Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAusagga I 'kAusagga' zabda saMskRta zabda AyotsarDa uparathI Avelo che. kAyotsarga eTale kAyAno utsarga. vyAvasya utsarga: hrAyotsarga: utsarga eTale choDI devuM, tyajI devuM. kAyotsarga eTale kAyAnA halanacalanAdi vyApArone choDI devA athavA kAyAne choDI devI - tyajI devI. arthAt zarIra paranI mamatA choDI devI, jaina zAstragraMthomAM kAyotsarga uparAMta tsarja zabda paNa vaparAyo che. vyuttan eTale vizeSapaNe choDI devuM. vrUtsarjI uparathI ardhamAgadhI 'usagga' zabda Avelo che. kAusagganI vyAkhyA zAstrakAro nIce pramANe Ape che : (1) yehaiM mamanirAsaH vhAyotsarja: } athavA (2) parimitakAlaviSayA zarIre mamatvanivRttiH kAyotsargaH / kAusaggamAM niyata athavA aniyata samaya mATe zarIrane sthira karI, zarIra paranA mamatvane dUra karI, sAdhaka jinezvara bhagavAnanA kSamA Adi uttama guNonuM ciMtana karatAM karatAM AtmasvarUpamAM lIna thAya che. bhagavAna mahAvIre tapanA judA judA prakAra batAvyA che. emAM cha prakAra bAhya tapanA che ane cha prakAra AtyaMtara tapanA che. bAhya tapanA prakAra A pramANe che : anazana, uNodarI, vRttisaMkSepa, rasatyAga, kAyakleza ane saMlInatA. ApyaMtara tapanA prakAra nIca pramANe che : (1) prAyazcitta, (2) vinaya, (3) vaiyAvacca, (4) svAdhyAya, (5) dhyAna ane (6) kAusagga,
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 jinatattva bAhya tapa karatAM Abhyatara tapa caDiyAtuM che, ane Adhyetara tapamAM kAusaggane UMcAmAM UMcuM, chelluM sthAna ApavAmAM AvyuM che. tapathI karmanI nirjarA thAya che. eTale ke karmanI nirjarAne mATe kAyotsarga athavA kAusagna moTAmAM moTA prakAranuM tapa che. AtyaMtara tapamAM dhyAna karatAM paNa kAusagnane caDiyAtuM sthAna ApavAmAM AvyuM che, e parathI paNa enuM mahattva samajI zakAze. enuM kAraNa e che ke dhyAnamAM mana ane vANI upara saMyama ke niyaMtraNa hoya che. zarIra uparanuM niyaMtraNa hoya to te iSTa che, paraMtu enI anivAryatA hotI nathI. kAusaggamAM to mana ane vANInA saMyama athavA niyaMtraNa uparAMta zarIra uparanA saMpUrNa niyaMtraNanI pUrepUrI apekSA rahe che. niyaMtraNathI indriyo tathA citta saMyamamAM AvI jAya che. mAtra vANInA saMyamane mauna kahevAmAM Ave che. vANI ane mana baMne uparanA saMyamane dhyAna kahevAmAM Ave che ane vANI, mana tathA kAyA - e traNenI sthiratAne kAusagga kahevAmAM Ave che. eTale ke sAmAnya rIte kAusagamAM dhyAna apekSita che. ekalA dhyAna karatAM kAusagga-dhyAnane vadhAre caDiyAtuM gaNavAmAM AvyuM che, kAraNa ke kAusagna-dhyAna vinA kevaLajJAnanI prApti thatI nathI. tIrthaMkara paramAtmAo kAusagna-mudrAmAM ja kevaLajJAna pAme che ane nirvANa paNa kAusagga-mudrAmAM ja pAme che. eTale ja kAusagnanI e mudrAone "jinamudrA' paNa kahevAmAM Ave che. upadezaprAsAdamAM pU. lakSmI sUrie kahyuM che : prAyo vAGmanasoreva, syAda dhyAne hi niyNtrnnaa| kAyotsarge tu kAyasyApyato dhyAnAt phalaM mahat / / [dhyAnamAM prAya: vANI ane mananI ja niyaMtraNA hoya che; paraMtu kAyotsargamAM to kAyAnI paNa niyaMtraNA thAya che. eTalA mATe dhyAna karatAM kAyotsarganuM phaLa moTuM che.] alabatta dhyAna ane kAusagga ghaNe aMze parasparAvalaMbI tapa che te bhUlavuM na joIe. jyAM dhyAna che tyAM anukrame kAyAnI sthiratA AvavAno saMbhava che ane jyAM kAusagga che tyAM dhyAna pravaryA vagara rahetuM nathI. manuSyanA jIvanamAM kAyA, zvAsocchavAsa. vANI ane mana e cAre
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAusagga 41 caMcalatAthI, prakaMpanathI bharelAM che. ene sthira karavAnI kriyAne jo dhyAna kahevAmAM Ave to phakta kAyAnI sthiratAne kAyika dhyAna, zvAsocchavAsanI maMdatA athavA sthiratAne anApAna dhyAna, vANInI sthiratAne vAcika dhyAna ane mananI sthiratAne mAnasika plAna kahI zakAya. e cAreno samanvaya thAya to uttama kAusagna-dhyAna bane. kAusagga ApaNI Avazyaka kriyAomAMnI eka kriyA che. sAmAyika, cauvisaFo (covIsa tIrthakaronI stuti), guruvaMdana, pratikramaNa, kAusagga ane paccakakhANa - ema cha prakAranI kriyAone Avazyaka tarIke gaNAvI che. Avazyaka eTale avaya-acUka karavA jevI A kriyAo dareke rojeroja ochAmAM ochI be vAra karavI joIe. A kriyAomAM pAMcamI kriyA te kAusagga che ane te paMcama gatine, eTale ke mokSane apAvanArI che ema kahevAya che. kAusagnamAM ghaNuMkharuM navakAramaMtranuM athavA logassanuM dhyAna dharavAmAM Ave che. kyAreka aticAronuM, jinezvara bhagavaMtanA uttama guNonuM, AtmasvarUpanuM dhyAna paNa dharAya che. navakAramaMtra dvArA arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu - e paMca parameSThinuM dhyAna dharAya che. logassamAM bhagavAna RSabhadevathI te mahAvIrasvAmI sudhInA 24 tIrthakaronuM dhyAna dharatAM dharatAM potAne evI siddha dazA prApta thAo evI prArthanA sahitanuM dhyAna dharAya che. navakAramaMtrano kAusagga ATha zvAsocchavAsanA pramANano gaNAya che. logassano kAusagga pacIsa zvAsocchavAsa-pramANa karavAno hoya che. eTalA mATe zvAsocchuvAsa-pramANa logassano kAusagga caMdesa nimallayarA" e pada sudhIno karavAno hoya che. logassa sUtra gaNadhararacita manAya che. e sUtra maMtragarbhita che ane enI sAthe yogaprakriyA joDAyelI che. logassamAM dara sAtamA tIrthaMkara pachI, eTale ke sAta, cauda ane ekavIsamA tIrthaMkaranA nAma pachI "jiNa" zabda vaparAyo che. sAta tIrthaMkaranA nAmoccAra sAthe eka vartuLa pUruM thAya che. covIsa tIrthakaronA nAmoccAra sAthe e rIte sADA traNa vartuLa thAya che. ApaNA zarIramAM mUlAdhAra cakra pAse AvelI kuMDalinI zakti, sADA traNa vartuLanI che. logassano kAusagga dvArA A kuMDalinI zaktine jAgrata karavAnI hoya che. eTalA mATe logassano kAusagnamAM zvAsocchavAsanI kriyA pratyeka pada
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinatatva sAthe (lima 3) joDavAnI hoya che. pratikramaNamAM logassano kAusagna karAya che. jema pratikramaNa moTuM tema kAusagga paNa moTo. dainika pratikramaNamAM cAra logassano, pAkSikamAM bArano, cAturmAsikamAM vIsano ane sAMvatsarika pratikramaNamAM cAlIsa logassa uparAMta eka navakArano eTale kula 1008 zvAsocchavAsano kAusagna karAya che, kAraNa ke 1000nI saMkhyA mahimAvaMtI che. je vyakti logassano kAusagna zvAsocchuvAsanuM barAbara dhyAna rAkhIne kare che, te kAusagga dvArA viziSTa zakti anubhave che. jeo prANAyAma sAthe navakAramaMtra ke logassano kAusagna karavAne asamartha hoya che, teo maMtra ke sUtranA vAcika ke mAnasika jApa karavA sAthe kAusagga karI zake che. alabatta prANAyAma sAthenA kAusagga karatAM AvA kAusagnanuM phaLa ochuM che, evuM zAstrakAroe darzAvyuM che. kAyotsarga vividha hetuothI karAya che. koI zubha kAryamAM bAdhA, vikha ke aMtarAya na Ave te mATe prAraMbhamAM kAusagga thAya che. tevA kAryanI pUrNAhuti pachI paNa kAusagna karAya che. krodha, mAna, mAyA ane lobhanA upazama mATe, du:khalaya mATe ke karmakSaya mATe, doSonI AlocanA mATe, zrutadevatA, kSetradevatA, bhuvanadevatA, zAsanadevatA vagerenI ArAdhanA mATe, prAyazcitta mATe, chIMka, apazukana vagerenA nivAraNa mATe, jinezvara devonA vaMdana-pUjana mATe, tapa-ciMtana mATe, navapada, vIsa sthAnaka, sUrimaMtra vagerenI ArAdhanA mATe, tIrthayAtrA mATe, kusvapna-duHsvapna niSphaLa banAvavA mATe, pratiSThA, aMjanazalAkA ityAdi kriyAo prasaMge, dIkSA, padavI, yogo dvahana, upadhAna ityAdi kriyAo prasaMge, sAdhu-sAdhvIonA kALadharma prasaMge, uttarIkaraNa mATe, prAyazcitta mATe, vizuddhikaraNa mATe, niHzalya thavA mATe, pApo kSaya karavA mATe, mokSaprApti mATe ema vividha prasaMge vividha hetuo mATe jaina zAstromAM kAusagna karavAnuM vidhAna jovA maLe che. TUMkamAM kahevuM hoya to kahevAya ke kAusagga vagaranI koI dharmakriyA nathI. jaina dharmamAM A rIte kAusagga upara ghaNo bhAra mUkavAmAM Avyo che. sAmAyika, caityavaMdana, pratikramaNa, paccakakhANa ityAdi rojanI keTalIya dharmakriyAomAM paNa kAusagna anivArya manAyo che. 'iriyAvahI', "tasuttarI', karemi bhaMte', "annattha', "arihaMta ceiyANaM', "veyAvaccagarANa' ityAdi
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAusagna 43 sUtromAM kAusagganA hetu, AgAra, kriyA vagere arthasabhara zabdomAM darzAvavAmAM AvyA che. "catyavaMdana-bhASya'mAM kahyuM che : cau tassa uttarIkaraNa-pamuha saddhAiA ya paNa heU / veyAvaccagarANaM tiNi ia heu-vaarsgN|| 'tassa uttarIkaraNa" pramukha cAra hetuo, "saddhAe, mehAe..." ityAdi pAMca hetuo ane "vaiyAvaccagarANa" pramukha traNa hetuo - ema kula bAra hetuo kAyotsarganA jANavA. "tassa uttarIkaraNanA cAra hetuo che : (1) thayelAM pAponI AlocanA mATe, (2) pApanA prAyazcitta mATe, (3) aMtaranA vizuddhi mATe ane (4) niHzalya thavA mATe. "saddhAe, mehAe.." ityAdi pAMca hetuo che : (1) zraddhAnI vRddhi mATe, (2) medhA nirmaLa thavA mATe, (3) cittanI svasthatA mATe, (4) dhAraNAnI vRddhi mATe ane (5) anuprekSA mATe. "vaiyAvaccagarANa' pramukha traNa hetuo che : (1) saMghanA vaiyAvRjya mATe, (2) rogAdi upadravone zAMta karavA mATe ane (3) samyagu-daSTione samAdhi karAvavA mATe deva-devIonI ArAdhanA nimitte. Ama, bAra hetuo mATe "kAusagga batAvavAmAM Avyo che. kAyotsargamAM dehanI mamatAnA tyAga upara bhAra mukAyo che. dehane sthira karI devAmAM Avyo hoya, paraMtu sthaLa deha pratye prabaLa Asakti rahyA karatI hoya to te kAyotsarga mAtra sthaLa banI rahe che. jyAM sudhI zarIra pratyenI Asakti che tyAM sudhI AdhyAtmika sAdhanA adhUrI rahe che. sAdhanAmAM zarIranI mamatA bAdhArUpa bane che. sAdhaka potAnA dehane snAna-vilepana ityAdi dvArA suzobhita, vastra-alaMkAra ityAdi dvArA susajja ane maMDita karavAmAM racyopacyo rahe che tyAM sudhI eNe karelo kAusagga sAro kAusagga banato nathI, kAraNa ke deharAgano tyAga te sAcA kAusagnanuM prathama lakSaNa che. zarIranI mamatA ochI thavA lAge athavA chUTe to mANasa bahirmukha maTI aMtarmukha banI zake che. deha ane AtmAnI bhinnatAno anubhava karavA mATe, dehAdhyAsa choDavA mATe, AtmAmAM lIna banavA mATe kAyotsarga moTAmAM moTuM sAdhana che. kAyotrArgamAM zarIranI nizcalatA parvata jevI acala hovI joIe. dehAdhyAsa ocho thAya tyAre kAusagamAM sthira thayelA mANasane DAMsa-macchara karaDe to paNa mANasa nizcala rahI zake che. UMcI koTie pahoMcelA mahAtmAo
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinatattva ghora upasargo thAya to paNa kAusagga-dhyAnamAMthI calita thatA nathI. kAusagnadhyAnamAM rahelA sAdhakane koI caMdananuM vilepana kare to paNa te prasannatA na anubhave ane koI tADana-chedana kare to te Arta-raudra dhyAna na dhare. "Avazyaka niryukti mAM kahyuM che ke manuSya, tiryaMca ke deva dvArA upasarga thAya to paNa je samatApUrvaka sahana kare che teno kAusagga vizuddha hoya che. tivihANuvasagANaM divvANaM mANusANa tiriyANaM / sammamAhayAsaNAe kAusaggo kAusaggo havai suddho|| jinAsagaNie kAusagnanA be mukhya prakAra batAvyA che : dravya kAusagga ane bhAva kAusagna. dravya kAusagnamAM zarIranI caMcaLatA ane mamatA dUra karIne jinamudrAmAM sthira thavAnuM hoya che. sAdhana jyAre evI rIte dravya kAusagnamAM sthira thaIne dharmadhyAna ane zah-dhyAnamAM magna bane che tyAre eno kAusagna bhAva kAusagga bane che. bhAva kAusagamAM sAMsArika vAsanAonA tyAga upara, Arta ane raudra dhyAnanA tyAga upara, kaSAyonA tyAga upara tathA azubha karmabaMdhananA tyAga upara savizeSa bhAra mUkavAmAM Avyo che. usthita, Asita ane zAyita ema mukhya traNa prakAranA kAusagnamAM usthita kAusagga sarvazreSTha manAyo che. A prakArano kAusagga karanAre sIdhA TaTTAra UbhA rahevuM joIe. be paga sarakhA rahevA joIe ane baMne paga upara sarakho bhAra rahevo joIe. baMne eDI pAchaLathI joDelI ane paMjA vacce cAra AMgaLanuM aMtara hovuM joIe. baMne hAtha baMne bAju sIdhA laTakatA hovA joIe. dRSTi sIdhI sAme athavA nAsAgra upara sthira hovI joIe. lakarI tAlImamAM Atention Position (sAvadhAna) karAvAya che tevI rIte kAusagga hovo joIe. AvA prakAranA kAusaggane kAyAnI dRSTie vizuddha kahyo che. Avazyaka niryuktimAM kahyuM che : vosiriyabAhujugale, cauraMgule aMtareNa samapAdo / savvagacalaNarahio, kAUsaggo visuddho du / / 151 / / bhAvArtha: te kAyotsarga vizuddha che ke jemAM puruSa baMne hAtha lAMbA karIne, samapAda Ubho rahe che ane be paga vacce cAra AMgaLanuM aMtara rAkhe che tathA zarIrano koI paNa bhAga halAvato nathI.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAusagna 45 Asita kAusagnamAM sAdhake padmAsana ke sukhAsanamAM besI, karoDarajju sIdhI TaTTAra rAkhI, baMne hAtha bane DhIMcaNa upara khullI hatheLI sAthe goThavI (athavA baMne hatheLI caraNa upara nAbhi pAse ekanI upara eka ema goThavI), dRSTi sAmenI dizAmAM sIdhI athavA nAsAgra upara sthira karavI joIe. zAyita kAusagnamAM zavAsanamAM hoIe tevI rIte sUtAM sUtAM, hAtha-paga phelAvyA ke halAvyA vagara zarIrane DhIluM rAkhI dRSTine sthira karavAnI hoya che. zarIra ane cittanI judI judI avasthAne lakSamAM rAkhI nIce pramANe cAra prakAranA kAusagga batAvavAmAM AvyA che : (1) usthita-usthita (3) upaviSTa-usthita (2) usthita-niviSTa (4) upaviSTa-niviSTa kAyotsarga mudrAmAM sAdhaka jyAre Ubho hoya che ane enuM citta jAgrata hoya che, tathA azubha dhyAnano tyAga karIne zubha dhyAnamAM te lIna hoya che tyAre usthita-usthita prakArano kAusagna thAya che. sAdhaka jyAre kAusagga dhyAnamAM Ubho hoya che, paraMtu enuM mana sAMsArika viSayomAM rokAyeluM hoya che, arthAt Arta ke raudranA prakAranuM azubha dhyAna enA cittamAM cAlatuM hoya che tyAre usthita-niviSTa prakArano kAusagga bane che. - keTalIka vAra sAdhaka vRddhAvasthAne kAraNe ke zArIrika azaktine kAraNe Ubho rahI zakato nathI, tyAre padmAsana ke sukhAsanamAM besI kAusagna kare, paraMtu enuM jAgrata apramatta citta jo dharma dhyAna ke zukla dhyAnamAM lIna banyuM hoya to te upaviSTa-usthita prakArano kAusagga thAya che. - sAdhaka taMdurasta ane sazakta hoya chatAM pramAda ane ALasane kAraNe beThAM beThAM kAusagga kare. vaLI kAusaggamAM te azubha viSayonuM ciMtana kare arthAt enI cittazakti paNa Urdhva banavAne badale beThelI rahe tyAre upaviSTaniviSTa prakArano kAusagna thAya che. bhadrabAhusvAmIe zarIranI sthiti tathA mananA bhAva e baMne anusAra vadhu prakAra pADI kAusagganA nava prakAra batAvyA che. kAusagga UbhAM UbhAM, beThAM beThAM, ane sUtAM sUtAM karI zakAya che. e traNeya sthitinA traNa traNa ema nava prakAra emaNe darzAvyA che.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinatattva dhyAnanA cAra prakAra che : Artta dhyAna, raudra dhyAna, dharma dhyAna ne zukla dhyAna. Artta ane raudra dhyAna azubha dhyAna che. dharma dhyAna ane zukla dhyAna zubha dhyAna che. kyAreya zubha ke azubha evuM koI dhyAna cittamAM na cAlatuM hoya ane kevaLa zUnya dazA pravartatI hoya evuM paNa bane che, zarIranI sthiti uparAMta ciMtananI zubhAzubha dhArAne lakSamAM rAkhI uparyukta nava prakAro bhadrabAhusvAmIe darzAvyA che. 47 bhadrabAhusvAmIe prayojananI dRSTie kAyotsarganA be prakAra darzAvyA che : (1) ceSTA kAyotsarga ane (2) abhibhava kAyotsarga. ceSTA kAyotsarga sAmAnya rIte doSanI vizuddhi mATe ka2vAmAM Ave che. avarajavara karavAmAM, AhAra, zauca, nidrA vagerene lagatI kriyAo karavAmAM je kaMI doSa lAge che tenI vizuddhine arthe divasa ke rAtrine aMte athavA pakSa, cAturmAsa ke saMvatsarane aMte ceSTA kAusagga karavAmAM Ave che. te niyata zvAsocchavAsa-pramANa hoya che. abhibhava kAyotsarga AtmaciMtana mATe, Atmika zakti khIlavavA mATe, upasargo ke parISahone jItavA mATe karavAmAM Ave che. sAdhaka jaMgala, guphA, smazAnabhUmi, khaMDiyera vagere koI ekAMta sthaLamAM jaIne abhibhava kAusagga kare che. abhibhava kAyotsarga acAnaka koI saMkaTa AvI paDe tyAre paNa karavAmAM Ave che. Aga lAgavI, dharatIkaMpa thavo, honArata thavI, dukALa paDavo, yuddha thavuM, rAjya taraphathI damana-pIDana thavuM vagere paristhitimAM sAdhaka abhibhava prakAranA kAusagga-dhyAnamAM sthira thaI jAya che; athavA evA kAusaggamAM rahelA mahAtmAo gajasukumAla, damadaMta rAjarSi vagerenI jema, upasargo thavA chatAM jarA paNa cilata thatA nathI; jarUra paDye prANatyAga thavA de che. abhibhava kAyotsarga ochAmAM ocho aMtarmuhUrtano ane vadhumAM vadhu eka varSano hoya che. zakti anusAra te alpa samaya, divasa, rAta, pakSa, cAturmAsa ke eka varSa sudhI karAya che. bhagavAna RSabhadevanA vakhatamAM saLaMga eka varSa sudhInA upavAsa karI zakAtA hatA. tyAre evuM zarIrabaLa hatuM. bAhubalie potAnA bhAI bharata mahArAjA sAthe yuddha choDI daIne yuddhabhUmimAM ja eka varSa sudhIno kAyotsarga karyo hato. dhyAnamAM teo evA lIna hatA
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAusagga ane zarIrathI evA acala hatA ke pakSIoe emanA kAnamAM ke emanI dADhInA vALamAM mALA bAMdhyA hatA. 'uttarAdhyayanasUtra'nA 29mA adhyayanamAM kAyotsargano mahimA samajAvavAmAM Avyo che. prabhu mahAvIrasvAmIne prazna pUchavAmAM Ave che : 'he bhagavAna, kAyotsargathI jIvane zo lAbha thAya che ?' 47 bhagavAne kahyuM : 'he AyuSyamAna, kAyotsargathI bhUta ane vartamAnakALanA prAyazcitta-yogya aticAronI zuddhi thAya che. jema majUra potAnA mAthethI bojo utArI nAkhyA pachI haLavo thAya che, tema jIva kAryotsargathI karmanA bhArane utArIne haLavo bane che. kAyotsargathI prazasta adhyavasAyomAM vartato jIva sukhapUrvaka vicare che.' jaina mAnyatA anusAra kAyotsarganA zvAsocchvAsathI devatAnuM AyuSya baMdhAya che. alabatta, jIvanI potAnI kakSA ane kAyotsarganA prakAra upara paNa eno ghaNo AdhAra rahe che. bhavya jIvo kAyotsarganA eka zvAsocchvAsathI 2,45,408 palyopama jeTaluM devatinuM AyuSya bAMdhe che. eka logassanA pacIsa zvAsocchavAsamAM 61,35,210 palyopamanuM AyuSya baMdhAya che. Ama zraddhA, medhA, dhI, dhAraNA, anuprekSA ityAdi vaDe karAyelA uttama kAyotsarganuM ghaNuM moTuM phaLa zAstrakAroe batAvyuM che. kAyotsargamAM kAyAne eka ja sthaLe sthira karI devAnI pratijJA levAya che. enI sAthe vANInI sthiratAnI - maunanI pratijJA paNa levAya che, ane nizcita pramANamAM nizcita viSayanuM dhyAna ke ciMtana karAya che. (ThANeNaM, moNeNaM, jhANeNaM appANaM vosirAmi) kAyotsargamAM je dhyAna dharAya che e jo zubha prakAranuM rahe to te uttama koTinI sAdhanA bane che. kAusagga dvArA janmajanmAMtaranAM moTAM azubha karmono jhaDapathI kSaya karI zakAya che. kAusagga AtmAmAM rahelA doSone, durguNone dUra kare che ane guNonI vRddhi kare che. kAusaggathI AtmAnI zuddhi thAya che, ane zuddhimAM krame krame vRddhi thatAM, arthAt saMpUrNa zuddhi pAmatAM mukti prApta thAya che. je doSo ke aticAronI zuddhi ekalA pratikramaNathI paNa thatI nathI, te zuddhi kAyotsargathI thAya che ema kahevAya che. 'causaraNa-5yannA'mAM kAusaggane mATe vraNa-cikitsAnI upamA ApavAmAM AvI che. juo :
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 jinatattva caraNAIyArANaM jahakkama vnn-tigicch-ruubennN| paDikkamaNAsuddhANaM sohI taha kAusaggeNaM / / jevI rIte gUmaDAne malamapaTTA lagADI roga nirmaLa karavAmAM Ave che, tevI rIte jIvanamAM rahelI azubha vRttio ke azuddhione nirmULa karIne AtmAnA zuddhIkaraNanuM kArya kAyotsargathI thAya che. kAusaggamAM zarIranI sthiratAnI sAthe cittanI ekAgratAnuM anusaMdhAna thatAM ciMtanadhArA vadhu utkaTa ne vizeSa phalavatI bane che. prasannacaMdra rAjarSi kAyotsarga dhyAnamAM ugra tapazcaryA kare che. e joI zreNika rAjAe bhagavAna mahAvIrane karelA praznano javAba bhagavAna be vakhata jude judo Ape che. zubha vicAradhArAmAMthI azubha vicAradhArAmAM rAjarSi eTalA nIce UtarI jAya che ke jo te vakhate deha choDe to sAtamI narake jAya. paraMtu tatpaNa potAnI avasthA ta31 1tAnuM mULa AtmasvarUpa vicArI, zubha dhyAnanI paraMparAe rAjarSi caDavA lAge che. jo teo te vakhate deha choDe to sarvArthasiddhanI devagati pAme. paraMtu rAjarSi to zubha ciMtanadhArAmAM ethI paNa UMce caDyA ane zukla dhyAna vaDe kevaLajJAna pAmyA. dhAro ke A prakAranuM zubhAzubha dhyAna rAjarSie kAusagga vinA ema ne ema karyuM hota to ? to kadAca ATalA tIvra zubhAzubha pariNAmanI zakyatA ane azubhamAMthI zubhamAM javAnA parivartananI ATalI tvarita zakyatA na hota. kAusagga dhyAnanI A viziSTatA che. saMyamanI ArAdhanA mATe traNa prakAranI gupti batAvavAmAM AvI che : manogupti, vacanagupti ane kAyagupti. kAyagupti be prakAranI che : eka prakAranI kAyagatimAM zarIranI koI paNa prakAranI ceSTAno sarvathA abhAva hoya che. ane bIjA prakAranI kAmaguptimAM zarIranI ceSTAo niyaMtrita hoya che. "upadezaprAsAdamAM zrI lakSmIsUrie kahyuM che : kAyaguptirdvidhA proktA cessttaanivRttilkssnnaa| yathAgarma dvitIyA ca, ceSTAniyamalakSaNA / / 1 / / prathama prakAranI kAmaguptimAM jo dhyAna umerAya to te kAusagga bane che. deva, manuSya ke tiryaMca dvArA upasargano bhaya hoya athavA bhUkha, tarasa vagere parISahono saMbhava hoya to paNa kAyAne aDola rAkhavAmAM Ave to evI kAyagupti kAyotsarga banI rahe che.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAusagna Ama kAyagupti ane kAusagga vacce bheda batAvavo hoya to ema kahI zakAya ke jyAM jyAM kAusagga che tyAM tyAM kAyagupti avazya rahelI che, paraMtu jyAM jyAM kAyagupti che tyAM tyAM kAusagna hoya ke na paNa hoya. bAhya tapano eka prakAra kAyakleza" nAmano che. emAM sAdhaka dehane sahetuka kaSTa Ape che. dehanI Asakti choDavA tathA pravacananI prabhAvanA karavA mATe ayana, zayana, Asana, sthAna, avagraha ane yoga e cha prakAre sAdhaka kAyAne kaSTa Ape che. samyag darzana sahita karelI AvI vividha kAyaklezanI kriyAo dvArA AtmabaLanI vRddhi thAya che ane karmonI nirjarA thAya che. eka page UbhA rahevuM, eka paDakhe sUI rahevuM, sUryanI sAme khullI najare joyA karavuM, kAMTA, khaMjavALa svecchAe sahana karavAM ityAdi prakAranuM A tapa sAmAnya rIte gRhastho mATe nahi, paNa sAdhuo mATe hoya che. kAyotsargamAM koI eka mudrAmAM zarIrane sthira karavAnuM che, eTale dravya kAyotsargano samAveza kAyaklezamAM thAya che, paraMtu pratyeka kAyaklezano prakAra e kAusagna nathI. kAusaggathI karmanI nirjarA thatAM Atmika zakti khIle che. vaLI kAusagga dvArA cetanAzaktino vistAra paNa sAdhI zakAya che. kAusagga dvArA anyane paNa sahAya karI zakAya che. jaina kathAnusAra manoramAe zULInI sajA pAmelA potAnA pati sudarzana zeTha mATe kAusagna karyo hato. yakSA sAdhvIjIne sImaMdhara svAmI pAse mokalavA mATe samagra saMghe kAusaga karyo hato. AvAM dRSTAMto darzAve che ke kAusagga dvArA anyane paNa karmasiddhAntanI maryAdAmAM rahIne sahAya karI zakAya che. sAdha ke kAusagga potAnI zakti anusAra karavo joIe. kSetra ane kALane anulakSIne sAdhake kAusagga dvArA doSone nirmULa karatAM jaI Atmika zakti vikasAvavI joIe. zakti karatAM irAdApUrvaka bIjAne batAvavA mATe je sAdhaka vadhu ke ochA samaya mATe kAusaga kare che te sAdhaka daMbhI ke mAyAcArI bane che. sAdhake sArI rIte kAusagna karavAne mATe jIvajaMturahita zuddha sthaLa ane vAtAvaraNanI evI pasaMdagI karavI joIe ke jethI vikSepa na paDe. pUrva ke uttara dizAmAM mukha rAkhIne ekAMta sthaLamAM kAusagna thAya to te uttama che.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa0 jinatattva jinapratimAnI sanmukha besI pratimAnuM darzana karatAM karatAM paNa kAusagga karI zakAya che. kAyotsarga karavAmAM arthAt zarIrane sthira karavAmAM sAdhake keTalAka doSonuM nivAraNa karavuM joIe. zAstromAM evA 16 prakAranA aticAra darzAvyA che. udAharaNa tarIke "ghoTakAda aticAra' eTale ke ghoDo jema thAka khAvA ekAda paga UMco rAkhIne Ubho rahe che tevI rIte UbhA rahevuM; kuyAzrita' eTale ke bhIMtane aDhelIne UbhA rahevuM; "kAkAvalokana' eTale ke kAgaDAnI jema Amatema najara karatAM karatAM kAusagga karavo; latAvakra eTale ke latA athavA vela pavanamAM jema Amatema vAMkI jhUle che tevI rIte zarIrane halAvatAM kAusagna karavo. AvA aticAro na lAge tevo kAusaga karavo joIe. kAusagga eka prakAranI AdhyAtmika yogaprakriyA che. paraMtu tethI zArIrika lAbha paNa avazya thAya che. kAusagga dvArA zarIra ane cittanI sthiratA prApta thatAM rudhirAbhisaraNamAM pharaka paDe che, zarIra tathA mana tanAvamukta bane che. keTalIka zArIrika ke mAnasika bImArI mATe dravyakAusagga ke bhAva-kAusagga asarakAraka ilAja banI rahe che. . Ama, kAusagga ane kAusagna-dhyAna vize jeTalI chaNAvaTa jaina paraMparAmAM thaI che eTalI anyatra thaI nathI. sAmAnya rIte lokono vizALa samudAya bAhya tapa karanAro hoya che. ema thavuM svAbhAvika paNa che. paraMtu bAna ane kAusagga upara eTalo ja, balake ethI paNa vadhu bhAra mUkavAmAM Avyo che e ApaNe bhUlavuM na joIe. alabatta, e kakSAe sAcA adhikArapUrvaka pahoMcanArI vyaktio ochI rahevAnI e to dekhItuM che.