Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjA ane yAgI lekhaka--zrI ratilAla dIpacaMdra desAI veza vairAgInA ane kAyA kAmadevanI; uMmara yauvananI ane AcaraNa sAdhu-sa'tanu` ! samrATa tA rAja rAja e khALajogIne jue che ane acaraja pAme che. enuM mana koI rIte kabUla karatuM nathI ke AvI 'mare koI AvA bhekha laI zake ane ene nabhAvI zake. taravaratu yauvana che, suMdara-sAhAmaNI kAyA che, rAjakumAraneya AMkhA pADe evu' rUpa che ane devakumAra karatAMya caDI jAya evI kAMti che. sapramANa pAtaLiyuM zarIra, gaura vaNu, brahmAe navarAze ghaDayo hAya evA sarvAMgasuMdara deha, tejaveratI AMkhA, sauMdayanA sAra samI nAsikA--zarIranuM ekaeka aMga jANe kAI devazilpIe jIva reDIne kaMDArelI ArasapratimA jevu' kAmaNagAruM che, ane zarIranI e samagra suzrIne tyAga-vairAgya-sayamanA aMcaLA DhAMkI rahyo che, chupAvI rahyo che. paNa sau te vaNakhelyuM vazIkaraNa cheH saunI AbhAne nIrakhe ane mAnavI enA tarapha na khe cAya e na ane--aAcUMbakanI asarathI lAha kayAM sudhI khacI zake? AvA sauMdarya ne DhAMkavA bhale ne ceAgI prayatna kare, bhabhUta lagAve, bhagavAM pahere, paNa chevaTe tA 'kama chipe nahI bhabhUta lagAye' vALA ja ghATa thAya. kayAreka tA vasro-AbhUSaNAnA zaNagAra kAyAnI kAMtine jhAMkhI pADIne peAtAnI zAbhAne vadhAratAM hAya che--jonAra te zaNagArane jue ke zarIrane ? eTale teA yauvanamasta sudara zarIrane ceAgInA veza vadhAre sau MdaryAM jharatu banAvI mUke che. AvA sauMdarya'nI AbhAne vaza na thAya e kAM jogI kAM paththara ! samrATa te bhAre saMsArarasiyA jIva che. saunuM pAna karatAM ene kayAreya tRpti thatI nathI. bhAga-vilAsa e ja enA AnaMda che. ane peAtAnI bheAgavAsanAnAM pratiSmi'ma ene cAmera dekhAya che. tyAga, vairAgya ane sayamane tA e jaIpha uMmaranA khela mAne che. jyAM jyAM yauvana tyAM tyAM vilAsa ane jyAM jyAM sauMdaya tyAM tyAM bhAgavAsanA, e ja enI samajaNa che. enAthI judI vAta ene samajAtI nathI, yauvanathI chalakatuM sau 31
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNa mahotsava-graMtha ane vairAgyathI prerAyele saMyama-e ene na banavA jevI vAta lAge che. temAMya A bALagIne A Akaro vairAgya te jANe enAthI barakhAsta ja thato na hato. e to ema ja mAnate hato ke AvuM kayAreya na banI zake, na banavuM joIe. ane chatAM nakkara satya najara sAme khaDuM hatuM : yegIne to na hato pitAnA thanaganatA yauvanane keI garva ke na hatuM anupama sauMdaryajharatI kAyAnuM kaI bhAna! prabhunA mArganA e pravAsIne mana kAyA e kevaLa mAyAnuM baMdhana hatuM-agara jo enI ALapaMpALa ane bhagavAsanAmAM sapaDAyA to. ane je rUpa-kurUpanI vitaraNIne tarI jaIne sauMdarya. lAlasAne pAra karI gayA to e ja kAyA AtmAnA kuMdanane vizuddha banAvanAnuM sAdhana bane ane A bALagIne te khapatuM hatuM AtmAnuM kuMdana. e kuMdanane Azaka banIne e kAyAnA sauMdaryanI Asaktine pAra karI gayA hata-zuM suMdara ane zuM asuMdara ! eka bAju sauMdaryane bhogI rAjA hato; sAme sauMdaryane udAsI yogI hatA. ane beya vacce bALapaNathI maitrI hatI : jogIne na jue te rAjA udAsa banI jate; rAjAne na maLe to yogIne ekAda paNa sAruM kAma karyAne avasara na maLyA jevuM lAgatuM. ane chatAM bannenAM sthAna sAva judAM hatAM: ekanuM sthAna rAjasiMhAsana upara hatuM; bIjAnuM sthAna dharatI upara hatuM, ane dharatInI mATImAM maLI jaIne-pitAnA ahaMne gALI nAkhIne-aMtarane khajavAnuM-sehane pragaTAvavAnuM-enuM jIvanavrata hatuM; e enuM tapa hatuM. samrATa te kyAreka becena banIne pitAnI rANIne kaheto paNa kharoH "joyA A jogInA raMga! ene A uMmare AvuM zuM sUjhayuM? kevI manahara sukumAra kAyAne e kevAM kevAM kaTa ApI rahyo che! AvI uMmara ane AvI kAyAmAM A saMyama mane te nAmumakina lAge che. keI paNa rIte ene A rAhathI pAchA vALavo ja joIe. tame kaMIka evI tarakIba zodhI kADhe; paNa e mATe pUrepUrI koziza karavA taiyAra chuM." - rANIe eTaluM ja kahyuM: "ema thAya to enA jevuM. mAruM dila paNa ene joIne becena banI jAya che." rAjA rAjAnI rIte vicAre che; gI yegInI rIte varte che. e benAM manano meLa maLe e kaI mArga dekhAtuM nathI, ane divaso ema ne ema vitatA jAya che. - ItihAsa kALane-traNase sADA traNa varSa pahelAna-ja A prasaMga che. ane e prasaMganAM pAtro paNa itihAsanA pAne noMdhAyelAM che. rAjA te bhAratavarSane bAdazAha jahAMgIra-lekavikhyAta akabara bAdazAhane uttarAdhikArI; rANuM te bAdazAha jahAMgIranI begama nUrajahAMna; ane bALayogI te zramaNa dharmanA tyAgamArganA sAdhaka muni siddhicaMdra. traNe ekabIjAthI khUba paricita che; ane chatAM yogI te e banethI dUra ne dUra ja ! samrATa akabara bhAre vicakSaNa rAjapuruSa hato. dharmasattAno Adara karyA vagara rAja sattA sthira na thaI zake ane TakI paNa na zake e vAta e barAbara jANato hato. eNe judA judA dharmonA guruone AmaMtrIne emanI sAthe dharmacarcA karavAnI prathA zarU karI. samrATa akabare jaina dharmanA guruone paNa khUba Adara Apyo hato. AcArya hIra
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI ratilAla dIpacaMda desAI: rAjA ane yogI 243 vijayasUrijInI sAdhutA ane vidvattAthI e khUba prabhAvita thaye hate. samrATe emanA kahevAthI potAnA sAmrAjyamAM ghaNA divase mATe amArinuM-jIvavadhanivAraNanuM-pravartana karyuM hatuM, ane jagadgurunI padavI ApIne zrI hIrasUrijInuM bahumAna karyuM hatuM. samrATa akabarane dharmasaMdeza saMbhaLAvanAra AvA zramamAM guru-ziSyanI eka belaDIe ghaNe prabhAva pADyo hato; e hatA upAdhyAya bhAnucaMdrajI ane emanA ziSya siddhicaMdrajI. siddhicaMdranuM rUpa jevuM manahara hatuM evI ja emanI buddhi tejasvI hatI. teo bahuzruta paMDita hovA uparAMta emanAmAM sarjakanI pratibhA hatI. kavi bANa ane emanA putra racela mahAkathA kAdaMbarI upara A guru-ziSya saraLa ane sarasa TIkA racI hatI. emanI prajJAnI camatkRti keIne paNa vaza karI le evI hatI. teo hRdayaMgama-sumadhura kavitA sahaja rIte banAvI zakatA ane emanI vANuM ane belavAnI chaTA paNa jANe emanI jIbhe sarasvatI devI birAjatAM hoya evI AkarSaka ane hRdayasparzI hatI. emaNe avadhAnanA 108 prayoganI siddhi meLavI hatI. ane A badhuM chatAM kIrtinI AkAMkSAne badale emanA aMtarane tIrthakaranA dharmane-tapa, tyAga, saMyama ane vairAgyane-raMga lAgyo hatA. A navayuvAna munivaranuM vyaktitva bAhya ane AMtara banne rIte prabhAvazALI hatuM. upAdhyAya bhAnucaMdrajIne avAranavAra rAjamahelamAM javAnuM thatuM. bAdazAha akabara emanA mukhe sUrya sahastranAmastotra sAMbhaLyA karatA hatA. samrATanI vinatithI upAdhyAyajIe pote ja e stotranI racanA karI hatI. A rIte A munivarane samrATa akabara sAthe paricaya thaye hatuMane tethI emane hAthe keTalAMka jIvadayA ane dharmanAM kAma paNa thayAM. bALasAdhu siddhicaMdrane ghaNI vAra kutUhala thatuM ke gurudeva vAre vAre rAjAne maLavA jAya che, te e rAjA ke haze, ene rAjamahela ke haze ? ane enI sAthe guru mahArAja kevI kevI vAta karatA haze? kyAreka e gurujIne e vAta pUchatA ane pitAne paNa keIka vakhata rAjAnI pAse laI javA kahetA. paNa gurUjI to bALaziSyane AvAM pralebhathI dUra ja rAkhavA mAgatA hatA, eTale teo siddhicaMdranI vAta kAne dharatA nahIM. rakhene enI kAcI uMmara upara rAjA-rajavADAnI mAhinI kAmaNa karI jAya ane AtmasAdhakanI gasAdhanA aDadhe raste ja aTakI paDe ane enuM mana cala-vicala banI jAya. AtmasAdhanAmAM AvatAM bhayasthAnane teo barAbara jANatA hatA. paNa eka divasa bALamuni siddhicaMdranI vinati bhAnucaMdrajIe mAnI lIdhI. emane ziSyanA hitanI ciMtA to hatI ja, paNa mana bhAMgI jAya eTalI hade emanI jijJAsA tarapha udAsInatA dAkhavavAnuM jokhama paNa teo samajatA hatA. lAgaNIne saMyama eka vAta che, ene dAbI devI e bIjI vAta che. emAM dabAvelI lAgaNImAM bamaNuM vegathI uchALo AvavAne saMbhava kharo. bhAnucaMdrajI siddhicaMdrajIne pitAnI sAthe rAjamahela laI gayA. samrATa akabara te e bALamunine ekITaze nIrakhI ja rahyo. tyAgamArganA upA sakamAM AvuM rUpa hoI zake athavA to A rUparUpane avatAra mAnavI saMyama-vairAgyanA mArgane musAphara bane e vAta enA mAnyAmAM ja na AvI. e te vArevAre bALamuni sAme joyA kare ane vicAryA kare ke kudarate kevuM rUpa ApyuM che. A rUpadhArI jIva
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 teA rAjadarakhAre ja zeAle. jANe khALayAgInu rUpa bAdazAhane kAmaNa karI rahyu.. pachI te mAdazAhe siddhicadranI sAthe vAta karI tA enI mIThI-madhura vANImAM ane enI tejasvI buddhimAM paNa saudajharatI kAyA jeTaluM ja vazIkaraNa raheluM lAgyu. bAdazAha te khALaceAgI upara ApharIna thaI gayA. zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNa-mahAtsava graMtha 66 guru-ziSya rAjamahelathI vidAya thatA hatA tyAre mAdazAhe bhAnucadrajIne kahyuM : A khAlamunine khUba bhaNAvajo. e khUba meATA pAMDita thaze ane peAtAnA gurunu` ane peAtAnuM nAma dIpAvaze ! ane je ilama bhaNavA hAya tenI vyavasthA kharAbara karI Apaze. ane, tamane jo mAra hAya teA, huM teA icchu` chuM' ke, mArA rAjakumArA ustAda pAse paDhAI kare che te vakhate tamArA A ziSya paNa emanI pAse bhaNavA bese." gurue mAdazAhanI vAta mAnya rAkhI. muni siddhica`drane tA bhAvatAM bheAjana maLyA jevu thayuM. ene AtmA teA nira'tara vidyA-upAsanAne ja jhaMkhyA karatA. bALayeAgInu' rUpa jotAM tA mAnavI chetarAI jatA ke kayAM AvuM adbhuta rUpa ane kayAM sAdhujIvananI kAra jIvanasAdhanA ! ghaNAne A vAtane meLa besatA na lAgatA. paNa je A bALamunine najIkathI samajavAnA ane enA aMtaramAM DokiyuM karavAnA avasara maLI jatA teA ene lAgatu` ke A nayana-manahara dehamAM jJAna ane cAritranI jha'khanA karatA kAI manamasta ceAgInA AtmA nivAsa karatA hatA. paNa eTalI jhINavaTathI jenArA keTalA ? rAjakumAro teA ustAdajI pAse manameAja mujaba bhaNatA, paNa muni siddhica'dra teA AvyA avasara kheAvA mAgatA na hatA. je kaMI vidyA meLavI zakAya ema hatuM te emaNe dila daIne meLavI lIdhI. temAMya phArasI bhASAnuM jJAna evuM sAruM meLavyuM ke e nAnA rAjakumArone kathAreka kayAreka phArasI bhASAnAM pustakAnA sAra samajAvatA. A adhyayana daramyAna khAlayeAgIne rAjakumAra salIma vagerene paricaya thayA. zahenazAhanI prasannatA te varasI hatI, paNa gurune ci'tA rahetI ke A meAtI kacAMya khATuM-Tikayu na nIvaDe; tyAgamAga nA pravAsI ziSya rakhe ne rAjasa'pakathI bhAgamAnA pathika na banI jAya, ane peAtAne ane jinazAsanane kheATa khamavAnA vakhata na Ave! paNa A metI jevuM camakadAra hatuM evuM ja AkhadAra nIvaDayuM. rAjakuTuMbanA paricaya siddhica'dranA saMyamane kazI hAni pahAMcADI na zakayo; UlaTuM AvI agniparIkSAthI gurune peAtAnu' gurupada caritArtha thayu' lAgyu.. e aMtaranA sa MtASa anubhavI rahyA. * samrATa akabarane svargavAsa thayA. salIma jahAMgIranuM nAma dhAraNa karI samrADha banyA. siddhicandrane enI sAthe akabara karatAMya gADha sneha khoMdhAyA hatA. yauvana jema pAMgaratuM gayuM tema muninuM sauMdaya ane pAMDitya paNa pAMgaratu' gayu.. enI sAthe vAtA karavAnuM jANe bAdazAhane vyasana paDI gayu hatu; nUrajahAM paNa A yuvAna sAdhu upara khuza hatI. muni siddhicandranI pichAna te varSoM jUnI hatI, paNa vilAsanA bhAgI rAjA muninA dilane pichAnI na zakayo! e munine jotA ane ene paLe paLe ema ja lAgyA karatuM
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 245 zrI ratilAla dIpacaMda desAI rAjA ane yogI A yauvanamAM A tyAga ! AvI sauMdaryajharatI sukumAra kAyAnuM AvuM damana ! kyAreka to juvAna jogI pitAnI dharmakathA saMbhaLAvIne vidAya thAya te pachI paNa bAdazAhane A vicAro ja satAvyA karatA. tyAgIne tyAga bhegIne mana akaLa keyaDo banI gayA hatA. pAMgaLo sIdhAM caDhANa kevI rIte caDI zake? bAdazAha potAnA mananI vAta nUrajahAMne karate. svarganI apsarA samI e nArIne paNa AvA jegIne Avo bhekha na samajAto. ene paNa lAgyA karatuM ke siddhicaMdrane samajAvIne AvA dehadamanathI pAchA vALavA joIe. paNa e kAma karavuM kevI rIte? jahAMgIra Akhare rAjA hato. ene nyAya te vakhaNAto paNa ene svabhAva utAvaLiyo ho : ene rIjhatAMya vAra na lAgatI ane khIjatAM vAra na lAgatI. ane koI vicArane vadhu vakhata sudhI manamAM ne manamAM saMgharI rAkhavAnuM enuM gajuM ja na hatuM ? vicAra AvyuM ke taDa ne phaDa ene nikAla! chatAM siddhicaMdra mATe vicAra eNe ghaNA vakhata sudhI manamAM saMgharI rAkhyo hato. paNa eka divasa jANe enIya hada AvI gaI! - Aje siddhicaM khUba sarasa vAto karI hatI. bAdazAha ane begama bane khUba khuza hatAM. siddhicaMdrane paNa thayuM ke Aje mAtA zAradAnI mArA upara vadhu kRpA varasI. vAta pUrI thaI ane muni ravAnA thavA taiyAra thayA. bAdazAhe vicAryuM ke atyAre AvuM sarasa vAtAvaraNa che te munine pitAnA mananI vAta karI ja devI joIe. emaNe munine kahyuM : "Aje to Ape kamAla karI ! javAnI ATalI badhI zI utAvaLa che? vAtane A raMga kyAreka ja jAme che. thoDI vAra rokAI jAo." munie sahaja bhAve kahyuM : "bAdazAha, vakhatanAM kAna vakhatasara thavAM joIe. amAre amArAM dharmakAryone amArA mananA mAlikane hisAba ApavAnuM hoya che. ALasa karIe to pharaja cUkI jaIe. emAMya amAro mArga te saMyamane. e mATe je sadA jAgrata na rahIe to emAM khAmI AvatAM vAra na lAge. ApaNane maLavAnI kyAM navAI che? pharI maLIzuM tyAre pharI vAta karIzuM. Aja te have samaya thaI gayo che." bAdazAhane A navo anubhava hato. munino javAba sAMbhaLI e kaMIka AghAta anubhavI rahyo : bAdazAha je bAdazAha khuza thaIne AvI mAmUlI mAgaNI kare, ene A InakAra ! paNa Aje potAnI vAta karyA vagara ene jaMpa vaLe ema na hatuM. ane AkaLA thaIne vAta karavAmAM to majA na hatI. eNe khAmozI pakaDIne kahyuM : "Aje DIka vAta karavAnuM mana che. bhale thoDuM moDuM sahI." muni bAdazAhanA manane na samajI zakyA, paNa e zekAI gayA. paLavAra te jahAMgIranuM mana saMkoca anubhavI rahyuM. AvI vAta kevI rIte karavI ? paNa pachI eNe hasIne kahyuM: "bhalA, ApanI umra keTalI thaI?" "pacIsa.munie kahyuM, paNa emane bAdazAhanA savAlano hetu na samajAya. "ATalI yuvAna uMmaramAM Avo tyAga ane saMyama svIkAravAnI zI jarUra paDI? e badhuM to ghaDapaNamAM zele ! atyAre te sukhabhega-vilAsa e ja hoya. kudarate Apane
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNa mahotsava-graMtha kevA sauMdarya ane kevA yauvananI bakSisa ApI che. A badhuM kaMI A rIte gumAvI devAnuM na hoya. juvAnI jaze, pachI e pAchI AvavAnI nathI." bAdazAhe kahyuM. munine bAdazAha akaLa lAgeH e Aje kevI kevI vAta karI rahyo hato ! munie samajAvyuM: "zahenazAha, e to jevI jenI pasaMdagIH keIne bhega game, keIne ga game. chevaTe te badhI vAta mananI murAdanI ja hoya che. sAruM mana mAnavIne sAre banAve, naThAruM mana mAnavIne nakAre banAve. ame amArA manane ghaDavA A bhekha dhAryo che. emAM pachI nAnI uMmara zuM ane moTI uMmara zuM? jyAre jAgyA tyArathI savAra!" bAdazAhe pitAnI vAta TUMkAmAM patAvatAM kahyuM : "ApanI AvI badhI vAto nakAmI che. A rIte juvAnIne veDaphI nAkhavI ane kAyAne karamAvI nAkhavI ene koI artha nathI. vakhata vakhatanuM kAma kare ema uMmara uMmaranuM kAma kare. ApaNane te utAvaLa ghaNI hoya, paNa ethI kaMI AMbo jaladI pAkI jato nathI ! evuM ja A jiMdagInuM che. bheganI umramAM kega kevo? bheganA vakhate bhegA zobhe, yeganA vakhate ga! mArI to eka ja vAta che. Apane A joga ane tyAga-saMyamano A mArga mane to akALe AMbo pakavavAnI murAda je nakAme lAge che. mATe e badhI jhaMjhaTa cheDI dyo ane be ghaDInI jiMdagAnInI majA lUMTI le. Apa Apane jo ga tajIne amArI sAthe AvIne hamezAMne mATe rahe evI amArI manasA che. behitanI parI jevI strI ane joIe teTalI daulata ApavAnuM ame Apane vacana ApIe chIe. Apane koI jAtanI takalIpha nahIM AvavA daIe. jiMdagInI moja mANavAmAM hajI meDuM thayuM nathI." yuvAna muni vicArI rahyA: bAdazAha A zuM kahete hato? bAdazAhane Aje zuM thayuM hatuM? munie hasana kahuM : "AmAM takalIphane keI savAla nathI. amArI sAdhanAmAM je amane takalIphano anubhava thate heta te A bhegane tyAga karIne saMsAranA sukhabhegamAM paDatAM amane keNa rokavAnuM hatuM? paNa amane kaMI takalIpha che ja nahIM; UlaTuM AmAM ja amane meja che; pachI A yogane tyAga karIne baMne rIte bhraSTa thavAnI zI jarUra?" bAdazAhane je muzkela lAgatuM hatuM te A yuvAna yegIne sahaja lAgatuM hatuM. paNa lIdhI vAtane paDatI mUkavAnI AvaData jahAMgIramAM na hatI. jANe chevaTanI AjJA Apato hoya ema eNe kahyuM: "ApanI vAta amane samajAtI nathI. Ape amArI vAta mAnavA taiyAra thavuM ja paDaze." siddhicaMdra pitAnI vAtamAM makkama hatA. emaNe eTaluM ja kahyuM: "ApanI vAta na mAnI zakAya evI che. Apane koI atyAre yegI banavAnuM kahe che?" bAdazAha vizeSa AghAta anubhavI rahyo? mArI vAtane A javAba ! paNa e gama khAI gaye. eNe kahyuM: "acchA, acchA, Apa amArI vAtane vicAra karaje. Ane pheMsale ApaNe kAle karIzuM." yegI vidAya thayA. jANe emanuM mana bolI rahyuM hatuM AjanI vAta Aje kAlanI vAtane vicAra kAle karIzuM. aNune cUkyo se varSa jIve!
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI ratilAla dIpacaMda desAI rAjA ane gI 247 - yogI yegInI rIte vicAratA hatA; rAjA rAjAnI rIte vicAratA hatA; banne jANe AvatI kAle potAnA mananI vAtane sAcI karavA pitAnI jAtane sajaja karI rahyA hatA. bIje divase maLyA tyAre rAjAe pUchayuM : "kahe yogI mahArAja, mArI vAtane javAba?" e Aja nizAmAM cakacUra hate. gIe kahyuM : " javAba eka ja ApanI vAta A5 pAchI kheMcI le !" rAjA uzkerAI gayeH "Apa eka bAdazAhanI vAtane InkAra kare che?" "AmAM ApanI vAtano InakArane nahIM paNa mananI vAtano svIkArane savAla che." rAjAthI na sahevAyuM : "Ape amArI vAta mAnavI ja paDaze." gIe kahyuM : "Ine enA prANa ApavAnI AjJA Apa kevI rIte karI zake?" nUrajahAMe joyuM ke vAta cheTI rIte mamate caDI rahI che. eNe gIne samajAvavA kahyuM : "bheganI uMmaramAM yoga e jiMdagIne banne rIte barabAda karavAne rAha che. atyAre Apa bAdazAha salAmatanI vAta mAnI lya; vakhata thaze tyAre ene mArge jatAM Apane keI nahIM reke ! A uMmaramAM saMyama kare zakya nathI." munie kahyuM: "A jiMdagIne ze bhare? ane Apa pote kyAM nathI jANatA ke bakhanA rAjAe bharayuvAnImAM ja saMyamano mArga svIkAryo hato. uMmara nAnI hoya ke moTI, e kaI mahattvanI vAta nathI. mahattvanI vAta che mananI taiyArI. ane AvI taiyArI te jeTalI nAnI uMmare thAya eTalI sArI, jethI bhega-vilAsamAM samaya ane zakti barabAda thatAM aTake. Apa ApanI vAta jatI kare ane mane mArA gasAdhanAnA mArge javA de. ApanI pAsethI te UlaTuM mane mArI sAdhanAmAM madada maLavI ghaTe!" rAjA ane rANI bane samajI gayA ke A te pAkuM gajavela che. chatAM rAjA pitAnA mamatathI pAchA haThavA taiyAra na hato; eNe gussAmAM eTaluM ja kahyuM: "amAre hakumane anAdara karavAne aMjAma to samaje che ne?" huM te eTaluM ja samajuM chuM. mArA AtmAnI AjJAnuM ullaMghana karavAmAM je nukasAna che enA karatAM ApanA hakumane nahIM mAnavAmAM ochuM nukasAna che."yegIe kahyuM. yegI, tamAruM bhAvI tamane bhulAvI rahyuM lAge che!" rAjAe tiraskAramAM kahyuM. rAjana, mane AmAM mArI gasAdhanAnI kasoTI thatI lAge che. mArA deva-guru ane e kaseTImAM pAra utAre ! bAkI te, Apane huM zI rIte rokI zakuM? paNa eTaluM yAda rAkhaje ke ApanI AjJAmAM na mAruM bhaluM che, na ApanuM ke na duniyAnuM bhaluM che !" eka bAju rAjA hato, bIjI bAju bhegI hate. keI pitAnI vAta jatI karavA taiyAra na hatA. rAjahaTha ane yogIhaTha sAmasAmI TakarAtI hatI; ene taNakhA kene nahIM dajhADe bhalA ! "ThIka tyAre, tamArI haThane aMjAma bhegavavA taiyAra raho !" ane rAjAe rAjahastIne tarata laI AvavA hukama karyo. motanA avatAra je, madajharata hAthI sAme khaDo che. nize karAvIne ene pAgala banAvavAmAM Ave che. sAme zAMta-svastha yogI Ubhe che. motano ene Dara nathI. jIvanane
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNa mahotsavagraMtha ene moha nathI. ene Aje pitAne vega saphaLa thato lAge che. e pitAnA ISTadevanA raTanamAM lIna banI gayo che. enuM ramama eka ja AMtara nAdathI guMjI rahyuM che : arihaMta saraNe pavajAmi, siddha saraNuM pavajAmi, sAhu sarakhuM pavanajAmi, kevalapannaoN dha saraNe pavanajAmi. pahADa je hAthI chI keTA mArI rahyo che. rAjAjInI AjJA thAya eTalI ja vAra cheH yegInI manahara kAyA paLavAramAM dharatI sAthe roTale ! AvA te kaMIka mAnavIo metane ghATa UtarI gayA hatA! yegI paNa sAme khaDakanI jema aDaga banIne khaDe che. bAdazAhe joyuM ke enuM astra nakAmuM gayuM! ene naze kaMIka UtarI gayo hato ane enAmAM mANasAI jAgI UThI hatI. e jAgRtie ene mitra jevA gInI hatyAnA pAtakathI UgArI lIdho. chevaTe eNe garjanA karIne kahyuM : "gajarAjane pAchA laI jAo! ane gIrAja, sAMbhaLe, Apane amArA rAjyamAMthI AjathI dezanikAla karavAmAM Ave che. sAthe sAthe, eka ApanA guru bhAnu caMdrane mUkIne, ApanA dharmanA badhA sAdhuo-mumukSuone paNa dezanikAla karavAmAM Ave che." bhegI kasoTI pAra karyAne parama saMtoSa anubhavI rahyo. eNe kahyuM : "maMjUra!" ane siddhicaMdra bAdazAha jahAMgIranuM rAjya choDIne mAlapuramAM mAsuM rahyA. gharanA tyAgIne te saMsAra Akho ghara hatuM, pachI ciMtA zI hatI? manamAM eka ja duHkha hatuM ? jIvanadAtA gurune viyega thayuM hatuM. paNa e paNa gamArganA sAdhakanI eka kasoTI hatI. e pAra karIne sAdhanAnA suvarNane vadhu ujajvaLa karavuM rahyuM. upAdhyAya bhAnucaMdra paNa bhAre sAdhaka puruSa hatA. kALajAnI kera jevA ziSyane, pitAnA svajana jevA rAjAne ja hAthe, vagara vAMke sajA thaI hatI ane pitAne ene viyoga thaye hato, enuM dukha kaMI ochuM na hatuM. paNa saMsAranA raMgane e barAbara samajatA hatA. emane vizvAsa hato ke chevaTe satyane jaya thayA vagara nahIM rahe. e te LiAvatA ja rahyA. ane eka divasa sAce ja, zahenazAha jahAMgIranuM aMtara jAgI UThayuM. te divase muni bhAnucaMdrane udAsa joIne bAdazAhe pUchayuM : "mahArAja, Apa Aje udAsa kema che?" bhAnucaMdrajIe kaze javAba na Ape; e mauna rahyA. jANe piote ja potAnA savAlane javAba ApatA hoya ema bAdazAhe lAgaNIpUrvaka kahyuM: "udAsInatA kema na hoya ? kalejA jevA ziSyane viyega kone na satAve? " | ane bAdazAha jahAMgIre yogIrAja siddhicaMdrane Adara-mAna sAthe pitAnA rAjyamAM teDI lAvavA tarata ja kAsadane ravAnA karyo. aMtarAyane aMta Avyo hato; duHsvapna dUra thayuM hatuM. 'rAjA ane yegI pharI pAchA dharmamitra banI rahyA! mAdalapura, amadAvAda-6; tA. 21-2-18