Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner OddddddddddddddddddddddddddddddONS / nyAyAMbhonidhimIyavijayAnaMdamUripAdapadmebhyo namaH / jainaratna-vyAkhyAnavAcaspati-zrImallabdhivijayaviracitA mestrayodazIkathA. iMDaranagara-vAstavya zreSThivarya-mAgvATajJAtIya-saMghavI-maNilAla vIracaMdra-dravyasAhAyyena / A. Oppppppppppppa prakAzayitrI-zrIjainaAtmAnaMdasabhA-bhAvanagara. - - - idaM pustaka gAMdhI-vallabhadAsa-tribhuvanadAsa sekreTarI AtmAnaMda sabhA bhAvanagara-ityanena prakAzitam / vIrasaMvat 242.. Atma saMvat 20. vikrama saMvat 1972. 3. AnaMda mudrAlayAdhipatinA zAha lallUbhAvAtmajena gulAbacaMdreNa mudritam, TohammmmmmtecterammammnareneelaerawaimaintereAGHIMIMomrateereelammamte DINAYAPAKAMANA AULI
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner ddiNddiNddilooddikooddipddivddi . samAlocayantu sadguNagaNaraMjitamAnasAH asau merutrayodazIkathAnakAbhidho grantho mahatA prayAsena tribhuvananivAsisakalabhavyakajavikAsanacitrabhAnavo mithyAtvatamassAndre jJAnacakSurviraheNa baMbhramyamANAnAM lumpakamatInAmuddharaNabaddhakakSA nyAyAMbhonidhi-zrImadvijayAnaMdasUrIzvarA abhUvan / teSAM paTTe zudamArgapravartakA AdhunikAvirbhUtAnAM kumatagajAnAM vidAraNakesariNaH tapAgacchagaganAkoH yadaguNamakaraMdagrahaNAsikairmunipuGgavaiH saMsevitacaraNakajA nirIhAH zrImadvijayakamalasUrIzvarAH virAjante / teSAM sphATikavanirmalamAnasasarasi haMsIyamAnairatipauDhavaktatva zaktiraMjitamAnasairIDaranivAsizrIcaturvidhasaMdhairatyAgraheNa dattajainaratnavyAkhyAnavAcaspatinAmakavirudavibhUSakairmunivaryazrImallabdhivijayairanekasAdhuguNAlaMkRtamunivaryazrImanmAnavijayAnAM preraNayA sakalabhavyajanopakArAya ca pUrva gadyarUpeNa saMkSiptatayA tarkaphakkikAyazodharacaritra-zrIpAlacaritraTIkA-gautamIyakAvyaTIkA-aSTAhikavyAkhyAna-cAturmAsikavyAkhyAnAdigrathitagraMthamunivaryazrImata-kSamAkalyANakaithito vevidyate / tadAdhAreNa ca padyarUpeNasAdvizataparimito saralarItyA saMhabdhaH paraMtu prasaMgopalabdhAnityAzaraNasaMsAraikakhAnyatvAzucyazravasaMvaranirjarAlokabodhidharmakathakAInadvAdazabhAvanArUpaviSayena pUrito'styata evAtyupakArako bhAvIti manye / lekhaka-jainaratnavyAkhyAnavAcaspati-munivarya shriimllbdhivijycrnnopaask-muni-gNbhiirvijyH| alllllllll lllll llllllllllaal Oakaskioskoskokanskasikasikackage
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner zrIvijayAnandasUripAdapatrebhyo nmH| zrImestrayodazIkathA. A. nAbheyAya namastasmai vighnanAzakarAya yam / natvA nirvighnakalyANA jagmumuktipadaM jnaaH||1|| zrIcintAmaNipArvata-| / mIDarasthaM namAmyaham / yasya darzanamAtreNa mo'pyamaratAM vrajet // 2 // tIrthasyAsya praNetre me zrIvIrAya namo nmH| yadAjJA hRdaye kRtvA vighnapAraGgatAnake // 3 // kathA merutrayodazyA bhavyAnAM sukhahetave / likhyate padyarUpeyaM pUrvagadyAnusArataH // 4 // mAghakRSNatrayodazyA mAhAtmyaM varNitaM yathA / zrIvIrairgautamAgre tadasmAbhirapi likhyate // 5 // zrInAbheyAjitaprabhvorantare gRhidharmayuk / anantavIryarAjAbhUdayodhyAyAM sukhAkaraH // 6 // hastyazvarathapattInAM nAyakaH sukhadAyakaH / strINAM paJcazatI jane tasya rUpamanohRtAm / / 7 // tAsu priyamatI nAmnA paTTarAjJI babhAvati / tArAsvantargatazcandro yathAkAze tathA gRhe // 8 // tasya / dhanaJjayo nAma mantrI buddhivizAradaH / nItirItiSu vijJo'sti rAjakAryeSu dattam // 9 // sarvathAsti sukhI rAjA paraM sUno // 1 //
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner 2 // 000000000.00 rabhAvataH / du:khinaM manyate sa svaM sutA'bhAve kutaH sukham // 10 // zuzoca sa kathaM bhAvI vinA putra prajAgaNaH / mayi pr| gatiM prApte ko dhAtA'sya bhvissyti?||11|| pazcAdacintayada rAjA sarva dhrmprbhaavtH| bhavyaM bhavati bhavyAnAM tattaM kurve nirantaram // 12 // devapUjA gurUpAstiH svAdhyAyaH saMyamastapaH / kriyate bhaktiyuktena tena putraphalecchayA // 13 // tasminnavasare ko'pi koNakAho mahAmuniH / paTTarAjJIgRhe prAptaH mAsukAhArahetave // 14 // natvA tazca nRpo rAjJI putrapraznaM prckrtuH| nAthA''vayoH suto nAsti bhAvI kiM so'thavA nahi ? // 15 // uktavAn sa munidhanyo yujyate guNinAM nahi / jyotiSkAdi nimittaM tu vadituM paramarSiNAm / / 16 // atyantaM prArthitaH sanso'bhASiSTa munipuGgavaH / dayAM kRtvA dayAlurvA paGguH putro bhaki | Syati // 17 // AhAraM sa gRhItvAgAcatastAbhyAM vicAritam / aputrAtputrakaH paGgarapi bhAvyatisaukhyakRt // 18 // atrAntare garbhavivarddhitAGgA rAzI babhUvA''hitadharmarakSA / tayAtha pUrNe samaye prasUtaH padbhayA vihInastanujo'tidInaH // 19 // jAtaharSeNa rAjJA'sya mahAn janmotsavaH kRtH| bhojayitvA kuTumba svaM taddinAd dvAdaze'hani ||20||naamnaa piGgalarAyo'stu svajanAnAM samakSataH / ityuktvA kRtasatkArAn svajanAn visasajeM sH|| 21 // yugmam / pitA rarakSa taM yatnAdantaHpure hi piGgalam / lokAH pRcchanti tadvIjaMkalpitaM sa tadAvadat // 22 // rUpeNa jitakandarpaH kumAro'sti mhaamnaaH| vibhemi dRSTidoSAgo napAdaSkriyate tataH // 23 // sarvasminagare tena kayanenAtivistRtA / kiMvadantI kumArAyamatirUpAziromANaH // 24 // krameNa vadhe sUnU rAzI nRpamanorathaiH / yathA phalapado vRkSo vihagAnAM manorayaiH // 25 // ayodhyAtastadA dUre sapAdazatayojane / dezo
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner malayanAmAsti tatra brahmapuraM puram // 26 // tatra kAzyapagotrIyo rAjA zataratho'bhavat / indumatyabhavattasya paTTarAjhI manoharA 2 // 27 // tatkukSisaMbhavA nAmnAtiguNA guNasundarI / jAtAtizayalAvaNyA saubhAgyasya niketanam // 28 // pitroratipriyA sA yadanyasUnorabhAvataH / varayogyAM pitA dRSTvA vivAhacintanaM vyadhAt / / 29 // ayogyA militAH sarve barAzcintAM tadAkarota kiM kartavyaM mayA hAhA ! putrikAyAH kRtedhunA // 30 // tadA nagaravAstavyAH zakaTAni krayANakaiH / bhRtvA vyApAriNazcelu nAdezAntaraM prati // 31 // rAjA bamANa lokAnvo yadi yogyo varo milet / sambandhastu tadA kAryastayeti pratipedire | // 32 // bhramadbhistaistu saMmApe'yodhyA nAmnA mahApurI / krayANakAni vikrIya mahad dravyamajIjanat // 33 // tatratyAnyanyaB vastUni lAtvA gmnttpraaH| jAtA yadA smRtaM rAjJaH sammAnyaM vacanaM tadA // 34 // kiMvadantyA zruto yattai raajputro'ti| rUpabhAk / atratyo'stIti dAtavyA tadasmai guNasundarI // 35 // vitanyeti vicArante yayU rAjasamAntaram / daduH piGgalarA yAya svasvAmizubhaputrikAm // 36 // zulkAdikaM vimucyAtha rAjJA satkAritA ati / tataste harSitAH santazceluH svanagaraM prati // 37 // vahmapuranarendrasya puraH pathire guNAn / tasya piGgalarAyasya yathA zrutvA jaharSa saH // 38 // vivAhAhI sa / dRSTvA tAM preSayAmAsa yAJjanAn / kumArAkaraNAya svAn prAptA'yodhyApurI ca taiH // 39 // procuranantavIryante vivaahsmyos| dhunA / preSayatu bhavAn putraM tadarya vymaagtaaH||40|| zrutvetyudvignacittaH san yayAvantaHpuraM nRpH| rAnIpradhAnayorane pRSTa vAn kriyate kim // 41 // paGgunoM vartate putaH meSyate sa kayaM bahiH / kanyAM pradAsyate ko vA panave guNazAlinIm // 42 //
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner // 4 // mantrayitvA babhANAya mantrI buddhivishaardH| Aiya sevakA~stAna kumAro vartate'tra bhoH! // 43 // yojanadvizate dUre mAtulasya gRhe'sti sH| mohinI (muhanI) pattane tasmAbedAnIM tadbhaviSyati // 44 // pazcAvijJApayiSyAmo vivAhasamayaM vayam / zrutveti jagaduIho! svAmin ! dUre'sti tatpuram / / 45 // lagnaM nirdhArya dAtavyamAgantavyaM tathA svayam / sevakAnAM vacaH zrutvA lagnaM nirdhAritaM tadA // 46 // mAsaSoDazakAntarakaM lagnaM lAtvA gtaasttH| sevakA malayaM vRttaM nRpaM sarvamacIkayan // 47 // pazcAdanantavIryo'pi cintAturo vyacArayat / upAyaH ko'tra karttavyaH kAlasya tvaritA gatiH // 48 // mantrI nRpastathA rAjJI sacintA naiva lebhire / upAyAn yAvatA tAvanmunipaJcazatIyutaH // 49 // caturjJAnadharo nAmnA''jagAma gAGgilo muniH // zuddha bane sthitazcAsya nagarasya mahAmanAH // 50 // vanapAlamukhAcchutvA khatihRSTo nRpo'jani / tuSTidAnaM tato dattvA hastyazvarathapattiyuk // 51 // mahAmahotsavenaiva munipArthamiyAya saH / vandanaM munaye dattvA yathAsthAne sa tasthivAn // 52 // (caturbhiH kalApakam ) sabhyAnAmupakArAya paropakRtikarmaThaH / munirmadhurayA vAcA prAraMbhe dharmadezanAm // 53 // cAturgatikasaMsAre mAnuSyamatidurlabham / cintAratnamiva prApya mUrhA! hAyete mudhaa||54|| devatA viSayAsaktA nArakA duHkhavihalAH / jJAnahInAzca tiryaco dharma yogyA hi maanvaaH||55|| yasmiasti dayAvAsa indriyadamanaM tathA / satyavAn vidyate tasmin dharmabhAvo'sti shaashvtH||56|| dayA dhama jananyasti dayAdharmasya pAlikA | puNyavRddhikarI loke daukAntasukhapadA // 57 // dharmasya jananI hatvA dayAM yo dharmamicchati / sa mUrkhastu vinA
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner bIjaM sasyabhAvaM samIhate // 50 // zrIdharmasya dayA mUlaM rakSitaM sizcitaM tathA / varddhitaM sukhacchAyAkRt tathA mokSaphalamadam // 59 // yasya cittaM dayAzUnyaM prastaraM tattu procyate / nAzAya dharmaratnasya sadaiva tasya tatparam // 60 // dayAhInA na zobhante rAtryazcandraM vinA yathA / ghorAndhakAramagnAste du:khinaH syuH pade pade // 61 // dayAM kurvanti ye lokAH prApnuvanti / sukhAni te / kuSTAdirogayuktAH syunarA hiMsAprabhAvataH // 61 // hiMsAvRkSasya puSpANi rogANi tanudAhinI / cintA chAyA bha vettasya phalantu zvabhrayAtanA // 63 // vividhAn viSayA~styaktvendriyANAM damanaM kuru / damite cendriye kiM bho na prAptaM tvayakA | bhuvi // 64 // viSaye ca viSe bhedo yakAreNa mahAn kRtaH / AdyAdbhave bhave mRtyuH parasmAjjAyate navA // 65 // viSayAsakta cittaistu narairyallabhyate sukham / tadanantaguNaM duHkhaM prApyate viSayairhi taiH // 66 // dharmAmRtarasaM tyaktvA mUDhA viSayajaM rasam / / viSa pibanti ye loke teSAM mRtyuH pade pade // 67 // pAyobhiH saritAM syAcet tRptibhAk sAgarastadA / viSayaiH pANinastRptA 1: bhaveyurnAtra saMzayaH // 68 // anantajanmajai gairnAyaM tRpto bhavejjanaH / kimekjnmbhogairyN tRptiM gamiSyati // 69 // viSayArya / vimuDhAtmA khidyatena muhurmuhuH| paratra labhate duHkhaM yattadanto na vidyate // 7 // viSayAmiSalubdhAnAM yAtanAH syurnekshH| chedanaM bhedanaM vabhre pacanaM maraNaM tathA / / 71 // tyajantu viSayA~llokA! muktimArgAntarAyakAn / yadIpsA mokSasaukhyasya vate hRdayeSu vaH // 72 // ye yAtA yAnti yAsyanti zrImatI paJcamI gatima / te sarva viSayA~styatvA bhogino'dhogatiM gatAH // 73 // satyaM vAcyaM vaco nityaM zubhA yena gatirbhavet / asatyavAcino yAnti vasuvanArakI gatim // 74 // sarvapApAda ////////////////////////////////////////////////////////////////////zszz//
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner . . . . . . . . mahatpApaM bhavatyasatyavAdinAm / yato'nyapApAdalpaH syAnAzo'satyAdvizeSataH // 75 / / svarga labheta mokSaM vA satyavAcaH prabhAvataH / kAlikAcAryavallokaH satye sarva pratiSThitam // 76 // satyameva paraM tattvaM satyaM saukhyakaraM nRNAm / jihAyA bhUSaNaM satyaM tasmAt satye manaH kuruH // 77 // pUrvoktadharmakRtyAni karttavyAni sacetanaiH / ihalaukikakAryANi kurvanti rAsabhA api 2 // 78 // aho ! kaSTamaho! kaSTaM mohenAndhIkRtaM jagat / AdI jIvaloketra mriyate kathamanyayA // 79 // yayAtra manyate bAlo lAlApAnaM piban payaH / tathA duHkhamayImayAM duHkhaM bhrAntyA sukhaM bhavet // 80 // budhyase na kayaM jIvaH saMsAre / duHkhadAyake / araghaTTaghaTIvAtra bhrAmitaH paapkrmbhiH||81|| kathaM tvaM khidyase loke dRSTvAnyajanasaGgatAm / lakSmI kuru tadA dharma yadi tvaM tAM samIhase // 82 // dharmaH sarvarddhido loke dharmo muktiphlprdH| dharma eva sakhA satyastasmAddharma smaacr!|| 83 // / dAnazIlatapobhAvazcaturdhA dharma ucyate / karttavyo vidhinA lokairAtmajJAnasukhecchubhiH // 84 // abhayAdi paraM dAnaM na bhUtaM na | bhaviSyati / tasmAttadeva kRtvA tvaM sadAtra nirbhayo bhava // 85||tdaanN dvividhaM proktaM drvybhaavvibhedtH| prANadAnAdbhavedAcaM | jJAnadAnAttayetarat // 86 // AdhAdalpo nirodhaH syAnmRtyoranyAtsadaiva ca / jJAnadAnena tallokAn vihInAnmRtyutaH kuru 2 // 87 // jantUn hi mriyamANA~stvaM rakSayitvA sukhI bhava / parasmai yo dizet saukhyaM tena svaH kriyate sukhI // 88 // brahma carya mahalloke gItaM zrIjinapuGgavaiH yasya prabhAvato lebhe'neke muktipadaM param / / 89 // zIlamevottamaM vittaM zIlaM pApapaNAzakam / zIlaM saukhyakaraM loke zIlaM durgativArakam // 90 // karmendhanaM tapaiH kartuM pAryate bhasmasAt kSaNAt / tatpaH kurutAM .
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner mANin ! yadIpsA mokSazarmaNaH // 11 // tapojalena zudhyanti malinaH pANino'pi hi / jJAtaM dRDhamahAyaMtra tasmAttenApi zudhyatAm // 92 // bhAvanAbhirbhavedbhAvaH sundarastena tA varAH / kramazo dvAdazAmA bho dattacittairnizamyatAm // 13 // atha prathamA'nityabhAvanAvajrasArazarIrA ye te grastA kaalrksssaa| ye saivArtazarIrAH syunarAsteSAM tu kA kayA // 94 // payomanautuvalloko viSayaM / sevate sadA / utkSipta lakuTaM neva mRtyu pazyati mUrkharAd // 95 // varSAnadIpayaHpUrataraGgasadRzaM vapuH / vAyuhatadhvajevAtra jIvanaM / capalaM tathA // 96 // abdhikallolalAvaNyaM yauvanaM hastikarNavat / kSaNikAH sarvasaMyogA viyogAntaikalakSaNAH // 97 // vibudhyAnityatAmevaM sarvabhAveSu sarvadA / atyanteSTaviyogapi naiva zocyaM kadAcana // 98 // vastusvarUpamUDhAtmA nityatvagrahakArakaH / ghaTamAtre'pi bhagnetra zocati hA! muhurmuhuH // 99 // atha dvitIyA'zaraNabhAvanA_ cakrIvalI halI loke zakrAdIndragaNastathA / sarvekAlamukhaM jagmurna kazciccharaNaM dadau // 10 // kAlAgnidagdhadehAnAM mAtRpitR mukhognnH| upAye naiva zaktaH syAt kAlasya gahanA gtiH||101|| aho caTakapotAni mAtRpitroH prapazyatoH / patitAni yathA vahnau dahyante zaraNaM vinA / / 102 // sadA kAlakarAlAnau tathaiva patitAJjanAn / pazyatAM mAtRpitRNAM dahati 3 kAlavahikaH // 103 // merudaNDa tathA jambUdvIpaM chatraM bhavedalam / kattuM yastIrthanAthassa hA! hA! kAlamukhaM gtH||104 // 0.000000000000.000................. !
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner // 8 // 00000000000000000................ atha saMsArabhAvanAdhruvaM dhikkArayogyo'yaM saMsAro duHkhadAyakaH / yasminmRtvA varA devA prayAMtyekendriyAdiSu // 105 // kadAyaM nRpatirbhUtvA bhute bhogaannekshH| kadA raGko bhavedyo'pi zaTitAnaM labheta na // 106 // kadA rogI kadA bhogI kadA yogI tayaiva ca / kadAcicchokayuktaH syAt tena muktaH kadA bhaved // 107 // yo nRpo vAhanahIMnazcalituM kSamate nahi / sa eva rAsabhIbhUyAtibhAraM vahate sadA // 108 // yatra mAtA bhavetpatnI patnI mAtA tathaiva ca / putraH pitA pitA putro dhigidaM bhaknATakam / // 1.9 // saMsAranATake jIvA nRtyanti vividhairbhavaiH / veSaistathA ihA raGgamaNDape nartakA yathA ||110||paapinH pApayogena pacyante nArakAgniSu / chidyante ca vibhidyante khidyante ca punaH punH||111|| mAyAvinopi mRtvAtra jAyante pazavo bhuvi / vAhyante nirdayairlokArayitvA punaH punaH / / 112 // sahante kssutpipaasaadiinynykssttaanynekshH| tiryagyonau gatA jIvA varNayituM na zakyate // 113 / / mayopyasaMkhyakaSTAni martyayonau nirantaram / labhate rogazokAdi jnmmRtyujraadibhiH||114 / / devA / devIviyogena maharddhidevadarzanAt / pratyAkhyAnAdhabhAvAcca klizyante pratyahaM hho| // 115 // atha ekatvabhAvanA- yathA gato'traikaka eva jIvastathaikako gacchati pAragatyam / kRtaM yathA karma tathaikakena vai mujyate'nyo na sahAyaka: syAt // 116 // kaTIsUtravihIno'yaM yathAyAtastathaiva ca / gamiSyati na saMdeho mohaM muJcasi kiM nahi // 117 // yayaika .....
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner : syodare rogo bhavedatyantadAruNaH / bhute sa eva dAyAdo na ko'pi rogiNAM bhavet // 118 // yadartha klezakaSTAnyavagaNya dravyamayate / mRte na tatkuTumbaM tat narakAdau sahAyakRt // 119 / / matveti svakuTumba taccharIraM kSaNikaM tathA / sarvamanyadbhavejjIvAva sahAyaM dharmamarjaya // 120 // atha anyatvabhAvanA- ayaM kAyamapi tyaktvA gacchatyanyaM bhavaM bhavI / tadanyaM vastuvAtasya kaH sambandho vicAryatAm ? // 121 // tasmAd gehAdikaM tyaktvA dharmamekaM samAcara / sa eva duHkhanAzAya ceha parabhave mataH // 122 // sarvasmAdviSayAdanyo yathA'yaM viSayA - ime / asmAdanye tathAbhAvya samacittaH sukhIbhava ! // 123 // evamanyatvabhAvena vAsivAntAH kadApi na / lezamAtramapi zokaM labhante sttvraashyH||124 // athAzucibhAvanA__ yathA viSTAgatAH loke padAryA shubhto'shubhaaH| tathA kAyaGgatA manyetaH kAyamazucegRham // 125 // babhramuryatra lo- || kAnAM kamale bhramarAiva / netrANi carmaNA hInaM taccharIraM ghRNAspadam / / 126 // bhavatyatonumIyeta carmaNA chAditA hIyaM / / azacI rakSitA. maDhavaJcanAyaiva vedhasA / / 127 // (yugmam) / ekaikaromakUpopi saMkhyarogaizca paritaH / te sarve prakaTAH syu zcet tadA'zucyA gataM bhavet // 128 / / sugandhayuktavastUnAM niSThA viSTAsti yatra bhoH / kathaM zucizarIraM tanmanyante mRdabuddhayaH ......................... ka nkAra
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner // 129 // candanAdiraso yasya saMsargAnmalasAdbhavet / tasminnazucike kAye rajyante mRDhamAnasAH // 130 // sahasrakumbhaiH // 10 // kRtazuddhayo'pi nAntaH pavitrAH puruSA bhavanti / tajjJastanau mohamayI pravRttiM tyaktvA nivRttiM bhajate sukhArthI // 131 // athAzravabhAvanA_mano-vacana-kAyAzca yogAH karma zubhAzubham / jIvAnAmAzravantyete tenoktA AzravA jinaiH // 132 / / maitrIbhAvana / satveSu pramodena guNAkare / mAdhyasthyena viruddheca kliSTe kRpaaprtvtH||133 // vAsitAntA narAH puNyaM vividhamarjayanti ye| / anubandhaM zubhaM nityaM prApnuvanti sadaiva te // 134 // (yugmam ) azubhadhyAnamithyAtvakaSAyai vissyaistthaa| dvayazIti vidhapApaM ye badhnanti du:khinastute // 135 // sarvajJagurusaGghAdigaNasya stavane rtH| brUte hitaM vaco nityaM cinute zubhakarma saH // 136 // sarvajJoktaviruddho ya unmArgasya prakAzakaH / mArgasya nAzako loke puSyatyazubhakarma saH // 137 // sa yo'sti rAsabho loke zuddhazailIvinAzakaH / ghoranArakatA prAptazcAnantaM duHkhamaznute // 138 // devArcanaparA lokA gurornatyAM praaynnaaH| jIvarakSAkarA nityaM puSyanti zubhakarma te / / 139 // ya imAM bhAvanAM nityaM sthirI kuryAt svacetasi / sa tu zubhagatiM pApya dhruvaM muktipadaM vrajet // 14 // atha saMvarabhAvanAsaMvaraH syAd dvidhA loke dezataH sarvatastathA / AzravANAM nirodhaikalakSaNaH saMvaro mataH // 141 // sarvasaMvarakA //
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner .......... syAdayogI kevalI sadA / tadanyeSAM sudRSTInAM saMvaro dezato bhavet // 142 // mithyAtvAvratamukhyANAmAzravANA prytntH| nirodhAya ca karttavyA upAyAstadvirodhinaH // 143 // imA yo bhAvanAM citte smaratyahonizaM nrH| sa svargaphalamAsAdya zaTiti mokSago bhavet // 144 // atha nirjarAbhAvanAbhavabhramaNakAriNyA abhAvaH karmasantateH / nirjarA kathyate loke sakAmA kAmabhedataH // 145 // vratasyeSu sakAmA / syAda kamA zeSajantuSu / karmaNAmAmravatpAkaH svataH syAdanyataH kacit // 146 / / chedAr3hedAlameran yatkaSTamekendriyAdayaH / tasmAdyatkarmaNAM zATaH sAkAmanirjarA matA // 147 // svavazo jJAnabhAvena zubhadhyAna-tapo-japaiH / yo bhavetkarmaNAM zATaH sA sakAmocyate budhaiH||148|| sakAmAM sukhadA lokA! vidhatta nirjarAM sadA / yena saMsAraduHkhebhyo yUyaM muktA bhaviSyatha // 149 // atha lokabhAvanAurdhvatiryagadhobhedai loktrividh ucyate / vizeSaM tatsvarUpantu vijJeyamanya shaastrtH|| 150 // ____atha bodhidurlabhabhAvanApRthivyAdiSu Sasu syAdanantaM maraNaM yadA / parAvarttanamekaM syAtpudgalAnAM jinoditam // 151 // durlabhastadanantaiIi
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner . dharmosti zrIjinoditaH / iti jJAtvA prayoktavyA upAyA dharmasAdhakAH // 152 // // 12 // atha dharmakathakorhanniti bhAvanAlokAlokasvarUpajJAH kevlitiirthnaaykaaH| yathArtha dharmatatvaM hi vaktuM zaktA na cApare // 153 // yato rAgavihInAste | tataH satyamarUpakAH / na byuranRtaM kApi tatastaddharmasatyatA // 154 / / jinoktaM dazadhA dharma kSAntyAdi bhedabhUSitam / ye kurvanti narAste ca labhante sukhasaMpadAm / / 155 // ityAdi dezanAM zrutvA papraccha narapuGgavaH / karmaNA kena me nAtha ? putra paGgurajAyata // 156 // tataH provAca sUrIzo gAGgilaH zRNu prAgbhavam / asyAsmiJjambudvIpe'tra kSetra airavate tathA / / 157 ||naamnaa'clpure rAjyomayayA sahito nRpaH / mahendradhvajanAmAsIt tayoH sAmantasiMhakaH // 158 // putrobhUt paThanArtha sa pAThazAlA nirantaram / gacchan dyUtakRtAM saGgAdatibUtarato'bhavat // 159 // duSTadyUtena sarveSu vyasaneSu pAtitastathA / yathA kSibhyaH piturmAturjhaTiti patitaH sa tu // 160 // pitrA prabodhyamAnopi yadA mUDho na budhyate / tatyaje sa tadA duHkhAnirgato nagarAhiH // 161 // atyajanvyasanaM dezATanaM kurvan gataH sa tu / pure surapure ramye campakena vilokitaH // 162 // sundarAmAkRti tasya dRSTvA ca tena zreSThinA / jJAtaMyatkopi kulajo duHkhitotra samAgataH // 163 / / sukumAlazarIratvAdanyakAryAkSama hi tam / svagRhapArthacaityasya rakSaNArtha mumoca sH|| 164 // jinAbadaukitaM dravyaM pracchannaM prApya rAjasUH / ramate dyUtakAraiH sa / sadA dyUtaparAyaNaH // 165 // zreSThI taM jJAtavRttAntaH zikSayAmAsivAn kadA / bhodevadravyanAzena narakaM tvaM gamiSyasi
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner 29" .... // 166 // mAkArSIrduSTakarmatvamanantaduHkhadAyakam / bhavavRddhikaraM caitat kumbhIpAkAmipAcakam / / 167 / / ityAdi boSitopi / // 13 // sa mahAmithyAtvamohitaH pApAtmA na bubodhAntaH bubodhabAbattitaH // 168 // ekadA bhUSaNAni zrIjinezasya sa mUrkharAd / || gRhItvAgAMta kacitsthAne siseve nIcakarma ca / / 169 // zreSThinA campakenAtha niSkAsito gRhaabhiH| jagAma sa vanaM kicit | mRgayAdikukarmakRt / / 170 // zazakAdInmANino hatvodarapUrti cakAra sH| tatraika Azramo basti tApasAnA mnohrH||17|| ekadA tatra vAsinI mRgI sAmantasiMhakaH / itvA caturyu pAdeSu nIco bhUmAvapAtayat // 172 / / tApasAstAM mRgI dharma bodhayanto vizeSataH / ninyuH zubhagatiM pazcAttasmai zApa daduH kruSA / / 172 // yathAsmAkaM hariNyA re! pAdAH chibAstvayA tathA / paGguH paratra bhUyAstvaM svaparArthavinAzaka ! // 174 // kruddhA~stA~stApasAn dRSTvA naSTaH sAmantasiMhakaH / mArgasthenAtha siMhena bhakSito narakaM gtH||175|| cyutvAsaMkhyabhavAn bhrAntvA tiryagnArakarUpakAn / akAmanirjarA bhAvAn mAnuSyatvamupArjayat / / 176 / / kSetre mahAvidehetha kusumAkhyapure vare / kIrtirAno gRhe dAsyAH zivAyAH sa sutojani / / 177 // rAjAnaM sevamAnotha vajranAmA sa dAsaH / tAruNyaM pApa lAvaNyAt yoSitAM cittahArakam // 178 // prAkRtakarmadoSeNa kuSTarogo bhavattanau / tasya pAdau galitvaiva patitau du:khitojani / / 179 // mRtyukoTi samApana zivA zrAvayatIha tam / namaskArAkhya maMtraM sakSutvAtaM vyantarojani / / 180 // tatazyutvAtra bharatakSetre sauhArdanAmake / pure sa suradAsasya vasantatilakodare // 181 // AyAto nava mAseSu jAteSu suSuve sutaH / nAmnA svayaMprabho jajJe vivekina ziromaNiH // 182 // (yugmam ) paraM prAkRtakarmabhyaH kuSTarogo ... .......pan // 13 //
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner bhavattanau / hastapAdaivihInaH sa tena jAtaH svayaMprabhaH // 183 // eka evAbhavatputraH pitroH kaSTaM tato mahat / anekopAyamAkASTI pitarau duHkhitAvapi // 184 // aSTavarSANi yAvana tasya rogo nanAza saH / tAvadeko mahAnsaGka: zrImacchatruJjayaM pati / / 185 // cacAla tena saklena sahaiva zreSThirAT sa ca / sa sutabhAryako gatavAn dharmapremaparAyaNaH / / 186 // (yugmam ) girirAjopariM gatvA sUryakuNDajalena sH| snapayAmAsa putraM khaM devatAdhiSThitaJjalam // 187 // paraM lagnaM zarIre na tasyakarmAnubhA- / vtH| anye sajanAH sarve snAtvA zrI RssbhprbhoH||188|| cakruH pUjAmanekairhi drvyairnaanaaprkaartH| pazcAttatpaguvRttAntaH pRSTaH sAdhusamIpake // 189 // (tribhirvizeSakam ) kiM kAraNaM prabhoratra spRSTaM paGko stanau nahi / jalaM rugNa iti pRSTayAcaSTa munipugavaH // 190 // anena pUrvakAle hi devadravyaM vinAzitam / tathaikasyA hariNyAzca cheditA mUlataH padaH / / 1911 // tatkAsya bahukSINamavaziSTaM kiJcideva hi / varttate tena pasparza na tanAvasya tajjalam // 192 // etanmunivacaH zrutvA pitA mAtA ca putrkH| trayo vairAgyamApanA dhrmdhyaanpraaynnaaH|| 193 // zrImantamRSabhaM devaM vanditvA svagRhaM gatAH / kurvantyahonizaMgharma rogiNo / bheSajaM yathA // 194 // atha mRtvA sa paGgustatkAlocya yathA vidhi / sahasraSoDazAndAyu kvAgAt prathamAM divam // 195 // tatazzyutvAtra he rAjanayaM piGgalarAyakaH / saJjAtastava putrostItyuvAca gAGgilo muniH // 196 // punarapi munidharmadezanApUrvakaM vacaH / uvAcAnena mithyAtvAdetatkarmakRtaM hahA ! // 197 / / tathAhi madyapAnAdhayA jIvo na jAnAti hitAhite / dharmAdharmoM na jAnAti tathA mithyAtvamohitaH // 198 // mithyAtvenA ___
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner lIDhacittAnitAntaM tattvAtatve jAnate naiva jIvAH / kiM jAtyandhAH kutracidastujAte ramyAramyavyaktimAsAdayeyuH // 199 // abhavyAzritamithyAtve'nAdyanantA sthitirbhavet / sA bhavyAzritamithyAtve'nAdisAntA punarmatA // 200 / / ibhyamanena jIvena | karmavadamanekazaH tena paGgurayajAtaH putraH duHkhAkarastava // 201 // rAjA papraccha henAya ! upAyaH kopi kathyatAm / yasyAa sevanamAtreNa putrarogAtyayo bhavet // 202 // muniH provAca he rAjan ! tRtIyArakazeSake / sArdhASTamAsatrivarSe mAghakRSNatrayo dazI // 203 / / atyantaramaNIyAsId yasyAM zrIRSabhaprabhoH / nivANamabhavatvena tithiH kalyANakAriNI // 204 // (yugmam) tasyAM caturvidhAhAraparityAgaM vidhAya bhoH / upavAso hi kartavyaH karmarogavinAzakaH // 205 / / daukanIyaJca ratnasya jinAne merupaJcakam / madhya eko mahAnmeruzcatvAro laghavo dizi / / 206 // caturdikSu tathA nanyAvartAH kAryAH prayatnataH / tAvanta eva yAvanto meravo laghavaH kRtaaH|| 207 // dhUpadIpAdibhidravyaiH pUjA kAryA jinezituH / mAsatrayodazaM yAvacAvarSa tathaiva vA // 208 / / pAraGgatAya devAya nAbheyAya nmonmH| (U~ hI zrI RSabhadevapAraGgatAya namaH) sahasradayavAra japanIyamidaM mudA // 209 // pratimAsaM prakurvan sammevaM dharmaparAyaNaH / rogahIno bhavejjIvaH paratrAvi / / I: sukhIbhavet // 210 / / pauSadhasyaistrayodazyAM vidhiH kartuM na pAryyate / pAraNakadine kAryastasyA vidhiH smgrtH|| 21 // - atithisaMvibhAgazca kRtvA bhuJjIta mAnavaH / ithaM guruvacaH zrutvA vrataM lAtvA gRhaM gataH // 212 / / saputronantavIryassa saka
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner // 16 // 0000000000000000 29900....... latro'bhavatsukhI / dharmadhyAnaprabhAveNa dharmaH kalpadrumaH khalu // 213 / / mAghakRSNatrayodazyAM prathama kRtavAn vratam / vicrnnaa| skurau jAtau piGgalasya tadA tanau // 214 / / yAvatrayodazAnmAsA~stapastasya prakurvataH / sundaraM prakaTIbhUtaM pANipAdaM tu tacano // 215 // atha pikalako hRSTo vizeSa dharmamAtanot / prApte SoDazake mAse'vRNottA guNasundarIm // 216 // bahUnAM rAjakanyAnAM mANigrahaNakarma sH| anyAsAmapi cakreya virkto'nntviirykH|| 217 // rAjyaM piGgalarAyAya datvA cAritramagrahIt / gAgilAsyamuneH pArcetItadoSamapAlayat / / 218 / / zatruJjaye mahAtIrthe'nazanaM sa mudAkarot / kAlaM kRtvA munIndro'ya pApa zrI. macchivAlayam // 219 // sannItyApAlayallokAn yAvadvaSatrayodazam / mestrayodazI nityamArarAdha mhiiptiH|| 220 // pazcAdudyApanaM kRtvA trayodazAnyakArayat / mandirANi jinezAnAM tAvatIH pratimAstathA // 221 / / svarNamayIstathArUpyamayI premNA cakAra saH / ratnamayIstathA ratnatrayodazavidhairmudA // 22 // merupaJcakamAtatya daukitaM pratimaMdiram / sAdharmikANAM vAtsasyatrayodazacakAra saH // 223 // (yugmam ) mahatADambareNaiva sasaGghogAt trayodaza-vAraM zrItIrthayAtrAyai BI zAnabhaktiM tathA vyadhAt // 224 // tataH kiyanti pUrvANi svaM rAjyaM ca tathA vratam / prapAlya svakumArAya rAjyaM datvA viraktavAn / / 225 // zrImunimuvratAcArya pArthe dIkSA sa piGgalaH / jagrAha bahubhiH pumbhiH dvAdazAGgImadhItya ca / / 226 // | sa caturdazapUrvajJaH saJjAtazuddhamAnasaH / AcArya padavIM prApya zukladhyAnaM pracakrame // 227 / / (yugmam ) dvAdaze ghAtikarmANi .. // 16 // kSapayitvA mahAmuniH / trayodaze guNasthAne kaivalyaM pApa nirmalam / / 238 / / devaiH svarNamayaM pacaM racitaM cicahArakam / tatro ... . D .....
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner pavizya sUrIzaH kevalIdezanAM dadau // 229 // hA lokAH dveSarAgAbhyAM klezapremaparAyaNAH / yadyadatra viceSTante tadakuM naiva // 17 // pAyyate / / 230 // anantaM prApnuvantyatra duHkhaM yatrarakodbhavAH / tadAbhyAM kRtamevAsti matvetyenau parityaja? // 231 // sahasalakSakovyAdimriyate yuddhakarmaNi / subhaTAnAM gaNastAbhyAM jIva! tattauparityaja // 232 / / garbhajAnAM navaikena lakSaM bhogena nAzyate / saMkhyAtItAnyajAtInAmatra rAgo'parAdhyati // 233 // rAgAdhInamanuSyANAM sukhAduHkhamanantakam / yathAsipatradhA rAmasthitamadhalihAM bhavet // 234 // dekho hA hRdayeSTAnAmapi yogavinAzakaH / jnyaan-drshn-caaritrvRkssmuulNkssomtH||235|| / deSAt svakAnapi putrAna nAzayantyatra mAtaraH / pacyante narake hA tAH kumbhIpAke muhurmahuH // 236 // yadyat kArya bhavedatra para mArtha-parAkmukhaM / tattacAbhyAM vijAnIyA anantaduHkhadAyakam // 237 // ityAdi dezanAM datvA vijahArAnyato muniH / BanekAn pratisaMbodhya muktimArga pradacavAn // 238 // lakSadAsaptatipUrvAyuSkaH sa kevalImAH / caturdaze guNasthAne caTitoSa sukhAvahe // 239 // isvapaJcAkSaroccArakAlamAne nirudhya sH| yogA~zca ghAtikarmANi kSapayitvA mahAmuniH B||24||shriirbndhnN tyaktvaikenaiva samayena ca / jagAmAnandadaM sthAnaM jarAmRtyukvirjitam // 241 // (tribhirvizeSakam ) // evaM mestrayodazyA mahimAtipravRttavAn / zrImatpiMgalarAyAkhyAnnRpAdrAjJAM ziromaNeH // 242 // pUrve ratnamayAH pazcAtsvarNarUpAsvatomavan / rAjatA adhunA santi meravo dhRtnirmitaaH||243 / / evaM merutrayodazyA mahimAnaM vicArya bhoHlokA! A // 17 // rAdhayantvenAM yena syAt mukhasaMpadA // 244 // saMviddhikarastamaH paTaharaH kalyANasaspamado, duSTAcAra nivArako raviriva / "
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scanned by CamScanner // 18 // pAkAzayadyobhuvam / AkAzaMtapagaccharUpamanaghaM cAnandasUrIzvarodhiSThAyaiva babhau mahAvijayavAn hArda tamo hantu naH // 245 // tasya paTTadharo dhIro vijayAt kamalaH prH| sUrIzaH sUryavanityaM tapAgacchapakAzakaH // 246 // IDaragirizIrSasyaM dvipaJcAzajinAlayam / udAritaM mudezanayA sthitvA mAsacatuSTayIm // 247 // anekarAjaputrAzca niruddhA mAMsabhakSaNAt / yena kRpAlunA ruddhAH santi paakhnnddinojnaaH||248 // pratisthalaM guNAn yasya gAyanti munipunggvaaH| tadbhujimyena sallandhivijayenehare pure // 249 / / karNamuninidhIndabe (1972) vikramIye zubhe tathA / mAse bhAdrapade zukladazamyA zanivAsare // 250 // zrImAnavijayAnAM hi mayA preraNayA kRtam / gataM pUrtipathazcaitat pustakaM sugama param // 251 // (tribhirvizeSakam) zrImAnavijayairAyA lipirasya kRtA varA / zAnadhyAnataponiSThaiH paropakRtikarmaThaiH // 252 // iti zrImadvijayAnandasUrIzvarapaTTavibhUSakazrImadvijayakamalasUrIzvaracaraNopAsaka jainaratnavyAkhyAnavAcaspati munilandhivijayena viracitamidaM pustakaM samAptimagamat / samAtA.