Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRSNarSigaccha kA saMkSipta itihAsa zivaprasAda prAkamadhyayugIna evaM madhyayugIna nirgranthadarzana ke zvetAmbara AmnAya ke gacchoM meM kRSNarSigaccha bhI eka thaa| AcArya vaTezvara kSamAzramaNa ke praziSya evaM yakSamahattara ke ziSya kRSNamuni kI ziSyasaMtati apane guru ke nAma para kRSNarSigacchIya kahalAyI / isa gaccha meM jayasiMhasUri (prathama), nayacandrasUri (prathama), jayasiMhasUri (dvitIya), prasannacandrasUri (prathama va dvitIya), mahendrasUri, nayacandrasUri, (dvitIya va tRtIya) Adi kaI vidvAn AcArya hue haiN| isa gaccha meM jayasiMhasUri, prasannacandrasUri aura nayacandrasUri ina tIna paTTadhara AcAryoM ke nAmoM kI prAyaH punarAvRtti milatI hai, ata: yaha mAnA jA sakatA hai ki isa gaccha ke munijana saMbhavata: caityavAsI rahe hoNge| kRSNarSigaccha ke itihAsa ke adhyayana ke liye isa gaccha ke munijanoM kI kRtiyoM kI prazastiyA~ tathA unakI preraNA se pratilipi karAyI gayI mahattvapUrNa granthoM kI dAtAprazastiyA~ upalabdha haiN| isa.gaccha se sambaddha koI paTTAvalI prApta nahIM hotii| abhilekhIya sAkSyoM ke antargata isa gaccha ke munivaroM dvArA pratiSThApita jina-pratimAoM para utkIrNa lekhoM kI carcA kI jA sakatI hai| ye lekha vi0 saM0 1287 se vi0 saM0 1616 taka ke haiN| sAmprata lekha meM ukta sabhI sAkSyoM ke AdhAra para isa gaccha ke itihAsa para prakAza DAlane kA prayAsa kiyA gayA hai| kRSNarSigaccha kA ullekha karane vAlA sarvaprathama sAkSya hai - gaccha ke AdipuruSa kRSNarSi ke ziSya jayasiMhasUri dvArA vi0 saM0 915 / I0 saM0 859 meM racita dharmopadezamAlAvivaraNa kI prazasti' / isameM jo guru-paramparA dI gayI hai, vaha isa prakAra hai: vaTezvara kSamAzramaNa tattvAcArya yakSamahattara kRSNarSi jayasiMhasUri [vi0 saM0 915 / I0 san 859 meM dharmopadezamAlAvivaraNa ke racanAkAra] zIlopadezamAlA ke kartA jayakIrti saMbhavataH inhIM jayasiMhasUri ke ziSya the| dAkSiNyacihna udyotanasUri ne kuvalayamAlAkahA (racanAkAla zaka saM0 700 / I0 sa0 778) kI prazasti meM apane guru-paramparA kI lambI tAlikA dI hai, jisameM vaTezvarasUri kA bhI ullekha hai| isa tAlikA meM sarvaprathama vAcaka harigupta kA nAma AtA hai, jo torarAya (toramANa) ke guru the| unake paTTadhara kavi devagupta hue, jinhoMne supuruSacariya yA tripuruSacariya kI racanA kii| kavi devagupta ke ziSya zivacandragaNi mahattara hue jinake nAga, vRnda, durga, mammaTa, agnizarmA aura vaTezvara ye 6 ziSya the| vaTezvara kSamAzramaNa ne AkAzavapranagara (ambarakoTa/amarakoTa) meM jinamaMdira kA nirmANa krvaayaa| vaTezvara ke ziSya tattvAcArya hue / kuvalayamAlAkahA ke racanAkAra dAkSiNyacihna udyotanasUri inhIM tattvAcArya ke ziSya the| isa bAta ko prastuta tAlikA se bhalI bhAMti samajhA jA sakatA hai:
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Vol. I-1995 kRSNarSigaccha kA saMkSipta... vAcaka harigupta [toramANa ke guru] kavi devagupta supuruSacariya ke racanAkAra zivacandragaNimahattara [bhinnamAla meM sthiravAsa nAga vRnda durga mammaTa agnizarmA vaTezvara [AkAzavapranagara/ambarakoTa/ amarakoTa meM jinamaMdira ke nirmAtA] tattvAcArya dAkSiNyacihna udyotanasUri [zaka saM0 700/I0 sa0778 meM kuvalayamAlAkahA ke racanAkAra ukta donoM prazastiyoM kI guru-paramparA kI tAlikAoM ke milAna se udyotanasUri aura kRSNarSigacchIya jayasiMhasUri kI guru-paraMparA kI jo saMyukta tAlikA banatI hai, vaha isa prakAra hai: vAcaka harigupta [toramANa ke guru] kavi devagupta [supuruSacariya yA tripuruSacariya ke racanAkAra] zivacandragaNi mahattara [bhinnamAla meM sthiravAsa] nAga vRnda durga mammaTa agnizarmA vaTezvara kSamAzramaNa AkAzavapranagara meM jinamaMdira ke nirmAtA) tattvAcArya yakSamahattara dAkSiNyacihna udyotanasUri [zaka saM0 700 / I0 sa0 778 meM kuvalayamAlAkahA ke racanAkAra] kRSNarSi jayasiMhasUri [vi0 saM0 915 / I0 sa0 859 meM dharmopadezamAlAvivaraNa ke racanAkAra]
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ zivaprasAda Nirgrantha (thArApadragaccha se sambaddha vi0 saM0 1084 / I0 sa0 1028 ke lekha meM isa gaccha ke AcArya pUrNabhadrasUri ne bhI vaTezvara kSamAzramaNa kA apane pUrvaja ke rUpa meM ullekha kiyA hai|) kRSNarSigaccha kA ullekha karane vAlA dvitIya sAhityika sAkSya hai vi0 saM0 1390 / I0 sa0 1334 meM isa gaccha ke bhaTTAraka prabhAnaMdasUri dvArA AcArya haribhadra viracita jambUdvIpasaMgrahaNIprakaraNa para likhI gaI TIkA kI prshsti| yadyapi isameM TIkAkAra prabhAnandasUri ke atirikta kisI anya AcArya yA muni kA ullekha nahIM milatA, kintu inakI preraNA se vi0 saM0 1391 / I0 sa0 1335 meM lipibaddha karAyI gayI triSaSTizalAkApuruSacarita kI pratilipi kI dAtAprazasti se inake guru-paramparA ke bAre meM kucha jAnakArI prApta hotI hai| isake anusAra kRSNarSigaccha meM suvihita ziromaNi padmacandra upAdhyAya hue jinakI zAkhA meM bhaTTAraka pRthvIcandrasUri hue| unake paTTadhara prabhAnandasUri ke upadeza se eka zrAvakaparivAra dvArA ukta mahattvapUrNa kRti kI pratilipi karAyI gayI / suvihitaziromaNi padyacandra upAdhyAya bhaTTAraka pRthvIcandrasUri prabhAnandasUri [vi0 saM0 1390/ I0 san 1334 meM jambUdvIpasaMgrahaNIprakaraNasaTIka ke racanAkAra, inake upadeza se vi0 saM01391 / I0 sa01335 meM vizaSTizalAkApuruSacarita kI pratilipi kI gayI] kRSNarSigaccha kA ullekha karane vAlA tRtIya sAhityika sAkSya hai isI gaccha ke AcArya jayasiMhasUri dvArA racita kumArapAlacarita (racanAkAla vi0 saM01422 / I01366) kI prazasti', jisake antargata granthakAra ne apanI guruparamparA dI hai| isake anusAra cAraNa (vAraNa) gaNa kI vajranAgarI zAkhA ke......kula meM kRSNanAmaka mahAtapasvI muni hue| unakI paramparA meM nirgranthacUDAmaNi AcArya jayasiMhasUri hue, jinhoMne vi0 saM0 1301 / I0 sa0 1245 meM marubhUmi se maMtrazakti dvArA jala nikAla kara pyAsa se vyAkula zrIsaMgha kI prANarakSA kii| inake ziSya prabhAvaka ziromaNi prasannacandrasUri hue| inake paTTadhara nispRhaziromaNi mahendrasUri hue, jinakA sammAna muhammadazAha ne kiyA thaa| inhIM ke ziSya jayasiMhasUri hue, jinhoMne vi0 saM0 1422 / I. san 1366 meM ukta kRti kI racanA kI jisakI prathamAdarza prati inake praziSya nayacandrasUri ne likhii| kRSNamuni nirgranthacUDAmaNi jayasiMhasUri [vi0 saM0 1301/ I0 saM0 1245 meM marubhUmi meM jala nikAlakara saMgha kI prANarakSA kI prabhAvaka ziromaNi prasannacandrasUri nispaha ziromaNi mahendrasUri [mummadazAha dvArA sammAnita jayasiMhasUri [vi0 saM0 1422 / I0 sa0 1366 meM kumArapAlacarita ke racanAkAra]
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Vol. I-1995 kucha kA saMkSipta... AcArya jayasiMhasUri ne bhAsarvajJa kRta nyAyasAra para nyAyatAtparyadIpikA kI bhI racanA kii| jayasiMhasUra ke praziSya evaM prasannacandrasUri ke ziSya nayacandrasUri ne vi0 maM0 1444 / I0 sa0 1388 ke AsapAsa hammIramahAkAvya' aura rambhAmaJjarInATikA" kI racanA kii| ina racanAoM kI prazastiyoM meM inhoMne apane praguru jayasiMhasUri kA sAdara smaraNa kiyA hai| jayasiMhasUra 1 prasannacandrasUri nayacandrasUri [vi0 saM0 1444 / I0 sa0 1388 ke lagabhaga hammIramahAkAvya aura rambhAmaMjarInATikA ke racanAkAra) 27 I yahI isa gaccha se sambaddha sAhityika sAkSya haiM / jaisA ki pUrva meM kahA gayA hai, isa gaccha ke munijanoM dvArA pratiSThApita jinapratimAyeM bhI upalabdha huI haiN| ina para utkIrNa lekhoM kA vivaraNa isa prakAra hai:
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ zivaprasAda Nirgrantha pratimAlekha saMdarbha grantha pratiSThApanA rarSa | mAha, tithi, bAra pratiSThApaka AcArya vi0 saM0 bartamAna pratiSThA sthAna kramAMka | 1287 nayacandrasUri phAlguna vadi 3. ravivAra vimalavasahI, AbU arbudaprAcIna jaina lekha saMdoha, saM0 muni jayaMtavijaya, lekhAGka. 251. 1379 tithi vihIna - prasannacandrasUri pArzvanAtha kI pratimA paMcAyatI maMdira, | jaina lekha saMgraha, / kA lekha kalakattA bhAga 1, saM0 pUranacanda nAhara, lekhAka. 426 ASADha sudi 5, jayasiMhasUri / vimalavasahI, AbU munijayaMtavijaya, pUrvokta, lekhA. guruvAra 381. 1483 mAgha sudi 5, guruvAra prasannacaMdrasUri ke | AdinAtha kI cintAmaNi pArzvanAtha bIkAnera jainalekha | paTTadhara nayacandrasUri | dhAtu-pratimA kA | jinAlaya, bIkAnera saMgraha, saM0 agaracanda lekha nAhaTA, lekhAGka-724. 1488 nayacandrasUri mArgazIrSa sudi 5 guruvAra zAMtinAtha kI vIrajinAlaya, vaidoM vahI, lekhAGka-1343. dhAtukI paMcatIrthI kA cauka, bIkAnera pratimA kA lekha phAlguna vadi 10 somavAra nayacandrasUri / suvidhinAtha kI jainamaMdira, kAtaragrAma prAcIna lekha saMgraha, dhAtukI pratimA kA saM0 vijayadharma sUri, lekhAka- 174 lekha 1498 phAlguna vadi 10 | jayasiMhasUri ke sumatinAtha kI somavAra saMtAnIya nayacandrasUri pratimA kA lekha candraprabha jinAlaya, | nAhara, pUrvokta, bhAga jaisalamera 3, lekhAGka. 2314. nayacandrasUri mAgha sudi 10 / somavAra zAMtinAtha kI | vIra jinAlaya, pratiSThA lekha saMgraha, paMcatIrthI pratimA kA panavAr3a. saM0 vinayasAgara, lekhAka. 351. lekha
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Vol. 1-1995 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 1506 1506 1506 1510 1512 1521 1524 1532 1534 pauSa sudi 5 pauSa sudi 9 mAgha vadi 13 zukravAra jyeSTha sudi 10 budhavAra mArgazira vadi 5 ravivAra ASAr3ha sudi 2 somavAra kRSNarvigaccha kA saMkSipta... zreyAMsanAtha kI pratimA kA lekha caitra vadi 5 zanivAra prasannacandrasUri munisuvrata kI pratimA bAlAvasahI, kA lekha zatruJjaya ASAr3ha sudi 1 guruvAra nayacandrasUri puNyaratnasUri candraprabha kI pratimA kA lekha lakSmIsAgarasUri nayacandrasUri ke vimalanAtha kI dhAtu pathara jayasiMhari kI pratimA kA lekha zreyAMsanAtha kI dhAtu jainamaMdira, tUlApaTTI, jainadhAnupratimAlekha, kI pratimA kA lekha saM0 muni kAntisAgara, kalakattA lekhA 105. candraprabha kI paMcatIrthI pratimA kA lekha dharmanAtha jinAlaya, nAhara, pUrvokta, bhAga lekhAGa 98. bar3A bAjAra, kalakattA candrasUri ke supatinAtha kI paTTadhara jayacandrasUri paMcatIrthI pratimA kA lekha bAlAvasahI, zatruJjaya vIra jinAlaya, kher3A, gujarAta jayasiMhasUri sumatinAtha kI dhAtu cintAmaNi pArzvanAtha kI pratimA kA lekha jinAlaya, bIkAnera vahI, lekhA 99. zatrudrapavaibhava, saM0 munikAntisAgara, lekha 123 vahI, lekhA. 137. jainadhAtupratimAlekha saMgraha, bhAga 2, saM0 muni buddhisAgara, lekhAra 455. zAMtinAtha jinAlaya, vinayasAgara, pUrvokta, rAmapurA lekhA 648 nAhaTA, pUrvokta, lekhAGka 1075. bhANDAgArastha dhAtu- vahI, lekhAGga 1378. pratimA, vIra jinAlaya, vedoM kA cauka, bIkAnera
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18. 19. 20. 21. 22. 1534 1585 (1594 1) jyeSTha sudi 6 1595 1616 1616 mAgha sudi.. zukravArabha prasannacandrasUri ke mAgha vadi 2 budhavAra mAgha sudi 11 zivaprasAda mAgha sudi 11 zAMtinAtha kI paTTadhara nayacandrasUri caubIsI pratimA kA lekha jayazekharasUri jayasiMha sUri dhanacandrasUri upAdhyAya kamalakIrti Adi dhanacandrasUri, upAdhyAya kamalakIrti Adi vAsupUjya kI dhAtu neminAtha jinAlaya, kI paMcatIrthI pratimA seThiyoM kA vAsa, bIkAnera kA lekha jaina maMdira, bhinAya | vinayasAgara, pUrvokta, lekhA 782. Nirgrantha ajitanAtha kI dhAtuzAMtinAtha jinAlaya, vahI, lekhA 2534. kI paMcatIrthI pratimA hanumAnagar3ha, bIkAnera kA lekha nAhaTA, pUrvokta, lekhAna 2326. vimalavasahI AbU muni jayantavijaya pUrvokta, lekhAi 155 ukta abhilekhIya sAkSyoM ke AdhAra para isa gaccha ke kucha munijanoM kI guru paramparA kI eka tAlikA isa prakAra banAyI jA sakatI hai: nayacandrasUri ( prathama ) [vi0 saM0 1287 ] prasannacandrasUri [vi0 saM0 1379] jayasiMhasUra [vi0 saM0 1417] prasannacandrasUri (dvitIya) nayacandrasUri (dvitIya) [vi0 saM0 1483-1506 ] jayacandrasUri [vi0 saM. 1534 ] vimalavasahI AbU vahI, lekhAna 206. jayasiMhasUra [vi0 saM0 1521-32] jayasiMhasUra [vi0 saM0 1595 ] abhilekhIya sAkSyoM dvArA nirmita isa tAlikA meM nayacandrasUri prasannacandrasUri aura jayasiMhasUra ye tIna nAma kumArapAlacarita lakSmIsAgarasUri [vi0 saM0 1524]
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Vol. 1-1995 kRSNarvigaccha kA saMkSipta... aura hammIramahAkAvya kI prazastiyoM meM bhI A cuke haiN| donoM hI sAkSyoM meM ina nAmoM kI prAya: punarAvRtti hotI rahI hai| isa AdhAra para kahA jA sakatA hai ki kRSNarSigaccha kI isa zAkhA meM paTTadhara AcAryoM ko jayasiMhasUri, prasannacandrasUri aura nayacandrasUri ye tIna nAma prAyaH prApta hote rhe| ukta tarka ke AdhAra para vi0 saM0 1287 ke pratimAlekha meM ullikhita nayacandrasUri ko nirgranthacUDAmaNi jayasiMhasUri ( jinhoMne vi0 saM0 1301 meM marubhUmi meM bhISaNa tApa ke samaya maMtra zakti dvArA bhUmi se jala nikAla kara zrIsaMgha kI prANarakSA kI thI) ke guru (nayacandrasUri ?) se samIkRta kiyA jA sakatA hai / kintu inake ziSya prasannacandrasUri aura vi0 saM0 1379 meM pratimApratiSThApaka prasannacandrasUri ko abhinna mAnane meM sabase bar3I kaThinAI yaha hai ki donoM AcAryoM kI kAlAvadhi meM paryApta antara hai / vi0 saM0 1417 ke pratimAlekha meM ullikhita jayasiMhari kumArapAlacarita aura nyAyatAtparyadIpikA ( racanAkAla vi0 saM0 1422 / I0 sa0 1366 ) ke racanAkAra jayasiMhasUri se nizcaya hI abhinna haiN| vi0 saM0 1483 se vi0 saM0 1505 ke madhya pratimA pratiSThApaka nayacandrasUri aura hammIramahAkAvya ( racanAkAla vi0 saM0 1444 / I0 sa0 1388) aura rambhAmaMjarInATikA ke karttA nayacandrasUri ko unake kAlAvadhi ke AdhAra . para alaga-agala AcArya mAnA jA sakatA hai aura yaha kahA jA sakatA hai ki vi0 saM0 1444 aura vi0 saM0 1483 ke madhya jayasiMhasUri aura prasannacandrasUri ye do AcArya hue, parantu unake bAre meM hameM koI sUcanA prApta nahIM hotii| abhilekhIya sAkSyoM meM ullikhita lakSmIsAgarasUri (vi0 saM0 1524) aura jayazekharasUri (vi0 saM0 1584) ke bAre meM hameM anyatra koI sUcanA prApta nahIM hotI / isa prakAra sAhityika aura abhilekhIya sAkSyoM dvArA nirmita tAlikAoM ke paraspara samAyojana se kRSNarvigacchIya munijanoM ke AcArya paramparA kI eka vistRta tAlikA banatI hai, jo isa prakAra hai :
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ zivaprasAda Nirgrantha vAcaka harigupta [toramANa ke guru] kavi devagupta [supuruSacariya yA tripuruSacariya ke racanAkAra] zivacandragaNi mahattara [bhinnamAla meM sthiravAsa nAga vRnda durga mammaTa agnizarmA vaTezvara tattvAcArya dAkSiNyacihana udyotanasUri yakSamahattara kRSNarSi - jayasiMhasUri [prathama] [vi0 saM0915] [vi0 saM0 1287, pratimAlekha nayacandrasUri [prathama] jayasiMhasUri (dvitIya [vi0 saM0 1301 meM marubhUmi meM bhISaNa tApa ke samaya maMtrazakti se jala nikAla kara saMgha kI prANarakSA kI] prabhAvakaziromaNi prasannacandrasUri [prathama] mahendrasUri nispRhaziromaNi muhammadazAha dvArA sammAnita jayasiMhasUri [tRtIya] [vi0 saM0 1422 / I0 sa0 1366 meM kumArapAlacarita evaM nyAyatAtparyadIpikA ke racanAkAra] prasannacandrasUri [dvitIya] nayacandrasUri dvitIya] [vi0 saM0 1444 / I0 sa0 1388 ke AsapAsa hammIramahAkAvya evaM rambhAmaMjarInATikA ke racayitA] prasannacandrasUri [tRtIya
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Vol. 1-1995 lakSmIsAgarasUri [vi0saM0 1524, pratimAlekha ] jayazekharasUri [vi0 saM0 1585, pratimAlekha] 1. 2. m [vi0 saM0 19483 - 1506 ] pratimAlekha 5. 6. abhilekhIya sAkSyoM dvArA kRSNarvigaccha kI eka kRSNarSitapAzAkhA kA bhI patA calatA hai| isa zAkhA se sambaddha vi0 [saM0] 1450 se vi0 saM0 1510 taka ke pratimAlekha prApta hue haiN| inakA vivaraNa isa prakAra hai: mAgha vadi 9 somavAra puNyaprabhasUra 1450 1473 1483 1483 1489 1503 jayasiMhasUra (caturtha] [vi0saM0 1516- 1532, pratimAlekha] jayasiMhasUra [vi0 saM0 1595, pratimAlekha ] 1 dhanacandrasUri, kamalakIrti Adi [vi0 saM0 1616, pratimAlekha] 5 kRSNachikA saMkSipta... bhAdrapada vadi 7 guruvAra bhAdrapada vadi. 7 guruvAra mAgha vadi 6 ravivAra ASAr3ha sudi 9 puSpaprabhasUra puNya ke paTTadhara jayasiMhara puNyaprabhasUri ke paTTadhara jayahi jayasiMhasUri jayasiMhasUra ke paTTadhara jayazekhara | niyacandrasUri [ tRtIya ] jayacandrasUri [vi0saM0 1534, pratimAlekha] padmaprabha kI cintAmaNi pArzvanAthanAhaTA, pUrvokta lekhAka dhAtupratimA kA lekha jinAlaya, bIkAnera 558. supArzvanAtha kI AdinAtha jinAlaya vinadarasAgara, pUrvoktapaMcatIrthI pratimA kA mAlapurA. lekhA 211. lekha deharInaM 18 para jainamaMdira, jIrAvalA arbudAcala pradakSiNA utkIrNa lekha jainalekha saMgraha, saM0. deharI naM. 20 para jainamaMdira, jIrAvalA vahI, lekhA 141. utkIrNa lekha AdinAtha kI cintAmaNi pArzvanAtha dhAtupratimA kA lekha jinAlaya, bIkAnera munijayanta vijaya lekhaka 138. nAhaTA, pUrvokta, lekhA 744. dharmanAtha kI pratimA aura jinAlaya, purAnI nAhara, pUrvokta, bhAga kA lekha maMDI, jodhapura 1, lekhAGga 586. 33
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zivaprasAda Nirgrantha 1505 vaizAkha sudi6. jayasiMhasUri ke candraprabha kI dhAtu kIcintAmaNi pArzvanAtha nAhaTA, pUrvokta, somavAra paTTadhara jayazekharasUri pratimA kA lekha | jinAlaya, bIkAnera lekhAGka 890. 1508 vaizAkha sudi 5 | jayasiMhasUri ke | zAMtinAtha kI dhAtu lakkar3avAsa kA vijayadharmasUri, pUrvokta, somavAra paTTadhara jayazekharasUri kI pratimA kA lekha maMdira, udayapura | lekhAka 237. mArgazIrSa sudi 10/ jayasiMhasUri kI | saMbhavanAtha kI dhAtu | mahAvIra jinAlaya, ravivAra zAkhA ke kI pratimA kA lekha vaidoM kA cauka, | kamalacandrasUri bIkAnera nAhaTA, pUrvokta, lekhAGka 1213. abhilekhIya sAkSyoM ke AdhAra para kRSNarSigaccha kI kRSNarSitapAzAkhA kI munijanoM ke guru-paramparA kI jo tAlikA banatI hai, vaha isa prakAra hai: puNyaprabhasUri [vi0 saM0 1450-1473, pratimAlekha jayasiMhasUri [vi0 saM0 1483-1487, pratimAlekha] kamalacandrasUri jayazekharasUri [vi0 saM0 1510, pratimAlekha] [vi0 saM0 1503-1508 pratimAlekha] kRSNarSitapAzAkhA ke pravartaka kauna the, yaha zAkhA kaba aura kisa kAraNa se astitva meM AyI, isa bAta kI koI jAnakArI nahIM miltii| niSkarSa ke rUpa meM kahA jA sakatA hai ki kRSNarSigaccha vi0 saM0 kI 9vIM zatI ke aMtima caraNa taka avazya hI astitva meM A cukA thaa| vi0 saM0 kI 10 vIM zatI ke prArambha kA kevala ekamAtra vivaraNa hai jayasiMhasUri kRta dharmopadezamAlAvivaraNa kI prazasti / isake lagabhaga 350 varSoM pazcAt hI isa gaccha ke bAre meM vivaraNa prApta hote haiM aura ye sAkSya vi0 saM0 kI 17vIM zatI ke prArambha taka jAte haiN| yadyapi isa gaccha ke bAre meM lagabhaga 350 varSoM taka koI vivaraNa prApta nahIM hotA, kintu isa gaccha kI avicchinna paramparA vidyamAna rahI hogI, isa tathya ko asvIkAra nahIM kiyA jA sktaa| vi0 saM0 kI 16vIM zatI ke pazcAt isa gaccha ke sambandha meM koI bhI vivaraNa na milane se aisA pratIta hotA hai ki isa samaya taka isa gaccha kA astitva samApta ho gayA hogA aura isake anuyAyI kisI anya gaccha meM sammilita ho gaye hoNge| saMdarbhasUcI:1. dharmopadezamAlAvivaraNa, saM0 paM0 lAlacaMda bhagavAnadAsa gAMdhI, siMdhI jaina granthamAlA, granthAGka 28, bambaI 1949, pR0 228-230; paM0 lAlacanda bhagavAnadAsa gAMdhI, aitihAsika lekhasaMgraha, zrI sayAjI sAhityamAlA, puSpa 335, bar3odarA 1963, pR0 304 aura Age; aura tripuTI mahArAja, jaina paramparAno itihAsa, zrI cAritra smAraka granthamAlA, granthAGka 51, ahamadAbAda 1952, pR0 518 aura Age.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Vol. I. 1995 kRSNapigaccha kA saMkSipta... 2. zIlopadezamAlA, gujarAtI bhASAntara, anuvAdaka harizaMkara kAlidAsa zAstrI, ahamadAbAda 1900, paM0 lAlacaMda bhagavAnadAsa gAMdhI, aitihAsika0, pR0 314. 3. kuvalayamAlAkahA, saM0 AdinAtha neminAtha upAdhye, siMdhI jaina granthamAlA, granthAGka 45, bambaI 1959, pR0 282-284. 4. ambAlAla premacaMda zAha, jainatIrtha sarvasaMgraha khaMDa 1, bhAga 1, ahamadAbAda 1953, pR0 39. 5. Muni Punyavijaya, New Catalogue Of Prakrit and Sanskrit Mss. Jesalmer Collection, L. D. Series No-36 Ahmedabad-1972, p. 303, No. 1492. 6. Muni Punyavijaya, Catalogue of Palm-Leaf Mss in the Shantinath Jain Bhandar, Cambay, Part 7.H. R. Kapadia, Descriptive Catalogue of the Govt. Collections of Mss.desposited at the Bhandarkar Oriental Research Institute Volume XIX, Section II, Part I, B.O. R. 1. Pune 1967, pp. 176-178. 8. nyAyatAtparyadIpikA, saM0 mahAmahopAdhyAya satIzacaMdra vidyAbhUSaNa, Asiatic Society of Bengal, Calcutta 1910. 9. hammIramahAkAvya, saM0 muni jinavijaya, rAjasthAna purAtana granthamAlA, granthAGka 65, jodhapura 1968. 10. H. D. Vclankar, Jinaratnakosha, Bhandarkar Oriental Research Institute, Government Oriental Series, Class c, No. 4, Poona 1944, p. 329.