana judI rIte pivAyela che. kharI vAta e che ke eka akhaMDa AryasaMskRtinA A banne aMze jUnA che. ahiMsA ka AdhyAtmika saMskRtine vikAsa thatAM thatAM eka samaya evo Avyo ke tene amuka puruSoe parAkASThA sudhI pitAnA jIvanamAM utArI. Ane lIdhe A puruSAnA siddhAnta ane jIvanamahimA tarapha amuka lekasamUha haLe, je dhIre dhIre eka samAjarUpe goThavAI gayo ane sampradAyanI bhAvanAne lIdhe tathA bIjA kAraNone lIdhe jANe e ahiMsaka samAja judo ja hoya ema tene pitAne ane bIjAone jaNAvA lAgyuM. bIjI bAju sAmAnya prajAmAM je samAja-niyAmaka athavA to lekasaMgrahavALI saMskRti prathamathI ja cAlu hatI te cAlI AvatI ane potAnuM kAma karyuM jatI. jyAre jyAre koI e ahiMsAnA siddhAnta upara atyanta bhAra Ape tyAre A bIjI saMgraha-saMskRtie ghaNI vAra tene apanAvya, chatAM tenI AtyaMtikatAne kAraNe tene virodha cAlu rAkhyo ane e rIte e saMskRtine anuyAyIvarga, jANe prathamathI ja judo hoya tema--e pitAne mAnavA ane bIjAone manAvavA lAgyo. jaina saMskRtimAM ahiMsAnuM je sthAna che te ja sthAna vaidika saMskRtimAM paNa che. phera eTale che ke vaidika saMskRti ahiMsAnA tatvane vyaktigata rIte pUrNa AdhyAtmikatAnuM sAdhana mAnI teno upayoga vyakti para ja batAve che ane samaSTinI daSTie ahiMsAnA tatvane parimita karI daI e tatva mAnya chatAM samaSTimAM jIvanavyavahAra tathA ApattinA prasaMgomAM hiMsAne apavAda tarIke nahi paNa anivArya utsarga tarIke mAne che ane varNave che. tethI ApaNe vaidika sAhityamAM joIe chIe ke emAM upaniSada ane gadarzana jevAM atyanta tapa ane ahiMsAnA samarthaka grantha che ane sAthe sAthe " yaM kuryAta rA prati" e bhAvanAnA samarthaka tathA jIvanavyavahArane kema calAve e batAvanAra paurANika ane smRtigra paNa sarakhI ja rIte pratiSThA pAmela che. ahiMsA-saMskRtine upAsaka jyAre eka Akho varga ja sthapAI gayo ane te samAjarUpe goThavAI gayA. tyAre tene paNa amuka aMze hiMsAtmaka pravRtti sivAya jIvavuM ane pitAnuM tatra calAvavuM te zakya na ja hatuM; kAraNa ke, keI paNa nAnA ke moTA samagra samAjamAM pUrNa ahiMsAnuM pAlana zakya ja nathI. tethI jaina samAjanA ItihAsamAM paNa ApaNe pravRttinAM vidhAne tathA prasaMgavizeSamAM tyAgI
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 ] darzana ane ciMtana bhikSunA hAthe paNa thayela hiMsApradhAna yuddo joI e chIe. A badhuM chatAM jaina saskRtinu vaidika saMskRtithI taddana bhinna lakSaNa kAyama rahyuM che, ane te e ke te sa'skRti kArya paNa jAtanI vyaktigata - samaSTigata hisA bhAtrane niLatAnuM cihna mAne che ane tethI tevI pravRttine te chevaTe prAya zrittane yogya mAne che; jyAre vaizvika saMskRti vyaktigata rIte ahiMsA tattvanI khAkhatamAM jaina sarakRti pramANe mAnyatA dharAvatI hovA chatAM samaSTinI dRSTie spaSTa ghoSaNA kare che ke hiMsA e mAtra nibaMLatAnuM cihna che ema nathI, paNa vizeSa avasthAmAM te e UlaTuM baLavAnanuM cihna che, te Avazyaka ane vidheya che ane tethI ja te prasaMgavizeSamAM prAyazcittane pAtra nathI. A ~ leAkasaMgrahanI vaidika bhAvanA satra purANAnA avatAramAM ane smRtigranthAnA lezAsanamAM ApaNe joI e chIe. e ja bhedane lIdhe upara varNavela banne puruSonAM jIvananI ghaTanAonuM khokhuM eNka chatAM tenuM svarUpa ane tene DhALa judo che. jaina samAjamAM gRhastha karatAM tyAgIvaga ghaNA nAnA hAvA chatAM AkhA samAja upara ( pachI bhale yogya vikRta - avikRta paNa hiMsAnI bhAvanAnI je chApa che ane vaidika samAjamAM sanyAsI parivAjaka varga pramANamAM paika DIpha mATe hovA chatAM te samAja upara purahita gRhasthavarganI ane cAturvANa: lokasahattinI je prabaLa ane vadhAre asara che tene khulAse ApaNe upara kahela saMskRtibhedamAMthI ahu saraLatAthI meLavI zakIe chIe. gya, 2. ghaTAvaNa nAnI parIkSA have khIjA daSTibindu vize vicAravAnuM prApta thAya che. te dRSTibindu upara phI mujaba e ghaTanAonA varNananA paraspara ekabInta upara kAMI prabhAva paDyo che ke niha, ane emAM keTakeTale pheraphAra ke vikAsa sadhAye che enI parIkSA karavI '--e che. A khabatamAM sAmAnya rIte cAra pakSI sabhave che : (1) vaidika ane jaina banne sampradAyanA granthAnuM upayukta ghaTanAvALuM varlDa na ekabIjAthI taddana svatantra hAI arasaparasa ekabIjA kAranI asara vinAnuM che. (2) ukta varNana ati samAna ane biMba pratibiMba jevuM hAvAthI tadna svatantra nahi, chatAM kAI sAmAnya bhUmikAmAMthI utpanna thayeluM che.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmavIra mahAvIra ane karmavIra kRSNa [ - (3) koI paNa eka sampradAyanI ghaTanAonuM varNana bIjA sapradAyanA tevA varNanane AbhArI che athavA tenI asaravALuM che. che je ekanI asara bIja upara hoya ja te kayA sampradAyanuM varNana baja saMpradAyane AbhArI che ane temAM teNe mULa varNana ane mULa kalpanA karatAM keTalo pheraphAra karyo che athavA pitAnI daSTie keTale vikAsa sAdhe che? - AmAMthI pahelA pakSane saMbhava ja nathI; kAraNa ke, eka ja deza, eka ja prAnta, eka ja gAma, eka ja samAja ane eka ja kuTuMbamAM jyAre ane saMpradAye sAthosAtha pravartamAna hoya ane banne sampradAyanA vidvAne tema ja dharmaguruomAM zAstra, AcAra ane bhASAnuM jJAna tema ja rItarivAja eka ja hoya tyAM bhASA ane bhAvanI ATalI badhI samAnatAvALuM, ghaTanAonuM varNana ekabIjAthI taddana svatandra che ane parasparanI asara vinAnuM che ema mAnavuM e lekasvabhAvanA ajJAnane kabUlavA jevuM thAya. bIjA pakSa pramANe bane sampradAyonuM ukta varNana, pUrNa nahi te alpA paNa, kaI mULa sAmAnya bhUmikAmAMthI AvyuM hoya e saMbhava yupI zakAya; kAraNa ke, A dezamAM jude jude vakhate aneka jAtio AvI che ane ne ahInI prajA tarIke AbAda thaI che. tethI gepa ke AhIra jevI koI bahArathI AvelI ke A dezanI khAsa jAtimAM jyAre vaidika ke jena saMskRtinAM mULa na hoya tyAre paNa kRSNa ane kaMsanAM saMdharSaNanA jevI agara te mahAvIra ane devanA prasaMge jevI AchI AchI vAto pracalita heya ane pachI e jAtiomAM ukta bane saMskRtimAM dAkhala thatAM agara vaidika ane jaina saMskRtivALI prajAomAM e jAtionuM mizraNa thaI jatAM te te jAtimAM te vakhate pracalita ane kapriya thaI paDelI vArtAone vaidika ane jaina saMskRtinA prakhyakAree, pitapotAnI be, pitA potAnA sAhityamAM sthAna ApyuM hoya ema banavA jevuM che. ane jyAre vaidika tema ja jaina saMskRtinAM bane varNanamAM kRSNano saMbaMdha ekasarakho gepa ane AhIra sAthe dekhAya che tema ja mahAvIranA jIvanaprasaMgamAM paNa govALiyAone vAraMvAra saMbaMdha najare paDe che tyAre te bIjA pakSanA saMbhavane kAMIka Teke maLe che. paraMtu atyAre ApaNI pAse ane saMskRtinuM je sAhitya che ane je sAhityamAM mahAvIra ane kRSNanI upara varNavelI ghaTanAo saMkSepa ke vistArathI samAnarUpe ke asamAnarUpe AlekhAyelI najare paDe che, te jotAM bIjA pakSanI saMbhavakeTi choDI trIjo pakSanI nizcitatA tarapha mana jAya che ane ema cakkasa lAge che ke mULamAM game tema che, paNa atyAre upalabdha sAhityamAM je banne varNana 19.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 ] darzana ane ciMtana che temAMthI eka varNana pUrNa nahi to moTAbhAge bIjAne AbhArI che ane eka upara bIjAnI asara che. tyAre have cethA ja pakSa vize vicAra kara bAkI rahe che. vaidika vinie jaina varNana apanAvI pitAnA granthamAM pitAnI Dhabe sthAna ApyuM ke jaina lekhake e vaidika-paurANika varNanane apanAvI pitAnI Dhabe pitAne prasthamAM sthAna ApyuM e ja prazna vicAravAnuM che. jaina saMskRtine AtmA ane mULa jaina granthakAranuM hovuM joItuM mAnasa e be dRSTiothI je vicAra karavAmAM Ave che ema kahyA vinA na ja cAle ke jaina sAhityamAMnuM uparyukta varNana e paurANika varNanane AbhArI che. jaina saMskRtino AtmA pUrNatyAga, ahiMsA ane vItarAgatvane Adarza, e che. tethI mULa jaina granthakAronuM mAnasa paNa e ja Adarza pramANe ghAyeluM hovuM joIe ane e ja Adarza pramANe ghaDAyeluM hoya te jaina saMskRti sAthe pUre meLa khAya. jaina saMskRtimAM vahema, camatkAre, kalpita ADaMbare ane kAlpanika AkarSaNAne jarAya sthAna nathI. jeTale aMze AvI kRtrima ane bAhya vastuo dAkhala thAya teTale aMze jaina saMskRtine Adarza vikRta thAya ane haNAya che. A vastu sAcI hoya to AcArya samantabhAinI vANImAM, andhazraddhALu bhaktonI aprIti vahorIne ane tenI paravA karyA sivAya, spaSTa kahI devuM joIe ke bhagavAna mahAvIranI pratiSThA kAMI evI ghaTanAomAM ane bALa kalpanA jevA dekhAtAM varNanamAM nathI; kAraNa ke, evI devI ghaTanAo ane addabhuta camatkArI prasaMge te game tenA jIvanamAM varNavAyelA sAMpaDI zake che. tethI jyAre dharmavIra dIrdhatapasvInA jIvanamAM Dagale ne pagale devone AvatA joIe chIe, devI upadrane vAMcIe chIe ane asaMbhava jevI dekhAtI kalpanAonA raMga nihALIe chIe tyAre ema lAge che ke bhagavAna mahAvIranA jIvanamAM sthAna pAmelI A ghaTanAo asalamAM vAstavika nathI, paNa te pADozI vaidika-paurANika varNane uparathI pAchaLathI levAmAM AvI che. 1. devaagmnmoyaancaamraadivibhuutyH| mAyAviSvapi dRzyante nAtastvamasi no mahAn // arjAnuM Agamana, vimAna ane cAmarAdinA ADaMbara je adrazAlika camakArIo hoya temAM paNa dekhAya che. mATe he prabhu ! e vibhUtine kAraNe tuM amArI draSTimAM mahAna nathI, arthAta tArI mahattAnuM cihna bIjuM ja hovuM joIe.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhavAra mahAvIra ane karmavIra kRSNa [ 2pa9 A vidhAnane spaSTa karavA khAtara ahIM be jAtanA purAvAo upasthita karavAmAM Ave che : (1) pahelo te e ke khuda jene granthomAM mahAvIranA jIvana saMbaMdhI ukta ghaTanAo kaye krame maLe che te, ane (2) bIjuM e ke jene promAM varNavAyela kRSNanA jIvanaprasaMganI paurANika kRSNajIvana sAthe sarakhAmaNI karavI ane e vizenA jaina tathA paurANika granthane kALakrama tapAsa. jaina saMpradAyanA mukhya be kikAmAMthI digambara phirakAnA sAhityamAM mahAvIranuM jIvana jema taddana khaMDita che tema te ja phirakAnA judA judA granthamAM kavacit paraspara visaMvAdI paNa che. tethI atre zvetAbara phirakAnA granthane ja sAme rAkhI vicAra karavA prApta thAya che. sauthI jUnA manAtA aMgasAhityamAM be aMge evAM che ke jemAM upara varNavelI mahAvIranA jIvananI ghaTanAomAMthI koIkanI ja jhAMkhI thAya che. AcArAMga nAmanA pahelA ane sauthI nirvivAda prAcIna manAtA aMganA pahelA mutaskaMdha (upadhAnasUtra a0 9)mAM bhagavAna mahAvIranI sAdhaka avasthAnuM varNana che. paNa emAM te kaThora sAdhakane sulabha evA taddana svAbhAvika manuSyakRta ane pazu-paMbita upasargonuM varNana che, je akSarazaH satya lAge che ane eka vItarAma saMskRtinA nirdezaka zAstrane baMdhabese tevuM lAge che. e ja AcArAMganA pAchaLathI umerAyelA manAtA bIjA grutaskaMdhamAM bhagavAnanI taddana saMkSepamAM AkhI jIvanakathA Ave che. emAM garbhasaMharaNanI ghaTanAne, tema ja koI paNa jAtanI vigata ke vizeSa ghaTanAnA nirUpaNa sivAya mAtra bhayaMkara upasargo sahyAno nirdeza che. bhagavatI nAmanA pAMcamA aMgamAM mahAvIrane garbha haraNanuM varNana vizeSa palavita rIte maLe che. temAM e banAva indra dvArA deva mAraphata sadhAyAnI upapati che, ane e ja aMgamAM bIje sthaLe (bhagavatI zataka 9, uddeza 33, pR. 456) mahAvIra devAnandAnA putra tarIke pitAne oLakhAvatAM gautamane kahe che ke A devAnandA mArI mAtA che. (jyAre emane janma trizalAnI kukSithI thayela hoI sau emane trizalApatra tarIke tyAM sudhI oLakhatA hoya evI kalpanA dekhAya che. ) joke A aMge vikramanA pAMcamA saikAnI AsapAsa saMkalita thayAM che, chatAM e ja rUpamAM ke kvacita kvacita cheDA bhinna rUpamAM e aMgonuM astitva tethI vadhAre prAcIna che ane temAMya AcArAMganA prathama zrutaskaMdhanuM rUpa
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ *. I darzana ane ciMtana to savizeSa prAcIna che, e vastu dhyAnamAM rAkhavI bleI e. aga pachInA sAhityamAM Avazyakaniyukti ane tenu bhASya Ave che, jemAM mahAvIranA jIvanane lagatI uparyukta ghaTanAe Ave che. ahIM eTaluM yAda rAkhavuM joIe ke joke e niyuSkti ane bhASyamAM e ghaTanAne nirdeza che, paNa te bahu TUMkamAM ane pramANamAM ochA che. tyAra bAda e ja niyukti ane bhASyanI cUrNinuM sthAna Ave che, jemAM e ghaTanA vistArathI ane pramANamAM vadhAre varNavAyelI che. A cUrNi sAtamA ane AmA saikA vacce banelI hoya ema manAya che. mULa niyukti I. sa. pahelAMnI hovA chatAM eno atina samaya i. sa. pAMcamA saikAthI ane bhASyane samaya sAtamA saikAthI arvAcIna nathI. cUrNikAra pachI mahAvIranA jIvanano vadhAremAM vadhAre ane pUro hevAla pUrA pADanAra AcAya hemacaMdra che, emaNe triSaSTikAlAkApuruSacaretranA dazama parvamAM mahAvIravana saMbaMdhI pUrvavatI badhA ja granthonu dAhana karI peAtAnA kavitvanI kapanAnA raMge sAthe AkhuM jIvanavarNana ApyuM che. e vaNaeNtamAMthI ame upara lIdhelI badhI ja ghaTanAe beMke NimAM che, paNa te hemacaMdranA varSAMta ane bhAgavatamAMnA kRSNavarNanane ekasAthe sAme rAkhI vAMcavAmAM Ave ttA ema jarUra lAge ke hemacaMdra bhAgavatakAranI kavitvazaktinA saMskArone apanAvyA che. jema jema aMga sAhityathI hemacaMdranA kavitarmaya caritra sudhI aSaNe uttarAttara vAMcatA jaIe chIe tema tema mahAvIranA jIvananI sahaja ghaTanA kAyama rahevA chatAM tenA upara daivI ane canakArI ghaTanAnA raMge vadhAre ne vadhAre pUrAtA jAya che tyAre ema mAnavAne kAraNa baLe che ke je badhI asahaja dekhAtI ane jenA vinA paNa mULa jaina bhAvanA abAdhita rahI zake che evI ghaTanA, eka athavA bIje kAraNe, jaina sAhityamAMnA mahAvIratvanamAM bahArathI praveza pAmatI gaI che. A vastunI sAbitI mATe ahI' eka ghaTanA upara khAsa vicAra karIe te te prAsagika ja gaNAze. AvazyakaniryuM kti, tenuM bhASya ane cUNi emAM mahAvIranA jIvananI badhI ghaTanA sakSipta ke vistArathI vaNAyelI che. nAnImoTI badhI ghaTanAne saMgrahI sAcavI rAkhanAra niyukti, bhASya ane dhRNinA lekhae mahAvIre karelA merumpana jevA A mahAbanAvanI toMdha lIdhI nathI, jyAre ukta granthAne AdhAre nahA
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ dha gIra nIra ane karmavIra kRSNa rrrr vIjIvana lekhanAra hemacandre merumpananI noMdha lIdhI che. hemacandra nagela merukampananA banAva jeke tenA mULa AdhArabhUta niyukti, bhASya ke thUmiAM nathI, chatAM AThamA saikAnA digambara kavi. raviSaNukRta padmapurANamAM (dvitIya parva, zve. 75-76, pR. 15) che. raviSeNe A banAva prAkRta pakSacariya'mAMthI lIdhelA che; kAraNa ke, enuM padmacarita e prAkRta pamacariyanuM mAtra anukaraNa che. ane paumacariyamAM ( dvitIya parva zloka 25-26, pR. 5) e banAva noMdhelo che. padmacarita nirvivAdarUpe digambarIya che, jyAre pauma cariyanI bAbatamAM hajI matabheda che, paumariya digambarIya che, zvetAmbarIya ho ke e banne rUDha rikAthI taTastha evA trIzta ja kAI gacchanA AcAyaeNnI kRtti hA, game tema hA, paNa atre e vicAravuM prApta thAya che ke pakSama cariyamAM nirdezAyela merukalpanA banAvanuM mULa zuM che? agapranthAmAM ke niyuktimAM e anAva nathI noMdhAyela, eTale te uparathI paumacariyanA kartAe e sAva lIdho che ema te kahI zakAya ja nahi. tyAre e khanAva noMdhAyA OMvI rIte ? e prazna che. joke umarziyanI racanAno samaya pahelI rAtAbdI nirdezAyelA che, chatAM keTalAMka kAraNusara e samaya vize bhrAMti lAge che. paumacariya brAhmaNu padmapurANa pachInI kRti hoya ema lAge che ane pAMcamA saikA pahelAMnuM hovAno ahuja oche saMbhava che, game tema hA, chatAM aMga ane niyukti AdimAM nahi sUcavAyela merukampananA banAva pamariyamAM kayAMthI Avyo ? e savAla to rahe ja che. jo paumacariyanA kartA pAse kAI e banAvanA varNanavALA vadhAre jUnA anya hoya ane temAMthI teNe e anAva nAkhyA hAya te niyukti ke bhASya AdimAM e anAva noMdhAyA sivAya bhAgye ja rahe. tethI kahevuM joIe. ke paumariyamAM A banAva kayAMka bahArathI AvI dAkhala thayA chaeN. bIjI AjI harivaMza Adi brAhmaNapurANAmAM phaLadrupa ArANika kalpanAmAMthI janmelI gAvadana tALavAnI vaDhanA nedhAyelI prAcIna kALathI maLe che. sa paurANika avatAra kRSNa drArA gAvana parvatanuM lana ane jaina tIrthaMkara mahAvIra dvArA sumeru parvatanuM kampana e be vacce eTaluM badhu sabhya, che ke kAI eka kalpanA bIjAne AbhArI lAge che. ApaNe joI gayA ke Agama-niyukti granthe! jemAM gAsI para jevA saMbhavita dekhAtA banAvAnI noMdha che, temAMya sumeru AnanA A prANIne jema prAmAMthI e banAva
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ para 3 darzana ane ciMtana saMbhava che, ane brAhmaNapurANamAM parvata uThAvyAnI vAta che tyAre ApaNane mAnavAne kAraNe maLe che ke kavitvamaya kalpanAmAM ane adbhuta varNanomAM brAhmaNa-mastiSkanuM anukaraNa karanAra jaina-mastiSka A kalpanA brAhmaNapurANamAMnI gevardhana parvatanI telananI kalpanA uparathI upajAvI kADhI che. pADezI ane virodhI sampradAyavALA pitAnA prabhunuM mahatva gAtAM kahe ke puruSottama kRSNa te pitAnI AMgaLIthI gevardhana jevA pahADane taLyo, tyAre sAmpradAyika mAnasane saMtoSavA jaina purANakAre je ema kahe ke kRSNa te juvAnImAM mAtra yojanapramANa gavardhana parvatane UMcakyo, paNa amArA prabhu vIre te janmatAveMta mAtra paganA aMgUThAthI eka lAkha jananA sumeru parvatane DagAvyo, te e sAmpradAyika pratispardhAne tadana baMdhabesatuM lAge che. pachI e kalpanA vadhAre pracAramAM AvatAM sampradAyamAM eTale sudhI rUDha thaI gaI ke chevaTe hemacaMde pitAnA granthamAM ene sthAna ApyuM ane atyAre te sAmAnya jaina janatA ema ja mAnatI thaI gaI che ke mahA varanA jIvanamAM Avato me kampanane banAva Amika ane prAcIna granthata che. ahIM UlaTe tarka karI eka prazna karI zakAya ke prAcIna jaina granthamAMnA merukampananA banAvanI brAhmaNa purANakAroe govardhana parvatanA telana rUpe nakala kema na karI haiya? paraMtu Ane uttara prathama eka sthaLe devAI gayo che te pramANe spaSTa che. jaina granthanuM mULa svarUpa kAvyakalpanAnuM nathI, ane A banAva evI kalpanAnuM pariNAma che. paurANika kavionuM mAnasa mukhyapaNe kAvyakalpanAnA saMskArathI ja ghaDAyeluM ApaNe joIe chIe. tethI e kalpanA purANa dvArA ja jena kAvyomAM rUpAntara pAmAM dAkhala thaI heya ema mAnI levAmAM vadhAre aucitya dekhAya che. kRSNanA abhAvataNathI mAMDI janma, bALalIlA ane AgaLanA jIvanaprasaMgavALAM mukhyapaNe harivaMza, viSag, padma, brahmavaivarta ane bhAgavata eTalAM vaidika purANuM che. bhAgavata lagabhaga 8-9 mA saikAnuM manAya che. bAkInAM pusaNe paNa koI eka ja hAthe ane eka ja vakhate lakhAyelAM hoya ema nathI; chatAM harivaMza, viSNu ane padma e parANe pAMcamA sakA pahelAM paNa koIne keI rUpamAM nizcita astitva dharAvatAM. vaLI e purANonAM pahelAM paNa mULa pusaNa hovAnI sAbitIo maLe che. harivaMzathI mAMDI bhAgavata sudhInAM ukta puNemAM AvatA kRSNanA janma ane jIvananI ghaTanAo jotAM paNa ema lAge che ke A ghaTanAmAM mAtra kavitvanI dRSTie ja nahi, paNa vastunI
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmavIra mahAvIra ane karmavIra kRSNa [ 23 dRSTie sudhdhAM ghaNe vikAsa thayo che. harivaMza purANa ane bhAgavata purANuM e banemAMnI kRSNajIvananI kathA sAme rAkhI vAMcatAM e vikAsa spaSTa jaNAI Ave che. bIjI bAju jaina vAr3amayamAM kRSNajIvananI kathAvALA mukhya pratye zvetAmbara ane digambara banne sAhityamAM che. zvetAmbarIya aMge cAmAMthI chaThThA jJAtA ane AThama aMtagaDa e aMgAmAM sudhdhAM kRSNane prasaMga Ave che. vasudevahindI (lagabhaga sAtame sake. juo pR. 368-9) jevA prAta pratye ane hemacakRta (bAramI sadI) triSaSTizalAkApurUSacaritra jevA saMskRta granthamAM kRSNajIvananI vistRta kathA maLe che. digambarIya sAhityamAM kRSNajIvanane vistRta ane manoraMjaka hevAla pUro pADanAra grantha jinasenata ( vikramI 9mI zatAbdI) harivaMza purANa che, tema ja guNabhadrakRta (vikramIya 9mI zatAbdI) uttarapurANamAM paNa kRSNanI jIvanakathA che. digambarIya harivaMzapurANa ane uttarapurANa e vikramIya navamA saikAnA pratye che. have ApaNe kRSNajIvanamAMnA keTalAka prasaMge laIne joIe ke te brAhmaNapurANomAM kaI rIte varNavAyelAM che ane jaina granthomAM kaI rIte varNavAyelAM maLe che ? brAhmaNapurANa jena caLyA (1) viSNunA AdezathI rogamAyA- (1) emAM saMharaNa (saMkarSaNa)nI zaktinA hAthe baLabhadranuM devakInA vAta nathI, paNa rahiNanA garbhamAMthI rohiNInA garbhamAM garbhamAM sahaja janmanI vAta che. saMharaNa (saMkarSaNa) thAya che. -harivaMza sarca 32, . . -bhAgavata, skandha 10, a. 2, 1-10, pR. 3ra1. le. -14, pR. 799. (2) devakIne janmelA baLabhadra pahelAMnA (2) vasudevahindI (pR. 368-9 } cha sajIva bALakone kaMsa paTakI mAM devakInA cha putrone kase mArI nAkhe che. haNa nAkhyA e spaSTa nirdeza -bhAgavata, skandha , a. 2, che, paNa jinasena ane hemableka 5. caMdranA varNana pramANe devakInA garbhajAta cha sajIva bALane eka deva bIjA zaheramAM jaina kuTuMbamAM surakSita pahoMcADe che ane te jaina bAInA mRtaka
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 (3) viSNunI yAgamAyA yAdAne tyAM putrIrUpe janma laI vasudevane hAthe devakInI pAse pahoMce che ane te ja samaye devakInA garbhathI janmela kRSNa vasudevane hAthe yazeAdAne tyAM surakSita pahoMce che. Avela putrIne kaMsa mArI nAkhavA paTake che, paNa te cegamAyA hAI baTakI gaI chevaTe kALI, durgA, Adizakti tarIke pUjAya che. -bhAgavata, zama 31, 3, A, 2-1, pR. 8 09. darzana ane ciMtana * janmelA cha bALakAne me devakI pAse lAvI mUke che, je janmathI je mRtaka chatAM kauMsa tene rASathI pachADe che ane pelA jainagRhasthane ghera UcharelA cha sajIva devIbALakA AgaLa jatAM neminAtha tIrthaMkara pAse jainadIkSA le che ane mekSa pAme che. --hariva`za, sarga 95, ple. 1-15, pR. 363-4. (3) yazodAnI tarata janmelI putrIne kRSNane badale devakI pAse lAvavAmAM Ave che. sa te jIvatI bAlikAne bhArate nathI. vasudevahinDI pramANe nAka kApIne, ane jinasenanA kathana pramANe mAtra nAH caTTaka karIne, jatI kare che. e khAlikA AgaLa taruNa avasthAmAM eka sAdhvI pAse jainadIkSA le che ane jinasenanA riva za pramANe te e sAdhvI dhyAna avasthAmAM narI sadgati pAmyA chatAM tenI AMgaLInA lehIbharelA traNa kaTakA uparathI pAchachAthI trizaLadhAriNI kALa tarIke vidhyAcalamAM pratiSThita thAya che. e kALI devI sAme thatAM pADAonA vadhanI janasene bhAre jhATakaNI kAdI che, je vadha vidhyAcalanAM adyApi pravarte che. --harivaMza, san 69, zleoN. 1-pa1, pR. 48-61.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmavIra mahAvIra ane kramavIra kRSNa (4) kRSNanI bALalIlA ane kumAralIlAmAM phase mokalelA je avA asure AvyA che ane jemaNe kRSNane, baLabhadrane tema ja gepagApIne pajavyAM che, lagabhaga te badhA asurone kRSNa ane kAI vAra baLabhadra prANamukta karI mArI nAkhe che. -bhAgavata, dazama skaMdha, a. 1-8, pR. 814, (5) nRsiddha e viSNunA eka tAra che. kRSNa tathA bhadra ane viSNunA aMza hAI sAmukta che ane viSNudhAma svaga mAM vata mAna che. bhAgavata, prathama dha, a. 3 Aaa. 1-24, pR. 10-11. [ paM (4) brAhmaNapurANAmAM kase mokalelA je asurA Ave che te asurA jinasenanA hariva'purANa pramANe kaMsanI pUrvajanmamAM sAyelI devIe che ane e devIe jyAre kRSNa, khaLabha ke vrajavAsIone satAve che tyAre e devIone varSe kRSNane hAthe nathI thato, paNa kRSNa e devIone harAvI mAtra jIvatI nasADI mUke che. hemacaMdranA ( triSaSTi. sa pu, klAka 127-4) varNana pramANe kRSNa, baLabhadra ane vrajavAsIene upadrava karanAra kA devIe nahi paNa sanA pALelA unmatta prANI che, jene paNa vadhu kRSNa nathI karatA. mAtra thALu jainanA hAthanI peThe e pAtAnA parAkramI chatAM kAmA hAthathI kaeN prerita upadravI prANIone harAvI dUra nasADI cUkI che. harivaMza, sarga 35, ple. ' 35-1, pR. 366-7, (5) kRSNa joke bhaviSyamAM tIrthaMkara thaI mekSe janAra che, paNa atyAre te yuddhane pariNAme narakamAM vase che ane khaLabhad jainadIkSA levAthI svaga mAM gayela che. jinasene nRsiMha tarIke cUMTAvavA baLabhadrane ja mA
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 ] (6) draupadI pAMca pAMDavanI patnI che che ane kRSNa pAMDavAnA parama sakhA che. draupadI kRSNabhakta che ane kRSNe svaya' pUrNAvatAra che. --mahAbhArata. (7) kRSNanI rAsalIlA ane gApIkrIDA uttarazattara vadhAre zRMgArI banatI jAya che ane te eTale sudhI ke chevaTe te padmapurANamAM darzana ane ciMtana rajaka 5nA ApI che; ane lAkAmAM kRSNa tathA baLabhadranI sArvatrika pUjA kema thaI enA kAra tarIke kRSNe narakamAM rahyA. rahyA baLabhadrane tema karavAnI yukti batAvyAnuM ati sAmpradAyika ane kAlpanika varNana karyuM che. harivaMza, sa35, zloka 1-55, dhR. 18-25. (6) zvetAmbara granthA pramANe te draupadIne pAMca pati che (nAtA. 16nuM adhyayana), paNa jinasena mAtra arjunane ja draupadInA pati tarIke varNave che ane tene eka pativALI Alekhe che. ( harivaMza, sa 54, glo. 12-25). draupadI ane pAMDava aSAya jainadIkSA le che ane kAI mAkSe ke kAI svarge jAya che. phakta kRSNa karmone kAraNe jainadIkSA laI zakatA nathI. tema chatAM bAvIsamA tIrthakara ariSTa teminA ananya upAsaka banI bhAvI tIrthaMkara padanI lAyakAta meLave che. harivaMza, saphLa 5. zlo 16, pR. 19-20. (7) kRSNa rAsa ane gopIkrIDA kare che, paNa te gepIonA hAvabhAvathI na lAbhAtAM taddana alipta brahmacArI tarIke rahe che.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmavIra mahAvIra ane karmavIra kRSNa [ ra17 -harivaMza, sage 35, le. 65-6, pR. 369. bhoganuM rUpa dhAraNa karI vallabhasampradAyanI bhAvanA pramANe mahAdevanA mukhathI samarthana pAme che. -papurANa a. 245 le. 175-6, pR. 889-90, (8) kRSNa, Indra vrajavAsIone karelA upadrava zamAvavA gavaddhana parvatane sAta divasa hAthamAM teLe che, -bhAgavata dazama skandha, a. 25. ple. 18-30, pR. 89 (2) jinasenanA kathana pramANe ane karelA upade nahi, paNa kese mokalela eka devIe karelA. upadrava zamAvavA kRSNa gevaddhana parvatane toLe che. -harivaMza, saga 35, le. 48-pa8, pR. 367.. purANamAM ane jaina granthomAM varNavAyelI kRSNajIvanakathAmAMthI upara je thoDA namUnAo ApyA che te jotAM kRSNa e vastutaH vaidika agara parANika pAtra che ane pAchaLathI jaina granthamAM sthAna pAmela che-A bAbatamAM bhAgye ja zaMkA rahI zake. paurANika kRSNajIvananI kathAmAM mAraphADa asurasaMhAra ane zRMgArI lIlAo che, tene jaina granthakAree pitAnI ahiMsA ane tyAganI bhAvanA pramANe badalI pitAnA sAhityamAM taddana juduM ja sthAna ApyuM che. tethI ApaNe jaina granthamAM purANunI peThe nathI jotAM kaMsane hAthe kaI bALakane prANanAza ke nathI jotAM kRNane hAthe kaMse mokalela upadravIene prANunAza. ApaNe mAtra jaina granthamAM kRSNane hAthe kaMse mekalela upadravIone, pRthvIrAje zAhabuddInane ja karyo tema, jIvatAM choDI mUkavAnI vAta vAMcIe chIe; eTaluM ja nahi, paNa kRSNa sivAyanA lagabhaga badhAM pAe jainadIkSA svIkAryAnuM varNana vAMcIe chIe. alabatta, ahIM eka prazna thaI zake ane te e ke mULamAM ja vasudeva, kRSNa AdinI kathA jaina granthamAM hoya ane pachI te brAhmaNapurANomAM judA rUpamAM kema haLAI na hoya ? paraMtu jaina Agama ane bIjA kathApranthamAM je kRSNa, pAMDava AdinuM varNana che tenuM svarUpa, zailI Adi jotAM e tarkane avakAza rahetA nathI. tethI vicAratAM cekhuM lAge che ke jyAre prajAmAM kRSNanI pUjA-pratiSThA
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 ] darzana ane ciMtana thaI ane tene lagatuM sAhitya khUba racAyuM tema ja lekapriya thatuM gayuM tyAre samayasUcaka .jaina lekhakAe paNa rAmacaMdranI peThe kRSNane paNa apanAvyA ane purAgata kRSNavarNananA jaina dRSTie dekhAtA hiMsAnA viSane utArI tene jaina saskRti pramANe meLa besADavo ane temAM ahiMsAnI daSTie lakhAtAM thAsAhityanA vikAsa sAdhyuM. tyAre kRSNajIvananA taphAnI ane yugArI prasaMge prAmAM lokapriya thatAM gayAM tyAre e ja prasaMgo eka bAjue jaina sAhityamAM parivatana sAthe sthAna pAmatA gyA ane bIjI bAju te parAkramapradhAna adbhuta prasaMgonI mahAvIrajIvanavana upara asara thatI gaI hoya evA vizeSa saMbhava che. ane tethI ja. ApaNe joie chIe ke, purANonAM kRSNanA janma, bALakrIDA ane yauvanavahAra Adi prasaMge mAnudhI ke amAnuSI asurAe karelA upadraveza ane utpAtAnuM je asvAbhAvika varNana che ane te utpAtAnA, kRSNe karela nivAraNanuM asvAbhAvika chatAM mAtra manoraMjaka, je varSoMna che teja asvAbhAvika chatAM lokamAnasamAM UMDe sudhI UtarI gayela vana, ahiMsA ane tyAganI bhAvanAvALA jaina granthakArAne hAthe yogya saMskAra pAmI mahAvInA janma, bALakrIDA ane juvAnInI sAdhanAvasthAne prasaMge devakRta vividha ghaTanA tarIke sthAna pAme che, ane paurANika varNananI vizeSa asvAbhAvikatA tathA asaMgati dUra karavAno jaina granthakArAnA prayatna hovA chatAM tatkAlIna lokamAnasa pramANe mahAvIranA jIvanamAM sthAna pAmela paurANika dhaTanAonA vanamAM eka jAtanI amuka aMze asvAbhAvikatA ane asati rahI ja kAya che, 3. kathAgraMthonAM sAdhanAnu pRthakkaraNa ane tenu aucitya have ApaNe 'lokomAM dharmabhAvanA jAgrata rAkhavA tema ja sampradAyanA pAyA majabUta karavA te vakhate mukhyapaNe kaI jAtanA sAdhanane upayoga kathApranthAmAM ke jIvanavRtAntomAM thatA, tenu pRthakaraNa karavuM ane tenu aucitya vicAravuM. '--A trIjA dRSTibindu upara AvIe chIe. upara je kAMI vivecanA karavAmAM AvI che te zarUAtamAM kAI pa atibadhALu sAmpradAyika bhaktane AdhAta pahoMcADe e dekhItuM che. kAraNa e che ke sAdhAraNa upAsaka ane bhakta janatAnI potAnA pUnya puruSa taratI zraddhA * buddhisAdhita ke taka parimArjita nathI hotI. evI janatAne ana zAstramAM lakhAyela dareka akSara traikAlika satyarUpa hoya che ane vadhArAmAM jyAre e zAstrane tyAgI guru ke vidvAna pati vAMce ke samajAve che tyAre te e
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmavIra mahAvIra ane kamaMaura kRSNa [ z& bhALI janatAnA mana upara zAstranA aArAnA yathArtha paNAnI chApa vakSepa jevI thaI jAya che. AvI sthitimAM zAstrIya vanAnI parIkSA karavAnuM kAma ane parIkSApUrvaka tene samAvavAnuM kAma ghaNuM ja adhuruM thaI jAya che. te viziSTa vanA lAkAnA gaLe UtaratAM paNa lAMI vakhata huM chaeN ane dhaNA bhAgo mAge che. AvI sthiti mAtra jaina sampradAyanIja nathI, paNa duniyA uparanA dareka sampradAyanI lamabhaga eka ja jevI sthitine tihAsa ApaNI sAme che. se A yuga vijJAnano che. emAM daivI camatkAra ane asaMgata kalpanAo pratiSThA pAmI zake nahi. eTale atyAranI dRSTie prAcIna mahApuruSonAM camatkArapradhAna jIvana vAMcIe tyAre temAM dhaNuM asakha ane kAlpanika dekhAya e taddana svAbhAvika che. paraMtu je yugamAM e vRttAntA lakhAyAM, je lAkAe lakhyAM, je lokA vAste lakhyAM ane je uddezathI lakhyAM te yugamAM ApaNe dAkhala thaI te lakhanAra ane sAMbhaLanAranuM mAnasa tapAsI, temanA lakhavAnA uddezane vicAra karI, gabhIrapaNe joi e te ApaNane ceokhkhu dekhAze ke e prAcIna ane yugamAM mahAna puruSonAM jIvanavRttAntA je rIte AlekhAyelAM che teja rIta te vakhate kAragata hatI. Adarza game tevA ucca hoya ane tene krAi asAdhAraNa vyaktie dezuddha karI vanagamya karyAM hAya, chatAM sAdhAraNa loka e ati sUkSma ane ati ucca Adarzane buddhigamya karI zakatA nathI ane chatAM saunI e Adaza tara bhakti DAya : sau ene icche che ane pUje che. AvI sthiti hAvAthI sAdhAraNa lokonI e Adaza pratyenI bhakti athavA te! dharmabhAvanA jAgrata rAkhavAne sthULa mAga svIkAravela paDe che; jevuM lAkamAnasa tevI phalpanA karI temanA sAme e Adarzo mUkavA paDe che. lokenuM mana sthULa hoI camatkArapriya hAya ane devajJanavAnA pratApanI vAsanAvALu hoya tyAre temanI sAme sukSma ane zuddatara Adaza ne paNa camatkAra ane daivI pAsanAM vAjAM paherAvIne mUkavAmAM Ave te ja sAdhAraNa lAdhrane sAMbhaLavA game ane temane gaLe Utare. A kAraNathI te yugamAM dharmabhAvanA namana rAkhavA te vakhatanA zAstrakAroe mukhyapaNe camatkAro ane adbhutatAenAM varSoMnanA Azraya lIdhelo che. vaLI, potAnI ja paDAzamAM cAlatA anya sampradAyAmAM jyAre devatA vAte ane camatkArI prasaMgAnI bharamAra hAya sAthe potAnA sampradAyanA lokAne te tarapha jatA aTakAva peAtAnA
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27= 1 darzana ane ciMtana sampradAya tarapha AkarSI rAkhavAne mArga eka ja hoya che ane te e ke teNe paNa potAnA sampradAyanA pAyA TakAvI rAkhavA mATe bIjA vidhI ane pADozI sampradAyamAM cAlatI AkarSaka vAto jevI vAte athavA tethI vadhAre sArI vAta che, lakhI leke sAme rajU karavI. A rIte prAcIna ane madhyayugamAM jema dharmabhAvanA jAgrata rAkhavAnI dRSTie tema sampradAyanA pAyA majabUta karavAnI dRSTie paNa mukhyapaNe mantra-tanna, jaDI-buTTI, daivI camatkAra ItyAdi dharmatattvanI sAthe asaMgata evAM sAdhanono upayoga thato. gAMdhIjI upavAsa ke anazana Adare che. duniyAnI moTAmAM moTI zahenazAhatanA sUtradhAre vicAramAM paDe che. gAMdhIjIne jelamAMthI mukta kare che. pharI pakaDe che. vaLI pharI upavAsa zarU thatAM choDI de che. AkhA dezamAM jyAM jyAM gAMdhIjI jAya che, tyAM tyAM janasamudramAM bharatInuM mojuM Ave che. keI temane ati vidhI paNa jyAre temanI sAme jAya che tyAre eka vAra to te mane mugdha thaI garvagalita thaI jAya che--A badhI vAstavika vastu che, vAbhAvika che ane manuSyabuddhigamya che. paraMtu A yugamAM A badhI vastune jo koI devI banAva tarIke varNave to te vastune jema keI buddhimAna sAMbhaLe ke svIkAre paNa nahi tema A yugamAM tenI je kharI kiMmata aMkAya che te paNa UDI jAya. A yugabaLane eTale vaijJAnika yugane prabhAva che. A baLa prAcIna ke madhyayugamAM na hatuM. tethI temAM AvI ja koI svAbhAvika vastune jyAM sudhI devI pAsa ke camatkArane pAsa lagADavAmAM na Ave tyAM sudhI te lekamAM pracAra pAmI zake nahi. be yuga vaccenuM A cekhuM aMtara che, e samajIne ja ApaNe prAcIna ane madhyakAlIna yuganI vArtAo ane jIvanavRttAno vicAra karavo ghaTe che. tyAre have chevaTe savAla e thAya che ke e zAstramAMnI camatkArI ane devI ghaTanAone atyAre kevA arthamAM samajavI ke vAMcavI ? javAba spaSTa che ane te e ke kaI paNa mahAna puruSanA jIvanamAM sAcuM ane mAnavA jevuM tatva te "zuddhabuddhivALe puruSArtha e heAya che. A tattvane loko sAme mUkavA mATe zAstralekhake vividha kalpanAo paNa yoje che. dharmavIra mahAvIra che ke karmavIra kRSNa, paNa e bannenA jIvanamAMthI lokone zIkhavavAnuM tattva to e ja hoya che. dharmavIra mahAvIranA jIvanamAM e puruSArtha antarmukha thaI Atmaze dhanane mArga le che ane pachI Atmazodhana vakhate AvatA aMdara ke bahAranA prAkRtika game tevA upasargone e mahAna puruSa pitAnA AtmabaLa
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamavIra mahAvIra ane karmavIra kRSNa [ 21 ane dRDha nizcayathI jItI le che, tema ja pAtAnA dhyeyamAM AgaLa vadhe che. A vijaya kAI paNa sAdhAraNa mANasa mATe zakaya nathI hotA, tethI te vijayane daivI vijaya tarIke oLakhAvavAmAM kazI ja atizayokti nathI. karmavIra kRSNanA jIvanamAM e puruSArtha bahirmukha thaI lekasaMgraha ane sAmAjika niyamanane mArge vaLe che. e dhyeya sAdhatAM je duzmana ke vidhI varga taraphathI aDacaNo UbhI thAya che te badhI aDacaNAne kamavIra jyAre potAnAM thaiya', baLa ane cAturIthI dUra karI potAnuM kAya pAra pADe che, tyAre A laukika siddhi sAdhAraNa leAkAte daivI ane alaukika banI jAya e svAbhAvika che. A rIte ApaNe e banne mahAna puruSonAM jIvanane, Apa dUra karI, vAMcIe te UlaTI vadhAre sahajatA ane sagatatA dekhAya che ane temanu vyaktitva vadhAre mAnanIya--khAsa karI A yugamAM--ane che. upasa hAra kama vIra kRSNunA saMpradAyanA bhaktone dharmavIra mahAvIranA AdarzanI khUbIe game teTalI dalIlothI samajAvavAmAM Ave tApaNa tene te pUrepUrI bhAgye ja samajAya. e ja rIte dharmavIra mahAvIranA sampradAyanA anuyAsIe kavIra kRSNanA jIvananA AdarzanI khUbIo barAbara samaje. evA paNa bhAgye ja saMbhava che. A pramANe sAmpradAyika mAnasa atyAre ghaDAyeluM joI e chIe tyAre ahIM jovuM e prApta thAya che ke zuM vastutaH dharma ane karmonA Adarza vacce evA kAI virAdha che ke jethI eka AdarzonA anuyAyIone jo Adarza taddana agrAhya lAge ? vicAra karatAM dekhAya che ke zuddha dharma smAcaraNagata satyanI judI judI khAtu che. ane zuddha kama e anne eka ja emAM bheda che, paNa virodha nathI. dunyavI pravRtti cheDavA sAthe bhAgavAsanAmAMthI cittanI nivRtti siddha karI pachI e nivRtti dvArA ja lokakalyANa mATe prayatna karavA, eTale ke jIvanadhAraNa mATe jarUrI paNa laukika evI pravRttionI vyavasthAne bhAra laoN upara ja cheDI I mAtra e pravRttimAMnA klezaka kAsakArI asaMyamarUpa viSane ja nivAravA leka sAme potAnA samagra jIvana dvArA padA pATha rajU karavA te zuddha dharma. ane dunyavI badhI pravRttimAM rahyA chatAM temAM niSkAmapaNuM ke nile papaNa keLavI, tevI pravRttinA sAmajasya dvArA lokone yAgya raste doravA prayatna karavA,
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzana ane ciMtana eTale ke jIvana mATe ati Avazyaka pravRttiomAM gale ne pagale AvatI athaDAmaNIo nivAravA loke sAme potAnA samagra jIvana dvArA lokika pravRttione paNa nirvighaNe padArthapATha rajU kare te zuddha karma. ahIM eka satya te lekakalyANanI vRtti che. tene siddha karavAnA be bhAge te ukta eka ja satyanI dharma ane kamarUpa be bAjuo che. sAcA dharmamAM mAtra nivRtti nI hatI, paraMtu emAM pravRtti paNa hoya che. sAcA karmamAM mAtra pravRtti nathI hotI. paraMtu emAM nivRtti paNa hoya che. bannemAM banne tara chatAM gauNa mukhyapaNAnuM tema ja prakRtibhedanuM aMtara che. tethI e banne rIte sva tathA parakalyANarUpa akhaMDa satya sAdhavuM zakya che. Ama hovA chatAM dharma ane karmanA nAme judA judA vidhI sampradAye kema sthapAyA e eka keyaDe che; paNa A sAmpradAyika mAnasanuM jo ApaNe vizleSaNa karIe to e akaLa dekhAte keyaDe ApoApa uklAI jAya che. - dhULa ane sAdhAraNa leke koI paNa AdarzanI upAsanA karatA hoya che tyAre sAmAnya rIte teo e AdarzanA ekAda aMzane athavA uparanA boLiyAne vaLagI tene ja pUre Adarza mAnI bese che. AvI manedazA hovAne lIdhe dharmavIranA upAsake dharmane artha mAtra nivRtti samajI tenI upAsanAmAM paDI gayA ane potAnA cittamAM pravRttinA saMskAre poSavA chatAM pravRtti-aMzane virodhI samajI pitAnA dharmarUpa AdarzamAMthI tene alaga rAkhavAnI bhAvanA sevavA lAgyA. bIjI bAju karmavIranA bhakto kamane artha mAtra pravRti karI tene ja pitAne pUre Adarza mAnI beThA ane e pravRtti sAthe sAMkaLavA joItA nivRttitattvane bAjue mUkI mAtra pravRttine ja karma mAnI hA A rIte dharma ane karma ane AdarzanA upAsako taddana virodhI evA sAmasAmenA cheDe jaIne beThA, ane pachI ekabIjAnA Adarzane adhUre ke avyavahAryuM ke hAnikAraka batAvavA lAgyA. A rIte sAmpradAyika mAnasa evuM te viruddha saMskArothI ghaDAI gayuM ke teone mATe dharma ane karma e eka ja satyanI be aviredhI bAjuo che e vastu samajamAM AvavAnuM azakya banI gayuM ane pariNAme ApaNe dharmavIra mahAvIra ane karmavIra kRSNanA paMthamAM paraspara virodha, aNagame ane udAsInatA joIe chIe. je vizvamAM satya eka ja hoya ane te satya siddha karavAne mArga eka ja na hoya te bhinna bhinna mArge e satya sudhI kevI rIte pahoMcI zakAya e samajavA mATe vidhI ane bhinna bhinna dekhAtA mArgone udAra ane vyApaka
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmavIra mahAvIra ane karmavIra kRSNa [ 73 daSTie samanvaya karavo e kaI paNa dhArmika ane pratibhAzALI puruSa mATe Avazyaka kartavya che. anekAntavAdanI utpatti kharI rIte AvI ja vizvavyApI bhAvanA ane dRSTimAMthI thayelI che ane tene evI rIte ja ghaTAvI zakAya. A sthaLe eka dharmavIra ane eka karmavIranA jIvananI keTalIka ghaTanAonI sarakhAmaNanA sAdhAraNa vicAramAMthI je ApaNe dharma ane karma e bannenA vyApaka arthane vicAra karI zakIe to A carcA zabadapaTu paDitone mAtra vida na banatAM rASTra ane vizvanI ekatAmAM u5yogI thaze. -- jainaprakAza, caitra 1990.