Jain Dharm Prakash 1956 Pustak 072 Ank 12

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/533865/1

Page #1

અંક ૧૨ મે ૧૦ મી ઓકટોબર
વિ. સં. ૨૦
(ાં
ઇરલ
gaumyક્ષ ૩ પંથ મ,
ससमा असंखया। नरस्स लुद्धस्स न तेहि किंचि, .. છા ૬ થTIણમાં અitત
li૪૮ના દવી સારી નવા 1,
કૈલાસ પર્વત જેવડા સુવર્ણ અને રૂપાના અસંખ્ય પર્વતે લેભી મનુષ્યને આપવામાં આવે તો પણ તેને તૃપ્તિ ન થાય, કારણ કે ઈછાઓ આકાશની માફક અંત વિનાની છે. એક ઈચ્છા પૂરી થઈ ન થઈ ત્યાં તે બીજી અનેક ઈચછાઓ પ્રગટે છે. તૃષ્ણારૂપી ખાડે જ
એ છે કે તે જેમ જેમ પૂરાતે જાય તેમ વધુ ને વધુ ઊંડા થતા જાય છે. - સમસ્ત પૃથ્વી, શાળ ચોખા અને જવ એટલે પૃથ્વીનું સર્વ પ્રકારનું ધાન્ય, પશુઓ અને બધું સુવર્ણ પણ એક અસંતોષી માણસ માટે પૂરતું નથી, માટે તેને સર્વ પ્રકારે વિચાર કરીને તપશ્ચર્યા આદરવી. સંતોષ માનું થયે કે દેખાતું દુ:ખ દૂર ગયું જ સમજવું.
શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂર, અર્થ, ક, શ્લોક ૪૮-૪૯
पडिपुणं नालमेगस्स,
૬ વિના તવં રે
જ
-
પણ ન છો is ' . . શટપ્ત કર.", ' * ૫:08* *
શ્રી જે ન ધર્મ કે સી ૨ કે તે ભાઇ, ભા વન ગ ૨
* ઇ કને

Page #2

Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandiri
" ઉઠાવ-શરૂમડન શ્રી કાઢેલ જિન સ્તવન-પ્રાચીન (. હાલ ગિર) ૧૬૧
૬ જ•[Mી દીવાળી ૩ નવપદ્ર સ્તવ
... ( સુનિરાજશ્રી ભાર કરવજ૫૬ ૧૬૪ જ હવે જ દાન દેવા
... (પં. શ્રી ધુરંધરવિજયજી ગણિવર્ય ) ૧૬૫ જ કરી છેઠું માન–મહાવીર : ૧૪
(૧૦ મૌક્તિક) ૧૬૭ ૬ રા૫ર અનુયેગથાપક-દશપૂર્વી, ... (શ્રી રોહનલાલ દીપચંદ ચોકસી) ૧૭૦ ૭ કમઠ ચગીની ઈષ્ટ્ર અને દ્વેષ (શ્રી ખાલચંદ હીરાચંદ “સાહિત્યચંદ્ર”) ૧૭ર ૮ વાર્ષિક અનુક્રમણિકા ... ૯ પુસ્તકની પહોંચ ... ... . ... ... (ટાઈટલ પેજ) ૩-૪
૧૭૫
૧ શ્રી લહેરચંદ હંસરાજભાઇ
નવા સભાસદ
લાઇફ મેમ્બર
નવાડીસા
શા|
જૈનવિધિ પ્રમાણે વહીપૂજન કરે . જૈનવિધિ પ્રમાણે વહીપૂજન-શારદાપૂજન કરવું તે ફાયદાકારક છે. આ વિધિમાં પ્રાચીન શારદા સ્તોત્ર અર્થ સાથે છાપવામાં આવેલ છે. અનંતલશ્વિનિધાન શ્રી છે. ગૌતમસ્વામીના છ દે પણ સાથે સાથે આપવામાં આવેલ છે, તે દી પેસવી જેવા મંગળકારી દિવસમાં આ માંગલિક વિધિ પ્રમાણે પૂજન કરવું તે અત્યંત લાભકારક છે. વાંચવી સુગમ પડે તે માટે ગુજરાતી ભાષામાં જ છાપવામાં આવી છે.
હિંમત : એક આને
સે નકલના રૂા. સાડા પાંચ લખે – શ્રી જૈનધર્મ પ્રસારક સભા-ભાવનગર
- "
"
.
ર
,
શ્રી પાર્શ્વનાથ પંચકલ્યાણક પૂજા [ 0 ]
સભા તરફથી ઉપરોક્ત પૂજા બહાર પાડેલ, તે ઘણા સમયથી શીલકમાં ન હોવાથી તેની સુધરેલી નવી આવૃત્તિ બહાર પાડવામાં આવી છે. પૂજાને અર્થે સ્વ. શ્રી કુંવરજીભાઈને લખેલ હોવાથી સમજવામાં ઘણી જ સરલતાં રહે છે. કિંમત માત્ર પાંચ આના.
લખેશ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા-ભાવનગર
"
ના ". - 1

Page #3

છે.
Nિ
)
તો
છે,
/
:
S
| હોલ ઈવી પગ
લું
કાકર
પુસ્તક ૭૨ મું
અ'૯ ૧૨
ભાવનગરમંડન
ગષભદેવ જિન સ્તવન
આસે
વીર સં. ૨૩૮૨
વિ. સં. ર૦૧ર (જગજીવન જાવાલ–એ દેશી) અમદેવ જી હારી એ, હેડે ધરી આણુંદ લાલરે; નાભિ નરેશર કુલતીલે, માદેવીને નંદ લાલરે !! - પ. ૧ | ઈશ્યાગ વંશ પ્રભુ તમત, ધરા લંછને પાય લાલરે; જુગલા ધર્મ નિવારણ, કંચન વરણી કાય લાલરે. . રૂ ૨ | ચાર અતિશય જનમથી, ઘાતી ક્ષય દશ એક લાલરે; સુરક્ત ઓગણત્રીસ છે, એમ ચોત્રીસ વિવેક લાલરે. !! રૂ . ૩ ! દાન સંવત્સરી દેઈ, લીધે સંજમ ભાર લાલરે; ઇશુ રસ પારણું કરી, તાર્યો શ્રેયાંસકુમાર લાલરે. ! રૂપા ૪ સિદ્ધાચલપુરમંડણ. આ દિ સ ૨ અરિહંત લાલરે; દરિશણ દુલભ દેખી, હવે મેં તુજ ભગવંત લાલરે. . રૂ૦ માં પા સેવકને હવે તારી એ, ધારીએ ચિત્ત મઝાર લાલરે; જસ તાહેર જિમ વિસ્તરે, આવાગમન નિવાર લાલ: દ રૂ૦ ૬ . અઢાર છ અવસર લહી, રૂડે આ માસ લાલરે; શુકલપક્ષ દસમી ભલી, તું છે મારે નાથ લાલરે. જે રૂપા કા | ઉદ્ધાર ની પ્રતિમા મલી, સિદ્ધાચલ ભાવનગર મેજાર લાલરે; બે દેહરાં દરશન કર્યો, પ્રભુ જગત્રય રાય લાલરે. છે રૂ૦ ના ૮ વાલેસર સુણે વિનતી, ચાકરી, આણું ચિત્ત લાલરે; ૫. ભાગ્યચંદ રૂપને, દરિસણું દેજે નિત્ય લાલરે.* / રૂ૦ રે ૯ * * વિ. સં. ૧૮૦૬ ના ચાતુર્માસમાં અચલગચ્છીય ભકિતસાગરજીના શિષ્ય રૂપસાગરજીએ આ સ્તવનની રચના કરી હતી. આ સ્તવને ભાવનગરના શ્રી ગોડી પાર્શ્વનાથજીના જ્ઞાનભંડારમાંથી પ્રાપ્ત થયેલ છે,
સંપા. શ્રી મોહનલાલ ગિરધરલાલ

Page #4

3
:
C. CARGOGBGD
C
એ
છે
G 26.
કે
– ૦૮ ૦૧ ૦૦૦ & & ૦ ૦ ૦૦૩
0*200
થઈ જાય છે, એ પગ ફરી જડ અને રતનાના - પેિ આળ પંપાળે છે.)
( હરિગીત) શશિ ન રવિ એટયા પરપર, નેભાવે પશ્ચિમમાં, સહવાસમાં જે એક રાત્રિ, મિત્રભાવે રંગમાં; રજની થઈ ત્યાં શુન્ય દીસે, કેઈ નહીં અજવાળવા,
એ એકલી કોમ સમય કાઢે, શૂન્યતા માં ગ ળ વા, ૧ નિજ ના થર રહી મિશ્નર્સ સાથે, સ્નેહ મંગલ માણવા,
સૂની પડી એકાંતમાં, અંધાર ચાદર ઓઢવા; વીતાવશું કામ સમય સઘળા, શૂન્ય હૃદયે દુઃખમાં ? જૂરી રહી મનમાં તદા, સુવિચાર સૂઝયો ચિત્તમાં. ૨ ધાર્યું' તદા મનમાં દિવાળી, રેશની દીવા ત ણી, કરવી અનંતા દીપકે; પ્રગટી ઝળાહળ રંગની, આકાશમાં પ્રગટ્યા અનંતા, તા ૨ લા ના દીપકે, રજની રમા સુપ્રસન્ન થઈ ત્યાં, દેખતા બહુ તા. ૩ દીપાવલી શૃંગાર ધારે, વિવિધ આકૃતિ દીપની, મસ્યાકૃતિ કંકણુ મનેહર, હાર વસ્તુલ રેશની; મંદાકિની શોભી રહી, આકાશગંગા ઝળહળી, જે મ ન હ ૨ રને જડી, શૃંગારમાલા છે ભલી. ૪ ઋષિ5 સપ્ત ધારે દીપકે, ઋષિપતની દીવી કર ધરે, ફરતા રહી આકાશ પ્રાંગણ, ઉજળું જન મન હરે;
*******
Babbodovedcoon0000000000002020
૧. રાત. ૨ ચંદ્ર. ૩ સૂર્ય. ૪ આકાશગંગા. ૫ સપ્તર્ષિ તારકાપુજ.
2)
@ -૦૦૦૦R( ૧૬ )
ઉર્જિરિત્ર'ઈ(જીન્નેિ

Page #5

YEAR
26/07/
wwwvm&d="pr"ur૬૦
પણ આ હું પ્રગટ રજની, માનિનીને રીઝવવા, રાત્રિ ની માલતા, નિકળી સુખથી જાડાયા. પા નેી લિકા, નિટિંગ ધ ગધિત માલતી, નવલિકા ને રાતરાણી, મધુર ગંધે મ્હાલતી; ત્રિત કરજની માને, ગુમ ગધ સમપતી, રાણી દીસે સ્વર્ગીય દેવી, નૃત્ય કરતી શાશ્વતી. ના પ્રાંગણી એ ર્ગવાસી, ચિત્ર આકૃતિ ચિત્રી, નિજ આત્મ નિર્ભર મેદ કરતી, ખેલ કુતુહલ રાજતી; ઉલ્કા મિષે રૃપે ગાનમાં બહુ, અગ્નિકુસુમા પેથતી, મેદે ઘણી કે રમત કરતી, દે વદી વાળી છતી. બુધ શુષ્ક જીરુ શિન તેમ મંગળ, રત્ન જીજુ રંગના, એ ગ્રંથિયા રણિ મૌક્તિકથી, ધારતી રજની રમા; માનદ માદ પ્રમેાદ વિલસે, યામિનીજ મુખ શેાલતું, એ મુક્ત કુતુહલ ખેલતી, નાચે રમે મન ભાવતું. ત્યાં અગ્રગામી દૂત રવિના, ખગગણું જાગી ગયા, મદાવલી મેલે રવીની, ગાન ગાતા એ થયા; અરુણું પસારી નિજ મહાર્દ, અજવાળતી આકાશને, રજની થઇ લજ્જિત છુપાઇ, જવનિકા પાછળ મને. તારા અને ગ્રહ દી પ !, સહુ એલવાયા વેગથી, ત્યાં જ્ઞાનદીપક ભાનુ પ્રગટ્યો, સત્ય આત્મિક ભાવથી; અજ્ઞાન અધારું ગયું ને, ઝળહળ્યો રવિ તેજથી, સાક્ષાત્ પ્રગટી વસ્તુ નિજ નિજ, સ્વરૂપને અતલાવતી. ૧૦ તમતિમિર જાતા માહુ તારા, સર્વ અસ્તગત થયા, સહુ નિજ સ્વરૂપે જડ અને ચેતન, બધા પ્રગટી રહ્યા; ઓળખ ખરી પ્રગટે સદા, નિજ ધર્મની પરધમ ની, ચૈતન્યની ને પુદ્ગલેની, સ્વગુણુ ને કર્તવ્યની. ૧૧ રજની ગઈ જડતાતણા, અંધારની જગાહિની, જે ખેલ ને કુતુહલતણી, સંસારપાષક રજની; ઊગ્યો વિજે જ્ઞાનિકરણે, પસરતાં મનપ્રાંગણે, બાલેન્દુ વિનવે ઉજળા હૈ।, આત્મદેશે સને. ૧૨
3
ધો.
g
८
૯
૧ રંગવલ્લીની ચિત્રામણું. ૨ ખરતા તારા, ફુલઝરી. ૪ રાત્રિ. ૫ ૫`ખી. ૬ પ્રભા, છ પડદો. ૮ આત્મધર્મ'. ૯ જડતા ધ.
YOGGER′૦૦૦૦૦૦૦ ૧૬૩ )Ø•••૰૦૦૦૦૦૦૦૰OGGE

Page #6

(નેપા કે રહેવાશે, જેના દહાડા દેલ જાશે–એ રાગ)
આવી નવ પદની ઓળી, કૌંને નાખે છી; અરિહંત, રિદ્ધ, આચાર્ય ને, રથા ઉપાધ્યાય, પંરામપદે સર્વ સાધુનું, જપતાં નવનિધ થાય.
ટાળે ભવ ગની હોળી...કોને આ ૬ છ દર્શન સાતમે જ્ઞાન, આઠમે ચારિત્ર જોય, નવમે તપ પણ બાહ્ય તપમાં, ઉત્કૃષ્ટ આંબીલ હોય;
દુષ્કર્મ કાઢે ખોળી....કર્મોન. આવી૨ આસે ચેત્રમાંહે અઠ્ઠાઈ, શાશ્વતી કહેવાય, દેને પણ નંદીશ્વરદ્વીપે, અઠ્ઠાઈ એવું થાય;
જિનવાણી પીવે ઘેળી....કર્મોને આવી. ૩ આંબલ તપને મહિમા મટે, ઉત્તમ ને પવિત્ર, રોગ ગ ને સંપદા પામ્યા, સુણે શ્રીપાળ ચરિત્ર; '
* નિકાચિત નાંખે ચેળી...કર્મોને આવી. ૪ માટે કરીને ઉત્તમ ભાવથી, કરજે આંબિલ તપ, એક ધાનનાં એકાશી નવ દિન, વળી નવપદને જપ;
* ભરે તુમે ભાવની ઝોળી...કર્મોને, આવી આઠસો વીશી અમર રહેશે, નામ રાજર્ષિ ચંદ્ર, વર્ધમાન તપને મહિમા એ, પડે કષા મંદ;
" મિથ્યા તિમિર નાખે ઢળી...કર્મોને આવી. ૬ આંગી રચા ભાવના ભાવે - દીપા નવ દિન, ગુણણું ગણે વ્યાખ્યાન સુણે, પ્રભુભક્તિમાં લીન
નવપદ પૂજાની ટેળીકને આવી ભક્તિ કરે કંચન જેવી, થાય ભાસ્કર પ્રકાશ, વિધિ સહિત એળી આરાધે, શુદ્ધ સમકિતથી ખાસ
વરે શિવસુંદરી ભેળી.કર્મોને આવી. ૮,
મુનિરાજશ્રી ભાસ્કરવિજયજી

Page #7

ટો પર શ્રી ધર્મ
(૧)
મા અયાન તા, જે અંતે આ છ વસેલ નાના અને કામમાં -ળા પશુ છે. આપણા આરામાંના ગઢ છે. આની સામે ર નર ચિવિ ખેલ છે, વાયા કરે. નાચ્યા કે તે આપડી ને ગણાવી આ વાત સાથે કને જનતા તેના ઉપર અધિકાર છે, હું અધિકારની એકવન ન ર ખુશખુશાલ થયેલા લે હવે સુજ દાન દેવદાનના વાદ સાથે; તે એ વરસાદ વચ્ચે હવે મુખ્ય પાર ના કે ની અનનુ સદ્ સ ાથ પણ દાન દેવાની પદ્મ નેતા ન કરી શકે, શબ્દ શ્ચય દાન આપે, પછી પ્રજા આપે આ પ્રભુદ્ધિા હતી. દર મંડપ બ્યા હાય, ઊંચી ખડક રાખ્ત બિરાજ્યા હોય, યોગ્ય વ્યવસ્થા પ્રમાણે અન્ય સર્વ ખેડા ડ્રાય અને નટ એક પછી એક ખેલ ભજવ અને હાય. ઘણેા કાળ જાય અને રાજા ન રીઝે તે નટ રાજાને વિનવે,
એવી એક વિનંતિ
છે.
વિનતિ કરનાર નટ કુરાળ છે. તે જેમાં નાચી રહ્યો છે તે મંડપ વિશાળ છે. નાટક નીરખી રહેલા રાજા સમ છે. તેણે કહ્યું “કમ્પ્યુ–કળ્યું. સિદ્ધાર્થના રે નન્દન! વિનવુ', વિ ન ત ડી અ વ યા ૨
સલૂકાલયુ" સોધન કર્યું કે જેમાં વંશપરપરાગત ઊતરી આવેલી કુલીનતા ઉપસી આવી. વિનતિ તરફ મહારાજાનું લક્ષ્ય દોરાય માટે ભાવપૂર્વક વધારવા કહ્યું.
શી વિનંતિ કરવાની છે? એ જશુાવતા પોતાનુ કાર્ય કરેલું કાર્ય પ્રથમ જણાવે છે. એ જણાવતાં પોતે આગળ વિનંતિ કરવાને હક્કદાર છે એ પણ વ્યક્ત થાય છે.
“ ભવમ’ડપમાં રે નાટક નાચીયા છ નાટક કરવું ગમતું ન હતુ. હજુ પણ ગમતું નથી પણ ખીજે કાઇ ઉપાય નથી એટલે નાટક નાગે!–ભવમંડપમાં નાટક નાચીયા. કર્મોવશ નટ ન્યા છું અને નાટક નાચું છુ. અત્યાર સુધી હું
ખભા આપે. મને મારા આપે! એટલે હું
તે મને દાન અપાવ, તમે દાન બાપા એટલે મન
માથી પણ ઉતમ કાર ના પાર પામું. વિનવું
(૨)
આપને શું દાન આપવું એ મૂંઝવણ થતી હશે થવી તો ન જોઇએ. પણ આપને એમ થતુ હોય કે આ આપીશુ તો નાચનારને એન્ડ્રુ તે નંદુ પડે? પણ હું એવેશ નથી, આપ તે અનંત રત્નાના માલિક છે, તેમાંથી મારે ફક્ત——
“ત્રણ રતન મુજ આપે તાત
.
મને હું તાત | ત્રણુ જ રસ્તે આપા, મારી આ આશા વધુ પડતી નથી-જરી પદ્મ નથી. જ્ઞાન, દર્શીન અને ચારિત્ર-આ સાચા ત્રણ કરતો ભારે ભેંસ છે. મારા બધા દુ:ખે. એથી ટળી જશે. એ રસ્તે મતે મળશે એટલે—
જેમ નાવે રે. સતાપ
-
કાઇ સંતાપ-કષ્ટ મને નહિ આવે. આપ જેવા દાનવીર પાસે મારી આ માંગણી કૅટલી નાની અને નવી છે? આ આપતા આપ હવે જરી પણુ કચવાટ કરશો નહિં, આપવુ એટલે આપવુ. આવુ છે તે શા માટે વિલ`બ કરવું? શા માટે વિચાર કરવા ? શા માટે સકાચ રાખવા ?
:
>*( ૧૬૫)
“દાન દીયતા રે પ્રભુ કોસર કીસી?”
અને આપ આપે ત્યારે તો રાજ્યના રાજ્ય આપી દ્યો છે. આપનારને આપે આપની પછી પણુ આપી દીધી છે એ હું ક્યાં નથી જાણતા ? “ આયા પદવી રે આપ

Page #8

:જા સ+ વદા-દાન અાપની પાસે હું તે ફક્સ કર્યું ન માગું છું—વિનવું —-
એવા દાનેશ્વરી અાપ - આપને હું ને વિનવું' તે બીજ ને વિનવું ?-વિનવું
અ. કારવાર છે-ર!પની વીરતા પ્રથમથી- આપને મને માપવા માટે કોઈને કઈ પૂછવાનું જગ્યા તે જ દિવસથી પ્રકટ છે. દાન આપવાનું નથી. અમાપ ખૂદ ધણી છે, આ ૫ સર્વસ્વ છે, ચા પ કાલે વીર : કરી શકે–ફાયથી એ ન બને. આપની રાસનના નાયક છે, એ અનેકને સાસુખ આપ્યું છે. વારતા ર૪ ઉદરો- ખીલની રચના છે
શાસનનાયક શિવસુખદાયક ” - અ.પો. (નમ થયો. મેરન પર ઈ- મહા
સીપ નાયફ છા-દાયક છે. આપે આપની માતાની રાળ ! ભિક માં લઈ યાં. અ! પની આ દીપાલી છે, આપના ચરથી અપની વર ( નાની ન કર્યો અને એ મરે દમા દ્રાઓ એ પણ ગવ લે એવું છે– ત્રિકાલે “માતાને ધન્ય છે સરખામણ માં જ અટવાદ: ગયા અને મા છે આપની ' બાપ સમા : તે જ છે. આ પ્ર.. વતા પ્રકટ કી--- ચણ અચૂડે રે મેર કંપાવી
મહારાજા સિદ્ધાર્થ પાનું કાળી છે, રે અંગૂઠે-ના અંગુઠ્ઠા માત્રથી મેરને ચાંપ્યો
વાતવંશા પણ ઉજવળ છે, એ વંશ અને ફળ અને એ ક પ કયો-ના રો-મૂછ એ. ઇન્દ્ર અને દેવે જઈ રહ્યા. એમનું અભિમાન ગળી ગયું.
દીપાવનાર આ ૫ છે. — વળ આપ આવ્યા.૨ મત રમતા હતા ત્યારે
- “સિદ્ધાર્થનો રે વર દીપાવીયા નાગરૂપે દેવ . ! અને કુલા હાથે ખેંચીને ફેંકી
વંશવિભૂષણ, કુલ પક, રત્ન કુક્ષિ માતૃક એવા દીપે – સાડીને જંગલમાં લઈ ગયો ત્યારે મુઠી
આપને ધન્ય છે. વારંવાર ધન્યવાદ છે. આપ જ માનીને બે-ગ કરી નાખે. એ પણ નમી
સાચા ધન્યવાદને યે છે. ખરેખર “માડયા સુરના રે માન છે
અાવી ધન્યવાદ ઝીલનારા રમા પને વિનવું-- આપે કે ના મનિ દુબળી નાંખ્યા એ કાંઈ આપનું *૧૬ મોટું કાર્ય ન રાણા, પણ જ્યારે આપ શત્રુને
આપની સમીપે યક, જે મે બતાવી છે અને જીતવા માટે પાર થયા-આઠે કમેના ઝગડાને દત- હાલમાં બતાવી રહ્યો છું તે પણ અ! ક દાને માટે અ!૫ ને ઉમંગ જાગે-તે વખતે આપની બતાવીને આવી માંગણી કરી રહ્યો છું એ માટે મેં વીરતા દેઈ છે ? જ હતી. આ૫ તે સમયે જે દેઇ પણ સુંદર અનુભવ મેળવ્યું છે. એ અનુલ જેવા ૧ | એ | | ના સકે ચાતા હિં', કાપ મા તેવા પામેથી નથી કે એ પણું કાળ-ગીતા
/ પવું ને ! – આપવું એ વિચાર પણ આવતો વાચકરિશરામણી, કતિવિજય 10 ગણિવર્ય* જેવા નવું. ર સ ધી આપે અથાં જ કર્યું” એ બે ગુરુમહારાજ પાસેથી મેળ છે, ચમ કાંઈક બોલી લ731 જાને ૨૫ :ખું, સવારથી શરૂ કરીને માથે રુ શકું છું તે તેમને પર: ૨ ટે. આવે ત્યાં સુધી - ૩ ૬ ૦ દિવસ દાન દીધું. જોકે એ “વાચકશેખર કીર્તિવિજય ગુરુ, પ્રાગ ભૂલ્યા નકિ. રહી ગયા એ પસ્તીયા-પાછળ પાસ તારસ પ સ ય.) પક8 - આપની પ પછીથી પણ આવ્યા
- આપ દમ –ફ્રાસન વ્યવસ્થિત સ્થાપન કરનારા અરેમના રે ઝગડા જીતવા,
ચાવીરા માં જિનેશ્વર દા. આપ દેલા જિનવર છે, આપને માટે મારી માંગણી સ્વીકાર કર એ પણ!

Page #9

શ્રી
વધુ મળે મહાવીર
અનેક નદીનાળાં, પર્વતા અને જગા પસાર કરતાં ચિભૂત માત્ર લશ્કર અને ભારે સરામ સાથે વિંધ્યાચળ પર્વત ઉપર આવ્યું, ત્યાં એગ્રે અદ્ભુત સુષ્ટિસૌંદર્યાં ન જોયુ. અહીંથી પુરુષસિંહનું મંડળ શરૂ થતુ હતુ. ત્યાં અવલેન કરતાં ત્યાંના લોકોને પ્રમાદપૂર્વક વિલાસ કરતાં અવલેકર્યાં, તેમને ગાયો, ભેંસો, ઊંટ, રાસભ પ્રમુખ પશુએ પંચા ધન ધાન્યથી સમુદ્ર જોયાં, તે પ્રદેશનાં નગરો અને મામા સુખી દેખાયાં અને નગરજનેાને અને આગેવાનોને મળતાં તે સર્વ રીતે આનંદી અને સતરી દેખાયાં, તેમજ પુસિ૬ના સુરાજ્યની પ્રશ' કરતાં સાંભીં. આ હુકીક્ત જાણી અને મનમાં ગૂંચવણ થઈ, પણ સ્વભાવે ઉદાર હોવાથી તેના મનમાં કાઈ નતની શાંકા ન આવી.
ઉચિત છે. તેમાં આપના યશ વધશે, બાકી આપ આપા કે ન આપે. પણ અમે તે આપના ગુણ ગાશું અમે અમારું કવ્ય ચૂકનું આપવું ન આપવું એ આપની મરજીની વાત છે.—
ધર્માંતણા એ જિન ચાવીશમા, વિનય વિ જ ય ગુણ ગાય.” માટે-આપ અમારી વિનતડીને હૃદયમાં ઉતારો અને સફળ બનાવજો એમ ફ્રી ફી વિનવુ,
પૂજ્ય ઉપાધ્યાયજી મહારાજ શ્રી વિનયવિજયજી મહારાજ વિરચિત સ્તવન ચાવીશીનું છેલ્લુ* સ્તવન ઉપર પ્રમાણે છે. સ્તવન ભાવવાહી છે. શબ્દોની સરળતા અને મધુરતાને કારણે એ સ્તવન પ્રચલિત પશુ ખૂબ થયેલ છે. તેમાં ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે સુન્દર વસ્તુની ગૂંથણી પણ અની દૃષ્ટિએ આકષ ક છે,
ખૂબ રાજી થયા છે અને તેમનું તિથ્ય કરવા ઉત્સુક છે એવા સમાચાર મળતાં અને આખો મડળના લેાના પ્રેમ, ઉત્સાહ અને આનંદને નિદ્રાળતાં વિભૂતિએ આગળ પ્રયાણ યુ માટેશ્વરની રાજધાનોએ પહોંચતાં પુરુસિ ંહ એનું સામૈયુ કર્યાં, પોતાના ભાગ્ય મનાવ્યા અને અત્યંત આદર્યા વિશ્વભુતિના સત્કાર કર્યો, સ્પેને ખૂબ આગ્રહથી પોતાને ત્યાં ઘણા દિવસ સુધી રાખ્યા અને એની સાથે જ્ઞાનગોટો અને આનંદ-વિદ્યાર એવાં કર્યો કે વિશ્વનદી પોતે તેની સાથે લડવા આવ્યા હતા, એ વાત પણ વીસરી ગયેા. લડવૈયા માણસામાં અભિમાન અને ક્રોધ વધારે પડતાં હોય છે, તેમજ તેમના સ્વભાવમાં ખેલદીલી પશુ ખૂબ હોય છે. એકાદ વખત અને પોતાના આવવાનું પ્રત્યેાજન યાદ આવ્યું, ત્યારે એણે મનમાં માની લીધું કે કેાઈ જાતના સાચાખોટા સમાચારથી મહારાજા વિશ્વન દર્દી દાર્તાઇ ગયા હશે
પુરુષસંહનું નગર દૂર હતું, પણ એના મ`ડળમાં વિશ્વકૃતિએ પ્રવેશ કર્યાં, ત્યાં તા મંડળેશ્વરના માણસો
આવા પહોંચ્યા, એને ભારે સત્કાર કર્યાં અને મંડ-એમ જણાય છે, બાકી પુતિિસહની વફાદારીમાં
લેશ્વર પુરુષસંહ તેમના પધારવાના સમાચાર જાણી
જરા પણ્ મીનમેષ હોય તેવું તેના જોવામાં ન
ખતર દર્શનના એક વિશિષ્ટ કવિએ ઇશ્વરને ઉપરના ભાવને અનુરૂષ કહેતાં કહ્યું છે કે “હું પ્રભા ! તું જેમ નચવે છે તેમ હું નાચું છું. મારા નાચથી જો તને સતેષ થયા હાય તેા મતે દાન આપ–મારી
ચ્છા પૂર્ણાં કર. અને જો તને સ ંતોષ ન થયેા હાયમારામાં યોગ્યતા ન હાય તો મને ખરતરફ કર, અયેગ્ય માની મારી પાસેથી નાચવાનું બંધ કરાવ, બેમાંથી એક તો કર.'
ઉપરના ભાવમાંથી ઉત્તર-પછીની માંગણી જૈન દર્શનમાં અનુરૂપ ન બની શકે, એટલે પૂર્વ–પ્રયમનો માંગણી ઉપરાત સ્તવનમાં સુન્દર અને સાંગાગ ખીલી ઊડેલી સ્પષ્ટ જણાય છે. છેલ્લે છેલ્લે આપણે પણુ પ્રભુને વિનવી લઇએ કે~~
“ હવે મુજ દાન દેવાર ”
*>( ૧૭ )<

Page #10

( ૮ )
શ્રી જૈન ધર્મો પ્રકાર,
[ સ
ગાળ્યું, એના આત્મામાં જરા પણ ખાટ! દેખાવ કે નદીએ એના પિરવારને ઉદ્યાન ખાલી કરવા જણાવી મંજિલ હાય અંશું પણ ન લાગ્યું, અને પુરુસિંદુ દીધું, ઉદ્યાન ખાલી થતાં મદ્રારાના પાટવી સબંધી આવેલ બાતમી તદ્દન બનાવટી હશે કે વિજ્ઞાખનદી ત્યાં પિતાની આજ્ઞાથી રહેવા આવી રાષ્ટએ દુશ્મનદાવે ઊભી કરી તો એમ એને જયુસ ગયા. પેાતાની રમણી અને દાસદાસીઓની વચ્ચે અને પુરુષસિંહના આદરસત્કાર અને પરોણાગતમાં એણે તે આનંદ-વિલાસની ધમાલ આદરી દીધી એ તે એટલો લેવાઇ ગયે! કે પોતાનું લઈ આવવાનું અને વિશ્વભુતિને પરિવાર એના ખાસ મહેલે ચાહ્યો મૂળ કારણ લગભગ વીસરી ગયા. પાવી સરળતા, ગયેા. મહારાણી પ્રિયંગુ રાજી થઇ અને એની રીસ વિરાાળતા, ઉદારતા અને દાક્ષિણ્યતા ઘણાખરા લશ્કરી દૂર થઇ ગઇ. વિશ્વકૃતિ જ્યારે વિજય પ્રયાણુમાંથી માણસે કે રમતગમતમાં ભાગ લેનારામાં હોય છે. રાજગૃવ પાઠે આવ્યા ત્યારે એણે પોતાની સાથેના એ લડે ત્યારે પૂરેપૂર્ણ, પણ જ્યારે એ વાત મૂકી દે. સામત, સેનાપતિ વગેરે સતે પોતપોતાને સ્થાને ત્યારે એનામાં ખેલદીલી ( Sportsmanship)મેકલી દીધા અને પોતે પોતાના પિરવારને મળવાને અજબ પ્રકારની હેાય છે. તે જ પ્રમાણે ગાર્ફ, ઘણા વખતથી ઉત્સુક હાઇ પુષ્પકર ડક ઉદ્યાન તરફ ક્રીકેટ, ફૂટબેલ વગેરે વ્યવસ્થિત રમતે રમનારના ચાહ્યો. એના દરવાજા પર પાંચતાં જ એને ખબર દીલમાં વાર કૅ કન્નાખોરી હોતી નથી. મે ત્યારે પડી કે એ ઉદ્યાનમાં તે અત્યારે કુમાર વિશાખનંદી ગંભીર, પણ પછી વાત સંભારે પણ નહિ અને વસવાટ કરી રહ્યા છે અને તે પોતાના અ'તેઉર સાથે સામા માણસને કાદ દિવસ આક્ષેપથી નવાજે નહિ, અંદર ક્રીડા કરે છે અને તેના પોતાના પરિવારને આશયાના આક્ષેપ કરે નહિં અને ખે!ટા વહેમના તરગા ઊભા કરે નહિ.
તે
વિશ્વભૂતિએ પુરુસિંહની મહેમાનગીરીને ખૂબ લાભ લીધા, બન્ને વિદ્વાનો હાઇ થાડી ચર્ચા-વાગ્યે પણું કરી, વિદાય કરતી વખતે પુરુષસ હું હાથી, ધેાડા, રથા અને ધનની મેાટી ભેટ વિશ્વભૂતને કરી અને જાણે ભાઈઓ જુદા પડતા હોય ત્યારે ખેદ થાય તેવા સ્નેડ બતાવ્યો. અ ંતે પરદેશી પ્રેમ પીતળ જેવા છે એવી વાત કરતાં અને સત્તમાગમની તક દૂર થવા માટે ખેદ ધરતાં જ્યારે બન્ને જુદા પડ્યા ત્યારે આનન્દ્વ અને વિયોગ દુ:ખ દેખાઇ આવ્યા અને થાડા દિવસના પરિચય માટે અરસ્પરસ લાગણી બતાવી, ફરી મળવાની આશા-છા બતાવી પાછું” પ્રયાણું આધ્યું. ત્યારે વિશ્વભૂતિના દિલમાં પુરુષસિંહનો સજ્જનતા અને ઉર્મિલપણા માટે આનદ ઉદ્ભવ્યો અને એની પરોણાગત માટે મનમાં સાચી લાગણી થઈ આવી. વિશ્વભૂતિએ આ રીતે પ્રયાણુ, રહેઠાણુ અને પશ્ચાત્મયાણમાં લગભગ ત્રણેક માસના સમય વ્યતીત કર્યો.
તેની ગેાજરીમાં બગીચે ખાલી કરવા પડ્યો છે. સમાચાર સાંભળતાં વિશ્વન દીને ભારે નવાઇ લાગી. તપાસ કરતાં જાયું કે પોતે પ્રયાણ કર્યું” તે જ દિવસે કુમાર વિશાખનંદી ત્યાં આવી ગયેલ છે. પૃચ્છા કરતાં જણાયું કે પેાતાના પ્રયાણુ સમયે જ એના પરિવારને ઉદ્યાન ખાલી કરવાનું કહેવામાં આવ્યુ હતુ અને આખી વસ ંત ઋતુ અને ગ્રીષ્મમાં વિશાખન'દી મહારાજતા જ ત્યાં વસવાટ તો થયેલ હતા.
સમાચાર સાંભળતાં જ વિશ્વભૂતિને ધ્રાસકા પશ્નો, કામે ધા લાગ્યા, હૃદય પર વ્યયા થઇ અને એની ભ્રકુટિ ચઢી ગઇ. અત્યાર સુધી એના મનમાં વહેમ નહોતો પડ્યો તે તુરત જ જાગ્રત થઇ ગયા, પેાતાને બહારગામ શા માટે મેં।વામાં આવ્યો હતા તે વાતનું કારણ તેની કલ્પનામાં આવી ગયું. આજ ત્રણ ચાર મહિને પોતે પાછા આવે છે ત્યારે રાજા તરફથી તેના કાંઇ ખાસ સત્કાર થયેા નહિં તેનુ કારણ પણ તેની કલ્પનામાં આવી ગયું અને આખા કિસ્સામાં અને ખાટી ચાલાકી, માનસિક નબળાઇ અને પેાતાનું અપમાન દેખાય. એણે વિશાખન’દીના
એની ગેરહાજરીના લાભ લઇ મહારાજા વિશ્વ માણસા સાથે વાતચીત દરમ્યાન જણાવ્યુ` કે જેતે

Page #11

જોકે દિ' વિષય!ાર, કુ* છે દ દવસે પોતાના અવમાં પણ અચકાય છે ! & રપાટામાં ના ૫ વ\ ઉદ્યાન-ભડછીએ. પરોકી કરા' રાફર- મનમાં વિધાન અધુ મતા, કામદેવની જિત: અને માનું મળી ગયું હતું. એને તે ! હકકત મળી વાવની તુછતા પર વિચાર આવી ગમે અને આ ! દાઈ ગઈ, મન અત્યંત ખેદ આવી ગયે મારા સ્વાર્થી સંસાર રા માટે લાવ વેડફી નાખ અને પ વાને ક્રોધ ટ કરવા પડતાની સામે કે- એ વિચાર આવતાં વિશાપનદીના માણૂસ તરફ (કપિલ્પ)નું ઝાડ હતું તેના પર એક મુઠ્ઠીને પ્રહાર ઉઘાડે તિરસ્કાર બતાવતે એ ત્યાંથી ચાલી નીકળ્યો. જોરથી કર્યો. માણસ જયારે ચા વેશમાં આવે છે ત્યારે નોકરચાકરો તો એની શકિત, અડગતા અને મક્કમતા
તતાને ક્રોધ નજીકની હેતુ કે નસ ઉપર પહેલાં જઈ રહ્યા અને પૂતળાની જેમ જડ બની ગયા. આ તે ઉતારી નાખે છે અને એ રીતે પડતાની સર્વ ૬૪ત પુ૫કડક ઉદ્યાનના પ્રવેશદ્વાર આગળ ક્રોધાગ્નિ ખાલી કરે છે. અત્યંત બળવાન હતો. બની ગઈ. એના એક પ્રકારથી કેડાનું ઝાડ થથરી ગયું, લોકોનું સ્વાર્થ પણ, વિવોએ કરેલ માનસિક આ ખી પૃથ્વી ધણુધી ગઈ અને ઝાડ પરનાં સર્વ દુર્દશા અને મન્મથે ઉપજાવેલ વેવલાઈને પ્રત્યક્ષ કહાંએ એના એક હસ્તપ્રહાથી જમીન પર પડી ખ્યાલ આવતાં બહાદુર વિશ્વભૂતિને આવા સડેલા ગયાં. એ માત્ર એટલું જ બેઃ “હરામખેર ! સંસારમાં જીવન વીતાડવાને કાંઈ અર્થ ન લાગે. અધમૈ ! આ કાઠાંની પેઠે તમારાં માથાંઓને હમણાં એ શરીરે બહાદુર હતો, તેમ એના મન પર કાબુ દ્રગલ કરી નાખું, પણ કુળની મર્યાદા આડી આવે હતા. જેમ તાકાલિક આવેશ માં એ કેડાનાં છે, તડત મહારાજ વિશ્વન દીની લાજ નડે છે, ઝાડને તાડના કરવાનું બળ દાખવી શકે તે હતો વડીલની આબરુ નજર પર આવે છે, નહિ તો તમને તેટલા જ ધૈર્ય અને નિર્ણયથી એ વિષયને અને બધાને આવા વાહીયાતપણાને બદલે દેખાડત. સંસારને લાત મારી શકે એવા માનસિક બળવાળા ધિક્કાર છે તમારા કુલાંગા૨ ૫ણુને અને ફિટકાર છે પણ હતો, માણસે વિષને આધીન થઈ કેવા પ્રપંચે તમારા ઉદ્યાનમાં રમણ કરવાના કુતૂહલને !'
ખેલે છે, કેવા હલકાં થઈ જાય છે, કેવી નબળાઈએ! આવાં વચને એણે કહ્યાં તે વિશાખનંદીના દાખવે છે અને કેટલા અન્યાય કરી બેસે છે એને કરીને, .પણું ખરી રીતે એને મારાય વિશાખનંદીને ખ્યાલ કરતાં, એને આ ઇન્દ્રિયના વિ અને રાજ, સંભળાવવાને કા: વિશાખનંદી બહાર નીકળ્યો પાટના વિલાસ ઉપર જ વિરાગ આવી ગયો. એના નહિ. વિશ્વભૂતિ જાતે બહાદુર લડવૈયો હતો, સ્વભાવમાં સાધારણ રીતે આવેશ ધરું હતું એટલે પિતાની જાત પર અનેક પ્રકારના અંકુશ રાખે તેવા એણે ઘેર જવાને બદલે એ સર્વને છોડી દેવાને પાકા હદયબળવાળે હતો અને છતાં કુળાભિમાન ખ્યાલ કર્યો અને વિશાખનંદીને પડકાર કરીને તેને અને જાતિઅભિમાનને પાકૅ વારસદાર હતે. હઠાવવાને બદલે પોતે સર્વથી દૂર થઈ જવાને અને મરીચિના ભવથી એનામાં અભિમાનની જે માત્રા આવો સંસારની માયાજાળથી ખસી જવાને વિચાર લાગી ગઈ હતી તે હજુ ચાલુ જ હતી અને તે કરી નાખ્યું. પછી એણે ન કર્યો પિતાની પત્નીઓને એના સ્વભાવનો એક ભાગ બની ગઈ હતી. એણે વિચાર કે ન કર્યો પેતાના કાકાને વિચાર! આ જોયું કે આખી જનાની પાછળ યુવરાજ વિશા- આખાં તરકટમાં મહારાજા કાકા વિશ્વનદીને હાથે ખનદીને કારણે હાથ છે. એને વિશ્વાસ અને વિષયે હશે કે નહિ એને તાગ લેવાની એણે ધારણા પણ તરફ ઘણે ખેદ થ વિષયોને પરવશ થયેલો માણસ ન કરી અને એ તે ઘેર ગયા વગર, પત્નીને મળ્યા ન કરવાં યોગ્ય અનેક કામ કરી બેસે છે. અને પાર્થ વગર, કાકાને ભેટવ્યા વગર કે કોઈ જાતની ધમાલ એનાં ફળ બેસે છે ત્યારે સામી છાતીએ ઘા લેવા - કર્યા વગર ત્યાંથી સીધો થી સંભૂતિસૂરિ પાસે ગયા.

Page #12

રચિાકી .
એ હજી અr , ત . પછી
ઉકત રીચાર્યશ્રી અને શિષ્ય એવા આર્યરહિત ગુલ, જે અપુર્વ કાનામૃત ! પછી મને ઘરે જ એ શી રહેલ છે; પ ચલા ગાળામાં પાએ ' છે એ હતુ અધિક તે અધિક મેળવવાની કેટલામાં મહત્વના બના બની ગયા છે. જ્ઞાનપ્રાપ્તિ મારી તીવ્ર અભિલાષા છે. મેં સાંધ્યું છે કે શ્રી
માટે જિજ્ઞાસુ દિજપુત્ર શી રીતે આચાર્ય શ્રી પાસે વજીસ્વામી નામના બહુભુત, કે જેમને યુવાન
પહોંચ્યો, કેવી રીતે પ્રવજયા સ્વીકારી અને વાર્તાલાપ વયમાં ગુરુમહારાજ દ્વારા આચાર્ય જેવા મહાન
વેળાએ કયા સ્થાનમાં વિરાજમાન છે એ અવધારી પદનો પ્રાપ્ત થયેલ છે, તેઓ પૂર્વ સંબંધી રાાનને
લેવાની ખાસ આવશ્યકતા છે. એ વૃતાન્ત જેન દર્શનની નિષ્ણાત છે, તેમની સમજાવવાની શૈલી અદ્દભૂત છે.
પ્રણાલી ઉપર તેમજ દીક્ષાવિધિ ઉપર સુંદર પ્રકાશ ફેકે છે. આપશ્રીની આજ્ઞા હોય તે મારી પિપાસા તૃપ્ત કરવા
માતાથી પ્રેરાઈને આર્યરક્ષિત જયાં તોસલિપુત્ર હું તેમની પાસે જવાની ભાવનાવાળા છું.
આચાર્યની વસતી તરફ આગળ વધે છે ત્યાં, ઉપપુર વત્સ, જેવી તારી “ભાવના, તેવી તેની સિદ્ધિ.”
નામના ગામમાં રહેતા, પિતાના પિતાને મિત્ર માગે
સામો મળે. પોતાના મિત્રના સંતાનની વિદ્વત્તા આજ કેટલાક દિવસથી તારામાં વિદ્યા અર્જન કરવો પાછળની જે એકધારી તમન્ના મેં જોઈ છે, તેથી
અને રાજવીએ કરેલ સન્માનના સમાચાર જાણી,
હાથમાં તાજી રડીને સાઠ લઈ તે મળવા આવી રહ્યો મને પણ વિચાર આવેલ કે આ વિનીત શિગે મારો તે જ્ઞાનરૂપી વાર સંભાળી લીધો, પણ એની
હતો. એ પાત્ર સામે મળતાં જ તે વર્ષાવિત થયે
અને હાથને સી આર્ય રક્ષિતના કરકમળમાં શતિ જોતાં, શ્રી વજર્ષિ પાસે મોકલવામાં આવે
મૂકી દીધા. વિદ્વાન દ્વિજપુત્ર પણ આવા શુભ તો, ‘સેનામાં સુગંધ ભળ્યા જેવું" શ્રેષ્ઠ કાર્ય થાય. તેઓશ્રીને વારસદાર બને. પૂર્વે પાટલીપુત્રના શ્રી સંધે
શુકનથી ખુશી થશે અને પોતે કયાં કામે જઈ રદ્દો
છે એ વાત પિતાના મિત્ર એવા ભૂદેવ મહાશયને પાંચસો મુનિઓને નેપાળમાં પૂજ્ય શ્રી ભદ્રબાહુ
જણાવી. શકુન સંબંધી ફળપ્રાપ્તિ વિચારતાં ઊભય સ્વામી પાસે ચૌદ પૂર્વનું જ્ઞાન મેળવવા મેકલેલા, પણ એમાં કેવળ એકલા શ્રી મ્યુલભદ્ર જ ટકી
પિતપોતાની દિશામાં આગળ વધ્યા. શેરડીના
સાંઠાની સાડાનવ ગાંઠ જોતાં, સાડનવ પૂર્વ સુધીનું રહ્યા. પૂર્વના પશમ વગર આત્મકલ્યાણકારી
જ્ઞાન તે નિર્વિદને પ્રાપ્ત થશે એવું અનુમાન આર્યઆવા અપૂર્વે જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ સુલભ નથી જ, મારા
રક્ષિત કર્યું. પ્રશ્ન ઉઠો કે ‘વસતી તો આવી પણ શિષ્ય તરીકે તું મારાથી સવાયો થાય એ જોવાની.
વંદનવિધિ તે આવડતી નથી. ત્યાં તે “મન ચંગા મને પણ તમન્ના છે જ.
તે કથરોટમાં ગંગા” જેવું થયું. એક હકૂર નામના " પૂર્વે જોઈ ગયા કે પોતાની માતુશ્રીને આર્ય- શ્રાવકને વસતીમાં પ્રવેશતાં, ને નિસિહી બેલી રક્ષિતે જણાવેલ કે- પૂજ્ય માતુશ્રી, હું તમારી આજ્ઞા આગળ જતાં જે. એની પાછળ આર્ય રક્ષિત પણ મુજબ તેસલિપુત્ર આચાર્ય પાસે જઈ જરૂર પહેચી ગયા અને પેલા ઉપાસકે જે રીતે ગુરુવંદન દૃષ્ટિવાદ અંગ ભણી આવીશ. ઉપરને વાર્તાલાપ કર્યું એ જ રીતે પોતે પણ કર્યું". આચાર્યશ્રીની
એને તે વખતે જે ઉપદેશ સાંભળવા મળ્યો તેને વિરૂપતાને જે ખ્યાલ આવ્યવસ્થિત રીતે થઈ અવ્યિો પરિણામે એને સંસારની અસારતા, પૌડ્રગલિક વસ્તુ- હતો તે પાકે થઈ ગયો..
(ચાલુ) એની અલ્પ સ્થાયિતા અને સ્નેહ-સંબંધની .
–સ્વ. મૌક્તિક

Page #13

"જ છે . તુક ફિ પાર એવા આયરત પ્રતિ વેલી છે, તેમ એની સાધનાનો શામ પણ છે . ધર્મલાના ઉચ્ચારપૂર્વક પ્રશ્ન કર્યો
જરૂરી છે. વિનય ' ર ગ્રાની વચ્ચે છે, વસ, તા રા -ન કયા રંળથી થયું છે? ગુરુદેવ! જેની મહોદા પે કી રોપો છે. મારી પાસેથી શું જાણવા શી જિરાસા છે? શું છે એ પ્રાંસનીય છે. ૨૪; ('S મારી હાર્દિકે ઉ&ઠા ; ગી નવી શ્રાવક જણાય છે. ત્યાં તો નજિકમાં ઉભેલા ચૂકયા છે. મારામાં જે જ્ઞાનપિપાસા ઉzવવી છે એક રિા જણાવ્યું કે
એની પ્રાપ્તિ વિના દીપવાની નથી. વાત એ લાગવ! રકમ આ 'ત્ર, વેદાદિ શાસ્ત્ર મેળવ્યા વિના માતા પાસે મારે પાછા જવાને કંઈ પારંગત પોતે જ આ રક્ષિત નામે પ્રસિદ્ધ વિદ્વાન અર્થ પણ નથી જ. તેમની પ્રેરણાથી તો આપના છે, તેમનું બહુમાન હજુ ગઈકાલે જ હાથીની દર્શન પામ્યું છું. પિતાની સંમતિ મેળવી શાક અંબાડી ઉપર બેસાડી, સારા નગરમાં ફરતા, નથી. વિનિને સંભવ પણ છે. અહીંના રાજવી તરફથી કરવામાં આવ્યું હતું.
મારી આપશ્રીને સાર્થના છે કે-જે એ પવિત્ર આર્ય રક્ષિતે આચાર્યશ્રીના પ્રશ્નનો જવાબ ભૂતનો અભ્યાસ અંગે મને યોગ્ય ધારતા હો તે, આપતાં જણાવ્યું કે રાજવીના એ સમાનથી મારી મને પ્રત્રજયા આપવો સારું. અહીંથી આ પણે નજિકન માતુશ્રીને નથી તે સંતોષ થયે કે નથી તે એ વિધા. પ્રદેરામાં ચાલ્યા જઈએ, આમ કરવાથી ઉજાય હેતુ પ્રાપ્તિથી ૬ થ. એ કહે: દિકરા, આત્મકલ્યાણમાં બર આવશે. “સાપ મરશે નહીં અને લાકડી ભાંગશે ઉધકારી નિવડે એવું જ્ઞાન દ્રષ્ટિવાદ નામના અંગમાં હૈં.' સંમતિની રચાતમાં પડ્યા વગર દીક્ષા આપે. છે, એમ મારા સાંભળવામાં છે. અહીં વિરાજમાન
આચાર્યશ્રીને શિષ્ય થનાર એવા આર્ય રક્ષિતની તે સહિપુત્ર આચાર્ય એ જાણે છે, તેમની પાસેથી માંગણી થોગ્ય લાગી. પ્રથમ દર્શને જ તેઓશ્રીને એ શિખીને તું આવે ત્યારે જ મને આનંદ થાય.
જણાયું હતું કે-આગતુક વ્યક્તિ ભવિષ્યમાં કોઈ મેં પણ માતૃવચનને પ્રતિતારૂપે સ્વીકારી લીધું છે
પ્રભાવકનું સ્થાન અલંકૃત કરે તેવું એના લલાટ અને એ કારણે અહીં આવ્યો છું,
પરથી દ્રષ્ટિગોચર થાય છે. કોઈક ભાગ્યવાનના
જીવનમાં આ અપૂર્વ યોગ લખાયા હોય છે. તરત જ લાદ્ર! જે તારી ઇચ્છા ખરેખર દૃષ્ટિવાદ
તેમણે પ્રાર્થના સ્વીકારી અપ ઘટિકાઓમાં સપરિભણવાની જ હોય તે, એ પ્રવજ્યા ગ્રહણ કર્યા વિના
વાર વિહાર કર્યો. નિયત સ્થળે આવી, આર્ય રક્ષિતને બર આવે તેમ નથી જ; કારણ કે ગૃહસ્થોને એ
ભાગવતી પ્રત્રજ્યા આપી, અને અભ્યાસના મંગળાબારમું અંગ ભણાવવાની આશા નથી. અગિયાર
ચરણ પણ કરી દીધા. આ દીક્ષા સંબંધમાં પરિશિષ્ટ અંગ ભણ્યા વિના એમાં પ્રવેશ કરી શકાય પણ
પર્વમાં શ્રીમદ્દ હેમચંદ્રાચાર્ય જણાવે છે કે શ્રી મહાનથી. વળી તેના અધ્યયન માટે વર્ષો જોઈશે.
વીર ભગવાનના શાસનમાં સાધુજી દ્વારા શિષ્યની લાગવન! જાણવાની વાત નિશ્ચિત છે. માતાની ચોરીરૂપ આ પહેલે જ પ્રસંગ બને ? હિંદી ‘પરિશિષ્ટ એ માટે ખાસ ભલામણ છે. આજ્ઞાંકિત પુત્ર તરીકે પર્વ” અર્થાત એતિહાસિક પુસ્તક.' ભાગ ૨ માં. માતુશ્રીને રાજી કરવાને મારો ધર્મ છે.
આ સંબંધમાં નિમ્ન શબ્દો નયનપથમાં આવે છે.વત્સ! ભાગવતી દીક્ષા એ સામાન્ય પ્રકારનો પ્રસંગ “આરક્ષિત ભી ભૂત કે સમાન આગે હૈગયા. નથી. સંસારને સર્વથા ત્યાગ એમાં અગ્ર પદે છે. એનું ગુરુમહારાજ ને અન્યત્ર કે આરક્ષિતકે દીક્ષા દેદી. ગ્રહણ સમજપૂર્વક કરાય એ વસ્તુત: ઇષ્ટ છે. એવા શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય મહારાજ ફરમાન હૈ કિ શ્રી પવિત્ર કાર્યમાં સંબંધી વર્ગની, ખાસ કરી માતા- મહાવીર ભગવાન કે શાસનમેં સાધુએસે શિષ્યકી પિતાની સંમતિ હોવી જરૂરી છે. સાબ જેમ ઉત્તમ. ચેરીકા વ્યવહાર યહ પ્રથમ હી હુઆ હૈ.”

Page #14

લેખક : શ્રી બાલા હીરાદ “ સાહિત્ય ડીસામાં તકર પાનારાના વખતમાં પેતાની સાધના શરૂ કરી હ. એને જો કે તે ન સા થી કલહ કરી અપમાનિત અભિયાન તપયા ફરવાની હતું તે પછી યુએલ કાગ ! કશા રાખું કેછે જેને જાણે છે, નગરને સંપર્ક શા માટે સારા હતા? તપ તે એની કેમકે પોતાની કે થી એના ધર્મગુએ બતાવ્યા પદ્ધતિ મુજબ નિર્જન રૂમમાં કેઈ ન જાણે એવી મજબ તુચ્છ કરના બેડા હતા. એણે સંસાર અને જગ્યાએ સ્વિાથી વધારે કાર્ય સાધક થા હોત, પણ ધરબાર તે કેટલો જ હતો. એને ગસાધનાની એણે તે કાને સંપર્ક વધારે પ્રમાણમાં થાય છે પદ્ધતિ આપણે પસંદ નહીં કરીએ છતાં એ વસ્તુ પસંદ કરેલી જણાતી હતી. શહેરની નજીકમાં જ ફિર વર્ગ કે દેવલોકમાપ્તિનો હતો એમાં શંકા ઓ માટે સમારે થતો હોય ત્યારે શહેરમાં નથી, એની ક્રિયામાં મુખ્યતયા તરફ અગ્નિ પ્રગટે જાહેરાત ફેલાતા કેટલીવાર લાગે? કમનો ઉદેશ કરી ઉપરથી ની આતોપના લેવી–એવી રીતે પાંચે પરલોકસાધનાને હોઈ શકે, પણ પહેલાં તે એને બાજુથી તાપ સહન કરવાનું હતું. અને એને પિતાનું માને છે કે માં ખૂબ વધે, લે કે એને માનતા પંચાગ્નિ-સાધનાનું નામ દેવામાં આવ્યું હતું. એમ થાય, એ કોઈ અતિમાનવ, મહાન તપસ્વી, ધીમૂનિ દેહદમન હતું. એમાં શંકા નથી, પણ આમાને છે. માં કે મહામ છે એવી પ્રસિદ્ધિ લેકે માં મેળવવાની શું એમ સાધનોનું હતું એ સમજાતું નથી. એણે ઇચ્છી હતી એમાં શંકાને સ્થાન નથી. પેતાની કાશી નગારીની હાર ઠીક જયો પસંદ કરી ત્યાં તપશ્ચયોની બેલબાલા થાય, ઢાલ-ત્રાંસા વાગે અને
ગુરુમહારાજે નૂતન દીક્ષિતની જ્ઞાન 24ણે કે ઈ લખવાનું. આ દ્વારા જ્ઞાનનો વિપુલતા અને મહત્તાને કરવાની પ્રબળ શક્તિ નિરખી, એના અભ્યાસ પાછળ ખ્યાલ આવે છે અને એ મેણુશક્તિની ઉત્કૃષ્ટતા ખાસ ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું. થોડા સમયમાં જ આ - કેવી ઉચ્ચતમ પ્રકારની હૈોય એને ભાસ થાય છે. રક્ષિતજી અગિયાર અંગને જ્ઞાતા થયો.' દષ્ટ્રિવાદ વિદ્યા પ્રાપ્તિ સિવાય જેના હૃદયમાં અન્ય કોઈ નામના બારમા અંગના પાંચ ભેદ છે એમાં (1) પરિકમ.
" રમણતા નથી, એવા આર્થર તિજી દ્રષ્ટિવાદના ત્રણ (૨) મુત્ર (૩) પૂર્વાનુગ (૪) પૂર્વગત અને (૫)
ભેદનું પાન તે જોતજોતામાં કરી ગયા. આચાર્યશ્રી રલિકા, એમાં ચેાથે પ્રકાર જે પૂર્વસંત છે એમાં પણ શિષ્યની આ પ્રતિભા જોતાં આશ્ચર્ય પામ્યા. શ્રી કલ્પસૂત્રમાં જેનું હાથીને દેહને ધ્યાનમાં રાખી
વળી તેમને હર્ષ પણ થશે કે–ગુરુ કરતાં શિષ્ય લખવા માટે જરૂરી પ્રમાણ દર્શાવાયું છે એવા ચોદન પ્રમાણે દેશવિાયું છે એવી વ્યક્તિ સવાયો નિવેડો.'
, પૂર્વેને સમાવેશ થાય છે. એને ક્રમ આ પ્રમાણે છે ૧. ઉત્પાદ ૨. અગ્રાયણીય ૩. વીર્યપ્રવાદ ૪. અસ્તિ
વિચાર પણ ઉદ્ભવ્યો કે મારી પાસે જે કંઈ નાસ્તિપ્રવાદ. ૫. જ્ઞાનપ્રવાદ ૬. સત્યપ્રવાદ
હતું તે તો શિષ્યના જાણવામાં આવી ગયું. એ ૭. આત્મપ્રવાદ ૮. કર્મપ્રવાદ ૯. પ્રત્યાખ્યાનપ્રવાદ
દરમિયાન જે પ્રસંગે મથાળે આલેખ્યો છે તે બન્યો. ૧૦. વિદ્યાપ્રવાદ ૧૧. કલ્યાણપ્રવાદ ૧૨. પ્રાણાવાય આચાર્યશ્રીએ, આર્ય રક્ષિતને વધુ અભ્યાસ માટે ૧૩. ક્રિયાવિશાળ ૧૪. લેકબિન્દુસાર, એટલું યાદ શ્રીમદ્ વજીસ્વામી પાસે જવાની આજ્ઞા આપી અને રાખવાનું છે કે એ ચૌદ પૂને જે લખવા હોય તે કહ્યું કે-તેમની પાસે ઉજેની પહોંચતાં પૂર્વે માર્ગમાં કુલ ૧૬૩૮૩ હસ્તિના વજન જેટલી શાહીનો પુંજ વયેવૃદ્ધ ગુરુમહારાજ શ્રી ભદ્રગુપ્તાચાર્યું છે તેમને જોઈએ. બાકી નથી તે એ લખાયા અને નથી તે, વંદન કરી આગળ વધજો.
(ચાલુ) ( ૧૭ )હું

Page #15

ધમમ કાં ન ઉડયા ? વગર પગરની વાત કરવામાં પ થયું બધું ! કેમr: 1 --li[ મ 1 કાંઈ માલ નથી. જો તમારા માટે જાઓ. ઘોડા મયુ'. એને અા મા રમે. યોગ્ય જ ખેટા ને મેજ' કરે.
કમડના બોદ્રાન થી - હિંસા કેવી થઈ રહી પન પ્રસંગે પાર પડતાની હાકિ જરાવવા , છે એ બતાવવાને પાકુમાર ઉપર આવ્યો. દોડી આવ્યો. અને પાશવી ગુણાએ ન્ય પેતાનું તારે શાદિક જવાબ નહીં વાછતા સેવકો આના કાર્ય મારૂ કરી દીધું. કેમને લાગ્યું હું કવ 1 વાગી, કરી કે, અમૂક છે. તું લાકડ બહાર કાઢો. તરત જ ત્યાગી, તપસ્વી અને મારી સામે રમેક બહુ તે લાકડ આ કાર ખેંચી લેવામાં આવ્યું અને રાજકુમારે આવી, મને પડકાર કરી ૨૬ રી ફજેતા કુહાડાથી તેને ચીરવામાં એમ. અંદરથી બળાતે કરી. સહુ લેડફે માં મારી શુ: : Bછે. હવે તો એને અને અધમુવી સર્પ બહાર આવ્યા. લાશ એ બધું બદલે લઉં તે જ ખરા કમ ચાગી ! મારા ગુરુ જોઈ જ રહેતા હતા. પાવકુ મારે તરત જ એની પંચાગ્નિ સાધનાની તપસ્યા બતલાવી તે રાવ નજીકમાં જ પોતાના સેવક દ્વારા મહાપ્રભાવિ નવકાર ફોગટ જાય? હમણાં બદલો લેવાને સમય નહીં મળે મંત્ર સંભળાવ્યું. સ પ તરત જ ગતપ્રાણુ થશે આ તે પણ જન્માંતરે હું તેને બદલે વાળ્યા વિન વિલક્ષણ બનાવથી મોટો ઝંઝાવાત પેદા થશે. આગળ રહેવાની નથી જ. શું બને છે એ હવે આપણે જેeએ.
કમને આ અંત:સંતાપ કેવા સ્વરૂપનો હશે લેકમાં એકદમ લાહલ પેદા થશે. જયજય. એ આપણે જોયુ. આપણી નજર સામે પણ આવા કારને બદલે કમંડ સામે લેકેનો રેલ પ્રગટ થયો. પ્રકારે નિત્ય નવા અનેક રૂપમાં પ્રગટ થાય છે અને ફીટકાર વરસાદ વરસવા લાગ્યા. જે લેકે કમઠના તે નજરે જોવા પડે છે. એ પર પર કાંઈ નવો નથી. લકા બન્યા હતા તે હવે જાણે દુશ્મન જેવા બની મુંછે મુંડે મતિર્મિના એ વરંતુ ર૫૬ છે. પણ એના ગયા. તેની આગળ પૂજાનું સાહિત્ય ભેગુ થયું દુનું પરિણામે જયારે પશુતામાં પરિણમે છે, ધાર્મિક, તેને લેકે ફેંકી દેવા લાગ્યા, તેની આગળ નૈવેદ્ય સામાજિક કે રાજય પ્રશ્ન હોય અથવા શુદ્ધ અને ફળાના ઢગલા ભેગા થયા હતા તે લેકે વૈજ્ઞાનિક સમસ્યા હોય ત્યારે એમાં મતભેદ જાગે ઉપાડી લઈ ગયા. એણે ઊભું કરેલું બધું ધતીંગ તેમાં આશ્ચર્ય માનવા જેવું નથી, પણ જયારે તેવા ક્ષણવારમાં વેરવિખેર થઇ ગયું. કમઠને તો હાં પ્રશ્નોમાં કોઈ વ્યક્તિનું વ્યકિતત્વ ઊભું થાય છે અને છુપાવ્યા વગર બીજે કઈ માગ જ ન રહ્યો. જે તેને માટે યાદવાસ્થળી ઉત્પન્ન થાય છે ત્યારે તે જગ્યા ઉપર માનવ મેદની ઉભરાતી હતી તે જગ્યા
જગતને નુકસાનકારક જ નિવડે છે. અમુક પ્રશ્નમાં હવે વેરવિખેર થઈ પડેલું સાહિત્ય નિસ્તેજ અને
તે અમારે જ શબદ છેલે ગણવો જોઇએ. અમારા
કરતાં વધુ બુદ્ધિમાન આ જગતમાં કેઈ હાથ જ શકે કલાવિહીન થઈ ગયું. લેકે ધિકકારના ઉદ્દગાર વેરતા
નહી. અથવા બીજે કઈ અમને પૂછળ્યા વિના કોઈ વિખેરાઈ ગયા. તેની જગ્યાએ શ્રી પાર્શ્વ કુમારના ગુણ ગવાવા લાગ્યા. તેમના અપૂર્વજ્ઞાનના ચોતરફ વખાણું પોતાને જ કક્કો ખરો કરવા પ્રયત્ન થાય છે ત્યારે
કાર્ય સારું કાર્ય કરતા હોય તો પણ તે તોડી પાડી થવા માંડ્યા. બધાએ પાર્શ્વ કુમારની જય બોલતા તે ગમે તેવો ડાહ્યો ગણાતા હોય છતાં તે જગતને થયા. હવે પેલા કમઠ યોગીનું શું?
નુકસાનકારક જ નિવડે છે, એ આપને અનેક કમાયેગીનું અપમાન થયું, એને અહંભાવ દાખલાઓમાં નજરે પડે છે. સર્વત્તપણાને ફા ઘવાયે. એને જગત આગળ હું બતાવવું મુશ્કેલ રાખી જગતને ઉપદેશ કરવા નિકળેલ અનેક બુડેથઈ ગયું. વાસ્તવિક રીતે જોતાં એણે પોતાની મૂર્ખાઈ ખાંઓએ આ વસ્તુને વિચાર કરવો જોઈએ.

Page #16

. “ી ન પ્રાર’ સર જસવંત હો
( સુનિટી છા-કરબ્રિજ,જી) ૧ मंगल पहीशी
(પાર કી મેહનલાલ ગિરધરલાલ) છે धर्मक्षा मर्म
| રાજમલ હારી) ૪ શ્રી આદિજપનું સ્તર.
(મુનિરાજશ્રી, રુચકવિજયજી) ૧૩
(શ્રી બાલચંદ હીરાચંદ “સાહિત્યચંદ્ર') ૧૮ છે. શ્રી પાર્શ્વ જિન સ્તવને
(મુનિરાજશ્રી કચકવિજયજી મહારાજ) ૩૬ 1. भक्तिरसधारा
( શ્રી બાલચંદ હીરાચંદ “સાહિત્યચંદ્ર”) ૩૪ ૮. શ્રી નેમિનાથ જિ. રતવન
( મુનિરાજશ્રી કાકવિજયજી) :૯ શ્રી સિદ્ધચજી સ્તવન
(મુનિશ્રી મનમેદનવિજયજી) ૫૦ બાધક દુહા
( મુનિરાજશ્રી ચકવિજયજી) ૫૦ ૧૧ શ્રી નવકારમંત્રનું ચિત્યવંદન
| (મુનિરાજશ્રી નિત્યાનંદવિજયજી) ૬૫ ૧૨. શ્રી મહાવીર જયંતિ
( શ્રી બાલચંદ હીરાચંદ. “સાહિત્યચંદ્ર”) ૨૬ ૧૩. કમ્ વીર
(રાજમલ ભંડારી) ૬૭ ૧૮. શ્રી સુમતિનાથ જિન સ્તવન
( મુનિરાજશ્રી ચંદ્રપ્રભવિજયજી) ૮૧ १५ श्री जिनदर्शन महिमा
(શ્રી રાજમલ ભંડારી) ૮૨ ૧. શ્રી આદિનાથ જિન સ્તવન
(મુનિરાજ શ્રી હેમચંદ્રવિજયજી) ૯૭ ૧૭. કાયા કુટુંબની સજઝાય
(સંપા. મુનિરાજ શ્રી નેવિજયજી) ૯૮ ૧૮. શ્રી પાર્શ્વ જિન સ્તવન
(મુનિશ્રી ભાસ્કરવિજયજી) ૧૧૩ ૧૯. પુપમાળા
(શ્રી બાલચંદ હીરાચંદ “સાહિત્યચંદ્ર”) ૧૧૪ ૨૦. શ્રી ભાવનગરમડન શ્રી ઋષભદેવ જિન સ્તવન-(પ્રાચીન) (પં. શ્રી દયાસાગરગણિ ૧૨૯. ૨૧. શ્રી પર્યુષણનું સ્તવન
(મુનિરાજશ્રી ભાસ્કરવિજયજી) ૧૩૦ २२. महावीर बन सके देश तो और शेष क्या?
(રાજમલ ભંડારી) ૧૩૧ ૨૩. શ્રી પાર્શ્વ જિન સ્તવન
(મુનિરાજશ્રી રુચકવિજયજી) ૧૩૧ ૨૪. ભાવનગરમંડન શ્રી ઋષભદેવ જિન સ્તવન (પ્રાચીન) (સંપામોહનલાલ ગિરધર) ૧૪૫
( શ્રી બાલચંદ હરાચંદ “સાહિત્યચંદ્ર”) ૧૪૬ २१. धरा का भार न बनो!
(રાજમલ વાંડારી) ૧૪૭ ૨૭. ભાવનગરમંડન શ્રી કૃષભદેવ જિન સ્તવન–પ્રાન્ચન (સપાત્ર મોહનલાલ ગિરધરલાલ) ૧૨૧ ૨૮. રજનીની દીવાળી
(શ્રી બાલચંદ હીરાચંદ “સાહિત્યચંદ્ર”) ૧૬૨ ૨૯ શ્રી નવપદજીનું સ્તવન
(મુનિરાજશ્રી ભાસ્કરવિજયજી) ૧૬૪
૨. ગદ્ય વિભાગ ૧. “શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ” વિકાસ પામે (દુલભદાસ ત્રિભોવનદાસ દેશી ) ૪
કમઠને આત્મા બીજા ભવમાં મેઘમાળી દેવતા- તો નિશ્ચલ મેસ્પર્વતની જેમ શાંત અને સ્થિર જ પગે જમ્મુ અને પ્રભુ પાર્શ્વનાથ જ્યારે પિતાનો હતા. છેવટ તે સપને જીવ જે ધરણેન્દ્ર તરીકે ઉપન્ન આત્મસાધના કરવા માટે ધ્યાનાવસ્થામાં હતા ત્યારે થયો હતો તેણે પદ્માવતી દેવીની સહાયથી પ્રભુ એ જ કમઠના શુદ્ર જીવે મહાન જગદુદ્ધારક તીર્થકર સામેને ઉપસ" દૂર કર્યો અને કમરૂપ મેધમાળીને દેવ સામે પોતાની ઈર્ષ્યા અને ક્રોધનો પડકાર ઊભે સજા કરી, એ કથા સુવિદિત છે. કમઠના દાખલા કર્યો. પ્રભુ તે નિશ્ચલ જ હતા. એઓ કાંઈ કમઠની ઉપરથી આપણે ધારીએ તે ઘણું જાણી અને ભણી પેઠે ક્રોધની સામે ક્રોધ ઠાલવવાના ન હતા. એઓ શકીએ તેમ છીએ.
૨૫. સેવા

Page #17

(ડાઃ દીપચંદ્ર કસી ) ૯, ૩૬, ૮૪ ખે, આ રીતણુ
( શ્રી બાલચંદ હીરાચંદ “સાષ્ઠિત્વરાંદ્ર” ) 1 . પ્રપદ્ધતિ: લેખાંક : ૬થી ૭ (અનુ. મા. મ છો વિજયમહેંદ્રસૂરિજી) ૧૫,૨૫,૪૦, ૫૪,૮૯, ૧૦૬ ૭. શ્રી રામાન મહાવીર : લેખાંક : ૧૧ થી ૧૪ (૩૦ મોક્તિક) ૨૨, ૬૯, ૧૧૫, ૧૬૭, ૮. શ્રી જિનદર્શનની તૃષા: ૩ થી ૬ ( ડું. ભગવાનદાસ મન: ખભાઈ મહેતા) ર૭, ૨, B૬, ૧: છ ૯ ધર્મલાભ અને વર્તમાન વેગ
( હીરાલાલ રસિકદાસ કાપડિયા ) ૩૦, ૪ ૧૦. રામુદ્ર-વહાણુ સંવાદ: લેખાંક ૧થી ૭ (પંશ્રીધુરધરવિજયજી) ૩૫,૫૧,૭૨,૯,૧૧૯,૧૩,૧૪૮ અજ્ઞાન ૨ જામ
(મુનિશ્રી મહાપ્રવિજયજી) અર ૧૨. સમ્યદર્શનની પૂર્વ ભૂમિકા
( હૈ. વલ્લભદાસ નેણશીભાઈ ) ૪૩ ૧૩. ઈદરોને પરિણામે
( શ્રી દુર્લભદાસ ત્રિભોવનદાસ દોશી ) ૪૮ ૧૪. સ્થાપના
( શ્રી બાલચંદ હીરાચંદ “સાહિત્યચંદ્ર” પ૬ ૧૫. લેભ સર્વ અનર્થોની ખાણ છે
(મુનિરાજશ્રી મહાપ્રભવિજયજી) ૫૮ ૧૦ પારિભાષિક શબ્દ-વિવરણ : લેખાંક : ૧ થી ૪ (શ્રી ડાહ્યાભાઈ મોતીચંદ) ૬૪, ૭૯, ૯૫, ૧૦૧૭ ૧૭. સહેદરને વાર્તાલાપ
(શ્રી મેહનલાલ દીપચંદ ચોકસી) ૭૩ ૧૮. વ્યવહાર-કૌશલ્ય : ૩૧૪
(સ્વ૦ મૌક્તિક) ૭૮ ૧૯. ચિરંજીવ પારણું
(પં. શ્રી ધુરન્ધરવિજયજી ગણિવર્ય) ૮૭ ૨૦. પરોપકાર
(શ્રી બાલચંદ હીરાચંદ “સાહિત્યચંદ્ર”) ૯૧ ૨૧. આમાતિના પવિત્ર પંથે
(મુનિરાજશ્રી મહાપ્રભવિજયજી) ૯૩ ૨૨. ઈતિહાસને અજવાળે
(શ્રી મેહનલાલ દીપચંદ શેકસી) ૧૦૨ ૨૩. તીર્થકર ભગવતેના વર્ણવિશેષ " (શ્રી બાલચંદ હીરાચંદ “સાહિત્યચંદ્ર”) ૧૦૩ ૨૪. આત્મદર્શન
( મુનિરાજશ્રી મહાપ્રભવિજયજી) ૧૦૮ ૨૫. જૈન ધમમાં દેવ-ગુરુ-ધર્મનું સ્વરૂપ
" (શ્રી ખૂબચંદ કેશવલાલ) ૧૧૦ ૨૬. ચાર અનુગ સ્થાપક દશપૂવી : લેખાંક: ૧-૨ (શ્રી મોહનલાલ દીપચંદ ચોકસી) ૧૨૨, ૧૭૦ ૨૭, શાસ્ત્રીય આજ્ઞા બૌદ્ધિક વિચારણને આધીન નહીં હોવી જોઈએ (શ્રી ખૂબચંદ કેશવલાલ) ૧૨૫ ૨૮. ભાવના
(શ્રી દુર્લભદાસ ત્રિભવનદાસ) ૧૨૭ ૨૯, સાચી શાંતિ કેમ મળે?
(મુનિરાજશ્રી ચંદ્રપ્રભસાગરજી) ૧૩૪ ૩૦. સાવધાન ! મહાપર્વ આવે છે
(શ્રી બાલચંદ હીરાચંદ “સાહિત્યચંદ્ર” ) ૧૩૬ ૩૧. એ શ્રાવક-દંપતી
. (શ્રી મેહનલાલ દીપચંદ ચેકસી) ૧૩૮ ૩૨. ક્ષમાપનાનું મહાપર્વ
(મુનિરાજશ્રી રુચકવિજયજી) ૧૪૦ ૩૩. પર્યુષણ પર્વોરાધનની સફળતા
(શ્રી ખૂબચંદ કેશવલાલ) ૧૪૨ ૩૪. સતત કલહ
(શ્રી બાલચંદ હીરાચંદ સાહિત્યચંદ્ર”) ૧૫૦ ૩૫. મદમાતે આત્મા યાને સનકુમાર
( શ્રી ચંદ્રકાંત પ્રાગજીભાઈ) ૧૫૨ ૩૬. છ બેલની વિહરમાણ જિન-વીસીનું વિહંગાવલોકન (શ્રી હીરાલાલ ર. કાપડીયા) ૧૫૪ ૩૭. મોહના નશામાં
. ( દુર્લભદાસ ત્રિવનદાસ દેશી) ૧૫૬ ૩૮. કામવાસનાને કરુણ અંજામ
(મુનિરાજ શ્રી મહાપ્રભવિજયજી ) ૧૫૭ ૩૯. હવે મુજ દાન દેવાર
- (૫શ્રી ધુરન્ધરવિજયજી ગણિવર્ય) ૧૬૫ ૪૦. કમઠ યેગીની ઈર્ષ્યા અને શ્રેષ : ૧, (શ્રી બાલચંદ હીરાચંદ “સાહિત્યચંદ્ર”) ૧૭૨ ૧. પુસ્તકની પહોંચ
૩. પ્રકીર્ણ ૩૨, ૮૦, ૧૨૮ આસે ટા. પ. ૩

Page #18

. સુના આ પાક વિમા માટે
| पुस्त को भी पी
Izz s
EC9TXt, pre}
.--અર્ધ સત) તરીક-શ્રી સાવિક સુદ-વાદ સગ તિભુવા મ શ ટોય ખાઇટીંગ, કાઉન મેળવેછ પૃષ્ઠ આશરે
“ રામ આ તેમવિજયજી મદ્યારારે વિ. સ. ૧૮૨૧ માં આ સુંદર રાસની રચના કરી હતૉ. બાદવે સ. ૧૯૫૭ માં ! અને ગુજરાતી અનુવાદ ચમનલાલ સાચંદ નાકીયાએ કર્યા હતા, તે શી એક પણ ક્ષ ન મળતાં આ પુસ્તકની બીજી આવૃત્તિ પ્રગટ કરવામાં આવી છે. આ રસ પા મહારાના રામ જેવે જ રસિક તે ક છે. પા રાસ ખાન મા ધર્મોની ફીકત દર્શાનાં; તે તે ક ક ક્રાં થયાં કેટલી કેટલી ખામી અને અતિસર્યાદિત છે તે દર્શાવાને “જૈન ધર્મ” કેટલી મુદત અને મોટ્ટા સાધક છે તે દર્શાવ્યુ. છે. આ સમગ્ર રાસ કથાના આકારમાં ઇ વાચકવર્ગને રસ-સર્સ રીતે જળવાઇ રહે છે. એકદરે વસાવવા જેવા આ ગ્રંથ છે.
ત
- ર. ચાર પ્રકરણા-અર્થ-સહિત તેમ જ અન્ય ઉપયોગી સંગ્રહું-સ’ગ્રાહક-પ. પૂ. સાધ્વીશ્રી ઇશ્વરશ્રીજી મહારાજ તથા પ. પૂ. સાધ્વીબા લલિતશ્રીજી મહારાજ-ભાવનગર, ક્રાઉન સેાળપેજી, પૃષ્ઠ આશરે ૧૨૦.
અભ્યાસને માટે ઘણુા સમયથી આવા પુસ્તકની ખેાટ હતા, તે આ પ્રકાશની પૂર્ણ થઇ છે. ત્યાર પ્રકરણો ઉપરાંત શ્રી તત્વાર્થસૂત્ર-મૂળ, શ્રી તેમનાયછ તા શ્રી જાગીના ઢાળીયા અને જ્ઞાનપંચમીનુ સ્તવન વિગેરે સંગ્રઠુથી આ પુસ્તક સુદર થયુ છે. પૂ. સાધ્વીજી મહારાઓના પ્રયાસ પ્રશસ્ય છે.
૩. પ્રશ્નપદ્ધતિ અને જીવનપ્રભાસ પાદ-મુનિાજથી શ્રીકાંતવિજયજી મારાજ. પ્રકાશક-શેડ ચિનુભાઇ ત્રિકમલાલ સરાફ-અમદાવાદ ક્રાઉન સેબપેછ પૃષ્ઠ માશરે ૬૪.
"w";
પૂજ્યશ્રી હરિશ્ચંદ્ર ગણિવર્યે આ નામને! જે સસ્કૃત ગ્રંથ રચ્યા હતા તેને આચાર્ય મહારાજથી. વિજયમહેદ્રસૂરિજીએ કરેલ ગુજરાતી અનુવાદ, જે ક્રમેક્રમે “શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ” માસિકમાં પ્રગટ કર્વામાં આવ્યા હતા તે પુસ્તકાકારે પ્રગટ કરવામાં આવેલ છે. પ્રાંતે આચાર્ય શ્રીજી મહારાજનું સંક્ષિપ્ત જીવન અને સમ્યકૃત્વ કુલક-અ સહિત આપવામાં આવેલ છે. પ્રયાસ સારા છે.
૪. શ્રી વીરપાલ ચિત્ર-પ્રકાશક-મુનિરાજશ્રી કાંતિમુનિજી મહારાજના જ્ઞાનભંડારના કાર્ય વાહકસીપાર, ક્રાઉન સેાળપેન્ટ પૃષ્ઠ આશરે ૧૪૦. સાને ભાવનગરનિવાસી. શાહ કુંવરજી ગારધનદાસ તરફથી ભેટ મળેલ છે. ચૌર્યા ચુમ્માલીશ ગ્રંથના કર્યા . શ્રી હરિભદીરજી મહારાજે આ ગ્રંથની રચના
પેક્ટ
છું મારગના
કરેલ છે. ૫. શ્રી હીરમુનિજી મહારાજના ઉપદેશથી આ સુંદર ગ્રંથનું પ્રકાશન કરવામાં આવેલ છે. કથાનકના આ મુરગ્રંથ છે.
૫. શ્રી જિન પૂજાપદ્ધતિ લેખક-પન્યાસશ્રી કલ્યાણવિજયજી મણિ, પ્રકાશક શ્રી ક. વિ. શાસ્ત્રસગ્રહ સમિતિ-હલેાર. છપ્પા પાનાની આ પુસ્તિકામાં પ્રાચીન અને અર્વાચીન પૂર્જામાં કેવી કેવી પદ્ધતિ હતા તેનું દિગ્દર્શન કરાવવામાં આવેલ છે.
૬. નીતિદીકરાતક મૂળ કર્તા વિદ્યાભૂષણ શ્રી કાનજીસ્વામી (લીંબડી સ`પ્રદાય) સપાદક શાંતમૂર્તિ મુનિરાજશ્રી ચદ્રજી મહારાજ આ નીતિશતકમાં જિનાગમ, અહિંસા, અસ્તેય, શીલ, ઇન્દ્રિયનિરાધ વિગેરે વિવિધ વિષ્યનું સકલન કરવામાં આવેલ છે. સાથેાસાથે ગુજરાતી અનુવાદ આપવામાં આવેલ - હાવાથી વાચકવગતે સમજવામાં સરલતા રહે છે.

Page #19
-નાં પ્રક!??! !: શુકાજ મારો વિજય સુંદર પ્રયાસે કરી : છે અને તે ૨:૩ટે ડો૧૬: જે ઉપરોકત :' ર૩:૫૦:: કરવા આવી છે. ગયા અવકારદાયક છે. 8. : 8i: હરિજી-વનપ્રભા–જગદ્ગુરુ વિજયરિજીિના સમગ્ર જીવનને ઉછર્ડ દરીને યુ'માલીશ જ એ જોઈ સ્તિક: પકાશિત કરવામાં આવેલું છે, પકાદ-ખુરા નકીનચંદ્ર !•te-હીડા (૨૦%થાનો પ્રયાસ સારૅ છે. નવી આવૃત્તિ પ્રગટ થઈ ચૂકી છે બાર વતની પૂજા-અર્થ સહિત [ તેમજ સ્નાત્ર પૂજા ] જેની ઘણા વખતથી માગણી રહ્યા કરતી હતી તે શ્રી બારવ્રતની પૂજા-અર્થ તેમજ સમજણું સાથેની પ્રગટ થઈ ચૂકી છે. સાથોસાથ સ્નાત્ર પૂજા અને આરતી-મંગળદીવાને પણ સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. અર્થ સમજીને આચરણ કરવા યંગ્ય છે. મૂલ્ય માત્ર પાંચ આના લઃ-શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા-ભાવનગર - પ્રસિદ્ધ થઈ ગયું છે. હવે ફક્ત થોડીક જ નકલ શીલ છે - ચોસઠ પ્રકારી પૂજા-અર્થ અને સ્થાઓ સહિત આ પુસ્તક પ્રસિદ્ધ થતાં જ તેની નકલે ચપચપ ઉપડી રહી છેઆ જાતનું પ્રકાશન ઘણાં વર્ષો પછી થયેલ છે એટલે આપ આપની નકલ તરત જ મગાવી લેવી. .' પુસ્તકમાં શ્રી નવપદજીની ઓળીમાં આઠે દિવસ ભણાવવાની પૂજાઓને સુંદર અને હૃદયંગમ ભાષામાં સ્વ. શ્રીયુત કુંવરજી આણંદજીએ લખેલ અર્થ આપવામાં આવેલ છે જેથી પૂજાને ભાવ સમજવામાં ઘણી જ સરલતાં અને સુગમતા રહે છે. આ પૂજામાં આવતી પચીશ કથાઓ પણ સરલ ભાષામાં આપવામાં આવી છે જેથી પુસ્તકની ઉપયોગિતામાં ઘણું જ વધારે થાય છે. શ્રી પાર્શ્વનાથ પંચકલ્યાણક પૂજા પણું અર્થ સાથે આપવામાં આવી છે ક્રાઉન સેળ પિજી આશરે 400 પૃષના આ પુસ્તકની કિંમત રૂ. ત્રણ રાખવામાં આવેલ છે લખ :-શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા-ભાવનગર મુદ્રક : સાધના મુક્યુંલય : દાણાપીઠ–ભાવનગર. For Private And Personal Use Only