Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | mokSArthinA pratyahaM jJAnavRddhiH kaaryaa| zrI jaina dharma prakAza pustaka 80 muM vIra saM. ra490 vi. saM. 2020 I. sa. 1964 15 juna ANA'nidesakare, gurUNamaNuvavAyakArae / paDaNIe asaMbuddhe, aviNIe tti buccaI // 11 / / ka je manuSya gurujananI AjJA pramANe vartate na hoya, gurujananI dekharekhamAM na rahetA hoya-svachaMdI hoya, gurujanane virodhI hoya, bevakupha hAya-samaja vagarane hoya te avinItavinaya vinAne kahevAya che. -mahAvIra vANI - - - - zrI -: pragaTakartA : - je na dharma pra sA 2ka sabhA : : bhA va na ga 2 For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI na dharma maza :: 80 : : vArSika spA 5 5-25 pAseja sahita anukramaNikA 1 bhanI ni patA .... .... (mAlaya siya "sAhityaya") 65 '2 zrI paddhabhAna mahAvIra : mAM4 58 .... .... (sva. bhauti) 61 3 AnaMdI vRtti .... (mAlaya ziyaha "sAhityaya'") 18 4 badhu samaga ane enAM vivaraNanuM saravaiyuM (pro. hIrAlAla 2. kApaDiyA ema. e.) 71 pa cauda guNasthAna .... (prA. narmadA 42 zAstrI-bhAvanagara) 75 6 saMsAra dAvAnala stutikI eka prAcIna bhASAkI TIkA (agaracaMda nAhaTA) TA. peja 3 sa bhA sa do ne sUcanA bahAragAmanA lAIpha membaremAMthI keTalAMka baMdhuoe posTeja mokalIne bhAratIya darzananI rUparekhA nAmanuM pustaka (saM. 2020 nI sAlanuM) bheTa tarIke pasTejanA 30 nayA ja paisA mokalI maMgAvI lIdhuM che. haju jeoe na maMgAvyuM hoya teoe jaladIthI maMgAvI levA taradI leze. -jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara navA sabhAsada 1 kundanalAla kAnajIbhAI bhAvanagara lAipha membara (1/2 4 4 thI za3) saMsArU nai virahi kari varU pradhAnu / he zruta- sAhitya vikAsa maNDala se prakAzita "paMca devati tumhi kisA chaiu / AmUla lagI lola- pratikramaNa kI prabodha TIkA" ke gujarAtI caMcala dhUri parAgu tIya nau bahula ghaNu parimalu saMskaraNa meM prathama padya kA chanda indra vajarA teU bhaNita agArU ghari tiNi bhUmi nivAsa, batalAyA hai jaba kI hindI saMskaraNa meM usakA tamhArau anai chAya sarIra zobhA tIya nau saMbhArU nAma upajAti diyA hai|jraatii saMskaraNa meM samUha tiNi karI sArU anai vara kamala kare vivecana bahuta vistRta hai aura anta meM eka kamalahasta anai tAra dedIpyamAna tArA tiNi nayA pravAda likhA gayA hai ki haribhadrasUrijIne karI abhiraam| anai vaNI saMdoha vANI samudra 1444 grantha kI racanA karane kA saMkalpa kiyA deha, jehanau sa sarasvatI devatA bhava viraha varU thaa| unameM se 1440 grantha to bana gaye, para sArU mokSa diyA // 4 // 4 bAkI raha gaye taba isa stuti ke 4 padya anya stutiyoM kI taraha 4 padya vAlo isa banAkara saMkhyA kI pUrti kara dii| vAstava meM stuti meM prathama padya meM mahAvIra stuti dUsare yaha pravAda sahI nahIM hai kyoMki abhayadevasRri, meM sarva jinoM kI, tIsare meM zrutasAgara yA manicandrasari, aura devasarine sUrIjIkI racanAoM dvAdazAMgI aura cauthe meM zrutadevI kI stuti hai| kI saMkhyA 1400 hI batalAI heM / rAjazekhara 4 padya kramazaH upajAti, basantatilakA, mandA- sarine 1440 kI saMkhyA dI hai| 1444 kI krAntA, gdharA ina 4 chandoM meM hai| jaina saMkhyA pIche prasiddha huI hai| For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina dharma prakAza jeTha _| u 2467 yu che | malanI nirlepatA pustake 80 muM vIra saM. 2490 aMka 8 9 vikamasa. 2020 (madirA chaMda) caumukha brahmA sRSTitaNe je kartA jagajana mAne che, jasa AjJA viNa pAna vRkSanuM paNa hAle nahIM jANe che; evA sahuthI prathama deva paNa kamalamAMhI nija vAsa kare, pAdevI jagane vhAlI teha taNuM paNa citta hare. 1 paMka gaNAe azuddha paNa tyAM paMkaja kere janma thaye, bhAratabhUSaNa puSpataNI e padavI te svayameva lahyo; zatadala ne vaLI sahastra dalanA vividha rUpa tasa jaga jANe, nayana ane ke. vaLI saMtahRdayane upamAM tenI ucita gaNe. 2 azuddha jala paMkila ne kutsit temAM janmI adhara rahyo, lepAye nahIM jalamAM kedi jIvana samucita zuddha lahyo; sAdhujane paNa e ja rIte zuci jIvana tevu gALe, kajajalanI keTaDImAM rahetA zuddha hRdaya nija juvALe. 3 kavijanane tuM mitra kharekhara upamA tArI eha lahe, hasta pAda mukha hRdayataNe paNa kamalataNI upamAM ja rahe; rUpa kamalanuM ati manohara tasa dala upamAM netrataNe, guNa gAtA thAke nahIM kavio upamA enI nitya bhaNe. 4 ! gaMdha alaukika kamale vasIya bhaMgatatI jayanAda bhaNe, rasa tAre madhu levA mATe kare prArthanA tava caraNe; je upakArI jagajana kero rUpa guNe hAlo jANuM tasa guNano upadeza lahe je zubha kalyANa thaze tenuM. 5 kamalasamuM nilepa jaNAe sAdhu hRdaya niSpApa sadA, kAma krodha mada lAbha thakI paNa dUSita thAe e na kadA; kamalagaMdha nirdoSa Atmano sAdhu madhupanuM citta hare, AcaraNa nija zuddha pALatA saMtataNuM mana tyAM ja Dare. svabhAva jene kamalasame hA nileMpita saMsAra mahI, dhanya dhanya te nara A jagamAM pUjya mAnya ne sAdhu sahI; che jenA caraNe suranara seve akhaMDa sevA mAMhI rahI, che jagamAMhI nilepa rahevuM kamalasamuM mana zuddha lahI. 7 kamalapatra para jalabiMdu paNa muktAphalanI vibhA lahe, sAhityacaMdra bAlacaMda hIrAcaMda tenA guNa AcaratA satvara muktAphala thaI teha rahe; mAlegAma kamplasamuM rAkho manuM aMtara sAtvika zuddha vimala bhAve, ke bAlendu le che tethI muktiramAM tasa vaza thA. 8 For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ki. zrI vardhamAna-mahAvIra ane kiMmata rya lekhAMka : 57 kAjU lekhaka : sva. motIcaMda giradharalAla kApaDiyA (mauktika) 4. sUriSada: AcAryanA chatrIza guNa che. paNa AvaDe ane ziSya parIkSA paNa AvaDe. enI parza, rasa, dANu, cakSu ane zrotra e pAMce Idrine nirlepatA ane apramAditA, vatsalatA ane upasaMvara kare, anukULa upara rAga na dhare, pratikULa kAritA Adarza hoya. viSayo para TheSa na dhAre. ane navavidha brahmacaryanI vADa barAbara jALave. (strI pazurahita sthAne rahe. 5. sthavira: sAdhu thayA pachI vIza varSane strI sAthe ke strI saMbaMdha vAta sarAgapaNe nakare. strInA kALa pasAra kare, sAdhudharmamAM sthira thaI jAya, Asana para be ghaDI na bese. strInAM aMgopAMga DhIlApacAne ThekANe laI Ave, jenAmAM asthirAgathI nIrakhe nahi. bhIMtane AMtare ke bAjunA rUmamAM manae dharma pragaTI gayo hoya te sthavira kahevAya. strI vAta karatI hoya tyAM sUve nahi. pUrvakALa meghakumAra jevA sukhazayAmAM sunAre rAjakumArane juvAnImAM kAma sevana karela hoya tene yAda kare nahi samajAvaTa upadeza ane vAtsalyathI jenAmAM dharmamAM viSayavardhaka sarasa AhAra na kare, atimAtrA AhAra sthira karavAnI tAkAta hoya, jeo pote abhyAsI, na kare, zarIra zobhA na kare. AmAM strIe puruSa anubhavI, AcAra pAlana karanAra, Adarza sAdhujIvana pAchaLanAra hoya te sarva kettara sthavira kahevAya. mATe samajI levuM. be ghaDIne kALa kahyo che tyAM traNa mAtapitAdi laukika tIrtha kahevAya. sAdhudharmamAM rithara pahora kALa samajavo.) krodha mAna mAyA lobhathI mukta thayelAM ane sthira karanArA A sthaviro kharekhara hoya. pAMca prakAranA AcAra-jJAnAcAra, darzanAcAra, Adarza vyakitao che. emanuM smaraNa karavuM e paNa cAritrAcAra, tapAcAra, vIryAcAra barAbara pALe (agAu ArAdhanAne aMge varNavyAM che. juo pR. 375 khare lahAvo che. A sthavira padamAM bhAre mahattA che. 35) pAMca mahAvratane barAbara pALe; sarva prANa- 6. upAdhyAya: sAdhu zrAvakane bhaNAvanAra, tipAta viramaNa, sarva mRSAvAda viramaNa, sarva adina bhaNavA joga karI ApanAra A upAdhyAye AdAna viramaNa, sarva maithuna viramaNa, sarva parigraha vartamAna yuganA prophesare ( adhyApake) jevA hAya. viramaNa ane pAMca samiti ane traNa guptine barAbara pite vizaH cAritra pAlana karanAra, khAsa niSNAta, pALe, A chatrIza guNayukta, dharmanA netA, sAcA pAkA abhyAsI ane game tevA jaDa buddhivALAne upadezaka, tIrthakaranI gerahAjarImAM zAsanane calAva. paNa zAMtithI bhaNAvanAra, rakhaDune ThekANe lAvanAra, nAra AcAryanuM sthAna anekhuM che. e niratara tophAnIne vinIta banAvanAra ane A vakhata apramatta hoya, AkhA kucha para najara rAkhanAra abhyAsamAM rata, agamanigamanA pAragAmI ane chatAM hoya, dIrdhadaSTA hoya, dezakALanA jANakAra hoya ane cAritra kriyAmAM pUrNa rasa lenAra ane karanAra ane doravaNI ApavA yogya sAmagrIthI bharapUra hoya- Akhe vakhata svAdhyAyamAM pravRtta A upAdhyAya gaNudhare, yugapradhAno, ane zAsananA DaMkA vagADanAra khAsa dhyAvavA yogya vyakti che. agiyAra aMga mahAna lekhake, vAdIo rAjA-mahArAjAne upadezI bAra upAMga bhaNe bhaNAve ane caraNasittarI karaNadharmapracAra karAvanAra hemacaMdrAcArya jevAne najaramAM sittarI zuddha rIte pALe e enA pacIza guNa hoya rAkhI A padanI sevA karavI. ene zikSA ApatAM che. A upAdhyAyanuM sthAna paNa khare khara vaMdana For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org aMka 8] pUjanane yogya che. rAnta jIvatA hoya tyAre je kA pATavI kumAra kare, pramukha hovA chatAM samAjamAM ke saMsthAmAM je kAya upapramukha ke maMtrI kare tevuM gaNu ciMtA ane abhivRddhinu kAya upAdhyAya kare. zrI vamAna-mahAvIra 7. sAdhu-muni: enAmAM sattAvIza guNa batAvyA che. pAMca mahAvrata ane chaThThuM rAtribhojana vrata pALe, cha kAya ( pRthvI, apa, tejasa, vAyu, vanaspati ane trasa) venI peAtAnA AtmAnI jema rakSA kare, pAMca indriya ane lAbhanA nigraha kare, kSamAne dhAraNa kare, cittanI nirmAMLatA ( bhAvavizuddhi) kare, DilehaNa vizuddhipUrvaka kare, sayamanA yoga ( samiti gupti) thI yukta hoya, mana vacana kAyAnI mAphI pravRttine roka, bAvIza parISaha sahana kare, maraNAMta upasarga sahana kare paNa dhane cUke nahi. A sAdhunA sattAvIza guNu khUba manana karavA yogya che. RSi, muni, aNugAra, sAdhu, tapasI, saCvirati, niya tha, sa Mta, mahaMta, vagere aneka zabdo ane mATe vaparAya che. sAdhya prAptinA sIdhA saraLa rAja mA sAdhupadanA svIkAramAM che sAdhudhama svIkAryAM vagara Adhama mAM pragati lagabhaga azakaya che. eMtAlIza dApa rahita AhAra levA, caraNasittarI karasittarI pALavA, hAlatA cAlatA saMbhALa rAkhavI, zarIra viSA na karavI, udhADe page cAlavuM, vAhananA upayega na karavA, gADI, gADu, zIMgarAma, sthAne, pAlakhI moTara, eraplenane upayoga na karavA, pArakAne tyAMthI lai AvI AraMbha samArabha vagara maLI Ave te AhArapANI nirasapaNe karavA, kuthaLI vikathA na karavA, apramAdIpaNe yoga sAdhana Atma ciMtavana ane sAdhanakriyAmAM samayane sadupayega karaveA. AvI rIte vartanAra mahAbhAgI je sa MsAranI najIka rahe paNa sa'sArathI aLagA rahe e paTTanA pratApI AtmavaibhavIne najaramAM rAkhI sAdhunI sAdhupadanI bhakti karavI. prathamanA sAta padomAM pravacanapatra (naM. 3) sivAyanAM bAkInAM cha padmA vaiyaktika che bAkInA pade 'guNa che. guNa guNInA sabaMdha ( 67 ) vicAravA yogya che. ahIM teA pratyeka padane ArAdhavAnI yAgyatA ane padanA peAtAnA mahimA batAvavAnA che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 8. jJAna; svapara prakAzaka jJAnane mahimA ati ujjavaLa che. dharma mArgomAM sthira rAkhanAra, tattva zraddhAne kAyama karanAra jJAna te kharekhara dIvA che, e adhakAramAM gAthA khAnArane AdhAra che, e aMdara ane bahAra jAgRti ANanAra cetana che. jJAnano abhyAsa karavA, abhyAsa karanArane mada karavI, enAM sAdhanA yejI ApavAM, enAM pustakA lakhavAM lakhAvavAM bhASAMtara karavAM chapAvavAM ane enA vistAra deza-paradezamAM thAya te mATe prayatna karavA e sarva jJAnapadanI ArAdhanA che. jJAnanI AzAtanAM na karavI, jJAnanA pracAramAM ADe na AvavuM ane jJAnano mahimA samajI ene vistAravuM e jJAnapadanI ArAdhanA che. tattvavicAraNA, draSyaguNuparyAyanu jJAna tripadInA vistAra, nanikSepanI sUkSmatA A sarvanA jJAnamAM samAveza thAya che. ene abhyAsa e enI sAcI sevA che ane enA vistArane aMge prayatna preraNA ane anumAdanA e e padanI ADakatarI sevanA che. A padane mahimA meATe che, jJAna tA kharekhara dIvA che, svapara prakAzaka che, pRthakkaraNa karavA yogya che, AtmAnA guNu che, pete ja AtmA che. 9 dezanaSada: saMsArathI para, vItarAga, vItaTrepa, parabhAvathI dUra, AtmaguNumAM rata ane Adarza mAM deva tarIke mAnavA, pUjavA, tyAgI vairAgI bhavabhIru dharma parAyaNa rAtane gurUpaNe mAnavA, apekSAne dhyAnamAM rAkhI viziSTa parIkSA karI zraddhApUrvaka ta nyAyanA pramANuthI svIkAre te dharma-A deva guru dharmanI viziSTa zraddhA, tenI pichANu ane tenA svIkAra karavA te danapada sevanA. dharmAbhAvanA mATe, viruddha zAsananA udyotane mATe ane dharmopracAra mATe prasiddhimAna ke dhanaprAptinI icchA apekSA vagara yathAzakti sevA karavI, khATA ALa For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AnaMdI vRtti lekhaka-sAhityacaMdra bAlacaMda hIrAcaMda, mAlegAma AnaMdI vRtti eTale zuM ? nATakamAM vidUSaka agara koI mANasa ApaNe beThA hoIe ane ADa avaLa nAce ane asaMgata bele tethI loke ApaNI sAmethI kAMI upADI paNa jAya, thoDI vAra khaDakhaDa hase. raste jate bhIkhArI badasuramAM gAya pachI koI AvI kahe ke, tamArI pAse amoe ne leke hAMsI kare. koI strI aghaTita gANu gAya ce paDI mUkI hatI te kANu laI gayuM? enA javAane asaMgata cALA kare, mazkarI karavAnA bahAne bamAM ApaNe kahIe ke, bhAI, keI AvyuM hatuM koI vicitra bele, ane cALA paNa kare. kaI vaktA paNa mAruM dhyAna na hatuM. A ghaTanAe spaSTa hAsyakAraka daSTAMta uracare ane majAkanAM kAvya vacane jovAmAM Ave che ke, kAna ughADA hatA, zabdo kAna besI jAya ethI ApaNe hasIe kharA. ghaNuo upara athaDAyA paNa kharA, paNa tene sAMbhaLI AmA hasatA AMkhamAM pANI varasAve paNa kharA amArA sAthe teno saMbaMdha joDI denArA tyAM hAjara na hatA. lakhANane uddeza evA AnaMdano nathI, ane pustaka upADI janArAnI kriyA Akhe dIThI kharI - koine kesa jItA ane lAkhAne lAbha thA. paNa ene ApaNA AtmA sAthe joDI denArI tyAM loTarImAM naMbara Ape, lAkha maLyA. koI parIkSAmAM hAjara na hato eTale Idrine saMbaMdha AmAM prathama naMbare A . keIne tyAM putra janma thaye, sAthe je joDI Ape che ane jene lIdhe ApaNe temAM Agadha thAya che. evA evA che, A paNa amAne vAsita kahIe chIe evI vastu kAraNe manane AnaMda AnaMda thAya. evI ghaTanAmAM koI bIjI ja che. ane ene ApaNe mana tarIke sAthe paNa amArA lakhANane sIdho saMbaMdha nathI. oLakhIe chIe. amArA eka mitra hatA temane svabhAva ja ramu0. e uparathI phalita thAya che ke, ApaNA zubha teo Ave ane ramuja pedA thAya. teo bolavA agara azubha karmone AtmA sAthe ekarUpa karI mAMDe ane hAsyarasanA mejA zarU thAya, temanA mukha denArUM mana ja che. e mana ja pitAnuM kAma karavAnuM uparanI reSA joine ja lokone hasavuM Ave. evo baMdha karI de to ApaNe indriyanI zakti chInavI AnaMdanI vRtti sAthe paNa amAre lakhANune saMbaMdha laie e spaSTa che. ApaNe kSaNavAra paNa niSkarma nathI. amArA lakhANanI AnaMdI vRtti te judI ja che. rahI zakatA nathI. evI avasthAmAM e manane ja koI vyAkhyAna ApatuM hoya ane jIkA paNa prasanna avasthAmAM rAkhI zakIe to karmanA humalAo ApatA hoIe. tevAmAM vyAkhyAtA pUche ke, mArA ane tenI asarathI ApaNe bacI zakIe e bhASaNane hetu to zuM samajyA ? ane ApaNe ApaNuM manane ja koI AnaMdI vRttimAM gAMdhI rAkhI javAbamAM kahIe ke, sAheba mArU dhyAna na hatuM ! zakIe to ApaNe AtmonnatinA kAryamAM ghaNuM ( zrI vimAna-mahAvIra ) sAthe sIdho saMbaMdha dharAvanAra che. darzanamAM sAmAnya paMpALamAM na paDavuM, anyatra satya svIkAra ke apekSA rUpe vastu jaNAya che, jJAna tenA guDhArtha ke vyaMgamAM satya hoya tene samajavuM e sarva darzanapadanI seva- utare che. darzanamAM rahela tattva zraddhAno guNa bahu nAmAM Ave A darzanapada mokSane mATe rasto karanAra prazasya che. emAM samAna dharmanI sevA, vaDIla tarapha che, saMsArane parimita banAvanAra che, kriyAmArga tarapha prema ane kRtajJatA Adi aneka prAgatika guNa Ave che. rUci vadhAranAra che ane AtmAne guNa hoi tenI (cAlu) For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org aMka 8 ] kAryo karI zakIe tema chIe. satA bhAkhe che ke, sadA maganameM rahenA ! enA paramA paNa e ja che. sadA ApaNuM mana magna rahelu hoya te tene du:kha zI rIte sparzI karI zake tema che ! ApaNane duHkha gamatuM nathI tyAre tenI tIvratA echI karavI hoya te! e duHkhane AtmA sudhI pahAMcADanAra je mana, tene ja jo niSkriya karI mUkelu' eTale zata karI rAkhelu hoya te duHkha AtmA sudhI pahoMcADe ja kANu ? AnaMdI vRtti sukha ane du:kha ApaNe gata bhavAmAM vAvI mUlA che tenA udaya kayAre thaze te ApaNe jANatA nathI, ane ApaNe te TALI paNa zakatA nathI tyAre ApaNI idrie dvArA ApaNA mana upara thatA tenA humalAo susaO karavA e ja mA ApaNI sAme rahe che. tyAre te ja mArga ApaNe anusarIe eTalu ApaNA hAthanI vAta che. sadA maganame' rahetA ! amee upara kahyuM ke, sukhanA paNu humalA ApaNI upara thatA hoya che eneA arthAM zuM ! sukha tA ApaNune gamatI vastu che, ene vaLI humalo kevA ? ApaNuM mana humalAo sahana kare ene paNa kAMIka maryAdA hoya che e maryAdAnI bahAra jo sukhanI sa MvedanA jatI rahe teA e sukhanI savedanA paNa bhayaMkara du: kha lAvI mUke che. enA aneka dAkhalAe avAranavAra thatA hoya che. paNa ApaNe tenI tarapha dhyAna ja ApatA nathI tethI te ApaNI kalpanAmAM esatu nathI. eka sAmAnya sthitinA mANasa hatA. bhAgya cAge eNe eka loTarInI TikiTa kharIdelI. vakhata pAkatA enI nabara AvyA. ane ene ekI sAthe pAMca lAkha rUpI maLavAnA jAhera thaI gayA e sAMbhaLatA e sukhane humalA AnaMdamAM pariNamave joIe e enA mananI sahana zaktinI bahArane hAvAthI ene Anada tA thayA. paNa te asahya thaI gayA. ane enuM kALajI rU'dhAi gayuM ane e gataprANa thaI gayA. ene ja amee humalAnA nAme oLakhAvyA che. khIjA kAI pAkA kALajAvALA hAta ( 6 ) ane ene lAbha thaye! hAta tA e pariNAma AvyuM na heta. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svarAjyanuM AMdolana cAlatuM hatuM. te vakhatanA amArA peAtAne anubhava atre raju karI amArA muddo siddha karavAnA prayatna ameA karIe tA vadhAre asarakAraka nivaDavA saMbhava che, tethI te ame raju karIe chIe. svadezI ane svarAjyanI hIlacAla cAlatI hatI. temAM ameA sArA bhAga letA hatA. peAlIse khIjAenI sAthe amArI upara paNa kesa karyo. temAM ameAne pAMca varasanI sajA pharamAvavAmAM AvI, anekAne sajA thaI. e badhAe raDavA beThA. tene badhAne hiMmata ApavAnuM ane zAMti rAkhavAnu kAma amArI tarapha AvyuM. jANe ame temAMthI acI ja gayA hoie ! amArAmAM e zakti kayAMthI AvI, enu amete hajI paNa Azca thAya che. kahevu paDaze ke amene AnaMdamAM ane saMkaTa prasa'ge mananI zAMti jALavI rAkhavAnI pahelethI ja Teva paDelI che! enA ardha e thayeA ke, mananu` samatAla pADyuM dareka prasaMge rAkhI mananI prasannatAne kAyama rAkhI AnaMdavRtti mANase gumAvavI nahiM joie. kAraNa A saMsAramAM sukha sAthe du:kha, jaya sAthe parAjaya ane lAbha sAthe alAla e saMkaLAelA ja che. tethI ApaNe prasaMgeApAta AMpaNA mananu samatAlapaNu gumAvI, sukha AvatA hasavuM ane du:khanA prasaMge raDavu ema karavAthI karmanA baMdhanA AkarA thAya che ane pariNAme ApaNune e bhogavavA paDe che, eTalA mATe ja ApaNe mananI AnaMdI vRtti kayAre paNu gumAvavI nahiM joe. AnadIvRtti rAkhavAthI Arogya jaLavAI rahe che tadurastI sacavAya che, ane rAga AvatA tenu nivAraNu sulabha thAya che, ane manane samAdhAna ane zAMti maLatI rahe che. ane Ama thavAthI dharmabhAvanA sAcavavAmAM dhaNI anukULatA thaI paDe che. For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 3 ) thai jaina dharma prakAza navuM navuM jJAna , navuM navuM anuSThAna, navI navI tyAre teo ema mAnatA thAya che ke, huM ATaprakriyAo, navuM navuM vAMcavAnuM ane sAMbhaLavAnuM ATaluM loko mATe kapha chatAM loke mArI kadara sUjhe che ane tene lIdhe ApaNo AtmA pratidivase karatA nathI tethI leke guNa che, beTA che ane unnatinA mArge pragati karate rahe che. e uparathI mUrkha che ! tyAre evI bhAvanAvALA lekene pUchavAnuM AnaMdI vRttinuM mahattva ApaNane samajAya tema che. mana thAya che ke, bhAI, Ama karavA tamane koNe je mANasa hameza duHkhI kahI ane nirAzAnuM kahyuM hatuM ? ane pitAnA kAryane badale maLe ane jIvana gALato hoya che, e pitAmAM kAMI ja mAla te maLavA mATe DAInI sAthe tame kAMI zarata karI nathI, pote kAMI ja karI zake tema nathI, ema mAnato hatI ke zuM ? lakSa mAM rAkhavuM joIe ke je evI rahe che. tenA manamAM eka jAtano nyUnagaMDa posAya apekSA rAkhe che te popakAra ane dharmAnuSThAnonuM che. ane e rIte e hameza nirUtsAhI, durbala ane mUlya samajatA ja nathI. teo mAtra tucha bhIkhArIo pAmara ja thatA jAya che. enA hAthe ahika ke pAra ja hoya che. jeo sAce popakAra kare che. teo mArthika koI paNa jAtanuM sAruM kArya thaI zakatuM ja tene uccAra sarakho paNa karatA nathI. eTaluM ja nathI. ane evI rIte e potAne amUlya e nahiM paNa te ka9panA manamAM paNa AvavA detA mAnava deha gumAvI bese che. nathI evA lAlacu mANasonI vRttine AnaMdI evuM upamAna ApI zakAya ja nahiM eo te AzA bIjA evA paNa loko hoya che ke je kAMIka ane lAlasAnA dAsa ja hoya che. ane saMsAramAM papakAranuM athavA dharmAnuSThAnanuM kArya kare che. paNa , paNa rakhaDavA mATe ja janmelA hoya che. sAthe sAthe temAM potAnI kIrti, nAmanA vadhe, leke pitAne mAne, pUje, evI kaluSita bhAvanA rAkhe che. nirapekSatA ja rAkhavAmAM AvatI hoya te ja evA leke ema mAnatA hoya che ke, teoe loke AnaMdI vRtti pragaTe anyathA nahiM! evI nirapekSa upara ghaNuM upakAra karelA che. tyAre tenA badale ane akaluSita AnaMdI vRtti sahumAM pragaTe evI lokoe vALavo ja joIe. ane leke tema na kare IrachA rAkhI viramIe chIe. - prasiddha thai gayuM che. have phakta thoDIka ja nakale sIlIke che - cosaTha prakArI pUjA-artha ane kathAo sahita A pustaka prasiddha thatAM ja tenI nakale capocapa upaDI rahI che. A jAtanuM prakAzana ghaNAM varSo pachI thayela che eTale Ape ApanI nakala tarata ja maMgAvI levI. A pustakamAM zrI navapadajInI oLImAM A divasa bhaNAvavAnI pUjaone suMdara ane hRdayaMgama bhASAmAM sva. zrIyuta kuMvarajI ANaMdajIe lakhela artha ApavAmAM Avela che jethI pUjAno bhAva samajavAmAM ghaNI ja saraLatA ane sugamatA rahe che. A pUjAmAM AvatI pacIza kathAo paNa saraLa bhASAmAM ApavAmAM AvI che jethI pustakanI upayogitAmAM ghaNo ja vadhAro thayo che. zrI pArzvanAtha paMcakalyANaka pUjA paNa artha sAthe ApavAmAM AvI che. krAuna seLa pejI Azare 400 pRSThanA A pustakanI kiMmata rU. traNa rAkhavAmAM Avela che. pisTeja 75 paisA lakhe :-zrI jainadharma prasAraka sabhA-bhAvanagara For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir badhayaga ane enAM vivaraNonuM saravaiyuM pro. hIrAlAla 2. kApaDiyA ema. e. AkhA varSanA hisAbanI tAravaNIne "saravaiyuM' viyAnukrama, prastAvanA, gAthAone akArAdi ke " saravAyu' kahe che. vepArIo saravaiyuM kADhe che. krama, avataraNonAM mULano nirdeza, avataraNanI sUcI, AtmanirIke varSamAM eka vAra, te jaina sAMvatsarika pAribhAvika zabdonI sUcI ane vizeSa nAmenI sUcI. pratikramaNa karatI veLA tema kare che. huM jaina sAhityanAM 16 gAthAmAM racAyelI mULa kRtinA praNetAno prakAzanane aMge hAla turata to zivazarmA svikRta paricaya paNa apAya nathI. cUrNinA racanAra keI badhayaga ane enAM anya ka vivaraNe pUratuM parva kAlIna AcArya che evA ulekhapUrvaka badhae kArya hAtha dharuM chuM. AnI sarvAgINa samIkSA samaganI moTe bhAge ekeka gAthA ApI enI nIce mATe atra avakAza nathI, je ke enI AvazyakatA enA spaSTIkaraNAthe cUNine Avazyaka aMza te che ja ane AzA che ke savivaraNa azvayuganA apAya che. adyatana saMskaraNanuM kArya karanArA vidvAna A viSayane - bIjuM prakAzana caDiyAtuM che. emAM vinayapUrato nyAya Apaze. huM te ahIM A dizAmAM hitAmata pAIya avataraNonI chAyA dipaNurUpe te keTaluM ane kevuM kArya thayuM che ane hajI zuM zuM te sthaLe apAI che. laghubhAsane aMge mArgadarzaka karavuM bAkI che teno aMgulInirdeza karavA icchuM chuM. A : TippaNo che. prastAvanAmAM zivazarmasUri zrutakevalI sadabhAgye bandhasayaga ane enAM moTA bhAganAM haze ema kahyuM che. A prakAzanamAM mULa kRtinI mahattvapUrNa vivaraNa dasakAo pUrve jevAM tevAM paNa 107 gAthA apAI che, je ke aMtima gAthAne prakAzita karAyAM che. huM be prakAzane noMdhu chuM:- aMka 106 chapAya che, paraMtu e cheTe che ane (1) amadAvAdanA vIrasamAje I sa. 1922mAM e to 30mI gAthAnA aMka tarIke 37nA ulekhane cUrNi' sahita patrAkAre chapAveluM " zrIzataka- AbhArI che. mULa kRtimAM se ja gAthA hovI prakaraNama". A cUrNi "siddho gapyo " thI joIe ema enuM nAma vagere vicAratAM jaNAya che zarU thAya che. jyAre ahIM to 107 kema e bAbata prastAvanAmAM carcAI che. viSayanA nirUpaNArthe 100 ja gAthA che (2) ladhubhAsa, cakrezvarasUrikRta gurubhAsa, 'maladhArI' hemacandrasUrikRta vinehitA nAmanI saMskRta eTale vAMdho nahi ema ahIM kahevAyuM che. zivavRtti tathA munizrI rAmavijayajInI (have zrI vijaya zarma sUri, cakezvarasUri ane mAladhArI hemacandrasUri rAmacandrasUrijInI) saMskRta prastAvanA sahita, ama e traNene saMkSipta paricaya apAya che. chellA bene dAvAdanA vIrasamAje I. sa. 19ra3 mAM patrakAre ane khAsa karIne aMtimane vizeSa paricaya apAye prasiddha kareluM " zrI bandhazataka prakaraNama". hota to A prakAzananuM mahattva vadhate. prastAvanAmAM bandhasayaganuM navya sayaga sAthe saMtulana karAyuM che A baMne prakAzane paikI pahelAne vizeSa upa- te noMdhapAtra che. viSayAnukrama ke eka paNa pariziSTa yogI ane samRddha banAvavA mATe nimnalikhita --- sAmagrIo mAMthI ekane paNa sthAna apAyuM nathI ! 1 ladhubhosa mATe paNa AvuM banyuM che. 25 gAthA che, chatAM aMtima gAthAne aMka 24 ne che. eTaluM ja nahi paNa e mATe kAmamAM levAyelI - 2 AvI dalIla gargaSikRta 168 gAthAnA kamahAthapethInI paNa noMdha nathI te samayanI paristhitine viyAganI paramAnaMdasUrikRta TIkAmAM e sUrie karI che. AbhArI haze ane kartAe 166no karele ullekha saMgata jaNAvyo che. R( 7 ) - For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (72) zrI jaina dharma prakAza apAyela nathI. avataraNanAM mULa sUcavAyAM nathI te zatakabahucUNinA ulekhapUrvaka eka 3 avatema ja vihitAnI viziSTatAo paNa darzAvAI taraNuM ApyuM che ke je vinayahitA(patra 11a)mAM che nathI te e bAbatane sthAna apAyuM hota to A sayuga (ga. sayaMga (gA. 98)nI ) pajJa vRttimAM bahuchatakaAvRtti vizeSa dIpI UThata bRhasRrNimAM kahyuM che evo ullekha karI doDheka traNeka caNio ( cUrNie )-bandhasaya gAthA emaNe avataraNarUpe ApI che. e sattariyA upara keTalI yuNio racAI haze te jANavAmAM (gA 21)nI malayagiririkata vivRttimAMnA avataraNa nathI, maladhArI hemacandrasUrie bandhasayazanI vRtti sAthe ghaNuM sAmya dharAve che. (patra 1) AmAM nIce mujaba ulalekha karyo che:- bandhasayaganI bahupUrNimAM vargaNAonI je " idaM ca yadyapi pUrvacUrNikArairapi vyAkhyAtam , gaNanA che te 4 karma prakRti vagere sAthe maLatI AvatI nathI ema vinehitA (patra 10 6 a)mAM kahyuM che. tathApi taccUrNInAmati cakrezvarasUrie bandhasayaga uparanA gurubhAsa ravAmAdazAM sudhImA.... (mI.7)mAM caNino ullekha karyo che te laghurNi ke macA hayArahyA te " apila . bRhaNi haze. patra 2 A.mAM paNa " pUrvavwA :" ane patra 8 jinaratnakeza (vi. 1, pR. 370)mAM bandhaA.mAM " pUjAra: " ullekha che. A ulemAM samaganI cuNinI je hAthapothIone ulekha che * cUrNi kAra' zabda mAnArthe bahuvacanamAM vaparAye e badhI & niyama thI zarU thatI ane haze ke kema te sunizcitapaNe kahevuM muzkela che. game laghucUNi tarIke oLakhAvAtI mudrita cUNinI ja tema paNa ochAmAM ochI be cuSNui racAI che hAthathIo che ke emAM koI bRhasthUrNinI che te ema A vRttimAM laghucUrNi ane bRhasthUrNi e tapAsavuM joIe. tema thatAM je bRhasthUrNi lupta nAma ane bRhasthUrNimAMnuM avataraNa vicAratAM thayelI manAya che te kadAca maLI Ave. ane je jANI zakAya che. malayagiririe sattariyA (gA. 5 tema thAya to e pahelI take chapAvavI ghaTe. ane 21)nI nivRttimAM zatakamRhuMcUrNinA ulekha mukita yuNiNanA kartA tivRSabha che ema pa. parvaka ekeka avataraNa ApyuM che. e paikI paheluM hIralAla jainanuM kahevuM che te e bAbatanI avataraNuM "Tii nAjhire....na ja nindA" che ane sapramANa samIkSA karavI joIe. A yuNi kyAre bIjuM " 3vara sachiI ....... " che. A be racAI te jANavA mATe eka upAya te emAMnA paikI paheluM avataraNa devendrasUrie (gA. 16)nI avataraNonAM mULa zodhavA te che. laghubhAsa karatAM e tema ja chAsII (gA. 13)nI paNa vRttimAM prAcIna hoya ke na paNa hoya, paraMtu vinayahitA bRhasthataka bRhasthUrNinA ullekhapUrvaka ApyuM che. - 3 A avataraNagata kathana sattariyAnI gRhiNa karatAM chAsaI ( . 56 )nI pajJa vRttimAM khUchataka- bhinna mata dharAve che. bahucUrNinA matane pote anusaryA che ema emaNe ja A zivazarmasUrikRta kamaparisaMgaha che. kahyuM che. jyAre AnI 14mI gAthAnI pajJa vRttimAM 5 "TOAmadheyaHsTasannadhapayoyArU sama0 | kavvAn duThuiM sutro vittama vA vi || || '' 1 patra 37. ahIM je vittino ullekha che te mAladhArI hemacandra2 5tra 11. mAM te A nAme lekhapUrvaka emAMthI murikRta vineya hatA ja haze. avataraNa apAyuM che, jyAre patra 37. mAM kevaLa 6 A prAraMbhika padyavALI suNi 2380 zleka jevaDI nAmollekha che. hovAno jira ra0 keva (vi. 1, pR. 970)mAM ullekha che. For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 8 ] badhasayaga ane enAM vivaraNanuM saravaiyuM (73) karatAM-vi. saM. 1175 karatAM to eka be saikA joI rahyo chuM. gAthAne akArAdi krama tema ja jeTalI to e prAcIna che ja. pAribhASika zabdonI sUcI zrI dvArakAdAsa ratilAla bUcUNi ane laghucaNi paikI kaI pahelI zeThe mane taiyAra karI ApyAM che te paNa egya svaracAI te te bRhasthUrNi mane vicArI zakAya. rUpamAM rajU karavAnI mArI bhAvanA che. mudrita cuNi (patra 1(a)mAM zrutajJAnanA visi vihitAnuM bhASAMtara-vinehitA sugama prakArane lagatuM avataraNa che. vinayahitA (patra ane recaka saMskRtamAM lakhAyelI che emAM zaMkAo 43)mAM vizeSa jANavA mATe brahakarmaprakRtigRNi uThAvI tenA samAdhAne apAyAM che ane kaI kaI jovAnI bhalAmaNa karAI che. * bAbatane aMge kevalI jANe ema kahyuM che (juo traNeka bhAsa-" Tax niri muchAmi " thI putra hara A ) A sthAnI noMdha levAvI joIe. zarU thatuM 25 gAthAnuM eka bhAsa chapAvAyuM che. kamapathaDisaMgrahaeNInI malayagirisUrikRta vRttinuM vIsa grevIsa mAthAnAM be bhAsa hovAne ulekha gujarAtImAM bhASAMtara thayuM che ane e chapAvAyuM che jovAya che. te bane ke pachI e bemAMthI eka che. te vinayahitA mATe paNa tema thavuM joie A A ja haze. 24 gAthAvALuM bhAsa bhinna hoya to vRttimAM vipakSanI vizada chaNAvaTa che, patra 64 mAM te tema ja " saMNAnAtha " zarU thatuM cauda gAthAnuM pAThAMtara apAyuM che tema ja koI koI vAra prakSipta bhAsa savAra prakAzita karAvo ghaTe gurabhAsa chapAvAyuM gAthAnI noMdha che. to che paNa keTalAMka kAraNone laIne enuM Adhunika adhamayaganA praNetA-kammapayuDisa gaNInA yuganA mAnasane ce tevI rIte punarmudraNa thavuM joIe. baMdhanakaraNanI nimnalikhita gAthA uparathI jANI be TippaNaka-A baMne saMskRtamAM che. ane zakAya che ke A bandhasayaganA praNetAe ja kamae aprakAzita jaNAya che. A paikI eka TipaNuka payasiMgahaNI racI che ane te 5NuM prathama racI cheraviprabhanA ziSya udayababe ha74 leka jevaDuM racyuM " kalpanara hagi sa hi dharaNA che, jyAre bIju municandrasUrinI racanA che. bandhavihANAbhigamo suhamabhigantuM huM hoi avasUri-A aprakAzita nAnakaDI saMskRta 5 202 kRti guNaratnasUrie racI che. enI eka hAthathI ahIMnA (suratanA) jainAnanda pustakAlayamAM hovAne A gAMthAmAM sUcavAyuM che ke bandhavidhAnano baMdha ullekha jovAya che. sugamatAthI meLavavA mATe bandhasayaga tema ja A chAyA -azva yuganI saMskRtamAM chAyA keIe baMnakaraNa upayogI thaI paDe tema che. nuM ane chapAvAyAnuM nahi jaNAtAM meM e kArya vizeSamAM basayaga e nAma kartAne abhipreta anuvAda-bandhasayamane kAI paNa bhASAmAM che, na ke kALAMtare ene badale sataga (zataka), - gujarAtImAM paNa anuvAda thayela jaNAtuM nathI. sayaMga ane bRhataka evA nAma yAjAyA che, AthI chAyAnI peThe e kArya meM karyuM che ane e AthI to meM A lekhanA zIrSakamAM bandhasayagame baMne mArA saMkSipta spaSTIkaraNAdi sahita mULa kRtinI 2 sAthe sAthe prakAzita thAya tevA suganI huM rAha badhasayagamAM ke kamapayaDasaMgaheNImAM enA -~- praNetAe potAnuM nAma paNa jaNAvyuM nathI te pachI 1 A avataraNa devendrasuvikRta kamAvavAnI emano paricaya te emAMthI maLe ja zAne ? sAtamI gAthA che. enI pajJa vRttimAM bRhatakamAM prakRti jevI ema kahyuM che. 2 emaNe gAthAo lakhI ApI che. For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI jaina dhama prakAza ( 7 ) anvasayaganA praNetA AcAya che, ane emanu nAma sivasam ( saM. zivana ) che ema mudrita suSNui (patra 1)mAM kahyuM che. sAthe sAthe emane nIce mujabanA sakSipta paricaya apAyA che-- ' (1) e zabda, rata, nyAya, prakaraNa, 4 prakRti ane ( ke enA ) siddhAntanA viziSTa jJAtA hatA. (ra) emaNe aneka vAdasabhAmAM vijaya meLavela. Ama je ahIM andhasayaganA praNetAnuM nAma ane emanA sakSipta paricaya apAyA che tenAthI vizeSa ke prAcIna mAhitI pUruM" pADanAruM kAI sAdhana jovAjANavAmAM nathI. [ re pustaka ane ane ethI tA mArI tema karavAnI abhilASA che. samIkSAtmaka sa'karaNa-andhasayaga e enAM prakAzita tema ja aprakAzita vivaraNA, chAyA, viziSTa prastAvanA ane mahattvapUNuM pariziSTo tathA TippaNa sahita chapAvavu Te. daramyAnamAM mULa kRti gujarAtI anuvAda ane khapapUratA vivecana sahita prakAzita karAya. te| vivaraNAdino lAbha levAnI utkrA sateja te. cakradharasUri--nAyAdhammakahAmAMnI ratnacUDakyA je cakrezvarasUri ane paramAnandasUrinA upadezathI vi. sa. 1221mAM tADapatra upara lakhAya te cakrezvarasUri atra prastuta haraze, ema ja hoya te emane samaya vikramanI bAramI sadInA uttarArdhathI mAMDIne vikramanI teramI sadInA lagabhaga pUrvAdha jeTale gaNAya. gurubhAsa uparAMta emaNe kAi kRti racI jaNAtI nathI. maladhArI hemacandrasUri--pUrvAvasthAnA pradyumna maMtrIpada ane cAra patnInA tyAga karI 'maladhArI'vinayahitAmAM che. abhayadevasUri pAse dIkSA lIdhI tyAre emanuM nAma hemacandra paDAyuM, siddharAja jayasiMha upara emane viziSTa prabhAva paDyo hatA. ethI teA e gUrja rezvare A sUrinI paramazAnayAtrAmAM bhAga lIdho hatA. A sUrinA anyAnya prathAnA paricayapUrvaka emaneA jIvana vRttAnta AlekhAya te e eka mahattvanuM vizALa 1 AthI ' vyAkaraNa ' abhipreta haze. 2-3 A be ne ullekha kema ? yuM ke nyAya ' eTale nAcika darA na ? Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prastAvanAmAM nAmakaraNa, bhASA, chaMda, zailI, upayAgamAM levAyelI hAtha`AthIte tema ja mULakAra ane vivaraNakArAnA vistRta paricaya tathA anyasayaganI devendrasUrikRta sayaga tathA zvetAMbarIya ane digaMbarIya graMthenA eka auMzarUpa sayA ( zatakA ) sAthe saMtulana ItyAdi bAbate vicArAvI joie. mULanI bhASA pAtmya-jaINa araTTI ( jaina mAhArASTrI) che. emAM makArAdinI alAkSaNikatA, vibhaktinA lepa ane vyaya, chaMdanI khAtara 'sarIra'ne badale 'sarira'nA prayAga vagere najare paDe che te enI yathAyeAgya noMdha levAvI ghaTe. patra 99 mAM muLitavyAH 'evA prayAga zailI-andhasayaganI zailI viSe vicAra karAye jaNAtA nathI. A graMtha karmasiddhAntanA zikhAu mATene nathI. e tA A siddhA-tathI amuka aMze teA paricita vyakti mATeneA che. e svAdhyAya mATe AvRtti karavA mATe upayogI che. emAM keTalIka vAra prakRtionAM nAma na ApatAM enI saMkhyA ja apAI che eTale A graMtha prAvezika koTine nathI. uttara prakRtinA utkRSTa pradezabaMdhanA svAmitva kahyA bAda enI jadhanya sthiti paratve kathana na. karatAM anya bAbata je rajI karAI che. te prakAranI zailInI 4 AthI zuM A nAmanuM pAhuDa samajavAnu che ? 5 A saMbaMdhamAM jIe mArA lekha nAme " sad-vicitratAnuM dyotana kare che ema vinayahitA (patra rAjanA samayanI smazAnayAtrAe ". A lekha ahIMnA ( suratanA ) 4 gujarAta mitra tathA gujarAta darpaNa ' nA tA. 22-3-463nA auMkamAM chapAye che . emAM mArA pitAnuM nAma kheTTa chapAtAM bIje divase e sudhArAyuM hatuM. 119)mAM kahyuM che. bAvanamI (kharI rIte trepanamI) gAthAmAM mULa prakRtinI jadhanya sthiti sAMbhaLe ema kahyA pachI e bAbata rajU karAi nathI. zu For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org cauda guNasthAna jainadarzanamAM cauda gurusthAnAnA ullekha che. guNasthAna eTale guNanI avasthA. guNukAMne ? AtmA. eTale AtmAnA guNAtA vikAsa yathAyogya kramazaH cauda zreNimAM thAya che. prathama zreNInA jIvAnI apekSA IjI-trIjI zreNInA jIva AtmaguNanA vikAsamAM AgaLa vadhelAM hoya che. A rIte pUrvanI apekSAe para zreNImAM jIva vikAseAnmukha banatA jAya che. Ama thatAM thatAM bAramI zreNImAM nirAvaraNa banIne teranI zreNImAM jIvanamukta paramAtmA ane che ane mRtyunA samaye caudamI zreNImAM AvIne turata ja parama padane pAme che, arthAta nirvANadhAmamAM jAya che. badhAM prANI prAthamika avasthAmAM te| prathama zreNImAM-guDANAmAM hoya che tyArabAda jevA purUSA 1. mithyAtva guNusthAna--jyAM sudhI mANasane AtmakalyANa sAdhavAnI draSTi prApta thaI na hoya tyAM sudhI te A sthAnamAM rahe che. A prANImAtranI prAthamika avasthA che. AnuM mULa kAraNa che AtmA sam'dhInuM ajJAna. tene lIdhe kartavya-aka vyaviSayaka vivekane abhAva hoya che ane Ane ja mithyAtva kahe che, jevI rIte sajjane te duSTa, ane duSTa ne tevA AtmAnA guNono vikAsa thAya che. mandumati-sajjana, kalyANu ne akalyANu ane akalyANane vALA amuka zreNImAM dhaNA samaya aTakI jAya che jyAre prabaLa purUSArthI kramazaH AgaLane AgaLa vadhatA jAya che ne te tarata ja bAramA guhANe paheAMcI jAya che ane tyAra pachI teramA guThANe AvIne kevalajJAnI thAya che. guNadANAnA a che AtmAnI utkrAnti. agiyAramA guThANA sudhI pahoMcela jvene paNa mAha thAya che jenA pariNAme te pAchA aAzreNIe paheAMcI jAya che. mATe agiyAramI zreNI sudhI pramAda thaI zake che . tethI apramattabhAva keLavAya ane te TakI rahe te jAtanA prayAsa sAdhake aharniza karavA paDe che. bAramA gudA paheAcela jIvane kAi jAtane mehAdi bhayabhIta karI zakatA nathI arthAt te uttarAttara AgaLa ja vadhe che. guNasthAnA te asaMkhyAta che, parantu samajavA khAtara gurusthAna cauda vibhAgeAmAM vibhakata karela che, te A pramANe-- prA. narmadAzaMkara zAstrI ema. e. sAhityAcAya - bhAvanagara 1-mithyAdraSTi, 2--sAsAdana, 3-mizra, 4-avi rita samyaSTi, pa-dezavirati, 6-pramatta, cha-aprabhatta, 8-apUrNAMkaNa, 9-anivRttikaraNa, 10-sUkSma sampUrAya 11-upazAntameAha, 12-kSINamA, 13- sayeAgikavaLI, 14-ayogivaLI. ( bandhasayaga ane enAM ene lagatI gAthA racAi ja nahi haze ? mudrita suSNui (patra 272)mAM te Ana aMge eka gAthA ApI vyAkhyA karAI che. vivaraNAnI anyonya viziSTatA pariziSTomAM mULa vageremAMnAM ane enI sUci apAvI joie. darzAvAvI joie. avataraNAnAM mULa ( Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A badhAM guNasthAnanA vistAranA bhaye sa'kSepamAM vivecana A pramANe che. kalyANu mAnI levuM. A bhUmikAmAM yathArtha samyagdarzIna prakaTa thatuM nathI. 2. sAsAdana guNusthAna-samyagdarzananI prApti pachI paNa tIvra krAdhAdi kaSAyeAyarUpa hAvAthI A zreNImAM patita thavAya che. A guNasthAna kSaNa mAtranuM che kAraNa ke patita thatA keTalI vAra? 3. mizra guNusthAna-samakita ane mithyAtva A bannenA mizraNarUpa AtmAnA vicitra adhyavasAyanuM nAma mizra guNasthAna che. A guNasthAnamAM anantAnubandhI kAyA hAtAM nathI tethI pahelAM e guNasthAnAthI zreSTha che. A bhUmikAmAM sanmA tarapha zraddhA paNa nahi ane abrahyA paNa nahi tevI sthiti hAya che. jo vyakti satya tarapha abhimukha bane te te AgaLa vadhatA jAya che. 4. avirata samyagdaSTa vairAgya vinAnA samyagdarzonane avirati samyagdaSTi kahe che. jyArathI vivaraNeAnuM saravaiyuM ) aMtamAM eTaluM ja kahIza ke vizeSanAmeAnI ane pAribhASika zabdonI sUcI vagerethI A saMskaraNa samRddha banAvAro te jaina sAhityanI prabhAvanA karyAnA lAbha maLaze. ane karmAsiddAntane aMge jhINavaTa bharyAM abhyAsa karavAnI preraNA udbhavaze. 7 ) For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina dharma prakAza samakitapaNuM jIva pAme che tyArathI tenA bhavanI mehanA AtmabhAvanI apekSAe kSINa meha AmabhAva gaNatarI zarU thAya che tethI AmavikAsanI mULa atyanta utkRSTa che. agIyAramAM guNaThANamAM upazAnta AdhArabhUmi A guNaThANuM che mithyAdraSTimAM dhArmika mane samajAve sthAyI raheto nathI jyAre bAramAmAM bhAvanA hotI nathI, jyAre samyagadraSTi dhArmika bhAva- kSINamehane samabhAva pUrNarUpe sthAyI hoya che. bAramA nAzIla temaja AmadraSTiyukta hoya che. te potAnA guNaThANAmAM AtmA cittayoganI parAkASTArUpa zukala AtmAnI jema bIjAnA AtmAne mAne che. A samAdhi para ArUDha thaIne saMpUrNa mahAvaraNa, jJAnAvaraNa bhUmikAmAM pApa ane puNyane khyAla Ave che. ane darzanAvaraNa tathA antarAyacakrane vaMsa karIne kevalamithyAdaSTi je koInuM kalyANa kare che to te svArthavaza jJAna prApta kare che ane kevalajJAna prApta thatAnI sAthe jaathavA pakSapAtapUrvaka athavA kRtajJatAne lIdhe kare che. 13. sogikevalI-teramAM guNuThANAne AraMbha jyAre samyagadraSTi svArpaNa bhAvanAthI kare che tenAmAM thAya che A guNaThANe pahoMcelo chava paNa zarIraanukampa tema ja badhubhAvanI vyApaka bhAvanA hoya che. dhArI hovAne lIdhe gamanAgamana, besavuM vagere kAryo 5. dezaviratisamyagadraSTipUrvaka gRhathadharmanA kare che. zarIrAdinI kriyA rahevAthI zarIravArI kevalI vratanuM yathAyogya pAlana karavuM tenuM nAma dezavirati sogikevalI kahevAya che. che. dezavirati eTadhe maryAdita vairAgya. 14 ayogikevalI-jina-kevalI paramAtmA Ayu6. pramattaguNasthAna-paMcamahAvratadhArI sAdhujIvananuM SyanA antanA samaye potAnA zarIrAdinA badhA vyavahArone nirodha kare che, te nirodhanI pUrNa A guNaThANuM che. paraMtu ahiMyA sarvavirati hovA chatAM pramAdabhAva rahe che. kaSAya manda hoya to tenI avasthAnuM guNasthAna che. ayogikevaLI, kevaLIaogI hovAnI sAthe ja tenuM zarIra chuTI jAya che ane gaNanA pramAdamAM karavAmAM AvatI nathI. kAraNa ke te paramAbha, amUrta arUpI, kevaLa jyoti svarUpa, kaSAyane udaya te dazAmAM guNaThANuM sudhI thavAno che. sacidAnandu parama kevalyadhAmane pAme che. 7. apramatta guNasthAna-pramAda rahita sAdhunuM A A uparanA vivecanathI ApaNe jANI zakIe sAtamuM guNaThANuM che. saMyamI purUSa ghaNIvAra pramatta chIe ke kaI paNa jIva sarva prathama to mithyAtva temaja apramatta avasthAmAM DAlAyamAna thAya che guNaThANAmAM hoya che ane tyAra pachI prabala purUSa rthathI te potAnA AtmAnA guNone vikAsa karatA paraMtu je sAvadhAnI rAkhavAmAM Ave te A avasthAmAM jaladI apramattatA AvI jAya che. jAya che. A badhAmAM mohanIya karmane nAza thavo 8 apUrvakaraNa - A guNaThANAmAM cAritra meha sarva prathama Avazyaka che. mehanIyanA be prakAre chenIya karmano kSaya karavAnI apUrva taka maLe che. darzana ane cAritra. AtmatattvanA bedhane je roke te darzanamohanIya ane je cAritrane reke te cAritra, - 9 anivRttikaraNa-AThamA guNaThANAmAM prApta thayela bhAvotkarSa A guNaThANamAM AgaLa vadhIne mehanIya kahevAya che. AgaLa jatAM darzanamohanIyanA AtmAnA utkarSa mATe thAya che. saMkSepamAM ATha traNa bheda thAya che te samyakatvamehanIya, mizramonIya ane mithyAtvAhanIya. jyAre cAritramohanIyanA ane navamAM guNaThANamAM Atmika bhAvanI nirmaLatA pacIsa bhede che. jevAke-krodha, mAna, mAyA ane lebha; vadhune vadhu thatI jAya che. 10. sUkama samparAya -A sthitimAM kevala eka A cAra kaSAye. A cAra kakSAnA anantAnubaMdhI, apratyAkhyAnAvaraNa, pratyAkhyAnAvaraNa ane saM jvalana mAtra lebhane sUkSma aMza avaziSTa rahe che. saM5 evA cAra cAra bheda thatAM kaSAyanA 16 bheda thAya rAyane artha kaSAya samajavAne che che. AnA sahacArI bIja nava kapAye gaNAvavAmAM 11. upazAnta mAha- A guNaThANAmAM saMpUrNa AvelAM che-hAsya, rati, ati, bhaya, zAka, jugupsA, mehanuM upazamana thAya che. purUSada, trIveda ane napuMsakaveda. A rIte cAritra12, kSINa meha-A guNaThANamAM paNa saMpUrNa mehanIyanA pacIsa bheda thAya che. saMkSepamAM A badhA mehane kSaya thAya che. agIyAramA ane bAramA karavAne nAza karIne jIva AtmaguNano vikAsa karato guNuThANumAM pharaka mAtra eTale che ke-upazAnta jAya che ane chevaTe te mAkSasatine pAme che. For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org saMsAra dAvAnala stuti kI aka prAcIna bhASAkI TIkA le0 agaracaMdajI nAhaTA isa stuti para jJAnavimalasUrI ke racita TIkA dayA- vimala granthamAlA se prakAzita ho cukI hai / pArzvacandra tathA eka ajJAta kRtRka TIkA bhI isa stuti kI prApta hai / gujarAtI aura hindI anuvAda bhI paMca pratikramaNa sArtha vAlI pustakoM meM chapa cuke haiN| paM. haragovindadAsane apane haribhadrasUrivAle nibaMdha meM isa stuti kI racanA sUrijIne aMtima samaya meM kI, aisA AmanAya hone kA likhA hai| pro. hIrAlAla kApar3iyA aura dhIrajalAla zAhane eka anya pravAda kA ullekha kiyA hai ki isa stuti ke cauthe padya ke Adya caraNa kI racanA karate huye haribhadrasUri avAka bana gaye ataH bAkI tIna caraNoM kI racanA saMghane kI, isI liye una tIna caraNoM ko sakala saMgha sAtha meM milakara bolatA hai / racanA meM haribhadrasUri kA nAma nahIM hai para anta meM " bhavaviraha " zabda Ate racanA unhI kI hai / kApar3iyAjIne prazna uThAyA hai ki isakI prAcIna prati kaba kI milatI hai aura prAcInatama ullekha kisa prati meM hai ? Adi bAteM prakAza meM AnI cAhiye / jaina stuti stotra, stavana Adi racanAyeM * prAkRta, saMskRta, apabhraMza, hindI, rAjasthAnI, gujarAtI bhASAoM kI racanAyeM hajAroM kI 'saMkhyA meM prApta haiM / inake bahuta se saMgraha - grantha bhI nikala cuke haiN| para abhI aprakAzita racanAyeM prakAzita racanAoM kI apekSA bahuta adhika hai / ye racanAyeM chanda, zailI, viSaya aura bhAva kI dRSTi se bhI vividha prakAra kI haiM / karIba 1500-2000 varSo se inakI paramparA bahuta hI acche rUpa meM calI A rahI hai / di0 sampradAya kI apekSA ve. sampradAyane isa prakAra kI racanAyeM adhika saMkhyA meM banAI aura prakAzita bhI bahuta adhika ho cukI haiM / mahAn AcArya haribhadrasUrIjI kI racanA ke rUpa meM " saMsAra dAvAnala " Adya pada se prAraMbha honevAlI vIra stuti kAphI prasiddha hai / sama saMskRta bhASA meM racita isa stuti kA pATha zvetAmbara pratikramaNa meM striyoM aura sAdhviyoM ke dvArA to nitya prati kiyA jAtA hai / aura zrAvakoM meM bhI isa bhAvapUrNa racanA ke prati vizeSa Adara hai| isa stuti ke pratyeka caraNa kI pAda pUrti rUpa meM kaI stotra race gaye / jinameM se sumati kallola racita prathama jina stava aura anya racita "pArzva jina stava tathA jina stuti " jaina stotra saMgraha " bhAga 1-2 meM prakAzita ho cukA hai / 2-3 anya saMsAra dAvAnala, pAda - pUrti, stotra, stuti hamAre saMgraha meM hai jinakA vivaraNa maiMne apane " jaina pAda - pUrti sAhitya " nAmaka lekha meM kaI varSa pUrva diyA thA / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prastuta stuti ko eka bAlAvavodha bhASA TIkA 15 bI - 16 vI zatAbdI kI likhI huI prati meM mujhe prApta huI hai, use yahAM nIce diyA jA rahA haiM gAthA saMsAra dAvAnala dAha nIraM saMmoha dhUlI haraNe samIraM / mAyA rasA dAraNa sAra sIraM namAmi vIraM giri sAra dhIraM / For Private And Personal Use Only (pAkhI)
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Reg. No. G50 bhASATIkA-vIrU bhaNiyai zrImahAvIra devu gAthAsuI namauM kisau athu paNamauM ju paramezvarU bodhA gAdhaM su pada padavI nIra pUrAbhIrAma kisa uM saMsArU bhaNitu dAvAnalu tIya taNau chai jIvAhiMsA virala laharI saMgamAgAha dehaM ju dAhu tApu tIyahaI nIrU pAnIya kisau athu cUlA velaM gurU gama maNI saMkula dUra pAraM jima nIri dAvAnala naTa dAha upasamai / tima sAraM vIrA gama jalanidhi sAdaraM sAdhu sece // 2 // zrImahAvIrU praNami ai / saMsAra nau dAha upa bhASATIkA-vIrAgama jalanidhi zrImahAvIra samai anai ju zrImahAvIrU kisaTha saMmo. saMmoha / deva nAu siddhAnta samudra sAdara parAyaNu huI rUpiNI dhUli tIya harivA kAraNi samIrU mahAvAyu sAdhu rUr3I pari sevakaM / ju kisa bodha kahiyai sarIkhau / jima mahAvAyu dhUli apaharada tima jJAnu tiNi karI agAdhu supada bhaNiyai bhalA paramesarU saMmoha apaharai / anai mAyA rasAdA. pada nau mAgu teU bhaNitu nIrU purU tiNi karI mAyA bhaNita rasAra bhUmi tIya viDArivA nai abhirAmu manoharU anai ju Agama kisa jIva kAraNi sArU kSIrU / hala jima hali kari taNI ahiMsA tei avirala sA ghaNI lahari tIya bhUmi vidAriyai tima svAmI mAyA vidAraI taNai saMgami karI agAha dehu alaMghanIya sriiruu| anai ju prabhu giri sArU bhaNiyai merU tIya cUlAvelaM cUlAi bhaNitu velA jiya hRda garUyA sArikhau dhIrU / jima merU kiNa hI calAvI chaI ji gama pATha vizeSa teI ji maNi tI e na sakiyai tima su jagannAthu puNa zubha dhyAnai saMkulu dUra vegalau pArU jIya nau anai sArU tau deva dAnavi mAnavi kahIM calAvI na sakiyaI prasanu isa zrImahAvIra nau Agama jalanidhi isau zrI mahAvIradeu nita hau~ praNamau // 1 // su sAdarU pUMvaku sAdhu rUDI pari sevauM // 3 // gAthAbhAvAva nAma sura dAnava mAnavena gAthAcUlA vilola kamalAvali mAlitAni / AmUlA lola dhUlI bahula parimalA saMpUritAmi nata loka samIhitAni lIDha lolAlimAlA / kAmaM namAmi jinarAja padAni tAni // 2 // jhaMkArA rAvasArA maladala kamalA bhASATIkA-vilokottara jinarAja bhaNiyaI gAra bhUmi nivAse / zrItirthakara tIyanA pAya halaM namauM / namaskArauM nayA saMsAra sAre varakamala kare , je tIrthakaranA pAya kisA? bhAvi kari bhakti tAra hArAbhirAme / karI aba nAma praNAmatA ji sura dAnava mAnava vANI saMdoha dehe bhava viraha varaM taNI ina svAmI tiyaM taNI cUlA vINI tihA dehi me devi sAraM // 4 // jivelola caMcala ji kamala tIha taNI Avali zreNitaNI karI mAlita pUjita anai abhinata bhASATIkA-he devi ! zruta devate, me mahyaM namyAM lokAnAM samIhita ji pUraI ti jinarAjanA sAraM pradhAnaM prastAvat mokSaM dehi / he zrutadevati paga kAma atizaya karI namauM praNama // 2 // mahaI sArU mokSa dehi / ju kisa sArU bhava (manusaMdhAna 7 04 2052) para prakAzaka : dIpacaMda jhavaNalAla zAha, zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara mudraka : garadharalAla kulacaMda zAha, sAdhanA mudraNAlaya-bhAvanagara For Private And Personal Use Only