________________
ek j
સરખામણી ( ૧ )
ગર્ભ હરણઢના
મહાવીર
ભરતક્ષેત્રમાં
ભુપના શ્રાહ્મણકુણ્ડ નામનું ગામ હતું. ત્યાં વસતા ઋષભદત્ત નામના બ્રાહ્મણની દેવાનન્દા નામની સ્ત્રીના ગર્ભમાં નન્દનમુનિના જીવ દશમા દેવલેકમાંથી સ્મૃત થઈ અવતર્યો. ત્યાશીમે દિવસે ઇન્દ્રની આજ્ઞાથી તેના સેનાધિપતિ નગમેષી દેવે એ ગને ક્ષત્રિયકુણ્ડ નામના ગામના નિવાસી સિદ્ધાર્થ ક્ષત્રિયની ધર્મ પત્ની ત્રિશલા રાણીના ગર્ભમાં બદલી તે રાણીના પુત્રરૂપ ગભતે દેવાનન્દાની કુક્ષિમાં સ્થાપ્યા. તે વખતે તે દેવે એ અને માતાઆને સ્વર્ણાક્તથી ખાસ નિદ્રાવશ કરી બેભાન જેવાં કર્યો હતાં. નવ માસ પૂરા થતાં ત્રિશલાની કુક્ષિથી પુત્રરૂપે જન્મ પામેલ તે જીવ એ જ ભગવાન મહાવીર. ગર્ભ હરણ કરાવ્યા પહેલાં એની સૂચના ઇન્દ્રને તેના આસનકમ્પથી મળી. આસનકમ્પના કારણના ઇન્દ્રે વિચાર કર્યો ત્યારે તેને જણાયું કે તીથ કર માત્ર શુદ્ધ અને ઉચ્ચ ક્ષત્રિયકુળમાં જ જન્મ લઇ શકે, તેથી તુચ્છ, ભિક્ષુ અને નીચ એવા બ્રાહ્મણકુળમાં મહાવીરના જીવનું અવતરવું યાગ્ય નથી. એમ વિચારી તેણે પેાતાના કલ્પ પ્રમાણે શ્વેતાના અનુચર દેવ દ્વારા ચેગ્ય
Jain Education International
દર્શન અને ચિંતન,
કૃષ્ણ
અસુરાના ઉપદ્રવ મટાડવા દેવાની પ્રાર્થનાથી અવતાર લેવાનું નક્કી કરી વિષ્ણુએ યોગમાયા નામની પેાતાની શક્તિને ખોલાવી. પછી તેને સખાધી વિષ્ણુએ કહ્યું કે તું જા અને દેવકીના ગર્ભમાં જે માગ શેષ અંશ આવેલો છે તેને ત્યાંથી સંકણ (હરણ) કરી વસુદેવની જ બીજી સ્ત્રી રાહિણીના ગર્ભ માં દાખલ કર. જે પછી બળભદ્ર રામરૂપે. અવતાર લેશે અને તું નન્દુપત્ન યશદાને ત્યાં પુત્રીરૂપે અવતાર પામીશ. જ્યારે હું દેવકીના આઠમા ગર્ભરૂપે અવતાર લઈ જન્મીશ ત્યારે તારા પણ યશોદાને ત્યાં જન્મ ધરશે.. સમકાળ જન્મેલ આપણા અન્તનું એક બીજાને ત્યાં પરિવર્તન થશે. વિષ્ણુની આજ્ઞા શિરાધાય કરી તે યોગમાયા રાશક્તિએ દેવકીને ચેાનિદ્રાવશ કરી સાતમે મહિને તેની કુક્ષિમાંથી શેષ ગર્ભનુ શહિણીની કુક્ષિમાં સહરણ કર્યું. આ ગર્ભસંહરણ કરાવવા વિષ્ણુનો હેતુ એ હતો કે કસ, જેમ દેવકીથી જન્મ પામતા બાળકની ગણતરી કરતા હતા અને આઠમા બાળકને પાતાના પૂર્ણ વૈરી માની. તેના નાશ માટે તત્પર હતા, તેને એ.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org