Book Title: Sadhu Sanstha ane Tirth Sanstha
Author(s): Sukhlal Sanghavi, Bechardas Doshi
Publisher: Z_Paryushan_Parva_na_Vyakhyano_004696_HR.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249638/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM kudaratI sakaLa namaNI ho sAdhusaMsthA ane tIrthasaMsthA tathA tene upayoga jyAM dhArmika AtmAone kAMIpaNa saMbaMdha rahyo hoya, agara jyAM kudaratI suMdaratA hoya athavA e bemAMthI eke na chatAM jyAM keAI paisAdAre puSkaLa nANuM kharacI ImAratanI, sthApatyanI mUrtinI ke evI kAMI vizeSatA ANuM hoya tyAM ghaNe bhAge tIrtha ubhAM thaI jAya che. gAma ane zahere uparAMta samudrataTa, nadIkAMThe bIjA jaLAzayo ane nAnA moTA pahADe e ja moTe bhAge tIrtha tarIke prasiddha che. jaina tIrtho jaLAzaya pAse nathI AvyAM ema to nathI ja, keTalAMka suMdara tIrtho gaMgA jevI mahatI nadIne kinAre ane bIjA jaLAzayo pAse AvelAM che. tema chatAM sthAna paratve jaina tIrthonI khAsa vizeSatA pahADonI pasaMdagImAM che. pUrva hiMdusthAna ke pazcima hiMdusthAna, dakSiNa hiMdusthAna ke uttara hiMdusthAna jyAM jAo tyAM jenenAM pradhAna tIrtho TekarIo ane pahADonI upara ja AvelAM che. mAtra vetAMbara saMpradAya ja nahi paNa digaMbara saMpradAya suddhAMnI sthAna paratve khAsa pasaMdagI pahADanI ja che. jyAM zvetAMbarene jarApaNa saMbaMdha nathI, avarajavara nathI evAM keTalAMka khAsa digaMbaranAM tathA dakSiNa hiMdustAnamAM che, ane te paNa pahADI bhAgamAM AvelAM che. A uparathI eTaluM ja phalita thAya che ke tIrthanA prANabhUta saMtapuruSonuM mana kevAM kevAM sthAnamAM vadhAre lAgatuM, ane teo kaI jAtanAM sthAno pasaMda karatA. vaLI bhaktavarga ho Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 paryuSaNa parvanAM vyAkhyAne ke manuSyamAtra che, temane ekAMta ane kudaratI suMdaratA kevI game che e paNa e tIrthasthAnA vikAsa uparathI jANI zakAya che, game teTaluM bhegamaya ane dhamAlI jIvana gALyA pachI paNa chevaTe athavA vacce vacce kyAreka kyAreka mANasa ArAma ane AnaMda mATe kayAM ane kevAM sthAna tarapha dRSTi deDAve che e ApaNe tIrthasthAnonI pasaMdagI uparathI jANI zakIe chIe. tIrthonuM badhuM teja ane mahattva e Aje mUrtipUjA upara avalaMbita che. koI jamAnAmAM ane te paNa kyAMka kyAMIka tIrthasthAnamAM vidyAnI pratiSThA, pracAra ane vidvAnonI kAyamI gochI bhale rahI hoya, paNa Aje te kAzI jevA ekAda sthaLane bAda karIe to tIrthasthAnamAM vidyA ane vicArane nAme lagabhaga mIDuM ja che. khAsa karIne AkhA hiMdustAnamAM jaina tIrtha to evuM eke nathI ke jyAM vidyAdhAma hoya, vidvAnonI pariSada hAya, vicArakenI gaNI hoya, ane emanI gaMbhIra prANapUraka vidyAnA AkarSaNathI ja bhakto ane vidyArasike AkarSAI AvatA hoya. vadhArenI AzA to bAjue rahI paNa kaI eka tIrthamAM eka paNa evuM jaina vidyAlaya nathI, jena vidyAmaTha nathI ke ekAda paNa evo samartha vidyAjavI vidvAna nathI ke jene lIdhe tyAM yAtrIo ane jijJAsuo AkarSAI AvatA hoya, ane pitAnA vividha praznonuM nirAkaraNa karatA hoya. tIrthonI prAkRtika jaDatA ane naisargika ramaNuyatAmAM kAM to tapa ane kAM to vidyA ane kAM te banne cetanA pUre che jyAre, AjanA ApaNuM tIrthomAM tapa ane vidyAne nAme zuM che te tame badhA ja jANe cho mUrtinI mAnyatA ane pUjA A dezamAM bahu ja jUnAM che. devonI ane prANuonI pUjA pachI, manuSyapUjAe kayAre sthAna lIdhuM e cokkasapaNe kahevuM Aje kaThaNa che. chatAM bhagavAna mahAvIra ane buddhanA tapasvIjIvana sAthe ja manuSyapUjA vizeSa pratiSThA pAmI ane e be mahAnapuruSanA WWW.jainelibrary.org Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7. sAdhusaMsthA ane tIrtha saMsthA sanA pracArakAryanA vikAsanI sAthe ane sAthe ja manuSyapUjA ane mUtipracAra vikAsa pAmatAM gayAM e sAbIta karavAne pUratAM sAdhana che. bhagavAna mahAvIra ane buddha pahelAM puruSottama rAma ane kRSNanI mUrtipUjA hatI ke nahi ane hatI to keTalA pramANamAM ane kevI te ApaNe nathI jANatA. paNa jena ane bauddhasaMghanI vyavasthita sthApanA ane temanA vyavasthita pracAra pachI rAma ane kRSNanI pUjA vadhAre ane vadhAre ja pracAramAM AvatI gaI e viSe kazI ja zaMkA nathI. jema jema mahAvIra, buddha, rAma ane kRSNa e viziSTa puruSo tarIke pUjAvA lAgyA tema tema pakSIo devadAno ane komaLa temaja bhayaMkara prakRtinAM prANIonI pUjA ochI ane ochI thato gaI, tema chatAM hajI paNa enAM avazeSo to che ja. tIrthonA vikAsamAM mUrtipracArane vikAsa che ane mUrtipracAranI sAthe ja mUrtinirmANakaLA ane sthApatyakaLA saMkaLAyelAM che. ApaNuM dezanA sthApatyamAM je vizeSatAo che, ane je mehakatAo che te tIrthasthAno ane mUrtipUjAne ja mukhyapaNe AbhArI che. bhogasthAnamAM sthApatya AvyuM che kharuM; tenuM mULa dharmasthAno ane tIrthasthAnamAM ja che. jenonAM tIrtho e kAMI be pAMca ke daza nathI paNa seMkaDAnI saMkhyAmAM ane te paNa dezanA koI eka ja bhAgamAM nahi paraMtu jyAM jAo tyAM cAre tarapha maLI Ave che. e ja eka vakhatanA jenasamAjanA vistArane pUrAvo che. jenatIrthonI khAsa eka saMsthA ja che, jo ke Aje digaMbara ane vetAMbara e be bhAgamAM te vahecAI gaI che. e saMsthAnI pAchaLa keTalA mANase kAyamane mATe rokAyelA rahe che, keTalI buddhi enI sArasaMbhALamAM ane bIjI bAbatamAM kharacAya che, ane e tIrthonI pAchaLa keTaluM dhana vaparAya che ene pUre ane sAce khyAla ApavA jeTalA AMkaDA atyAre pAse nathI chatAM aTakaLathI ochAmAM ochuM kahevuM hoya to ema kahI WWW.jainelibrary.org Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 paryuSaNa parvanAM vyAkhyA zakAya ke e saMsthAnI pAchaLa pAMca hajArathI ochA kAyamI mANa nahi hoya, ane judIjudI aneka bAbatamAM pacAsa lAkhathI e kharca thato nahi hoya e saMsthAnI pAchaLa keTalIka jage jamInadArI che, bIjI paNa sthAvara jaMgama milkata che ane re nANuM, sonuM, cAMdI tema ja jhaverAta paNa che. gharamaMdire 2 tana khAnagI mAlikInAM maMdirane bAjue mUkIe te paNa je upara nAnA meTA saMghanI mAlIkI hoya, dekharekha hoya e saMghamAlikInA maMdironA nAnA moTA bhaMDAro hoya che. e bhaMDAra nANunuM khANuM bhaMDeLa hoya che, je devadravya kahevAya che. pha vetAMbara saMghanI mAlikInuM devadravya atyAre ochAmAM ochuM eka ka jeTaluM to AkhA hiMdustAnamAM dhAravAmAM Ave che. emAM zuM nathI ke A devadravya ekaThuM karavAmAM tenI sArasaMbhALa rAkhavAmAM ane te bharapAI na jAya te mATe cAMpatA IlAje levAmAM jene khUba cAturI ane ImAnadArI vAparI che. hiMdustAnamAMnA bI. koIpaNa saMpradAyanA devadravyamAM jenasaMpradAyanA devadravya jeTalI cekha tame bhAgye ja jeze. e ja rIte devadravya enA uddeza sivAya bI kyAMI kharcAya nahi, veDaphAya nahi, ane aMgata keAI ene pacA na jAya e mATe paNa jainasaMghe eka naitika ane vyAvahArika suM vAtAvaraNa ubhuM karyuM che. jene bacco devadravyanI eka paNa ke pitAnAthI bane tyAMsudhI, potAnA aMgata bhogamAM vAparavA kadI rahe ke taiyAra hoto nathI. ema karatAM e, saMskArathI ja bahu Dare. ane kAMIka sAmAjika baMdhAraNa paNa evuM che ke keAIe devadravya pacA ema jANa thatAM ja enI pAchaLa saMgha athavA sAdhuo paDe ! ane e vyaktine javAba deve bhAre thaI paDe che. devadravya haDapa javAnA kissA maLI Ave kharA paNa te na chUTake ja. athavA jyAM hAthamAM kAMIpaNa bAja na rahI hoya tyAre ja. tIrthasaMsthA sAthe mUrtine, maMdirane, bhaMDArane ane ! nIkaLavAne, ema cAra bhAre manoraMjaka ane mahattvanA ItihAsa Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhusaMsthA ane tIrthasaMsthA makaDAM, dhAtu ane patthare mUrti ane maMdiramAM, kevI kevI rIte, yA kayA jamAnAmAM, kevo kevo bhAga bhajavya, eka pachI bIjI visthA kevI kevI rIte AvatI gaI, bhaMDAromAM avyavasthA ane garabaDa. AvI rIte AvyA, ane tenI jagAe pAchI vyavasthA ane niyaMtraNa vI rIte zaru thayAM, najIkanAM ane dUranAM tIrthomAM hajAre ane khi mANasenA yAtrAe kevI rIte jatA ane enI sAthe e zuM zuM kAma karatA e badho ItihAsa bhAre jANavA jevo hovA chatAM ApaNe AjanI maryAdAnI bahAra che. - tyAga, zAMti ane viveka keLavavAnI preraNAmAMthI ja ApaNe kIrtho ubhAM karyo che. ane tyAM javAnuM tathA tenA pAchaLa zakti, saMpatti ane samaya kharcavAno ApaNo uddeza paNa e ja che. tema chatAM Aje ApaNe tIrthasaMsthAdvArA e udeza keTalo siddha karIe chIe, e tame ja vicAre. vetAMbara, digaMbara banne phIrakAone Aje potAnuM parAkrama batAvavAnuM ane kustI khelavAnuM eka mAtra dhAma tIrtho ja rahyAM che. emano majhiyAre bIjI kaI bAbatamAM have rahyo nathI ane je kAMI rahyo hoya athavA majhiyAra na hovA chatAM, majhiyArA5Nune phAMse ubho karatA hoya to te mAtra tIrthomAM ja che. prasiddha evuM eke tIrtha nathI ke jayAM bane pakSane jhaghaDo na hoya, ane jene mATe keTe na jatA hoya. mAre jarA paNa taraphadArI karyA sivAya ane koI pakSapAtano Aropa mUke to tenuM jokhama kheDIne paNa spaSTa ane chatAM namrapaNe kahevuM joIe ke jayAM jyAM mAtra digaMbaranuM Adhipatya pahelAM hatuM athavA hajI che tyAM eka sthaLe vetAMbara majhiyAra karavA gayA nathI, jyAre duHkhanI vAta e che ke digaMbare eTalI taTasthatA sAcavI zakatA nathI. mAtra tAMbaranuM Adhipatya pahelAM hatuM ane hajI paNa che, evAM tIrtho suhAmAM teo jANe dharmanI bhAre prabhAvanA karatA hoya tema 4khalagIrI karavA jAya che ane pariNAme jhaghaDA thAya che. kyAreka Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A paryuSaNa parvanAM vyApa eka te kayAreka bIjo pakSa jite che. jitane AdhAra paisA laDanArAonI kuzaLatA upara ja che, satya upara nathI. vaLI e muddA para eka pakSa Aje to bIjo pakSa kAle jita meLa ane potAnI jitamAM thAya te karatAM sAmAnI hAramAM temane ! khuzAlI upaje che. banne saMpradAyanA anuyAyIonA manamAM saMskAra paDyA che ane poSAya che ke jyAre koIpaNa eka tI takarArane pheMsale pitAnI viruddha thayo che ema sAMbhaLatA ve pitAnI aMgata milkata javAnA duHkha karatAM paNa vadhAre duHkha AghAta leka anubhave che. ane e duHkha ane AghAtamAMthI ! pharI laDavA ke lalacAya che, nANuM bhare che ane buddhi kharce A rIte ekabIjAnI vArApharatI hArajitanAM cakro satata cAlyA, che ane emAM buddhi, dhana ane samaya traNe nirarthaka daLAI jAya e daLaNa-ATAno phAyado bemAMthI ekene bhAge nathI AvatuM. pUre phAyado e cakkI calAvanAra AjanuM rAjataMtra uThAve che. zake ane huNonA pachI musalamAne AvyA, temaNe jemAM ane maMdira upara hathoDA calAvyA, emAMthI bacavA ApaNe pharama paNa meLavyAM ane kayAMka kyAMka parAkrama paNa karyA. Aja A mAnIe chIe ke ApaNuM tIrtho ane maMdire surakSita che. sAce uparathI jonArane ema lAge paNa kharuM kAraNa ke atyAre huM ApaNuM maMdire ke mUrtio sAme AMgaLI uThAvatAM paNa vira kare che. tema chatAM jarAka uMDA utarIne joIe to ApaNe lAgaze ke ApaNuM tIrtho Aje jevA bhayamAM che tevA bhayamAM pahe kadI nahotAM. koI gijhanI, kAI alAuddIna ke kAMI auraMga Avato to te kAMI cAre khUNe pharI naheto vaLato ane ja pahoMcato tyAM paNa kAMI traNa sATha divasa kuhADAe nahe calAvate. vaLI je kuhADA ane hathoDAo cAlatA tenuM dekha pariNAma evuM AvatuM ke ApaNe pAchA e mUrti ane maMdiro Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhusaMsthA ane tI sasthA 61 dI samarAvI letA ane pharI evA AdhAtAthI bacavA phaLa ane vAparatA; jyAre A rAjataMtra AvyA pachI ane ApaNI maiM svataMtratA sacavAvAnAM vacaneAnI vAravAra rAjyakartAo cI dhASaNA thayA pachI, ApaNe ema mAnatA thaI gayA chIe vetA kAI mUrti ke maMdira tarapha hAtha ugAmatuM nathI. ekahuM e zAMti rAjyakartAoe ApaNane arpI e badala thADA AbhAra mAnIe, paNa bIjI rIte emaNe rAjyataMtranI vaNu ja evI karI che ke tame peAtAnI meLAe ja peAtAnAM mUrti | madirA para thADAe TIkA, kuhADA mArA ane mAthAM paNa. . bahAranA kAi tIrthajaka na Ave evI vyavasthA tA kAra tamArI dhArmika svataMtratA sAcavavA khAtara kare ja che. pa peAte ja peAtAnA tIbhajaka thAe ane dharamarathI paNa. mAda thAo tyAre tamArI vacce paDI tamArI thatI barabAdI kAvavAmAM sarakAra, dhAmi`ka svatantratAmAM DakhalagIrI ane che, eNe taMtra ubhuM karyuM che ke tame pAte ja rAta ane divasa eka nAM mUti ane maMdiza tAkyA karI ane kahyA kare ke A mataMtramAM amArI dhArmika svataMtratA salAmata che. sIdhI rIte amaladAra ke kAyadA tamane nathI kahetA ke tame tamArAM ja upara hazeADA mAre., paNa e dhArmika svataMtratAnAM rAjakIya nAnI meAhanI ja evI che ke tame haMmezAM ekakhIjAnAM mUrti mazi tAkyA kare ane aMdAaMdara layA karA. kyAreka thI harakhAI ane kyAreka hArathI nAkhuza thaI huMmezAM tame ni taiyAra rahA e AjanI rAjanIti che. A rAjanItine na vAthI ja ApaNe prIvIkaisIla sudhI doDIe chIe ane jANe yelA gaNAtA sAMpradAyika vakIlAne e sivAya bIjuM kAma ja ya athavA e sivAya eka kAryamAM temane AstikatAnI chApa maLavAnI hAya, tema te A dezamAM ane vilAyatamAM tIrthAMnI. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62. paryuSaNa parvanAM vyAkhyAne laDAImAM pitAnI badhI ja zakti khaca rahyA che. ApaNuM dezI sauthI meTa satyane upAsaka pedA thayo che ema te vakIlo e AgevAna paisAdAra mAne che. chatAM takarArano cukAde emane ma emane hAthe karatAM bIjA koIne hAthe vadhAre sAro thavAno saMbha dekhAya che. ApaNI apAra mUrkhatAe hajI AjanA rAjataMtra svarUpa ApaNI sAme AvavA nathI dIdhuM. paNa chellAM trIza varSa tIrthonI hArajitane ItihAsa je ApaNe vAMcIe ane atyA kayAM kayAM ane kevI kevI rIte AvA jhaghaDAo cAle che, te ke calAve che, kema poSAya che, ane enA mULa vAMdhAo zA che je jANIe to ApaNane ApaNuM mUrkhatAnA bhAna uparAMta mUrkhatAnuM piSaNa karanAra, ane chatAM dhArmika svataMtratAno * ApanAra rAjataMtranI nItinuM bhAna paNa thAya. paraMtu ApaNAmAM koI A daSTie A vastu vicAratA ja nathI. kharI vAta te che ke jhanunI musalamAnonA rAjyakALa daramyAna temane hAthe thaye nukasAna karatAM, A rAjyakALa daramyAna ApaNe, ApaNe hAthe tIrtharakSA nimitte tIrthano ane tenA udezano vadhAre davaMsa karyo che ane haju A rAjataMtrane dhArmika salAmatIvALuM mAnI vadhAre A vadhAre e nAza karyo ja jaIe chIe. A badhA uparathI je phali thAya che te e che ke atyAre ja ApaNuM tIrtho vadhAre jokhamamAM che A te barabAdInI vAta thaI, paNa A tIrthasaMsthA mArapha ApaNe keTaluM vadhAre upayogI kAma karI zakIe tema che e paNa jANavuM joIe. bhakti ane Arthika udAratA upara ja tIrthasasa nabhe che. samAjane vidyA, hunnara, udyoga ane bIjAM te jJAnonI jarura anivArya che. koI paNa jamAnAmAM jaina tI nAlaMdAnA ke vikramazIlAnA vidyAlayanI sugaMdha nathI anubhavI. atyA te bIje koI paNa sthaLe nabhI zake te karatAM vadhAre sahelAI keTalAMka tIrthasthAnemAM vidyAlaya sArI rIte nabhI zake. keTalI Abu jevAM prakRti ramaNIya jaina tIrtha che ke jyAM aMgrejo e Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhusaMsthA ane tIrthasaMsthA bIjA loke vidyA meLavavA sAthe tyAMnA suMdara vAtAvaraNano phAyado mahaThAvI rahyA che, tyAre jenone e vAta sUjhatI ja nathI. teo tyAM jAya che tyAre khuza thAya che. jagyAnI, ekAMtanI, havApANInI vAhavAha kare che. bIjAnAM vidyAdhAme joI rAjI thAya che ane pitAne mATe kAMI karavAnuM emane sUjhatuM ja nathI. jene kAzImAM yAtrArthe jAya che paNa koIne tyAMnI vidyAgAchInI khabara nathI, vidhAnanI jANa nathI, e jANavAnI temane IcchA ja thatI nathI. yAMnAM vidyAdhAma kevAM ane keTalAM che e jANavAnuM emane mana ja nathI kAraNake emaNe pitAnAM kAI paNa tIrthasthAnamAM vidyA ane vidvAno hovAnI sugaMdha lIdhI ja nathI. emane kalpanA eka ja che ane te eka tIrthasthAnomAM maMdiro ane mUrtio sivAya bIjuM zuM hoya, bIjuM hovAnI zuM jarUra che ? paraMtu samAjanI vidyAnI jarUriyAta A tIrthasaMsthArakSaka bhakita ane udAratA jevAM baLo dvArA sadhAvI ja joIe. ane jo viziSTa viziSTa tIrthomAM khAsa vidyAlayo cAlatAM hoya, temAM banne saMpradAyanA hajAre bALake bhaNatA hoya, vidyA ane dezanI svataMtratAne brahma Adarza temanI sAme heya to samAjane A takarAra pAchaLa baLa kharcavAnI bahu ja thoDI phurasada rahe. jyAM sudhI suMdara ane upayogI Adarza sAme nathI hato tyAM sudhI mANasa pitAnuM baLa ADe raste veDaphe che. Ajano dezadharma ApaNane be vAta zikhave che eka to A rAjataMtranA mAyAvI rUpanA bhoga banI potAne ja hAthe pitAnAM mUrti ane ane maMdirane nAza na kare; ane bIjI vAta e che ke tamArAmAM bhakti ane udAratA hoya te tIrthone sAcavI te mAraphata tame vidyA ane kaLAthI samRddha bano, vadhAre zIkho. ApaNe tIrthanI laDAImAM jitanAra pakSa mAnI laIe chIe ke ame tIrtha sAcavyuM, dharma bajAvyo. bIjIvAra bIjo pakSa tema mAne che, paNa banne pakSa e bhUlI jAya che ke teo zarIranAM hAtha paga Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryuSaNa parvanAM vyAkhyAne jevAM aMgene ja sAcavavA prANa pAthare che, ane temAMthI UDI tAja AtmAne bacAvavA keAI jarA paNa jahemata nathI uThAvatuM. eTaluM ja nahi paNa temane A hAthapagane bacAvavAno prayatna ja ulaTe zarIramAMthI AtmAne uDADI rahyo che. jaina tIrthane AtmA ahiMsA ane zAMti che. laDAI mAraphata ApaNe eka pakSe jita meLavI eTale teNe hAtha bacAvyo, bIjAe jita meLavI eTale teNe paga bacAvyo; paNa baMnee hAthapaga bacAvavA jatAM tIrthamAMthI AtmA uDADI dIdhe, kAraNa ke hamaNAM hamaNunI tAjI tIrthanI laDAIe tamane kahe che ke te nimitte manuSyahatyA suddhAM karI cUkyA che, athavA te hatyA thavAmAM nimitta thayA che. je A AtmA ja na hoya ane chinnabhinna aMgavALuM mAtra kalevara ja hoya to have e mATe zuM karavuM ane zuM na karavuM e kahevAnI judI jarUra rahetI nathI. jANune ja sAdhusaMsthAnI carcA pAchaLathI karuM chuM. AjanI sAdhusaMsthA e bhagavAna mahAvIrane AbhArI che. paNa e saMsthA to ethIye jUnI che. bhagavatI jevA AgamomAM ane bIjA jUnA graMthomAM pArthApatya eTale pArzvanAthanA ziSyonI vAto Ave che. temAMnA keTalAka bhagavAna mahAvIra pAse jatAM khacakAya che, keTalAka temane dharmavirodhI samajI pajave che, keTalAka bhagavAnane harAvavA ke temanI parIkSA karavA khAtara tareha tarehanA prazno kare che. paNa chevaTe e pArthApatyanI paraMparA bhagavAna mahAvIranI ziSyaparaMparAmAM kAMto samAI jAya che ane kAMti temAMnA keTalAka saDelo bhAga ApoApa kharI jAya che. ane ekaMdara pAcho bhagavAnanA sAdhusaMdha nave rUpe ja ubho thAya che, ane te eka saMsthAnA rUpamAM goThavAI jAya che. tenA raheNuM kaheNInA, arasaparasanA vahevAranA ane kartavyanA niyamo ghaDAya che. e niyamanA pAlana mATe ane emAM koI bhaMga kare to ene zAsana Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6pa sAdhusaMsthA ane tIrthasaMsthA karavA mATe suvyavasthita rAjataMtranI peThe e sAdhusaMsthAnA taMtramAM niyamo ghaDAya che. nAnA moTA adhikArIo nimAya che. e badhAnAM kAmenI maryAdA aMkAya che. saMghasthavira, gucchasthavira, AcArya, upAcArya, upAdhyAya, pravartaka, gaNuM vagerenI maryAdAo arasaparasanA vyavahAre, kAmanA vibhAgo, eka bIjAnI takarAranA pheMsalAo, ekabIjA gacchanI aMdara ke eka bIjA gurunI pAse javA AvavAnA, zikhavAnA, AhAra vagerenA niyamanuM je varNana chedasUtromAM maLe che, te joI sAdhusaMsthAnA baMdhAraNa paratvenA AcAryonA DahApaNa viSe ane dIrdhadarzitA viSe mAna utpanna thayA vinA rahetuM nathI. eTaluM ja nahi paNa Aja kAI paNa mahatI saMsthAne pitAnuM baMdhAraNa bAMdhavA athavA vizALa karavA mATe e sAdhusaMsthAnA baMdhAraNano abhyAsa bahu ja madadagAra thaI paDe tema mane spaSTa lAgyuM che. ' A dezanA cAre khuNAmAM sAdhusaMsthA phelAI gaI hatI. bhagavAnanA astitva daramyAna cauda hajAra bhikSu ane chatrIsa hajAra bhikSuNIo hovAnuM kathana che. temanA nirvANa pachI e sAdhusaMsthAmAM keTale umero thayo ke keTale ghaTADe the tenI cakkasa vigata ApaNI pAse nathI. chatAM ema lAge che ke bhagavAna pachInI amuka sadIo sudhI to e saMsthAmAM ghaTADe naheto ja thaye-kadAca vadhAre thaye haze. sAdhusaMsthAmAM strIone sthAna kAMI bhagavAna mahAvIre ja pahelAM nathI ApyuM. temanA pahelAMe bhikSuNuo jaina sAdhusaMdhamAM hatI, ane bIjA parivrAjaka paMthamAM paNa strIo hatI, chatAM eTaluM te kharuM ja ke bhagavAna mahAvIre pitAnA sAdhusaMdhamAM strIone khUba avakAza Apyo ane enI vyavasthA vadhAre majabuta karI. enuM pariNAma bauddha sAdhusaMdha upara paNa thayuM. buddha bhagavAna sAdhusaMdhamAM strIone sthAna ApavA IcchatA na hatA, paNa temane chevaTe sAdhusaMghamAM Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ payuSaNa parvanAM vyAkhyAne emane sthAna ApavuM paDayuM. A temanA parivartanamAM jaina sAdhu saMsthAnI kAMIka asara avazya che ema vicAra karatAM lAge che. sAdhusaMsthA mULamAM hatI te eka, paNa pachI aneka kAraNe vaheMcAtI gaI. zarUAtamAM digaMbara ane bhavetAMbara evA be mukhya bheda paDayA. ane dareka bhedanI aMdara bIjA aneka nAnA moTA phAMTA paDatA ja cAlyA. jema jema jaina samAja vadhato gaye, comera dezamAM teno vistAra te gayo, ane navanavI jAto tathA leke temAM dAkhala thatA gayA, tema tema sAdhusaMsthA paNa vistaratI gaI ane mera phAlatI gaI e saMsthAmAM jema asAdhAraNa tyAgI ane abhyAsI thayA che, tema haMmezAM ochovatto zithilAcArIne varga paNa thato Avyo che. pAsasthA, kuzIla, jahAchaMda vagerenAM je ati jUnAM varNana che te sAdhusaMsthAmAM zithilAcArI varga hovAne pUrAvo che. kayAreka ekarUpamAM to kayAreka bIjA rUpamAM, paNa hamezAM AcAravicAramAM meLo ane dhyeyazanya zithila varga paNa sAdhusaMsthAmAM thato ja Avyo che. jyAre jyAre zithilatA vadhI tyAre tyAre vaLI koI tejasvI AtmAe potAnA jIvanadhArA emAM sudhAro paNa karyo che. caityavAsio thayA ane temanuM sthAna gayuM paNa kharuM. vaLI jatIo jeramAM AvyA ane Aje teo nAmazeSa jevA che. je ekavAranA sudhArake ane jJAna, tyAga temaja kartavya dvArA sAdhusaMsthAne jIvita rAkhanArA, tenAja vaMzajo becAra peDhImAM pAchA khalanAo karanArA thAya ane vaLI keAI e khalanAo sAme mAthuM uMcakanAra AvI ubho rahe. A bagADA sudhArAnuM duvacakra jema bIjI saMsthAomAM. tema sAdhusaMsthAmAM paNa pahelethI Aja sudhI cAlyuM AvyuM che. ene judo ItihAsa tAravo hoya to te jaina sAhityamAMthI pramANapUrvaka tAravI zakAya tema che. - sAdhu eTale sAdhaka. sAdhaka eTale amuka ceyanI siddhi mATe sAdhanA karanAra te dhyeyane umedavAra. jaina sAdhuonuM dhyeya mukhyapaNe Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhusaMsthA ane tIrthasa sthA 17 te jIvanazuddhi ja nakkI karavAmAM AveluM che. jIvanane zuddha karavuM eTale tenAM baMdhano, tenAM maLe, tenA vikSepa ane tenI saMkucitatAo TALavI. bhagavAne potAnA jIvana mAraphata samajadArane evo padArthapATha zIkhavyo che ke jyAM sudhI pote pitAnuM jIvana aMtarmukha thaI tapAsI na le, zodhI na le, pote vicAra ane vartanamAM sthira na thAya, pite potAnA dhyeyaparatve spaSTa bhAna na kare tyAM sudhI te bIjAne zI rIte dorI zake ? khAsa karI AdhyAtmika jIvana jevI mahattvanI bAbatamAM je kAInI doravaNI karavAnI hoya te te pahelAM, eTale ke bIjAnA upadezaka athavA guru thayA pahelAM, potAnI jAtane e bAbatamAM khUba taiyAra karI levI joIe. e taiyArIne samaya e ja sAdhanAne samaya. AvI sAdhanA mATe ekAMta jagyA, nehIo ane bIjA lekethI alagapaNuM, koIpaNa sAmAjika ke bIjI khaTapaTamAM mAthuM na mAravApaNuM, amuka prakAranA khAnapAnanA ane raheNIkaheNInA niyame e badhuM yojAyeluM hatuM. jema keAI kharA vidyArthIne potAnA uMDA abhyAsanI siddhi mATe khAsa sthAnanI, ekAMtanI, kuTuMba ane sagA saMbaMdhIonA tyAganI, ane bIjI keTalIka sagavaDanI jarUra rahe che, tema AdhyAtmika jIvananI sAdhanAnA vidyArthI jena sAdhune mATe paNa che. paraMtu jema Aje uMmara thayA, pahelAM ane bApa ke mA banavAnI javAbadArI samajyA pahelAM, chokarAo ane kanyAo bApa ke mA banI jAya che, tema sAdhusaMsthAmAM paNa banavA lAgyuM. potAnA jIvananI uMDI vicAraNA karyA vinA ke, pAkI sthiratA ANyA vinA ja moTe bhAge sAdhu varga upadezakanA kAmamAM paDI gayo. enuM pariNuMma samAjanI dRSTie game te AvyuM hoya, paNa ekaMdara rIte ethI sAdhusaMsthAne te nukasAna ja thayuM che. je sagavaDa ane je nivRttinAM vidhAne jIvananI sAdhanA mATe karavAmAM AvyAM hatAM e sAdhanA uDI jatAM ke khasI Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryuSaNa parvanAM vyAkhyAne jatAM, athavA te akALe gurupada levAmAM AvatAM e sagavaDe ane e nivRttinAM sAdhano te jemane tema sAdhusaMsthA mATe ubhA rahyAM, ulaTuM ghaNIvAra to e sagavaDe ane e nivRttinAM vidhAmAM vadhAre paNa thayuM, ane bIjI bAjuthI mULa lakSa je jIvananI sAdhanA te kAMte tadana bAjue ja rahI gayuM athavA kAMte taddana gaNa thaI gayuM. e ja sababa che ke ApaNe jaina jevA tyAgapradhAna sAdhusaMdhanA itihAsamAM gRhastha ke rAjAone zobhe tevAM sAdhane, sagavaDo ane bhapakAo sAdhuonI AsapAsa vIMTaLAyelA joIe chIe. mULamAM te rAjAone khajAno eTalA mATe saMpAyela ke teo potAnA kSatricita parAkramathI bIjA badhA karatAM tene vadhAre sArI rIte sAcave. lazkara eTalA mATe sAMpaluM ke teo tene potAnA tejathI kAbumAM rAkhe, ane jarUra paDe tyAre e khajAnA ane lazkarane upayoga mAtra prajAkalyANamAM kare. je rAjA zAMtinA vakhatamAM vadhAre surakSita rahe ane baLasaMpanna rahe, te Aphata vakhate vadhAre kAma Ape eTalA mATe TADha taDakAthI bacAvavA chatracAmaranI yojanA thayelI. paNa jyAre vArasAmAM vagara mahenate rAjya maLavA lAgyAM, keAI puchanAra na rahyuM, yAre e rAjAe lazkara, khajAne, chatracAmara vagerene pitAnuM ja mAnavA lAgyA, ane potAnA aMgata sAdhana tarIke ene upayoga karavA maMDayA. eTaluM ja nahi paNa pitAnI ADe keAI Ave, to e sAdhanano upayoga teo prajA sAme paNa karavA lAgyA ane pitAnuM prajApAlananuM dhyeya bAjue rahI gayuM, ane tenA pAlana mATe seMpavAmAM Avela sagavaDenA bhAgamAM ja paDI gayA. je vastu rAjAo mATe sAcI che-manuSyasvabhAvanA ItihAsa pramANe e ja vastu sAdhusaMsthA mATe paNa sAcI ja che. jIvananI sAdhanAnuM dhyeya sarI paDatAM te mATe jAyelI sagavaDa ane ghaDelAM vidhAno ja temanA hAthamAM rahyA, ane e sagavaDanA begamAM ane e vidhAnanA AcaraNamAM ja temane Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhusaMsthA ane tIrthasaMsthA sAdhupaNuM samajAyuM. bIjAo paNa tema samajavA lAgyA ane sAdhuo paNa lekene ema ja jANeajANe samajAvatA gayA. paraMtu e uparathI keAI ema na dhAre ke sAdhusaMsthA AkhI ja sagavaDabhogI ane taddana jaDa banI gaI hatI. e saMsthAmAM evA asAdhAraNa puruSo paNa pAkyA che ke jemanI aMtardaSTi ane sUkSma vicAraNuM kAyama hatI. keTalAka evA paNa thaI gayA che ke jemanI bahirdaSTi to hatI chatAM AMtardaSTi paNa cUkAI na hatI. keTalAka evA paNa thaI gayA che ke jemanAmAM aMtardaSTi nahivata athavA taddana gauNa thaI hatI ane bahirdaSTi ja mukhya thaI gaI hatI. game tema che chata eka bAju samAja ane kuLadharma tarIke jenapaNane vistAra te gayo ane e samAjamAMthI ja sAdhuo thaI saMsthAmAM dAkhala thatA gayA. ane bIjI bAju sAdhuonuM vasatisthAna paNa dhIre dhIre badalAtuM cAlyuM. jaMgalo, TekarIo, zaheranI bahAranA bhAgamAMthI sAdhugaNuM lekavasatimAM Avato gayo. sAdhusaMsthAe janasamudAyamAM sthAna laI anicchAe lokasaMsargajanita keTalAka deze svIkAryA hoya, to tenI sAthe ja sAthe te saMsthAe lokeAmAM keTalAka piotAnA khAsa guNo paNa dAkhala karyA che, ane tema karavAno bhagIratha prayatna karyo che. je keTalAka tyAgIe mAtra aMtardaSTivALA hatA ane jemaNe pitAnA jIvanamAM AdhyAtmika zAMti sAdhI hatI evAonA zubha ane zuddha kRtyanI noMdha te emanI sAthe ja gaI, kAraNa ke emane pitAnA jIvananI yAdI bIjAone soMpavAnI kazI paDI ja na hatI. paNa jeoe aMtardaSTi hovA chatAM ke na hovA chatAM, agara ochIvattI hovA chatAM lokakAryamAM pitAnA prayatno phALo Apelo hato tenI neMdha to ApaNI sAme vajIlipimAM lakhAyelI che. ekavAranA ghareghara, mAMsabhejI ane madyapAI janasamAjamAM, je mAMsa ane madya taraphanI aruci athavA tenA sevanamAM adharma buddhi utpanna thaI che, tenuM zreya Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAma tAjI ane pharI aprati 70 paryuSaNa parvanAM vyAkhyAna kAMI sAdhusaMsthAne bhAge ochuM nathI. lokamAnya tilake kaheluM gUjarAtanI janaprakRtinI ahiMsA e jaina dharmane AbhArI che, ane ApaNe jANavuM joIe ke jena dharma e sAdhusaMsthAne AbhArI che sAdhusaMsthAnuM rAtadivasa eka kAma to cAlyA ja karatuM ke teo jya jAya tyAM sAta vyasananA tyAgano zabdathI ane jIvanathI padArtha zikhave. mAMsane tiraskAra, dArUnI dhRNuM ane vyabhicAranI apratiSThA temaja brahmacaryanuM bahumAna; ATaluM vAtAvaraNa lokamAnasamAM utAravAmAM jaina sAdhusaMsthAne asAdhAraNa phALo che enI koI nA pADI zake nahi. jaina paraMparAe ane bauddha paraMparAe pedA karela ahiMsAnuM vAtAvaraNa mahAtmAjIne prApta thayuM na hota to temane, ahiMsAno A prayoga zarU thAta ke nahi, ane zarU thAta to keTalI hada sudhI saphaLa nIvaData e eka vicAraNIya prazna che. sAta vyasana cheDavavAnuM kAma avicchinnapaNe sAdhusaMsthA calAve jatI, enI asara jhanunI ane hiMsAprakRtinA AgaMtuka musalamAno para paNa thayelI che. ane te eTalI hada sudhI ke ghaNuM ahiMsAnAM kAryomAM hiMduo sAthe ane jaino sAthe musalamAno paNa ubhA rahe che. keTalAMka musalamAnI rAjo atyAre paNa evAM che ke jyAM dayAnI-bhUtadayAnI-lAgaNI bahu ja suMdara che. eTale atyAranI vartamAna sAdhusaMsthAne temanA pUrvajoe bahu ja kIMmatI upajAu bhUmi soMpI che, ane zakti hoya jemAMthI bhAre pariNAma nIpajAvI zakAya e mahattvano alabhya vAraso soMpyo che. paNa Aja sudhI jema maLela vArasA upara nabhAtuM ane saMtoSa mAnI levAto tema have rahyuM nathI. dezavyApI AMdolana ane dezavyApI pheraphAre zarU thAya, baMdhAra makAnane badale nadInA ane samudranA taTo ja sabhAnuM sthAna le eTaluM lekamAnasa vizALa bane, tyAre e vArasAne vikasAvyA sivAya athavA ene navI rIte upayoga karyA sivAya rahI. zakAya ja nahi. Aje sAdhusaMsthA bAMdhelAM makAnamAM che. temanI pAse Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhusasthA ane tIsa sthA 71 janAra kuLadhI jenA ja heAya che, jemane janmathI ja mAMsa, dArU tarapha tiraskAra heAya che. je leAkeA mAMsa khAya che ane dArU choDI zakatA nathI, tevAe te sAdhu pAse AvatA nathI. dezamAM pazurakSAnI Arthika dRSTie paNa mAMsane tyAga karAvavAnI, ane katala thayela DhAranAM cAmaDAM ke hADakAMnI cIjonA vAparanA tyAga karAvavAnI bhAre jarura ubhI thaI che. Arthika ane naitika banne dRSTie dArUnA tyAganI jarUra tA mAMsanA tyAganI pahelAM paNa AvIne ubhI thaI che. dezanI mahAsabhA jevI saMsthAo jema khIjA saMpradAyanA tema jaina saMpradAyanA dharmaguruone pazu AhvAna kare che ane kahe che ke " tame tamAru kAma saMbhALA dAtyAga karAvavA jevI bAbatamAM te amAre vicAra karavApaNuM heAya ja nahi, e te tamArA jIvana vyavasAya hateA ane tamArA pUrvajoe e viSe ghaNuM karyuM hatuM. tame saMkhyAmAM dhaNA che.. vakhata, lAgavaga, ane bhAvanA uparAMta tamAruM tyAgI jIvana e kAma mATe puratAM sAdhanA che. eTale tame khIjuM vadhAre nahi te phakta dArUniSedhanuM kAma tA saMbhALI lyeA. A mahAsabhAnI ( AjJA kahe ( ke, AmaMtraNa kaheA ) veANA AASaNAne uttara jaina sAdhusaMsthA ze| Ape che enA enA tejanA ane enA jIvananA AdhAra che. che. A upara ja ghaNA jaina bhAi bahenA ane ghaNIvAra sAdhue ema kahe che ke ' AjanuM rAjya jaina dharmanI salAmatI mATe rAmarAjya che. khIjA paradezI AvanArAoe ane musalamAnae jaina dharmane AdhAta paheAMcADayo che. paNa A aMgrejI rAjyathI tA jaina dharmIne AdhAta paheAMcyA nathI, ulaTuM tene rakSaNu maLyuM che. ' leAkeAnI A mAnyatA keTalI kharI che e jarA joIe. jaina sAdhuonI kharI milkata, kharI saMpatti, ane kharA vArasA tA emanA pUrvajoe bhAre jahematathI taiyAra kareluM dArUtyAganuM vAtAvaraNa e ja hatA; ane e ja . Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7ra paryuSaNa parvanAM vyAkhyAne hoI zake. atyAre mAMsa ane aphINa jevI bIjI tyAjya vastuonI bAbata na laI mAtra dArUnI ja bAbatamAM joIe ke enA tyAganuM hajAra varSanA vArasA upara, A rAjya pachI zI asara thaI che. je vicAra karatAM ane purAvAothI jaina sAdhuone ema lAge che temane janatAgata dArUtyAgane vArasa, A rAjya AvyA pachI navuM ane nAbuda thavA lAgyA che, to pachI emaNe vicAravuM joIze ke ApaNe je jenadhAmanI salAmatI A rAjyamAM mAnI rahyA chIe te salAmatI kayA artha mAM che ? maMdira ane mUrtio upara kuhADAo ne paDe. bhaMDAre na lUMTAya, paNa je hajAra varSathI janatAmAM pedA kareluM naitika dhana ja nAza pAme, (jene mATe ja maMdira, mUrtio ane bhaMDAro hatA) te ApaNe zI rIte kahI zakIe ke ApaNe dharma-ApaNo dhArmika vAraso salAmata che ? koI duSTa puruSa, koI bAInAM ghareNAM, kIMmatI kapaDAM ane tenA kemaLa aMgone jarA paNa nukasAna pahoMcADyA sivAya je tenI pavitratAno nAza kare che te mANasanA hAthamAM te bAI salAmata rahI gaNAya ke jokhamAI gaNAya ? bIjI rIte paNa A vastu spaSTa samaje. dhAro ke koI parAkramI ane dhUrta mANasa tamane tamAruM dhana lUMTI letI vakhate eTaluM pUche ke kAMte tame tamArA naitika guNamAM barabAda thAo eTale mArI IcchA pramANe vartI tame tamAruM natika jIvana bhraSTa kare, ane kAMte maMdira mUrti ane khajAnAo mane soMpI ao ane naitika jIvana tamArI IcchA pramANe gALo. je A bemAMthI eka ja mAgaNuM pasaMda karavA jevI cheka ja lAcAra sthiti hoya to tame badhA jaina bhAIone pUchI zakAya ke tame maMdira, mUrti ane khajAnAo soMpI daI naitika jIvananI pavitratA hAthamAM rAkho ke, e jIvana ene soMpI daI maMdira mUrti ane khajAnAo bacAvI rAkho? khAsa karIne A prazna sAdhusaMsthA sAme hoya te te ze uttara vALaze? huM nathI dhArato ke Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhusaMsthA ane tItha saMsthA AjanI cheka nisteja sthitimAM paNa eka paNa jainasAdhu naitika jIvananI pavitratAne sazreSTha na mAnatA hoya. ApaNA dezanA itihrAsamAM evA seMkaDe dAkhalAo che ke jemAM brAhmaNIe ane khIjAe e peAtAnA pavitra saMskAra! sAcavavA khAtara badhI ja mAlamilkata ane dhasthAna ane khajAnAe paNa duzmanAne soMpyA che. emaNe dIrdha STithI joyuM ke jo zuddha saMskArA kAyama haze teA bahAranI vibhUtio kAle AvIne ubhI raheze, ane e nahi hAya tA paNa pavitra jIvananI vibhUtithI kRtArtha thaIzuM. kAlikAcA kASTa sthUla mAlamilkata mATe nahAtA laDayA paNa emanI laDAI jIvananI pavitratA mATe hatI. Aje jaina sAdhuone bhAremAM bhAre kIMmatI sapta vyasananA tyAgane vArase jokhamamAM che, eTaluM ja nahi paNa nAzanA mukhamAM che. ane khAsa karIne rAjata trane lIdhe ja e vArasA jokhamAyalA che, evI sthitimAM kAI paNu jaina, khAsa karI sAdhugaNu A rAjyane dhArmika sakSAmatIvALuM rAjya krama ja mAnI zake ? jo atyAranA dhImAna sAdhuone ema lAge ke, dhArmika svataMtratAnA meAhaka baMdhAraNa nIce cAlatI eka divasanA eka lAkha pazuonI katala, ane gheraghera saralatAthI paheAMcI zake evI dArUnI parame, ane enI sAthe sAthe vadhelA vezyAvADAonI dvArA suMdara jainadharmInA vArasAnA ceAmera nAza thaI rahyo che, teA pachI AjanI sAdhusa sthAne zA upayAga karavA e praznanA nikAla teo karI zakaze. jaina sAdhuone sapta vyasanane tyAga karAvavA jeTaluM bIjuM priya kAma nathI hAtuM. emanI sAme AvanAra nAnakaDA zA vamAM A paratve karApaNuM kazuM ja nathI, eTale temanuM kavyakSetra kAMtA pIThA pAse ane kAMtA pInArAonA lattAomAM ubhuM thAya che. Aje dArUniSedhanI pravRttimAM je leAkA kAma kare che te badhA karatAM e jJAbatamAM siddhahasta thayelA jaina sAdhue vadhAre sArI rIte karI zake e 193 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 paryuSaNa parvanAM vyAkhyAne khItuM che. alabatta have mAtra narakanAM citro batAvIne ke bleka saMbhaLAvIne e kAmamAM vadhAre saphaLatA meLavI nahi zakAya. ema saphaLatA meLavavAnI sAmagrI ghaNI navI ubhI thaI che. e badhIne abhyAsa kasvAthI jaina sAdhuomAM jIvatuM lohI vaheze ane teone caherA tejasvI banaze. keTalAka kaheze ke "sAdhuo pAse keI Ave te teo samajAve, athavA evA samajAvavA lAyaka mANasane tame sAdhu pAse pakaDI lAve to sAdhue khuzIthI ane chuTathI samajAve paNa sAdhuo je pitAnA zAMta bhuvanamAM ja kAma karatA AvyA che te pIThe, pInArAonI vastIomAM ke bIje bahAra kayAM jAya, e emane na zobhe ane dharmanI helanA paNa thAya." A kahenAre jaina sAdhusaMsthAne ItihAsa jANyo ja nathI. kharA parAkramI ane zaktizALI jenasAdhuo te rAjasabhAmAM pahoMcyA che, rAjamahelamAM gayA che, meTAmoTA senAdhipati ane bIjA amaladArone ghare, tathA lazkaranI chAvaNIomAM gayA che, ane seMkaDo sAdhuo vyasanagrasta lokonI vacce pahoMcyA che, ane emaNe ema karIne ja pitAne dharma vistAryo che. zakti na hovAnuM, hiMmata na hovAnuM kabulavuM eka vAta. che, ane e nabaLAIne dharmanuM aMga mAnavuM e bIjI vAta che. eTale atyAranI hilacAlamAM ubhA thayelAM bIjA keTalAya sAdhumaryAdAyogya kartavyone bAjue mUkIe to paNa dArU niSedhanI hilacAla evI che ke je mATe potAnA nitika vArasAnI dRSTie, sAmAjika dharmanI dRSTie, dezamAM jIvavA ane dezanuM luNu khAvAnI dRSTie ane chevaTe zuddha AdhyAtmika dRSTie paNa jaina sAdhusaMsthAe jAheramAM AvI dezakAryamAM phALo Apavo ja joIe. keAI kahe che ke "AvAM laukika kAryamAM jaina sAdhuo paDe to emano AdhyAtmika uddeza na rahe." Ama kahenAra AdhyAtmikatA zuM Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhusaMsthA ane tIrthasaMsthA 75 che e samajato ja nathI. AdhyAtmikatA e kAMI eka makAnamAM athavA eka rUDhimAM athavA eka cokkasa baMdhanamAM nathI hotI, nathI rahI zaktI, ulaTuM ghaNIvAra to guMgaLAI jAya che. je AdhyAtmikatA jIvanamAM hoya athavA sAce ja lAvavI hoya te tene koI paNa sAthe virodha nathI. kuTuMbamAM rahIne, samAjamAM rahIne ane rAjyavyavasthAmAM bhAga laIne paNa AdhyAtmikatA sAdhI zakAya, poSI zakAya, ane e badhAthI chuTIne paNa ghaNIvAra na ja sAdhI zakAya. mULa vAta e che ke AdhyAtmikatA e aMdaranI vastu che, vicAra ane cAritramAMthI Ave che, jene bAhya koI vastu sAthe virodha nathI. alabatta AdhyAtmika jIvananI kaLA jANavI joIe ane enI kuMcI lAdhavI joIe. ApaNe ghaNIvAra AdhyAtmikatAne nAme puruSArthane ane puruSArthane ghAta karIe chIe. puruSArtha kare. eTale AdhyAtmikatA pAse ja che. vagara notare ubhI ja che. kene dArU pItA cheDavavAmAM, dArU vecanArane tema karatAM cheDavavAmAM (ane te paNa ahiMsA ne satyadhArA) sapuruSArtha nahi to bIjuM zuM che eno javAba keI Agamadhara Apaze ? vaLI atyAre chellAM trIsa-cALIza varSane sAdhusaMsthAno ItihAsa ApaNane zuM kahe che temanI AdhyAtmikatAne pUrAvo temAMthI keTale maLe che ? chellA daza varSane ja . je pakSApakSI, kArTabAjI, gALagaloca ane bIjI saMkucitatAone AdhyAtmikatAnuM pariNAma mAnIe to to anicchAe paNa kabulavuM paDaze ke sAdhusaMsthAmAM AdhyAtmikatA che athavA vadhatI jAya che. eka bAju dezahitanA kAryamAM kazo ja phALo nahi, ane bIjIbAju AdhyAtmika pravRtti paNa nahi ema banne rIte devALuM kADhIne koI paNa tyAgI saMsthA mAnabhera TakI zake nahi. eTale AvI hajAra varSanI mahattvanI ane zaktisaMpanna. sAdhusaMsthAne potAnuM astitva TakAvI rAkhavA khAtara, ane lokomAM Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 paryuSaNa parvanAM vyAkhyAne mAnabhera rahevA khAtara paNa AjanI cAlu pravRttimAM pitAne vizeSa upayoga vicAre ja chuTako che. keTalAMka evAM bIjAM paNa dezanI daSTie mahattvanAM ane sAdhuo mATe sahelAM kAmo che ke jene tyAgI gayuM anAyAse karI zake. dA. ta. (1) vakIla ane bIjA amaladAro je sarakArI taMtranA anyAyanuM piSaNa karI rahyA hoya temane e bAbatamAM samajAvI emAMthI bhAga letA aTakAvavA. (2) pilise ane sipAIo jeo A dezanuM dhana che, A dezanA che ane A dezamAM ja rahevAnA che teo phakta navI nokarI mATe anyAya na kare. juThuM na bole, khuzAmata ne kare, Dare nahi ane dezanI sAmAnya janatAthI pitAne aLagA na mAne evI nirdoSa vastu prema ane satyathI temane samajAvavI (3) keLavaNIne sArvatrika pracAra karavAmAM je tyAgI svayaMsevakonI apekSA rahe che te pUrI pADavI. A sivAya bIjAM paNa hitakArI kAme che, paraMtu je sAdhusaMsthA eka bAbatamAM sakriya thaze to bIjAM kAryo ane kSetre emane ApoApa sujhI Avaze ane maLI Avaze. je atyAranI vyApaka hilacAlamAM jaina sAdhue sthiratA ane buddhipUrvaka potAnuM sthAna vicArI le, pitAne kAryapradeza kI le, te saheje maLela A takane lAbha uThAvavA sAthe temanA jIvanamAMthI phukatAe cAlI jAya, kalahe virame ane najIvI bAbata pAchaLa kharcAtI apAra zakti ane kuMkAto lAkhane dhumADo aTake ane eTaluM to dezanuM kalyANa thAya, jemAM jaina samAjanuM kalyANa te paheluM ja raheluM che. uparanAM kartavya kevaLa jaina samAjanI dRSTithI paNa vicAravA ane karavA lAyaka che. eTale thoDI zaktivALA bhAgIo e ja kAryone nAnA kSetramAM paNa karI zake. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu saMsthA ane tIrthasaMsthA 39 jo ke khAsa pajusaNane prasaMga hoI ane temAM paNa hAjara thayela janatA meTe bhAge vetAMbara hoi meM, sAdhu zabda vAparelo che, ke je jainasamAja sAthe ja mukhya saMbaMdha dharAvato hoya tema sthULa rIte lAgaze. paNa A mAruM kathana maryAdita kSetra paratve hovA chatAM badhA ja saMpradAyanA ane badhI ja jAtanA tyAgIo mATe che. khAsa karIne digaMbara samAja ke je jenasamAjane eka vagadAra bhAga che te te. mArA lakSa bahAra nathI ja, e samAjamAM Aje sAdhusaMsthA vetAMbara samAja jevI nathI. hamaNAM hamaNAM je pAMca pacIsa digaMbara sAdhuo thayA che, tene bAda karIe to te samAjamAM sAdhusaMsthAne ghaNI sadIo thayAM aMta ja Avelo che. tema chatAM e samAjamAM sAdhusaMsthAnI jagyA bhaTTArake, elake ane brahmacArI, temaja paMDitoe lIdhelI che. eTale e badhAMne lakSIne, paNa A kathana che. kAraNa ke vetAMbara samAjanA yaMbha manAtA sAdhuonI peThe ja, digaMbara samAjamAM bhaTTAraka, paMDita vagerene. varga thaMbharUpa manAya che. ane e paNa lagabhaga samAja temaja rASTranI dRSTie pakSAghAtagrasta thaI gaele che. vetAMbara ho ke digaMbara, jeo potAne dhArmika nahi te ochAmAM ochuM dharmapaMthagAmI guru athavA guru jevA mAne che ane bIjA pAse manAve che, te je vartamAna adelanamAM potAnuM sthAna vicArI, aMdaroaMdaranA. jhaghaDAo nahi choDe, najIvI bAbatane mahattva ApatAM nahi aTake, ane sthULa cihnomAM tema ja bahAranI vastuomAM dharma samAyAnI nAzakAraka bhramaNamAMthI nahi chUTe to buddhanI bhASAmAM samajavuM joIe ke teo bhagavAna mahAvIranA dhammadAyAda eTale dharmavArasAnA bhAgIdAra nathI, paNa AmISadAyada eTale dharmanimitte maLI zake eTalA bhoganA bhogavanArAo che. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryuSaNa parvanAM vyAkhyAne chevaTe dezanI mahenata majUrI ane bhakti upara jIvatA pacAsa lAkha jeTalA bAvA phakIre, ane saMtone paNa jarA kahI daIe mahAsabhA lAkho game svayaMsevako mAge che. svayaMsevaka vadhAre sahanazIla, tyAgI ane bInavyasanI tema ja kuTuMbakabIlAnI phikara vInAno hovo joIe. A guNo e tyAgI vargamAM vadhAre hovAnI umeda rahe rahe che. janatA eTale temano bhaktagaNu duHkhI che ane daridra che. te guruo pAse A bhIDanA vakhatamAM madada mAge che. atyAre e guruvarga je svayaMsevakanI zAMta ane sukhI gAdIo cheDI de te ja temanI gAdIonI salAmatI che. temanuM tapa ane temane tyAga have temanA maThomAM kacarAI gayo che, nAza pAme che, have to e tapa, e tyAga jelamAM ja ane mahAsabhAnA niyaMtrita rAjyamAM ja jIvI zake tema che. e vAta A vizALakAya yugadharmamAMthI temaNe zIkhI levI ghaTe. potAnA dharmanuM vAmanarUpa badalI, temaNe vyApaka rUpa karavuM ja joIe; nahi to e vAmanapaNuM paNa maraNane zaraNa che. tA. 24-8-30 sukhalAla